Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BURSA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
BURSA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR

ESAS NO : 2020/1038
KARAR NO : 2022/690
HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – …
VEKİLİ : Av. … –
DAVALI : … – …
…
VEKİLLERİ : Av. … – …
Av. … – …
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/12/2020
KARAR TARİHİ : 02/06/2022
Mahkememizde açılan davanın açık muhakemesi sonunda ;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde, Davalı tarafça davacı aleyhine Bursa 12. İcra Müdürlüğünün 2020/… Esas sayılı takip dosyası ile 31.07.2019 keşide tarihli çeke istinaden icra takibi başlatıldığını, davacının icra takibine konu çeki davalıya mal karşılığı teslim etmiş olmasına rağmen alışverişe konu malların davacıya teslim edilmediğini, davacı tarafından kendisinden çekin ısrarla istenmesine rağmen davalı …’nın çeki piyasaya sürmüş olduğu ve ciro ile çeki … San. Tic. Ltd. Şti.’ne devredildiği, şikayete konu çekin bu şirketten de ciro ile Erkim Plastifiyan ve Plas. San. Tic. Ltd. Şti.’ne devredildiği, … tarafından çek karşılığı malların teslim edilmemiş olması sebebiyle bedelsiz kalan çeke karşılık davacının icra takibine uğramamak için … Plastiğin ve Plas. San. Tic. Ltd. Şti.’ne 25.000,00 TL ödeme yapıldığı, Takibe konu çeke ilişkin olarak karşılığında davacıya teslim edilmesi gereken mallar teslim edilmemiş olması sebebiyle başından beri borçlu olmayan davacının, çekin 3. Şahsa ciro edilerek devredilmesi sebebiyle çek karşılığı olarak yaptığı 25.000,00 TL ödemenin hiç dikkate alınmadan usulsüz ve yasalara aykırı olarak çek ciro silsilesini takip ederek …’ya tekrar ulaştıktan sonra, … tarafından Bursa 12. İcra Müdürlüğünün 2020/… Esas Sayılı dosyası ile icra takibine konu edilmiş ve davacıdan icra takibine konu çek karşılığı olarak 27.000,00 TL asıl alacak iddiası ile icra takibi başlatılmış ve müvekkilin evindeki eşyalar haczedilerek muhafaza altına alınmış ve icra deposuna götürüldüğünü, müvekkili aleyhinde başlatılan icra takibinde takip dayanağı olarak gösterilen çekte imzasının bulunmadığını, ciro silsilesinde isminin altındaki ciro imzasının da kendisine ait olmadığını, bu nedenle Bursa 12.İcra Müdürlüğü’nün 2020/… E.sayılı icra dosyası ve takibe konu 31.07.2019 keşide tarihli çeke karşılık borçlu olmadığının tespitine, davalının asıl alacak üzerinden % 20 kötüniyet tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekilinin cevap dilekçesin özetle; Davacının davaya konu çeke ilişkin herhangi bir borcunun olmadığı iddiasının asılsız olduğunu, Davacı adına keşide edilen … Gazcılar Şubesine ait 31.07.2019 keşide tarihli 34.000,00 TL bedelli çekin 31.07.2019 tarihinde ibraz edildiği, 31.920,00 TL tutarlı kısmının karşılıksız çıktığını, Davacının icra takibine konu çeke ilişkin borçlarının olmadığı ve mallarının teslim edilmediğine yönelik iddiasının kesinlikle doğru olmadığını, ayrıca davacının iş bu icra takibine konu çeke ilişkin açıklama kısmında “Dönen 34 bin … çeki için” yazılarak ekte belirtilen 25.000,00 TL bedelli ödemesi çeki elinde bulunan müşteki davalıya yapılmadığı gibi çekin arkasında bulunan cirantalardan Erkim Plafisyan Plastik yetkilisi Hüseyin Çetinel’e havale edildiği iddia edildiğini, İddia ettiği bu çekin arkasında bulunan cirantalardan birine yapılan 25.000,00 TL’lik ödemenin kaynağı davalıya verilmiş olan bu çek ile parası olmadığı için borç karşılığında müşteki davalıdan almış olduğu ayrı bir çeki… Bankası Küçük Sanayi şubesinde kırdırması sureti ile elde ederek ödemeyi davalıya yapmayıp alt cirantalardan ….. Plafisyan Plastik yetkilisi Hüseyin Çetinel’e hangi çeke istinaden yaptığı belirtilmeyerek havale ettiğini belirterek söz konusu keşide tarihli çeke istinaden yapmadığını, Söz konusu çekin karşılıksız çıkan kısmının 31.920,00 TL olduğu, Söz konusu iş bu çeke istinaden davalıya kesinlikle herhangi bir ödeme yapılmamış olduğu, Davacının Bursa 12. İcra Müdürlüğü 2020/ Esas sayılı icra dosyasına istinaden borcuna karşılık 2.000,00 TL ödeme yapmış olduğunu, Davacının davalıya yönelik borçlarının olmadığına yönelik asılsız iddialarının kötüniyetli olduğunu, bu nedenle davanın reddini, %20’den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLER VE GEREKÇE;
Dava davacı keşidecinin düzenlemiş olduğu çekte ciranta olarak bulunan …’nın imzanın ciranta …’ya ait olmaması sebebi ile ciro zincirinin bozulmuş olması sebebi ile ilgili çeke ilişkin borçlu olup olmadığının tespitine yönelik menfi tespit davasıdır.
Mahkememizce Bursa 12. İcra Müdürlüğünün 2020/… esas sayılı dosyası fiziki olarak celp edilerek incelenmiştir.
Dava dosyası, ibraz edilen deliller ve ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş, mahkememizce resen bilirkişi olarak atanan bilirkişi …… …… tarafından düzenlenen 03/01/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle; “Davacı tarafından incelenmek üzere tarafıma dava dışı … Yapı Elek. İnş. Taah. Tarım İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. firmasına ait 2018 ve 2019 yılları ticari defterleri sunulmuş olup, sunulmuş olan 2018 ve 2019 yılına ait ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yasal sürelerinde yaptırılmış olduğu, 2018 yılı defteri kebir defterinin yazdırılmamış olduğu, yevmiye defterlerinin yazdırılmış olduğu ve Yevmiye defterlerinin kayıtlama sistemi olarak tek düzen muhasebe sistemi uygulama genel Tebliği’ne ve muhasebe ilke ve kurallarına uygun olarak tutulduğu tespit edilmiştir. Dava dışı … Yapı Elek. İnş. Taah. Tarım İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. firması ticari defter kayıtlarından dava konu çeke ilişkin herhangi bir kayıt yer almadığı ve dava dışı … Yapı Elek. İnş. Taah. Tarım İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. firması ile davalı … arasında cari borç/alacak borç bakiyesi olmadığı tespit edilmiştir. Davalı … firmasına ait 2018 ve 2019 yılları ticari defterleri sunulmuş olup, sunulmuş olan 2018 ve 2019 yılına ait ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin
yasal sürelerinde yaptırılmış olduğu, Yevmiye defterlerinin kayıtlama sistemi olarak tek düzen muhasebe sistemi uygulama genel Tebliği’ne ve muhasebe ilke ve kurallarına uygun olarak tutulduğu tespit edilmiştir. Davalı … firması ticari defter kayıtlarında davaya konu çeke ilişkin herhangi bir kaydın yer almadığı tespit edilmiştir. Davalı … ticari defter kayıtlarında davacı … veya dava dışı … Yapı Elek. İnş. Taah. Tarım İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. firması ile borç/alacak kayıtlarının olmadığı tespit edilmiştir. Sonuç itibari ile menfi tespit davasına konu 31.07.2019 vadeli 34.000,00 TL’lik çek ve bu çek için ödendiği iddia edilen tutarlara ilişkin taraflara ait ticari defter kayıtlarında herhangi bir tespit yapılamamış” olduğunu bildirmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
Davalının davacıya 34.000,00 TL tutarlı çek verdiği, bu çekin karşılıksız çıkması üzerine davacı aleyhine takip başlattığı, davacının çek karşılığı malların verilmediği ve çekin iade edilmediği iddiası ile menfi tespit davası açtığı görülmüştür.
Davacının bu çek nedeniyle çek arkasında iptal edilen cirosu bulunan …Plastik Ltd. Şti.’ye 25.000,00 TL ödendiği, bu hususun dosyaya sunulan dekont ile ispatlandığı, dekont açıklamasında açıkça “Dönen … çeki için” şeklinde ibarenin bulunduğu, bu yapılan kısmi ödeme ile davacının kısmen borçtan kurtulduğunun kabulünün gerektiği, Türk Borçlar Kanunu 103. Madde uyarınca borcu kısmen ödeyen borçlunun senedin iadesini isteme hakkı bulunmamaktadır. Yalnızca makbuz verilmesini yahut borç senedine bu hususun işlenmesini isteyebilir. Fakat davaya konu olayda bunlar gerçekleşmemiş ise de, davacı banka dekontu ile bu hususu ispatlamıştır. Bu dekont açıkça çeke atıf yaptığından mahkememizce kabul görmüştür. Aksi durum hakkaniyete aykırı olacağından yapılan kısmen ödemenin iyi niyetli olduğunun kabulü ile bakiye kısım yönünden ödeme ispatlanamadığından bu kısım yönünden borcun devam ettiğinin kabulü gerekmiştir.
Davalının bu kısmen ödeme nedeniyle var ise uğradığı zararı kendisine bildirmeyen ve kendisi aleyhine sebepsiz zenginleşen diğer cirantalardan isteme hakkı elbette vardır. Fakat davacının kısmi ödeme nedeniyle borçtan kurtulduğu görülmektedir.
Davacının imzaya itirazı yönünden inceleme yapılmamıştır. Çünkü davacı kendi imzasına değil, senette ciranta olan davalının imzasına itiraz etmektedir. Fakat böyle bir itirazın incelenmesi kıymetli evrak hukuku prensipleri uyarınca mümkün değildir. Davacı keşideci olduğundan ciro silsilesinde kopukluk olmadığı sürece kendisine başvuran hamile ödeme yapmak zorundadır. Ciro zincirindeki imzaların cirantalara ait olup olmadığını denetlemesi söz konusu olamaz. Her imza kendi sorumluluğunu doğuracağından, senet metninden anlaşılan imzanın sahteliği defini adına imza atılan kişi ileri sürebilecektir. Dolayısıyla bu yönde bir inceleme yapılmamıştır.
Yine davalının bu ödemenin başka bir çeke istinaden yapıldığı iddiası var ise de, bu husus araştırılmış ve davacının aynı meblağlı başkaca bir çek verdiğine dair bir bilgi belge dosyaya sunulmamıştır. Dolayısıyla bu iddiaya da itibar edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle kısmen kabul yönünde aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davanın Kısmen Kabulü ile,
Davacının Bursa 12. İcra müdürlüğünün 2020/… Esas sayılı takip dosyasına dayanak teşkil eden 31/07/2019 keşide tarihli çek nedeni ile davalıya 25.000,00.-TL yönünden borçlu olunmadığının tespitine,
Fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
2-Harçlar Yasası gereğince alınması gereken 1.707,75.-TL harçtan, peşin olarak alınan 599,59.-TL harcın mahsubu ile bakiye 1.108,16.-TL harcın davalıdan tahsil edilerek hazineye İRAT KAYDINA, bu hususta harç tahsil tezkeresi düzenlenmesine,
3-Davacı tarafından yapılan 599,59.-TL peşin harç ile 750,10.-TL yargılama giderinin kısmen kabul kısmen red oranına göre (kabul %71, red %29) 532,57.-TL’sinin toplamı olan 1.132,16.-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı vekili yararına A.A.Ü.T ile hesaplanan 5.100,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5- Davalı vekili yararına A.A.Ü.T ile hesaplanan 5.100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Arabuluculuk masrafı olan 1.320,00.-TL’nin kısmen kabul kısmen red oranına göre (kabul %71, red %29) 937,20.-TL’sinin davalıdan, 382,80.-TL’lik kısmının davacıdan alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDINA, bu hususta harç tahsil tezkeresi düzenlenmesine,
7- HMK’nın 333. Maddesi gereğince kullanılmayan gider avanslarının hükmün kesinleşmesinden sonra ilgilisine iadesine,
Dair, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize iletilecek bir dilekçe ile Bursa Bölge Adliye Mahkemeleri Nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okundu, anlatıldı. 02/06/2022

İş bu kararın gerekçesi 07/07/2022 tarihinde yazılmıştır.

Katip …
✍e-imzalı

Hakim …
✍e-imzalı