Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BURSA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2019/409 Esas – 2020/454
T.C.
BURSA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2019/409 Esas
KARAR NO : 2020/454

BAŞKAN : ….
ÜYE : ….
ÜYE : ….
KATİP : ….

DAVACI : … ŞİRKETİ – ….
VEKİLLERİ : Av. ….UETS
Av. ….UETS
DAVALI : … SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ ….
VEKİLİ : Av….. UETS

DAVA : Ticari Şirket (Pay Defteri Kaydına İlişkin)
DAVA TARİHİ : 24/10/2019
KARAR TARİHİ : 30/09/2020
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 12/10/2020

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Pay Defteri Kaydına İlişkin) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dilekçesi ile, davalı … Sanayi ve Ticaret AŞ. şirketinde ortak olan …’in 800.000 adet olan payının tamamını ve geçmiş dönemden olan ve dağıtımına karar verilen kar payları ile birlikte müvekkili davacı…Ltd.Şti.’ye Denizli 5. Noterliği’nin 23.08.2019 tarih ve …yevmiye no.lu ihtarına ekli olan hisse devir sözleşmesi ile devir yapıldığı, devir konusu olan nama yazılı hisse senetleri devir eden tarafından cirolanarak devir alan müvekkili şirkete teslim edildiği, 800.000 paylık pay senedinin ciro ederek ve ekli hisse devir ve teslim belgesi ile…Ltd.Şti.’ye devir edildiğinden buna dair pay devrinin ortaklar pay defterine kaydının yapılmasını, geçmiş dönem dağıtımına karar verilen kar paylarının devralan şirket …Otomotiv Ltd.Şti. Banka hesabına yatırılması için Denizli 5. Noterliği’nin 23.08.2019 tarihli ve Bursa 26. Noterliği’nin …yevmiye ve 24.08.2019 tarihli ihtarı ile davalı şirketten talep edilmiş ise de davalı şirket tarafından gönderilen Bursa 21. Noterliği’nin 03.09.2019 tarih ve … yevmiye no.lu ihtarnamesi ile yönetim kurulunun bu devre onay vermediğini bu nedenle pay devrinin ortaklar pay defterine tescil edilmeyeceğini kendilerine bildirdiği, nama yazılı hisselere bağlanan ortaklığın devrinin nama yazılı senetlerin teslimi ve cirosu ile sağlandığı,bu nama yazılı senetler üzerinde devir yasağı olduğuna dair bir hüküm olmadığı gibi ana sözleşmede de böyle bir yasaklayıcı hükmün söz konusu olmadığı, hisse devirlerinin hangi şartlarda yapılacağı hususunun hisse devir maddesinde düzenlenmiş olup devralan ortağın devreden ortağın şirkete ve diğer ortaklara karşı tüm yükümlülüklerini yükümlendiği hususunun da davalı şirkete bildirildiği halde davalı şirketin Yönetim Kurulunun devre onay vermediğinden bahisle devir keyfiyetini pay defterine işlememesinin kanun ve ana sözleşmeye uygun olmadığı nedeniyle netice itibariyle ortaklar pay defterinde … adına kayıtlı iken müvekkili şirkete devir ve teslimi gerçekleşen 800.000 payın ortaklar pay defterinde davacı şirket adına tescilinin sağlanmasına karar verilmesi ile dava aşamasında davalı şirket tarafından Genel Kurul yapılmaması için ihtiyati tedbir kararı verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili davaya cevap dilekçesi ile, davacı tarafından davalı … AŞ. ortağı …’in şirketteki 800.000 adet payını kendisine devrettiğini , bu devir işleminin davalı şirkete bildirildiğini ancak şirketin Yönetim Kurulu Kararı ile pay defterine işlenme talebini reddettiği, Yönetim Kurulunun muvafakati ile pay devrinin pay defterine tescil edileceği iddiasının yerinde olmadığı, TTK.nun 494. maddesine göre “ payın usulüne uygun olarak devredildiği veya üzerinde intifa hakkı kurulduğu ispat edilmediği sürece devralan ve intifa hakkı sahibi pay defterine yazılamaz” düzenlemesi getirilmiş olup pay devrinin muvazaalı olup bu nedenle pay defterine yazılmasının söz konusu olamayacağı, ayrıca şirket hisse devrinin geçerliliği şirket onayına bağlı olup Yönetim Kurulu devre onay vermediği sürece pay devrinin hükümsüz olacağı,TTK.nun 492. maddesi hükmüne göre” Esas sözleşme , nama yazılı payların ancak şirketin onayıyla devredilebileceğini öngörebilir.” düzenlemesini getirmiş olup şirket ana sözleşmesinin Hisselerin Devri başlıklı 7. maddesinde ise” “Hissedarlardan hiç birinin Yönetim Kurulunun yazılı izni olmaksızın şirket hisseleri üzerinde satış, bağış, rehin ve hiç bir hukuki işlem yapamayacağı, Yönetim Kurulunun herhangi bir sebep göstermeksizin onay vermekten imtina edebileceği, şirket ortaklarının Yönetim Kurulunun bilgisi dışında sahip olduğu hisseler üzerinde hukuki işlemler yapamayacağı, Yönetim Kurulunun bilgi ve onayı dışında yapılan işlemin şirket yönünden hükümsüz ve geçersiz olacağı”nın düzenlendiği,
Somut olayda ise şirket ortağı …’in Denizli 5. Noterliği’nin 11.07.2019 tarih ve …yevmiye no.lu ihtarnamesini keşide ederek hisselerini ortağı olduğu aile şirketi davacı…Ltd.Şti’ye devredeceğini bildirmiş olup davalı şirket tarafından da bu ihtarnameye Bursa 10. Noterliği’nin 31.07.2019 tarihli… yevmiye no.lu ve Bursa 21. Noterliği’nin … yevmiye no.lu cevabi ihtarnameleri ile TTK.nun 492. ve ana sözleşmenin 7. maddeleri hükmü gereğince devre onay verilmeyeceğinin bildirildiği, davacı şirketin yetkilisi olan …’in müvekkili şirketin ortağı olup ana sözleşme düzenlemesini bildiği halde davacı şirket …Otomotiv Ltd.Şti’nin ana sözleşme hükmü ile devre kısıtlama getirilemeyeceğini ileri sürmesinin dürüstlük kuralları ile bağdaşmayacağı hatta bunun ileri sürülmesinin hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğu, davacı tarafın yaptığı pay devrinin müvekkili şirketin menfaatlerini zedelediği, müvekkili davalı şirketin hali hazırdaki ortaklarının % 60 hisse ile…küçük ve % 40 hisse ile … olduğu, …’in aynı zamanda Denizli’de kurulu aile şirketi niteliğine sahip olan ve müvekkili şirket ile aralarında husumet bulunan …Otomotiv Ltd Şti ve HD.Kauçuk San.ve Tic.Ltd.Şti’nin ortağı ve yetkilisi olduğu, şirket hisselerini devreden …’in 2019 yılı Ocak ayından itibaren devam eden süreçte şirket ortağı olarak müvekkili şirketi maddi ve manevi olarak zora sokacak davranışlarda bulunduğu , Denizli ilinde bulunan şirketleri üzerinden müvekkili ile aynı konu ve amaçlara sahip bir üretim tesisi kurma hazırlığına giriştiği, müvekkili şirketin ticari itibarını zedeleyici tavır ve davranışlar sergilediği, müvekkili şirketin nakit finansman ihtiyacının arttığı bir dönemde bankalara olan şahsi kefaletleri noterden ihtarname çekerek iptal ettiği ve davalı şirketi nakit kredi, çek defteri, teminat mektubu alamaz hale getirdiği, tüm bu sıkıntıların olduğu süreci takiben de müvekkili şirkete ihtar çekerek davalı şirketteki hisselerini ortağı olduğu aile şirketine devredeceğine dair ihtarname çektiğini,böyle bir süreç içerisinde hisse devri ve ortaklık yapısının değişmesi müvekkili şirketi zora sokacağı gibi devralan davacı şirketin müvekkili şirketle rakip bir şirket olduğu bu nedenle şirket hisse devrinin davalı şirketin menfaatine uygun olmadığı ve bu nedenle de TTK.nun 492. ve ana sözleşmenin 7. maddesi uyarınca devre muvafakat verilmediği, davacı tarafça bu devrin davalı şirketi zora sokmak amacıyla yapıldığı, davacı şirket ve yine …’in ortağı olduğu HD Kauçuk şirketi ile müvekkili şirket arasında haksız rekabete konu bir çok dava açıldığı davacı şirketin kendisi ile organik bağlantısı olan kişi ve kuruluşlar üzerinden Denizli ilinde kendisi ile rakip olan üretim tesisi kurmakla kalmayıp bir de müvekkili şirkete ait knowhow’un davacı tesislerinde kullanıldığını öğrendiği, müvekkili şirketin başvurusu ile Denizli 2. Sulh Hukuk Mahkeme’sinin 2019/…d.İş sayılı dosyası ile bu durumun tespit ettirildiği, netice itibariyle müvekkili şirket ile rekabet içerisinde olan davacı şirketin ortaklığını müvekkili şirket Yönetim Kurulunun kabul etmeyerek reddettiği, devrin geçerliliğinin de şirket Yönetim Kurulu kararına bağlı olup bu onayın da verilmediğinden devrin geçerli kabul edilemeyeceği, davacı şirket ortaklığının da davalı şirketin menfaatine aykırı bulunduğundan yerinde olmayan haksız davanın reddine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLER VE GEREKÇE;
Dava, Anonim Şirket pay devrinin şirket pay defterine kayıt, tescil ve ilanı istemine ilişkindir.
Davalı şirkete ait Ticaret Sicil kayıtlarının celp ve incelenmesinde davalı … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 24.03.2010 kuruluş tescili ile Bursa Ticaret Sicil Memurluğu’nun …sicil numarası ile kayıtlı olup, mevcut ortaklık yapısının 1.200.000,00 TL tutarlı 1.200.000 hisse adedi ile …, ile 800.000,00 TL karşılığı 800.000 hisse adedi ile … olmak üzere toplam sermayesinin de 2.000.000 hisse karşılığı 2.000.000,00 TL olduğu Şirket Yönetim Kurulu Başkanı’nın ise en son yapılan davalı şirkete ait 28.05.2019 Tarihli Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı ile 26.07.2019 tarihli Olağanüstü Genel Kurul Toplantısında alınan kararlar uyarınca …. ’ün Müdürler Kurulu Başkanı olarak seçildiği kayıtların tetkikinden anlaşılmıştır.
Anonim Şirketlerde nama yazılı payların ve pay senetlerinin devrini düzenleyen TTK.nun 490. maddesi ile,” (1) Kanunda veya esas sözleşmede aksi öngörülmedikçe nama yazılı paylar herhangi bir sınırlandırmaya bağlı olmaksızın devredilebilir. (2) Hukuki işlemle devir ciro edilmiş nama yazılı pay senedinin zilyetliğinin devralana geçirilmesiyle yapılabilir.”
Devrin sınırlandırılması hükümlerinde ise Kanuni sınırlandırma ve esas sözleşmeyle sınırlandırma şeklinde iki ayrı başlık ve madde düzenlemesiyle konu hükme bağlanmış olup TTK.nun 492/1 maddesi ile” Esas sözleşme nama yazılı payların ancak şirketin onayıyla devredilebileceğini öngörebilir.” düzenlemesi getirilmiş olup, davalı şirketin bu konudaki ana sözleşme düzenlemelerine bakıldığında ise devredilebilirliğin Kısıtlanması başlıklı MADDE 7/1.maddesinde “ a) Hissedarlardan hiçbirinin Yönetim Kurulunun bu yönde açık bir şek,ilde verdiği yazılı izni olmaksızın şirkette sahip olduğu hisseleri satmasına ya da başka bir şekilde elden çıkarmasına veya mezkur hisselerle ilgili olarak bir üçüncü şahısla devir sonucu elde edilecek hakların tamamı veya bir bölümünü kullanma yetkisi veren hiçbir işleme girmesine ya da mezkur hisseleri rehnetmesine müsaade edilmeyecektir.Yönetim Kurulu onay vermekten herhangi bir sebep göstermeksizin imtina edebilir. b) Hisselerin bir üçüncü şahsa devri sadece ve sadece üçüncü şahsın iş bu ana sözleşme tahtındaki tüm yükümlülükleri ile hisselerini devreden hissedarın şirkete ve diğer hissedarlara karşı taşıdığı, tüm yükümlülüklerini kendi yükümlülüğü gibi ifa edeceğini yazılı olarak kabul etmesi üzerine geçerli hale gelecektir.”şeklinde getirilen ana sözleşme düzenlemesi ile nama yazılı hisselerin serbestçe devredilebilirliğine söz konusu sözleşmesel bağlam hükümleri ile sınırlandırma getirilerek devrin davalı şirket Yönetim Kurulunun iznine bağlı tutulduğu gibi Yönetim Kurulunun hiç bir gerekçe göstermeksizin devre onay vermeyebileceği ve devrin ancak Yönetim Kurulu onayı ile geçerli olacağı düzenlenmiş olup, söz konusu hükümler tüm ortaklar için bağlayıcıdır.
Dava dışı ortak …, aynı zamanda …Otomotiv Ltd şti hissedarı ve yetkilisi olup davalı şirkete keşide ettiği Denizli 5. Noterliği’nin 11.07.2019 tarih ve …yevmiye no.lu ihtarnamesi ile, “maliki olduğu 800.000 adet payını 47.201.184,00 TL bedelle ilaveten mevcut ve dağıtımına karar verilen kar payı ile birlikte ortağı olduğu …Otomotiv Ltd.Şti’ne satışı konusunda anlaştıkları,payını aynı şartlarla ve bedelle şirket yada diğer ortak olarak satın alma isteği bulunduğu taktirde kendisine 30 günlük süre içerisinde yazılı olarak bildirim yapılmaması halinde pay senetlerini ciro ederek ve teslim belgesi mukabilinde …Otomotiv Ltd.Şti’ne devredeceğini ve buna dair pay devrinin ortaklar pay defterine işlenmesini talep edeceğini beyan ve ihtar etmiş, devralan …Otomotiv Ltd.Şti tarafından çekilen Denizli 5. Noterliği’nin 23.08.2019 tarih ve …yevmiye no.lu ihtarnamesi ile” … Sanayi Ltd.Şti ortaklarından …’e ait 800.000 adet pay senedini ciro ve teslim yolu ile devraldığını , devraldığı pay senetleri nedeniyle ana sözleşmenin 7 /2 maddesi gereği deverden ortağın şirkete ve diğer ortaklara karşı şirket ana sözleşmesinden kaynaklanan tüm yükümlülüklerini kendi yükümlülükleri gibi ifa edeceğini kabul ve taahhüt ettiğini, devrin pay defterine işlenmesini ve bundan böyle yeni malik olarak devir tarihinden itibaren yeni malik olarak pay senetlerinin sahip olduğu ve olacağı hak ve yükümlülüklerle ilgili olarak kendisi ile muhtap olunması gerektiğini” ihtar ve beyan etmiş,
Davalı …Otomotiv Ltd.Şti tarafından keşide edilen Bursa 21. Noterliği’nin 03.09.2019 tarih ve … yevmiye no.lu ihtarnamesi ile ise “ Tarafınıza gönderdiğimiz 31.07.2019 tarihve… yevmiye no.lu ihtarnamede ayrıntılı olarak belirtildiği üzere şirket ortağı … olarak ortaklara ve şirkete karşı yükümlülüklerinizi yerine getirmediğiniz için Yönetim Kurulundaki görevinizin sona erdirildiği,şirketin yapacağı yatırımlar için kullanacağı kredilerde ticari teamül gereği bankalar tarafından istenen şahsi kefaletlerinizi aniden kaldırmanızın şirketin mali tablolarına olumsuz bir şekilde yansıdığı ve şirketin bankalar nezdindeki ticari itibarının zedelendiği bildirilmiş ve yapma niyetinde olduğunuz devir işlemin de şirketi zora sokmaya yönelik olduğu görülmüştür. Ortaklığınız esnasında yaşanan problemlerin bir daha yaşanmaması ve olası hisse devrinden şirketin ve şirket ortaklarının zarar görmemesi adına şirket ortağı olarak esas sözleşmeden ve kanundan doğan yükümlülüklerin harfiyen yerine getirilmesi, resmi ve özel kurum ve kuruluşların şirket ortaklarından istediği yükümlülüklerin yerine getirilmesi, yatırımlar için banka kredisi kullanılmak istendiğinde bankanın şirketten ve şirket ortaklarından istediği bilgi ve belgelerin geciktirilmeksizin temin edilerek verilmesi, kredi için ticari teamül gereği bankaların şahsi kefalet, rehin, ipotek gibi güvence istemesi halinde devralan şirketin de üzerine düşeni yerine getirmesi ve müvekkili şirketi zarar sokacak davranışlardan kaçınması konusunda müvekkili şirkete yazılı taahhüt vermesi talep edilmiştir. Ancak müvekkil tarafından ayrıntılı olarak yazılı taahhüt verilmesi talep edilen hususlarda ne müvekkilimize göndermiş olduğunuz ihtarnameyle ne de diğer yazılı kaynaklarla hiç bir şekilde taahhüt verilmemiş ve bilinçli olarak sessiz kalınmış olup TTK.nun 492 ve ana sözleşmenin 7/1 maddesi gereği şirketi zora sokacağı anlaşılan muvazaalı pay devrine onay verilmeyeceği ve devrin pay defterine işlenmeyeceği, TTK.nun 494. maddesi gereğince kar payı isteme, Genel Kurula katılma da dahil olmak üzere payların mülkiyeti ve paylara bağlı olan tüm hakların devredende kalacağı, bu nedenle şirket ortağı … olarak ortaklıktan kaynaklı yukarıda sözü edilen tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesi” ihtaren davacı taraflara bildirilmiş ve bu bildirim ile TTK.nun 492 ve ana sözleşmenin 7/1 maddesi uyarınca devre muvafakat verilmediği anlaşılmıştır.
Davalı şirket bir Anonim Şirket olup kural olarak bedeli ödenmiş hamiline yazılı ve nama yazılı payların devri adi yazılı şekilde alacağın temliki hükümlerine göre devredilebilir olup hamiline yazılı ve nama yazılı paylar için pay senedi bastırılmış ise de buna bağlı ortaklık haklarının ve payların devri hamiline yazılı ve nama yazılı senedin cirosu ve teslimi yolu ile olur.Ancak 6102 sayılı TTK. bakımından nama yazılı payların devredilebilirliğine bağlam hükümleri kapsamında kanuni ve sözleşmesel sınırlandırmalar getirilmiş olup Yönetim Kurulu tarafından TTK.nun 492 maddesi kapsamında düzenlenen ana sözleşmenin 7/1 maddesi ile şirket hisse devirlerinin Yönetim Kurulunun onayına bağlı olup Yönetim Kurulunun devre onay vermemesi halinde devrin geçerli olmayacağı hükme bağlanmış olup şirket Yönetiminin anılan düzenleme kapsamında davacı şirket hisse devrine muvafakat vermediği anlaşılmaktadır. TTK.nun 340. maddesi ile ”Esas sözleşme bu kanunun Anonim şirketlere ilişkin hükümlerinden ancak kanunda buna açıkça izin verilmişse sapabilir. Diğer kanunların öngörülmesine izin verdiği tamamlayıcı esas sözleşme hükümleri kanuna özgülenmiş olarak hüküm doğururlar.” düzenlemesi gereği bu kapsamdaki Yönetim Kurulun herhangi bir gerekçe göstermeksizin devre muvafakat vermeyebileceğine ilişkin ana sözleşme hükümleri geçerli olarak hüküm ve sonuç doğuracak olup, usulüne uygun olarak tescil ve ilan edilmiş ana sözleşme hükümleri tüm ortakları bağlayacak olup, davacı şirket ile davalı şirket arasındaki haksız rekabete ilişkin dosya içerisine taraf vekillerince delil olarak sunulan ve getirtilip inceleme konusu yapılan mevcut ve görülmekte olan davalar ilişkin dava dosyaları ile de aralarında bulunan husumet göz önüne alındığına davalı şirket yönetiminin devre muvafakat vermemesinin haklı ve kabul edilebilir oluşu göz önüne alınarak davacı yanın şirket hisse devrinin pay defterine işlenmesine ve tesciline karar verilmesi istemi yerinde görülmediğinden bu yöndeki talebinin ve davanın reddine karar vermek gerekmiş hüküm aşağıdaki şekilde tesis olunmuştur.
HÜKÜM:Ayrıntısı ve yasal gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 54,40 TL maktu harcın, peşin alınan 44,40 TL harçtan mahsubu ile bakiye 10,00 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye İRAT KAYDINA,
3-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden; karar tarihi itibari ile yürürlükte bulunan Asgari Avukatluk Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 3.400,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın hükmün kesinleşmesinden sonra 6100 Sayılı HMK’nun 333.maddesi uyarınca taraflara İADESİNE,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzünde, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstinaf Yargı yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı 30/09/2020

Başkan…
✍e-imzalı
Üye…
✍e-imzalı
Üye …
✍e-imzalı
Katip ….
✍e-imzalı