Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/266 Esas
KARAR NO : 2023/650

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – … …
VEKİLİ : Av. … – [16626-26876-…] UETS
DAVALI : … – … …
VEKİLİ : Av. … – [16705-07470-..] UETS

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/06/2021
KARAR TARİHİ : 01/06/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 26/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE SAVUNMA:
Davacı vekili dava dilekçesinde; “Müvekkilim …’ un oğludur Müvekkilim babası ile beraber yer sahipleri ile anlaşarak zeytinlik alanları icar ile kiralama işi yapıyorlar. Müvekkilim ve babası Alacaklı … ile anlaşarak Bursa ili Karacabey ilçesi İsmetpaşa köyü 4.500 m/2 alanlı 2080 parsel ile 17.000 m/2 alanlı 2050 parsel taşınmazları yerel örfe göre mahsul gelirlerinin 1/3′ ü …’a 2/3’ü işletene ait olmak üzere anlaşmışlar. Hasat toplanınca alınmış olan çek bedeli de göz önüne alınarak paylaşım 1/3 oranında değilde 1/2 oranında yapılmıştır. Müvekkilim ile babası alacaklı … ile zeytin paylaşım defteri tutmuşlar. Defterdeki yazılar …’un el yazısı ile yazılmıştır. Defterin sonunda Müvekkilin alması gereken kasa sayısının 738 …’un alması gereken kasa sayısının 369 olması gerektiği tespit edilerek fiilen …’un almış olduğu 563 kasadan alması gereken 369 kasa düşürüldükten sonra geriye kalan ve fazladan ödenen 194 kasa zeytinin çeke mahsuben alındığı …’ un el yazısı ile defterde yazılıdır. Her bir kasa yaklaşık 22 kg zeytin almaktadır 22×194 = 4.268 kg zeytin çeke karşılık alacaklıya ödenmiştir. Defterde işlemin yapıldığı dönemde zeytinin kg fiyatının 8,5 TL olduğu yazılıdır. Fazladan verilen zeytin hesaplandığında 4.268 x 8,5 TL = 36.278,00 TL alacaklıya 29.000,00 TL bedelli çeke karşılık fazlası ile ödeme yapıldığı belge ile sabittir. Takibe konu İcra dosyasında müvekkilin borçlu olmadığının tespitine, müvekkil hakkında devam etmekte olan İcra takibinin tedbir kararı verilerek tedbiren takibin durdurulmasına karar verilmesini isteme zarureti hasıl olmuştur…” açıklamaları ile müvekkili davacının Mudanya İcra Müdürlüğünün 2021/… Esas sayılı takip dosyasında alacaklıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dava dilekçesi davalı tarafa usulüne uygun tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmıştır.
Davalı vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde özetle; “Takip konusu çekin keşidecisi …’dur. Dava dilekçesinde iddia olunan ortaklık ilişkisinin tarafı davaya 3.şahıs durumundaki …’dur. Davacı …, çek bedelinin kendi dışında başka bir kişi durumundaki … tarafından zeytin bedeli ile ödendiği iddiası HMK’nun 200.md.si gereğince yazılı belge ispat olunmalıdır. Davacı takibe konu çek bedelinin ödeme ile sonlandığına ilişkin HMK’nun 201.md.sindeki sayılan “senedin hüküm ve kuvvetini ortadan kaldıracak veya azaltacak nitelikte belgeye” dayanmadığından hukuki dayanaktan yoksun davanın reddini talep ederiz. Takibe dayanak çek bir ödeme vasıtasıdır. Her türlü iddiadan mücerret borç ikrarını ihtiva etmektedir. Davacı delil listesinde yemine dayanabilir ise de tanık anlatımına muvafakatimiz yoktur. Yine delil listesinde yer verdiği belgeler borcu sükuta erdirecek HMK’nun 200.md.sinde yazılı nitelikte belge/senet değildir. Kabul anlamına gelmemek üzere; Davacının dilekçesine eklediği belgedeki yazı ve bilgiler iki kişi arasındaki notlardır. Bu hesaplama dava dışı … ile davalı vekileden arasındadır. İçeriğindeki notlarda takip konusu çeki tanımlayacak hiçbir bilgi yoktur. Kaldı ki, davalı vekileden 3.şahıs ile olan bu ortakçılığın 2018 yılı mahsulüne ilişkin olduğunu, o döneme ait dökümler olduğunu beyan etmektedir. Nitekim takvim yaprağı da mahsul toplama sonu 02.01.2019 tarihini göstermektedir. Davacının keşide ettiği çek ise bu hesaplamadan (10) ay sonrası 30.10.2019 tarihidir. Bu ortaklıkta davacı … taraf değildir…” açıklamaları ile davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
DELİLLER:
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, tarafların karşılıklı beyan dilekçeleri, Mudanya İcra Müdürlüğü’nün 2021/… E. sayılı icra takip dosyası, ticari defterler, bilirkişi raporu, yazılan müzekkere cevapları ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ SONUÇ:
Dava; İİK 72. Maddesine göre menfi tespit istemine ilişkindir.
Mudanya İcra Müdürlüğünün 2021/… Esas sayılı dosyası Uyap sistemi ile dosyamız arasına getirtilerek incelenmiştir.
Tarafların ticari defterleri talep edilmiş davacı tarafça ibraz edilen ticari defteler bir mali müşavir bilirkişiye tevdi edilmiştir.
Mali müşavir bilirkişinin 16/09/2022 tarihli raporunda özetle: Takip Dosyasının İncelenmesi dosyası içerisinde bulunan Mudanya – İcra Müdürlüğü’nün 2021/… E. Sayılı dosyası incelendiğinde; Alacaklının …, Borçlunun ise … olduğu, Takibin 05.02.2021 tarihinde başladığı, Takip tutarının 26.970,00-TL Asıl alacak, Faiz tutarının 5.047,08-TL, tazminat tutarının ise 2.697,00-TL SMMM … toplam tutarın ise (26.970,004-5.047,0842.697,00)-34.714,08-TL olduğu, borçlunun 27.07.2021 tarihinde yapmış olduğu itirazla takibin 27.07.2021 tarihinde durduğu, davacı Ticari Defterlerinin Teslim Tarihinin İncelenmesi; davacı tarafın 05.08.2022 tarihinde ticari defterlerini sunması gerekirken 08/08/2022 tarihinde mahkemenize sunulduğu, bu konuda takdirin Sayın mahkemeye ait olacağı, davacıya ait 2020 yılı ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin T.T.K’nun 69. ile 213, sayılı V.U.K.’nun 220. ve 222.inci maddelerinde öngörülmüş olan esaslara uygun olarak yaptırılmış olduğu, 2020 yılı ticari defterlerinin kayıtlama sistemi olarak Tek Düzen Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’ne ve Muhasebe İlke ve Kurallarına uygun olarak tutulduğu, 2020 yılı ticari defterlerinin kapanış tası yasal süresi içerisinde yaptırılmış olduğu, davacı firmanın defter kayıtlarında Davalı …’a ait herhangi bir kayda rastlanmadığı, davacı vekili tarafından 13.05.2022 tarihinde sunulan ajandanın incelenmesi davacı vekilinin inceleme için 13.05.2022 tarihinde dosyasına sunmuş olduğu ajandanın resmi evrak niteliğinde olmadığı, davalı tarafından herhangi bir imza yada onay taşımadığı davacı vekilinin dava dilekçesinde “ defterdeki yazılar …’un el yazısı ile yazılmıştır” diye yazılı olduğu, davalı tarafından söz konusu iddia ile ilgili bir itirazın olmadığı, bu haliyle delil olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hususunda takdirin sayın mahkemeye ait olacağı, ajandada notlar incelendiğinde 02.01.2019 tarihli ve 03.01.2019 tarihli ajanda sayfasında toplam üretilen zeytin kasa sayısının 1.109 kasa olduğu, Üretilen bu kasaların 266 âdetini …’n 249 kasanın ise …’un aldığı ortak depoya inen kasa sayısının ise 594 olarak yazılı olduğu, davacının iddiasına göre toplam 1.109 kasanın 1/3’ünün (369 Kasa) …’a verilmesi, 1.109 kasanın 2/3’ünün (740 Kasa) …’a verilmesi gerektiği, ancak tarafların aldıkları ve ortak depoya giren kasaların paylaşımları sonucu …’un toplamda 249 * 297 — 546 kasa aldığı, kalan 563 Kasanın ise …’un aldığının yazılı olduğu, bu durumda …’un 563-369 — 194 kasa fazladan aldığı, ajandadaki yazılara göre 22 kg x 8,5 TL x 194 Adet Kasa — 36.278,00-TL yaptığı, ajanda da;”194 kasa çeke mahsuben alındı” diye yazılı olduğu, davalı …, söz konusu yazının kendi el yazısı olmadığına dair bir itirazının olmaması nedeniyle söz konusu notta geçen çek kelimesiyle ilgili açıklama yapması gerekeceği, esas itibarı ile davacı tarafından ajanda daki yazıların davalı …’un el yazısı olduğu iddia edilmiş, davalı tarafından bu iddia ile ilgili bir itiraz edilmediğini, öte yandan söz konusu ajandada ki el yazılarının neyle ilgili olduğu hakkında da bir açıklama yapılmadığını, bu yazıların delil özelliğine haiz olup olmayacağı hususunda takdirin sayın mahkemeye ait olacağı, davalı Ticari Defterlerinin İncelenmesi; ” Davalı vekilinin 05.08.2022 tarihinde sunmuş olduğu dilekçede “ Davalı vekilden müstahsil olup ticari defter mükellefi değildir.” diye yazılı olduğu, T.C Bursa Gelir İdaresi Başkanlığı Balıkesir Vergi Dairesi Başkanlığı Bandırma Vergi Dairesi 17.08.2022 tarihli 90357 sayı numaralı gelen cevap yazısında; “ İlgide kayıtlı yazınızda adı geçen Müdürlüğümüz … / … T.C./Vergi kimlik numaralı mükellefi …’un, 01/01/2019 tarihinden itibaren kendine ait veya kiralanan gayrimenkullerin kiraya verilmesi veya leasingi faaliyetinden dolayı kayıtlı faal mükellefimiz olduğu, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 172. maddesinde belirtilen defter tutacaklar arasında yer almadığı, ayrıca Setbaşı Vergi Dairesi Müdürlüğünün 00800714… vergi kimlik numaralı 31/12/2015 tarihi itibariyle resen terk mükellefi Tasf. Hal. Agrotek Tarım Ürünleri San.Ve Tic.Ltd.Şti.’nin ortağı ve müdürü olduğu GİB Intranet kayıtlarımız tetkikinden anlaşılmış olup; mükellefiyet kaydına ilişkin sicil dökümleri ile elektronik ortamda verilen 2019-2020 ve 2021 takvim yıllarına ait Gelir Vergisi Beyannamelerinin birer örneği yazımız ekinde sunulmuştur.” diye yazılı olduğu, Ekte sunulan 2019- 2020 ve 2021 yılı Gelir Vergisi Beyannameleri incelendiğinde davalının ilgili dönem 1385223316 adres numaralı Konak Mah, Konak Cad. No:85/6 adresinde yer alan mesken kira gelirlerine ait beyanlarda bulunduğu dava konusu Bursa ili Karacabey ilçesi İsmetpaşa köyü 4.500 m2 alanlı 2080 parsel ile 17.000 m2 alanlı 2050 parsel taşınmaza ait herhangi bir gelir beyanında bulunmadığının tespit edildiği, faiz Yönünden İnceleme; Davalının davacı tarafa borcun ödenmesi yönünde gönderilmiş herhangi bir yazılı ihtar dava dosyasında olmadığı, takip esnasında avans faizi talebinin olduğu, dosyasına taraflar arasında yapılmış yazılı bir sözleşme sunulmadığından, faiz hesaplamasının hem davalının talebi Avans faizi olarak, hem de yasal faiz olarak yapıldığı, bu hususta takdirin sayın mahkemeye ait olacağı, takip tarihine kadar hesaplanan Avans faizinin 4.425,30-TL, yasal faizin 3.079,01-TL-olacağı mütalaa edilmiştir.
Dosyamız aynı zamanda ziraat mühendisi bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi raporu temin edilmiştir.
04/05/2023 tarihli ziraat Mühendisi … tarafından hazırlanan bilirkişi raporunda özetle; dosya içerisindeki ajanda sayfalarının 02.01.2019, 03.01.2019 tarihini taşıdığı görülmediğini, buna karşın 03.01.2019 tarihli ajanda sayfasında el yazısıyla yazılan notlarda Hasan isminin altına 09-11-2020 tarihinin yanına kasa miktarı olarak 20 yazıldığını, bu tarihten sonraki tarihlerde 30-11’e kadar gün ve ay belirtilmiş olmasına rağmen yıl belirtilmediğini, benzer şekilde 02.01.2019 tarihli ajanda sayfasında ortak depoya inen ifadesinin altında 116- – 03-12 yazılı olduğunu, bu nedenle zeytin hasat sezonunun 2020-2021 olduğu düşünülmediğini, sonuç olarak; mahkemenin bilirkişiden talep ettiği 194 kasa zeytinin 2019 yılındaki değerinin hesaplanabilmesi için 2019 ortalama zeytin fiyatları saha araştırması sonucunda 8,5 TL/kg olarak belirlendiğini, dava konusu 194 kasa zeytinin 2019 yılındaki değeri ise 194 kasa*22 kg/kasa*8,5 TL/kg — 36.278,00 TL olarak belirlendiği bildirilmiştir.
O halde toplanan delillerden somut olayda, davacı tarafından Mudanya İcra Müdürlüğünün 2021/… Esas sayılı dosyasında takibe konu Ziraat Bankası 30/10/2019 tarih 0176923 sayılı 29.000-TL bedelli çekin karşılığında zeytin verildiğini bedelsiz kaldığını iddia ettiği, davalının ise davacının iddiaları inkar edilerek alacaklı olduğu savunulmakla uyuşmazlığın, dava konusu çek karşılığında zeytin verilip verilmediği , çekin bedelsiz kalıp kalmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davacı tarafından davalının el yazısı ile yazıldığı ajandada belirtildiği üzere çeke karşılık194 kasa zeytin verildiği iddia edilmiştir.
Davacının ibraz ettiği ajandanın aslı celp edilerek davalı asil isticvap edilmiş 17/01/2023 tarihli celsedeki beyanında, ” bana göstermiş olduğunuz 3 ocak perşembe başlıklı ajandada ki sayfadaki yazılara bana aittir ancak tarih eskidir hangi tarihde yazdığımı hatırlamıyorum davacı ile aramızda zeytinlerin 1/3 benim 2/3 davacı tarafa ait olacak şekilde bir anlaşma vardır bu kapsamda da sonuçta belirtilen 194 kasa çeke mahsuben alındığı belirtilen çek dava konusu 29.000 TL bedelli 30/10/2012 tarihli çek olduğundan emin değilim davacının bu iddiasını kabul etmiyorum hangi çek olduğunu ise hatırlamıyorum bizim nakit ve çek alışverişimiz var”ajandadaki yazıların davalıya ait olduğu bu yazıdaki çekin dava konusu çek dışındaki başka bir çek olduğunu beyan etmiştir.
Davalı tarafa kesin süre verilmiş ajanda da iddia edilen başka bir çeke ait belge ibraz edilmemiştir.
Bilindiği üzere 4721 sayılı TMK’nın 6. Maddesi ve 6100 sayılı HMK’nın 190. Maddesine göre “İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir.
(2) Kanuni bir karineye dayanan taraf, sadece karinenin temelini oluşturan vakıaya ilişkin ispat yükü altındadır. Kanunda öngörülen istisnalar dışında, karşı taraf, kanuni karinenin aksini ispat edebilir. ” ispat yükü lehine hak iddia eden taraftadır.
Diğer yandan HMK’ nın 200. Maddesine göre ” Bir hakkın doğumu, düşürülmesi, devri, değiştirilmesi, yenilenmesi, ertelenmesi, ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki işlemlerin, yapıldıkları zamanki miktar veya değerleri ikibinbeşyüz Türk Lirasını geçtiği takdirde senetle ispat olunması gerekir. Bu hukuki işlemlerin miktar veya değeri ödeme veya borçtan kurtarma gibi bir nedenle ikibinbeşyüz Türk Lirasından aşağı düşse bile senetsiz ispat olunamaz.
Bu madde uyarınca senetle ispatı gereken hususlarda birinci fıkradaki düzenleme hatırlatılarak karşı tarafın açık muvafakati hâlinde tanık dinlenebilir. ” hukuki işlemlerin yapıldığı tarihteki değeri 4480 TL geçtiği takdirde senetle ispat olunması zorunludur. Dolayısıyla dava konusu çekin 3 Ocak Perşembe başlıklı ajanda sayfa içeriğindeki yazılarda çeke mahsuben 194 kasa zeytin verildiğinin belirtildiği, davalı tarafından bu yazıların kendisine ait olduğunun ikrar edildiği ancak yazılı çekin başka bir çek olduğunu 30/12/2012 tarihli çek olabileceğinin belirtildiği anlaşılmakla bu durumda ispat yükünün davalıda olup başka bir çeke karşılık zeytinlerinin verildiğinin usulune uygun delillerle ispat edilmelidir. Davalı tarafın savunduğu ajanda sayfasındaki çekin başka bir çek olduğuna dair belge ve usulune uygun delil ibraz edilmediğinden bu savunmanın ispat edilemediği kanaatine varılmıştır.
Bu itibarla dava konusu çek karşılığında 194 kasa zeytinin davalıya verildiği ve zeytinlerin değerinin yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen hüküm kurmaya elverişli ziraat bilirkişi raporu ile dava konusu çek bedelini karşıladığı anlaşılmakla çek bedelinin zeytinle ödendiğinden davanın kabulü ile icra takibine konu çekten kaynaklı alacak sebebiyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1-Davanın kabulü ile,
Mudanya İcra Müdürlüğünün 2021/… E. Sayılı icra takip dosyasında davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 1.980,99 TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 495,25 TL’nin mahsubu ile bakiye 1.485,74 TL nispi karar ve ilam harcının davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Arabuluculuk Ücret Tarifesi kapsamında Maliye Hazinesinden karşılanan arabuluculuk ücreti olan 1.320,00 TL’nin davalıdan alınarak hazineye ÖDENMESİNE,
4-Davacı tarafından yapılan bilirkişi gideri 2.200 TL, posta, talimat ve tebligat gideri 3… TL olmak üzere toplam 2.5… TL yargılama gideri ve 495,25 TL peşin harç olmak üzere toplam 3.038,25 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı vekil ile temsil edildiğinden AAÜT’ye göre belirlenen 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-HMK’nın 333. Maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesinden sonra ilgilisine iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMKnın 341. Ve 345. Maddeleri gereğince 2 haftalık yasal süre içinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.
01/06/2023

Katip …
¸E-imzalıdır.

Hakim …
¸E-imzalıdır.

Güvenli elektronik imza ile onaylanmıştır.
Aslının aynı olduğu tasdik olunur.
Katip …
¸E-imzalıdır.