Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/365
KARAR NO : 2022/976

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI :…- … Üçevler Mah. Nilüfer Tic.mer. 56.Sk.N:64 Nilüfer /Bursa
VEKİLİ : Av. … –
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/08/2020
KARAR TARİHİ : 21/09/2022
YAZIM TARİHİ : 13/10/2022
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili Gebze Asliye Ticaret Mahkemesine vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle;Müvekkili şirketin davalı şirketler ile ticari alışverişinin olduğu, müvekkili şirketin, … asansör markası adı altında asansör makinelerinin ve yedek parçalarının üretimi, imalatı, tamiri, satışı ve pazarlaması esas olmak üzere ülkemiz genelinde toptan ticaretini yapan, sektöründe ülkemiz genelinde ilk üçe giren öncü firmalardan olduğunu, müvekkili şirket … ile davalı …………. (………. Ticaret adlı şahıs şirketi) arasında iş bu davaya konu çek tanzim tarihinden öncesine dayalı ticari alışverişleri bulunduğunu, davalının asansör motoru ve statör gibi malzeme üretimi yaptığından müvekkil şirket olan … tarafından davalıdan asansör motoru alımları yapılması şeklinde ticari ilişkileri bulunduğunu, yine diğer davalı …’nin (…. Tel Ticaret adlı şahıs şirketi) ise hırdavat, geri dönüşüm ve asansör motoru parçaları üretimine yarayan malzeme üretimi yaptığı için hem müvekkili şirket ile hem de diğer davalı ile iş bu dava öncesinde sürekli bir ticari alışveriş içerisinde bulunduğu, bu davalıdan genelde diğer davalının belirtilen asansör motoru üretiminde kullanılan malzemelerin alımının yapıldığının anlaşıldığını, sonuç olarak müvekkili şirket … tarafından sürekli olarak davalı … …’dan asansör motoru alınarak diğer parça üretimleri de yapıldıktan sonra yurt içi piyasaya pazarlamasının yapıldığını, bu kapsamda müvekkili şirket ile iş bu davalı arasında cari hesap bulunduğunu, ancak davalı … … adlı şahsında motor üretimi için diğer davalıdan sürekli mal alımı yapması gerektiğinden aynı şekilde her iki davalı arasında da sürekli bir ticari alışverişin bulunduğunun anlaşıldığını, ancak bazende müvekkili şirket tarafından tedarikçi … adlı davalıdan da mal alımı yapıldığını, bu kapsamda davalı … … tarafından diğer davalı …’den 2019 başlarında aynı şekilde mal alımı yapılmak istendiğinde davalının vadeli mal satımı için ek teminatlar istediğini, davalınında bu teminatları verme imkanı olmadığı için müvekkili firmadan bu teminat talebini her iki davalının birlikte yaptığını, müvekkili firma da davalı … …’un alacağı malı üretimden geçirip motor olarak müvekkili firmaya vereceği nedeniyle bu teminat hususunu kabul ederek keşide yeri Gebze, 28.02.2020 keşide tarihli, 100.000 TL bedelli, 0015306 çek nolu, Keşide yeri Gebze, 30.03.2020 keşide tarihli, 100.000 TL bedelli, 0015307 çek nolu, keşide yeri Gebze, 31.04.2020 keşide tarihli, 100.000 TL bedelli, 0015308 çek nolu, keşide yeri Gebze, 31.05.2020 keşide tarihli, 100.000 TL bedelli, 0015309 çek nolu, keşide yeri Gebze, 31.06.2020 keşide tarihli, 100.000 TL bedelli, 0015310 çek nolu beş ayrı çeki davalı … … emrine tanzim ettiğini, müvekkili şirket hakkında davalı … tarafından başlatılan Bursa 14. İcra Müdürlüğünün 2020/3946 esas sayılı icra takip dosyasında kambiyo senetlerine mahsus ilamsız icra takip dosyasına konu edilen beş adet ve yine ödemesi yapıldığından belirtilmeyen 2020 ocak ayı vadeli çeki ile vadesi gelmeyen 2020 yılı temmuz ayına vadeli olan çek ile birlikte toplamda 7 adet çek yani 700.000 TL miktarlı çekin tanzim edilerek teminat amacıyla davalı Neceti Benli’ye teslim edildiğini, belirtilen icra takibinde banka tarafından ödenen kısımların düşümü yapılarak 488.875, 00 TL üzerinden takip konusu edildiğini, sonuç olarak davalı … tarafından iş bu ilamsız icra takibinde kendisine teslim edilen teminat çekleri hakkında yani bir mal alımı veya satımına konu edilmeyen çeklerin icra takip konusu edildiğini, çeklerin tanzim tarihi olan 15.03.2019 tarihli her iki davalı ile müvekkili şirket arasında tanzim edilen yazılı sözleşmeye göre belirtilen çeklerin müvekkili firma

tarafından davalı …’ye teminat amacıyla verildiğinin açıkça anlaşıldığını, müvekkili firmanın yukarıda açıklandığı gibi davalı …’den her zamanki gibi asansör motoru almak istediğini, davalı …’inde asansör motorunun parçalarının malzemesini her zaman ki gibi diğer davalı Neceti’den aldığını, davalı … ‘nin peşin parayı davalı …’den alamadığı için sonuçta bu ticaretten faydası olan müvekkili firmanın teminat vermesini istemesi üzerine, müvekkili firmanın da her iki davalı arasındaki bu alış veriş için yukarıda belirtilen beş adet çeki ve bu dava konusu olmayan ocak ayı ile temmuz ayı çekleri ile birlikte toplam yedi adet çeki yani 700.000 TL miktarı toplam olarak belirtilen bedel olarak davalı … emrine ve namına tanzim ederek bu şahıslara teslim ettiğini, Ocak ayı çekinin 100.000 TL ödenerek teslim alındığı için, temmuz ayı çeki ise icra konusu edilmediğinden bu çekler ile ilgili dava açılmadığını, sözleşmede yer verilen 300.000,00 TL miktar konusunun ise;davalı … ile müvekkili firmanın bazen direk alış veriş yaptığı için bu belirtilen 300.000,00 TL ile alakalı olan ve ekte sunulacak aynı çeklerin devamı olan 2020 yılı ağustos ayı, eylül ayı ve ekim ayı için keşide edilerek davalı …’ye teslim edilen çeklerin karşılığı mal alındığı için bu çeklerin dava konusu yapılmadığını, zaten aynı sözleşmede bu hususun açıkça belirtildiğini, böylece aynı sözleşmede ödeme aracı olan ile teminat olarak verilenin açıkça belirtildiğini, ancak davalı … …’un müvekkili firmaya sözleşmelerin yapıldığı 15.03.2019 tarihinden itibaren bir ürün teslim etmediğinin anlaşıldığını, tüm tarafların fatura, ticari defter gibi belgeleri incelendiğinde bu hususun açıkça anlaşılacağını, müvekkili firmanın mağdur edildiğini, davalı … … tarafından diğer davalıdan ürünler alınmadığını ve bu ürün bedellerinin davalı …’ye ödenmediğinden taraflarınca verilen dava konusu çeklerin icra takibi yapıldığı bilgisi alındığını, ancak belirtilen şekilde davalı Enderin diğer davalıdan ürün almadığı gibi müvekkillerine ürün teslimi yapmadığından çek bedellerinin icra yoluyla talep edilmesinin yasal olarak mümkün olmadığını, müvekkili firmanın dava konusu çek bedelleri mukabilince davalı … adlı şahsa yönelik bir borcu bulunmadığını, ayrıca bu çekler nedeniyle bir ticari ilişki kurulmadığını ve bir mal alımı yapılmadığını beyanla her türlü tazminat ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davalılar aleyhine açtıkları menfi tespit davalarının kabulüne,dava konusu yapılan keşide yeri Gebze, 28.02.2020 keşide tarihli, 100.000 TL bedelli, 0015306 çek nolu davalı … … emrine tanzim edilen çek, keşide yeri Gebze, 30.03.2020 keşide tarihli, 100.000 TL bedelli, 0015307 çek nolu davalı … … emrine tanzim edilen çek, keşide yeri Gebze, 31.04.2020 keşide tarihli, 100.000 TL bedelli, 0015308 çek nolu davalı … … emrine tanzim edilen çek, keşide yeri Gebze, 31.05.2020 keşide tarihli, 100.000 TL bedelli, 0015309 çek nolu davalı … … emrine tanzim edilen çek, keşide yeri Gebze, 31.06.2020 keşide tarihli, 100.000 TL bedelli, 0015310 çek nolu Davalı … … emrine tanzim edilen çeklerin yapılan anlaşmalar gereği müvekkili tarafından keşide edilerek davalılara teminat amacıyla teslim edilmiş olması ve davalılarca yükümlülüklerinin kasten ve hiçbir surette yerine getirilmemiş olması sebebiyle, yukarıda nitelikleri belirtilen beş adet ve toplamda banka tarafından ödenen kısımların düşümü yapılarak 488.875, 00 TL bedelli çeklerden nedeniyle Bursa 14. İcra Müdürlüğünün 2020/3946 esas sayılı icra takip dosyası üzerinden başlatılan takibe konu borçtan dolayı müvekkili şirketin davalılara yönelik herhangi bir borcunun olmadığının tespitine, dava konusu beş adet çekin iptaline, böylece keşideci müvekkili şirkete iade edilmesine, davaya konusu çeklerin ödenmesini engeller mahiyette ve icra takiplerinin durdurulması amacıyla ihtiyati tedbire karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; açılan menfi tespit davasında yetkili ve görevli mahkemenin Bursa Asliye Ticaret Mahkemeleri olup yetki itirazında bulunduklarını, zira dava dilekçesinde de açıkca belirtildiği üzere davalıların adresinin Bursa olduğunu, HMK 6.madde ” Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.” bu sebeple yetkili mahkemenin Bursa Mahkemeleri olduğunu, ayrıca borçlular aleyhine ihtiyati haciz kararının Bursa 3.ATM’nin 2020/488 D.İş sayılı dosyası ile alınmış olup bu konuda da bir itirazda bulunulmamış olup Bursa Mahkemeleri ve icra dairelerinin yetkili olduğunun kesinleştiğini, öncelikle davanın yetki yönü ile reddi ile Bursa ATM yetkili olduğuna karar verilmesini, davanın, dava şartı arabulucuk başvurusu yapılmadığından davanın usulden reddine, davanın esastan reddine, davacı aleyhine % 20 oranında kötü niyet tazminatının hüküm altına alınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
KANITLAR
İcra Dosyası, bilirkişi raporu
KANITLARIN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME :
Dava, icra takibinden sonra açılan menfi tespit istemine ilişkindir.
Davacı tarafından, Bursa 14. İcra Müdürlüğünün 2020/3946 esas sayılı icra takip dosyasında takip yapan lehtar … ve keşideci … … aleyhine menfi tespit davası açılmıştır.
Dava,Gebze Asliye Ticaret Mahkemesine davalılar … ve … … aleyhine açılmış ancak yargılama sırasında … aleyhine açılan dava tefrik edildiği, 18/02/2021 tarih ve 2021/119 – 2021/123 E/K sayılı kararı davalının yetki itirazı kabul edilerek dosyanın mahkememize gönderildiği anlaşılmıştır.
Taraflar tarafından gösterilen kanıt ve belgeler toplanmış, icra dosyası getirtilerek incelenmiştir.

Tefrik edilen dosya davalısı … …’un şirketi olan Emosan şahıs şirketi ve mahkememiz dosyasında davalı …’nin şirketi olan Telsan şirketi defterleri üzerinde tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda inceleme yaptırılarak konusunda uzman SMMM bilirkişiden rapor aldırılmıştır.
18/11/2021 tarihli bilirkişi raporunda ;davalı … … tarafından dava konusu yıllara ilişkin ticari defter ve kayıtları inceleme ve
değerlendirme için tevdi edilmediğinden herhangi bir değerlendirme ve tespit
yapılamadığı, davalı … yönünden değerlendirmede; 2014-2015-2016-2017-2018-2019-2020 yılları ticari defterler,muavin
dökümleri, ve dava dosyası ve ekindeki evraklar incelendiğinde;
davacı … Asansör Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti.’nin …’ye 01/02/2020
itibari ile 273.766,96 TL borçlu olacağı sonucuna ulaşıldığı;
davalı … …’nun …’ye 01/02/2020 itibari ile 160.665,80 TL borçlu
olacağı sonucuna ulaşıldığı;
davalı … tarafından sunulmuş olan davalı … … ile ilgili
muavin dökümlerinden anlaşılacağı üzere ; ….davacı … Asansör Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti.’nin davalı … …’a vermiş olduğu çeklerin , davalı … ‘ye mal alım temini için teminat çeki niteliğinde verildiğini idda ettiği, dava konusu
çeklerin … …’a ait muavin dökümde ve davalı …’ye ait ticari defterlerde tespit
edilemediği, 28/02/2020 vadeli 100.000 TL çek, 30/03/2020 vadeli 100.000 TL çek
,31/04/2020 vadeli 100.000 TL çek , 31/05/2020 vadeli 100.000 TL çek ,31/06/2020 vadeli 100.000 TL çekin davalı … tarafından ticari defterlerinde kayıt yapılmadığı dava konusu çekleri dava
dosyasına sunulan çeklerin arka yüz fotokopilerinde yapılan cirolarından tespitle
yukarda dökümü yapılmış dava konusu çekleri davalı … … tarafından davalı …’ye teslim ettiğinin gözüktüğü, davalı … … tarafından dava konusu yıllara ilişkin ticari defter ve kayıtları inceleme
ve değerlendirme yapılabilmesi için tevdi edilmediğinden herhangi bir değerlendirme ve
tespit yapılamadığı, davalı …’ye ait ticari defter ve kayıtlarında dava konusu çeklerin kaydına rastlanılmadığı fakat dava dosyasına sunmuş olduğu dava konusu çeklerin arka yüz fotokopilerinde
yapılan cirolarından tespitle yukarda dökümü yapılmış dava konusu çekleri davalı … … tarafından davalı …’ye teslim ettiğinin gözüktüğü, dava konusu çeklerin ticari borç veya ticari borç niteliği dışında olabilecek alış- verişten kaynaklı
ilişkiden dolayı taraflar arasında teslim edildiğinin muhtemel olduğu, çeklerin teslimi dava dosyasındaki
evraklarla (tahsilat makbuzu-çek ciroları) tespitinin açık olduğu çeklerin taraflar arasında teslim edilirken çeklerin teminat niteliğinde verildiğine dair
herhangi bir yazılı vesika veya bu anlama gelebilecek herhangi bir resmi evraka rastlanamadığının bildirildiği görülmüştür.
Davacı ticari defterleri üzerinde bir SMMM marifetiyle inceleme yaptırmak üzere Gebze Nöb.Asl.Tic.Mah.talimat yazılmıştır.
Gebze Asl.Tic.Mah. 2022 /28 tal. sayılı dosyasında aldırılan 12.04.2022 tarihli bilirkişi raporunda; davacı … Asansör San. Ve Tic. Ltd.Şti.’nin sadece 2019 tamamı ve 2020 ilk üç aylık dönemini kapsayan defter ve dava dosyasındaki evraklarla ile kısıtlı olarak yapılan incelemesi sonucunda; davacı … Asansör San. Ve Tic. Ltd.Şti.’ne ait defterlerin, gerek 213 Sayılı V.U.K.’nu gerekse 6102 Sayılı TTK ‘ya uygun şekilde elektronik olarak oluşturulduğu ve beratlarının gönderildiği, davalı … …(Emosan Ticaret) yönünden, yapılan ödemelerin avans veya teminat mahiyetinde olduğuna dair bilgiye rastlanmadığı, mevcut defterlerde, … …’dan yüksek tutarlı alacaklı olunmasına rağmen sürekli olarak satış faturaları kesilmeye ve ödeme yapılmaya devam edilerek alacağın arttığı, bu durumun ticari hayatın olağan akışına uygun olmadığı, dava dosyasında yapıldığı iddia edilen ödemelerin, davacı … Asansör San. ve Tic. Ltd.Şti.’nin yasal defterlerinde ilgili tarihlerdeki kayıtlarına rastlanmadığı, mevcut defter ve belgelerin sağlıklı bir alacak borç ilişkisini belirlemekte yetersiz olduğu, davalı … (Telsan TEL) yönünden, davacı … Asansör San. Ve Tic. Ltd.Şti. ile … (Telsan TEL) arasında ticari alış verişin varlığını göstermekle birlikte, mevcut defter ve belgelerin sağlıklı bir alacak borç ilişkisini belirlemekte yetersiz olduğu sonuç ve kanaatine varıldığının bildirildiği görülmüştür.
Alınan tüm bilirkişi raporu kapsam ve nitelik itibarıyla hüküm vermeye yeterli görülmüştür.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) hükümlerine göre: Mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir. (HMK 222/1) Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi için, kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şarttır (HMK 222/2). Bu şartlara uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması ve defter kayıtlarının aksinin senet veya diğer kesin delillerle ispatlanmamış olması gerektiği ise üçüncü fıkrada düzenlenmiştir. Açılış veya kapanış onayları bulunmayan ve içerdiği kayıtlar birbirini doğrulamayan ticari defter kayıtları, sahibi aleyhine delil olur (HMK 222/4).
Ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması gerekir. Karşı taraf defterleri incelenmediği takdirde dayanan tarafın kendi defterindeki kayıtların lehe delil olması mümkün değildir. Karşı taraf ticari defterlerini sunmadığı takdirde ise bu davranışı ile kendi ticari defterlerinin davacı defterleri ile uyumlu olup olmadığının incelenmesine engel olduğundan, engel olduğu sonucun varlığını kabul etmiş sayılmalıdır.
Davacı ticari defterlerinde,dava konusu edilen çeklerin kaydına rastlanılmadığı gibi,defterlerinin sağlıklı tutulmaması nedeniyle davacının davalı/tefrik edilen davalı ile ilgili borç alacak durumları tesbit edilememiştir.
Davalı … …’a ait Emosan şirketinin defterlerinde de dava konusu çeklerin kayıtlarına rastlanılmamıştır.
Davacı dava konusu çekleri, ticari ilişkisi bulunduğu dosyası tefrik edilen davalı … …’a ait Emosan şirketinin üretim yapabilmesi için gerekli olan malları satın aldığı davalı …’ye ait Telsan şirketinin mal satması için teminat istemesi üzerine 15/03/2019 tarihli tutanakla teminat olarak verdiğini iddia etmiştir.
Bu tutanağın incelenmesinde; davacı şirketin dosyamız davalısına tefrik edilen dosya davalısı Emosan (… …) namına 700.000,00 TL, kendi namına 300.000,00 TL tutarında ödeme yapıldığının yazılı olduğu görülmüş olup, bu tutanağın içeriğinde teminat maksadıyla verildiğine dair bir kayda rastlanılmamıştır.
İncelenen davacı ve davalı defterlerinde dava konusu edilen çeklerin kaydına rastlanılmadığı, bu çeklerin teminat çeki olarak verildiğine dair yazılı bir sözleşmenin ibraz edilemediği dolayısıyla illetten mücerret olan kambiyo senedi vasfındaki çeklerden dolayı davacının borçlu olmadığın ıspat edemediğinden davanın reddine karar verilmiştir.
Koşulları oluşmadığından davalının kötü niyet tazminatı talebi yerinde görülmemiştir.
HÜKÜM :
Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı gerekçeye göre;
1-Davanın REDDİNE
2-Harçlar yasası gereği alınması gereken 80,70-TL harcın davacıdan tahsiline,
3-Davacı tarafından yapılan giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı yararına ölçümlenen 39.993,75 -TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı tarafından yapılan 146,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Karar kesinleştiğinde taraflarca yatıralan avansın kullanılmayan kısmının HMK 333.md.uyarınca yatıranlarına iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 21/09/2022

Başkan … Üye … Üye … Katip …
¸E-imzalıdır. ¸E-imzalıdır. ¸E-imzalıdır. ¸E-imzalıdır.