Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/194 Esas
KARAR NO : 2021/185
HAKİM : … …
KATİP : … …
DAVACI : … –
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : HASIMSIZ
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 05/03/2021
KARAR TARİHİ : 08/03/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 08/03/2021
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE SAVUNMA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkil şirketin keşidecisi olduğu T.C. Ziraat Bankası AŞ Bursa Kurumsal Şube, Keşide Yeri:Bursa, Keşide Tarihi:30/03/2021, 4.600,00-TL bedelli, Keşideci …, Çek Seri No:0021569 olan çek yine …/…. MEDİKAL VE SAĞLIK ÜRÜNLERİ emrine düzenlenerek müvekkil şirket tarafından …/….. MEDİKAL VE SAĞLIK ÜRÜNLERİ’ne ulaştırılmak üzere MNG KARGO’ya teslim edildiğini, söz konusu çekleri içerir pakete ilişkin kargo takip bilgileri incelendiğinde işbu çeklerin …/….. MEDİKAL VE SAĞLIK ÜRÜNLERİ’ne teslim edildiği bilgisine ulaşılmakta ancak dava dışı firma ise kendilerine çeklerin teslim edilmediğini ifade ettiğini, yukarıda bilgileri yazılı 4.600,00-TL bedelli çek kargo nezdinde kaybolduğunu, zayi edilen çeklerin üçüncü şahısların ellerine geçmesi halinde müvekkil şirket fazlasıyla mağdur olacağını, bu nedenle kötü niyetli üçüncü kişilerin haksız şekilde yararlanarak sebepsiz zenginleşmesine mahal vermemek ve müvekkil şirketin mağdur olmaması için yukarıda bilgileri yazılı çek hakkında ihtiyati tedbir kararı verilerek ödeme yasağı konulmasına ve mezkur çekin kayıp nedeniyle çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLER:
Dava dilekçesi ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ SONUÇ:
Dava, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun 818/1-s ve 757.maddesi kapsamında çek iptali istemine ilişkindir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun iptali düzenleyen “Önleyici önlemler” başlıklı 757. maddesinde;
” (1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.
(2) Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir.”
“İade davası” başlıklı 763. maddesinde ise;
” (1) Elden çıkan poliçe mahkemeye sunulursa, mahkeme, iade davası açması için dilekçe sahibine uygun bir süre verir. Dilekçe sahibi bu süre içinde dava açmazsa, mahkeme, poliçeyi, sunmuş olana geri verir ve muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Kanunun “İptal kararı” başlıklı 764. maddesi uyarınca;
”(1) Elden çıkan poliçe, verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, iptaline karar verilir.
(2) Poliçenin iptaline karar verilmiş olmasına rağmen, dilekçe sahibi kabul edene karşı poliçeden doğan istem hakkını ileri sürebilir.” Hükümleri yer almaktadır. Anılan maddeler uyarınca, çekin iptaline ilişkin dava açma hakkı çeki kaybeden hamile aittir. Çekin hamili çekin iptal davasını olumlu şekilde sonuçlandırdıktan sonra çek bedelini çekin keşidecisinden talep edebilir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulun 2013/11-1884 Esas ve 2015/1059 Karar sayılı İlamında vurgulandığı üzere)
Bu nedenle hem yasal düzenlemedeki açıklık hem de geçerliliğini sürdüren istikrarlı Yargıtay uygulaması dikkate alındığında, keşidecinin çek iptali davası açmasına yasal olanak bulunmadığı kabul edilmelidir. Keşideci – hesap sahibinin kaybettiği, çaldırdığı yada benzer şekilde elinde çıkan çek veya çek yaprağı ile ilgili olarak kendisinden talepte bulunulması halinde, hak iddia edene karşı menfi tespit davası açması mümkündür.
Sonuç olarak, iptali istenen çek yaprağının davacıya ait olması nedeniyle, davacının keşideci konumunda olmasından dolayı, çekin cirantası, hamili ya da çek üzerinde hak sahibi olan kişinin dava açmadığından, davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı anlaşılmakla HMK’ nın 114/1-d ve 115/2. Maddeleri gereğince davanın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacının, çekin üçüncü kişilere ödenmesinin engellenmesine dair ihtiyati tedbir isteminin, davacının keşideci olup dava açma hakkı olmadığından çek iptaline özgü ödeme yasağına dair ihtiyati tedbir talep etme hakkı da bulunmadığından davacının İhtiyati tedbir talebinin reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlere,
1-Davanın aktif husumet ehliyeti yokluğu sebebiyle REDDİNE,
2-Davacının ihtiyati tedbir talebinin REDDİNE,
3-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-HMK’nın 333. Maddesi gereği yatırılan ve kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesinden itibaren ilgililere iadesine,
Dair, tarafların yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMKnın 341. Ve 345. Maddeleri gereğince 2 haftalık yasal süre içinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.
08/03/2021
Katip …
¸e-imzalıdır.
Hakim …
¸e-imzalıdır.
Güvenli elektronik imza ile onaylanmıştır.
Aslının aynı olduğu tasdik olunur.
Katip …
¸E-imzalıdır.