Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2020/660
KARAR NO : 2021/521

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

DAVACI : … –
VEKİLİ : Av. … –
DAVALI : … – … …
VEKİLİ : Av. … –
DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ : 10/01/2017
KARAR TARİHİ :23/06/2021
YAZIM TARİHİ : 02/07/2021
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkili ile davalı arasında 14/02/2014 tarihli açık satış noktası sözleşmesi tanzim edildiğini, bu sözleşme uyarınca müvekkili tarafından davalıya 168.437,92 TL.nakit ve 44.562,00-TL.nakit bazlı aktarım olmak üzere toplam 212.999,92 TL katkı sağlandığını, ancak davalının sözleşmeye aykırı olarak işyerini kapatarak müvekkilinden mal almaya son verdiğini, bunun üzerine davalıdan alacağının tahsili için Bursa 1.İcra Müd’nün 2016/… esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalının takibe itiraz etmesi üzerine takibin durdurulmasına karar verildiğini belirterek, davalının itirazının iptali ile davalı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı adına usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen davaya yazılı cevap verilmemiştir.Ancak dosyaya sunmuş olduğu 27/09/2017 tarihli dilekçesinde,açılan davayı kabul etmediğini,davacının ürünlerini kendisine ait başka bir işyerinde sattığını,taraflar arasındaki sözleşmeye konu işin yapılacağı işyerini Bursa 2.Sulh Hukuk Mahkemesinin 2015/31 esas-2015/470 karar sayılı ilamı üzerine tahliye etmek zorunda kaldığını,tahliyenin gerekçesinin yasa değişikliği olduğunu belirterek davanın reddine ayrıca cezai şartın müvekkilinin mahvına sebebiyet vereceğinden cezai şart yönünden davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili katılmış olduğu oturumlarda ve dilekçelerinde davanın reddini talep etmiştir.
KANITLAR:
Bursa 1.İcra Müd’nün 2016/… esas sayılı takip dosyası, bilirkişi raporu,
KANITLARIN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME :
İcra dosyası, Açık Satış Noktası sözleşmesi, bilirkişi raporu,
KANITLARIN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME :
Dava; taraflar arasında imzalanan açık satış noktası sözleşmesini davalının ihlali nedeniyle davacı tarafından davalıya yapılan nakit ve nakit bazlı aktarım bedellerinin ve cezai şartın tahsili için başlatılan icra takibine itirazın iptali davasıdır.
Mahkememizce davanın kısmen kabulune dair verilen kararın davacı tarafından İstinaf edilmesi üzerine, Bursa BAM 5.HD’nin, 08/10/2020 tarih ve 2018/2296-2020/914 E/K sayılı kararı ile; “…Mahkemece, sözleşmenin 21.maddesindeki uygulamada neden ayrıldığı gerekçede yeterli açıklık bulunmadığı, davalı tarafından cezai şartın tamamına hükmedilmesi mahvına sebep olacağı bildirilmekle sadece vergi kaybına dayanılarak anlaşılamayacağı, bunun için bilirkişi aracılığı ile davalının ticari defterleri incelenerek sonucuna göre değerlendirilmesi gerektiği…” gerekçesiyle mahkememiz hükmünün kaldırılmasına karar verilmiştir.
Mahkememizce dosya yeniden esasa kaydı yapılarak yargılamaya devam edilmiştir.
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine alacağın tahsili talebi ile Bursa 1.İcra Müdürlüğünün 2016/… esas sayılı dosyasında, 212.999,92-TL asıl alacak, 2.236,50- TL işlemiş faiz, 216,22- TL pretosto masrafı olmak üzere toplam 215.452,64- TL alacak ile 100.000,00 USD asıl alacak, 1.050,00 USD işlemiş faiz olmak üzere 101.050,00 USD ‘nin tahsili talebi ile ilamsız icra takibi başlatılmış, davalı borçlunun itirazı üzerine takip durmuştur. Takibe itirazın iptali ile devamını sağlamak amacıyla eldeki dava açılmıştır.
Taraflar arasındaki ihtilaf, davacı ile davalı arasında imzalanan 14/02/2014 tarihli açık satış noktası sözleşmesi gereğince, davalıya verilen nakit ve nakit bazlı katkı bedelinin iadesinin gerekip gerekmediği ve cezai şarta hükmedilip edilemeyeceği noktasındadır.
Davacı tarafından sunulan tüm deliller toplanmış, icra dosyası getirtilerek incelenmiş, taraflar arasındaki alacak borç ilişkisinin açıklığa kavuşturulması yönünden davacı şirkete ait ticari defter ve bağlı kayıtlar üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak SMM bilirkişiden rapor alınmıştır.
Aldırılan 23/10/2017 tarihli bilirkişi raporunda; davacının satışlarını kaydeden distribütörü … Meşrubat Dağıtım Ltd.Şti.’nin ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yasal süreler içinde yaptırıldığını, taraflar arasında imzalanan 14/02/2014 tarihli sözleşme gereğince,davacı firma ile distribütörü firma olan … Meşrubat Dağıtım Ltd.Şti. tarafından davalı tarafa taahhüt edilen 168.438,00 TL nakit ve 44.562,00 TL nakit bazlı katkı ödemelerin zamanında yapıldığı, ödemelerin gerek davacı ve gerekse distribütörü firma olan …. Ltd.Şti.’ne ait ticari defterlerine işlenlendiği, davalı tarafından yevmiye defterinin sunulmaması nedeniyle davacı ve distribütörü tarafından davalıya yapılan ödemeler ile davalı firma tarafından distiribütör fırma adına düzenlenen faturaların davalı kayıtlarına yansıtılıp yansıtılmadığının tespit edilemediğini, davacı firma ile distirübütörü … … Ltd.Şti. ‘ne ait ticari defter kayıtlarına göre takip tarihi itibarıyla davacının davalıdan eksik satıştan dolayı talep edilebilecek 134.235,74 TL cezai şart tutarının ise 100.000,00 USD olacağı bildirilmiştir.
Dosyadaki kanıt ve belgeler ile davalı şirkete ait ticari defter ve belgeler üzerinde tarafların iddia ve savunmaları ile BAM 5 HD’nin kaldırma kararı doğrultusunda bilirkişi İsmet Erdem’in vefat etmesi nedeniyle yeni bir bilirkişiden rapor aldırılmıştır.
Bilirkişi Züleyha Ravanoğlu tarafından düzenlenen 05/04/2021 tarihli bilirkişi raporunda; davalı şirketin 2016 yılı defterleri sunulmadığından inceleme yapılamadığını, davalı şirketin 2016 hesap dönemine ait gelir vergisi beyannamesinin ekindeki finansal tabloları (bilanço ve gelir tablosu) incelenmiş olup şirketin takip tarihi olan 07.09.2016 tarihindeki mali durumunun incelendiğini, davalı şirketin mali durumu çeşitli finansal araçlarla irdelenmiş olup sonuç olarak şirketin borca batık olduğu yani aktiflerinin pasiflerini (varlıklarının borçlarını) karşılayabilir durumda olmadığını, zarar ettiğini ayrıca geçmiş yıllardan gelen zararların da şirketin öz kaynakların eksiye düşmesine ve şirketin öz kaynaklar yönünden zayıflamasına neden olup borçlarını ödeyebilecek sermayesinin de kalmamış olduğunu, davalı şirketin takip borcunu ödeyecek mali gücünün olmadığının bildirildiği görülmüştür.
Davalı vekili 23/06/2021 tarihli oturumda ticari defterlerini ibraz etmeyeceğini imzasıyla beyan etmiştir.
Alınan bilirkişi raporu kapsam ve nitelik itibarıyla hüküm vermeye yeterli görülmüştür.
Usulüne uygun olarak tutulan ve sahibi lehine delil olma niteliğini taşıyan ticari defter kayıtlarının aksi, ancak aynı nitelikte yazılı delille kanıtlanabilir.
Davalı taraf, davacı şirket ticari defter kayıtlarının aksini ispata yarar nitelikte herhangi bir delil, yazılı belge, ödeme belgesi sunmamıştır. Zaten davalı tarafın bu ödemeleri almadığına dair itirazı da yoktur.
Davacı ve distiribütör ….Ltd.Şti arasında düzenlenen 14/02/2014 tarihli açık satış sözleşmesinin incelenmesinde, sözleşmenin 3.maddesinde davalının 160.000 litre ürünü müşterilerine satmayı taahhüt ettiği, 12.maddesinde belirtilen işletmenin açılmasına veya işletilmesine katkıda bulunmak ve işyerindeki ticari faaliyetlerini arttırmak amacıyla bayi veya distiribütör tarafından işleticiye /davacıya 168.438,00 Tl tutarında nakit ve 44.562,00 TL nakit bazlı katkı sağlamak ile yine sözleşmenin 21.maddesinde ise davalı işletici sözleşmesi süresi içinde işletmeyi kısmen veya tamamen çalıştırmaması , işletmeyi devir etmesi veya işletmede iş değişikliği yapması ve sözleşmenin herhangi bir hükmünün ihlal edilmesi halinde nakit bazlı katkıyı şirket veya distiribütöre nakden ve defaten itirazsız geri ödemeyi ve ayrıca şirket kar kaybı da dahil 100.000 USD cezai şart olarak her türlü zararını itiraz etmeksizin nakden veya defaten ödemeyi kabul ve tahahhüt ettiği anlaşılmıştır.
Davacı tarafından sunulan Bursa 4.Sulh Huk.Mah. 2016/79 D.İş tespit dosyasında alınan 04/07/2016 tarihli tespit raporunda, söz konusu adresde Özpala restaurant tabelasının bulunduğu ve iş yerinin kapalı ve dışarıdan bakıldığında içerisinin boş olduğu tespit edildiği görülmüştür.
Davalı tarafından ibraz edilen Bursa 2.Sulh Huk.Mah. 26/02/2015 tarih ve 2015/51esas 2015/470 karar sayılı kararında BK 347 maddesi uyarınca davacının kiracı olarak bulunduğu Çakırhamam Temiz cad. N.2/B Bursa adresindeki işyerinden tahliyesine karar verilmiştir.
Bu mahkeme kararının içeriğinden, dosyamız davalısının kiracı olarak bulunduğu işyerinden tahliyesi için dava açılmadan önce kira sözleşmesinin yenilenmeyeceği ihtarını içerir 08/10/2013 ve 06/12/2013 tebliğ tarihli ihtarnameler gönderildiği anlaşılmıştır.
Davacı ile davalı arasında yapılan açık satış noktası sözleşmesinde, davalının faaliyet gösterdiği işyeri adresinin Kavaklı Mah. Kazım Baykal Cad. N.2/A Osmangazi Bursa adresi olarak belirtildiği, kira sözleşmesinde ise davalının kiracı olarak faaliyet gösterdiği adresin Çakırhamam Temiz Cad. N.2/B Osmangazi Bursa olduğu görüldüğünden bu farklılığın açıklığa kavuşturulması için Osmangazi İlçe Emniyet Müdürülüğüne yazı yazılmış , yazıya verilen cevapta, her iki adresinde ayne yer olduğu , adreste şu anda N2/B sayılı bir adresin olmadığı, N 2/A ve N2/1A sayılı adreslerin bulunduğunun bildirildiği görülmüştür.
Hernekadar davalı kiracı olarak bulunduğu işyerinden rızası dışında mahkeme kararıyla tahliye edildiğini, bu nedenle sözleşme koşullarına uyamadığı için cezai şart isteminin reddini talep etmiş ise de ,davalı ,davacı ile dava konusu sözleşmeyi imzalamadan önce ,kiracı olarak bulunduğu işyerinin maliki tarafından gönderilen ihtarname ile kira sözleşmesinin yenilenmeyeceğini ve dolayısıyla işyerini tahliye etmesi gerektiğini öğrendiğinden,iyi niyetli olduğu ve elinde olmayan sebeplerle tahliye edildiğinden dolayı sözleşme koşullarını yerine getiremediği savunmasına itibar edilmemiştir.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; taraflar arasında düzenlenen 14/02/2014 tarihli Açık Satış Nokta Sözleşmesi imzalandığı, sözleşmenin 3.maddesinde davalının işletmekte olduğu işyerinde davacı şirketin pazarlama, dağıtım ve satışını gerçekleştirdiği bira ürünlerinden 160.000 litre miktarında müşterilere satmayı taahhüt ettiği ve bir süre sınırlamasına bağlı olmaksızın bu satış miktarını tamamlaması ile birlikte sözleşmenin kendiliğinden sonra ereceğinin ,
Yine aynı sözleşmenin 21.maddesinde ise; sözleşmenin süresi içinde işletmeyi kısmen veya tamamen çalıştırmaması, işletmeyi devretmesi veya işletmede iş değişikliği yapması veya iş bu sözleşmede belirtilen hükümlerden herhangi birini ihlal etmesi veya ilgili mevzutaa aykırılıktan kaynaklanan nedenlerle faaliyetine son verilmesi, sözleşmenin feshine neden olması halinde katkının kendisine ödenmemiş kısmını talep etme hakkını yitireceği 100.000 USD cezai şart ödenmesinin kararlaştırıldığı anlaşılmıştır.
Sözleşme gereği davacının edimini distiribütörü … ..Ltd.Şti. aracılığıyla gerçekleştirilerek, davalıya 168.438,00 TL nakit ve 44.562,00 TL nakit bazlı katkı ödemesinin zamanında yapıldığı davacı firmanın bayisi vasıtasıyla davalıya taahhüt edilen satış tutarının 160.000 litre , davalının yapmış olduğu satış tutarının ise 59.165,60 litre olup sözleşmeye göre satış tutarından kalan kısmın 104.834,40 litre olduğu, 212.999,92 TL taahhüt edilen satış tutarı 160.000 litre fiyatının l.3312 olup, sözleşme gereğince eksik kalan 100.834,40 litre x 1.3312 litre fiyatı =134.235,74 TL olacağı, buna göre davacının katkı bedelinden geri isteyebileceği tutarın 134.235,74-TL olduğu anlaşıldığından bu bedel ile, davalının sözleşmeye aykırı olarak işyerini terketmek suretiyle sözleşmenin feshine sebep olması nedeniyle sözleşmenin 21.maddesinde kararlaştırılan 100.000 USD cezai şartın, hernekadar davalı defterleri incelenemese de celp edilen vergi kaydından ve bilirkişi tarafından incelenen bilanço ve gelir tablosuna göre hazırlanan bilirkişi raporundan davalının borca batık olduğunun tesbit edilmesi, sözleşmenin parasal değeri, davalının sorumlu olduğu maddi tazminat miktarının cezai şartla kıyaslanması ve cezai şart olarak kararlaştırılan 100.000 USD’nin bugunkü karşılığı gözönüne alındığında bu miktar cezai şarta hükmolunması halinde davalının mahvına sebep olacağı gözönüne alınarak BK 182/son maddesi uyarınca bu cezai şarttan takdiren indirim yapılmak suretiyle belirlenen 15.000 USD cezai şart yönünden takibin devamına karar verilmiştir.
Takip tarihi itibariyle alacak likit olduğundan ,davalı lehine icra inkar tazminatına hükmolunmuştur.
Açıklanan gerekçe ve dosya kapsamına göre davanın kısmen kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulmuştur.
HÜKÜM :
Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı gerekçeye göre;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜ ile; davalının, Bursa 1.İcra Müd.’nün 2016/… esas sayılı dosyasına yapmış oduğu itirazın KISMEN İPTALİNE, takibin 134.235,74 TL.ve 15.000 USD üzerinden, TL cinsinden alacağa takip tarihinden itibaren işletilecek avans faizi, USD cinsinden alacağa ise takip tarihinden itibaren Devlet Bankalarının USD Cinsinden Açılmış 1 Yıl Vadeli Mevduat Hesabına Ödediği En Yüksek Faiz Oranında faiz uygulanmak suretiyle aynen tahsiline veya fiili ödeme günündeki TCMB Efektif satış kuru üzerinden hesaplanacak TL karşılığı olarak takibin DEVAMINA,
2-Alacak likit olduğundan katkı payı üzerinden hesaplanan alacağın %20’si olan 26.847,14-TL.icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Harçlar yasası gereği alınması gereken (karar tarihindeki kur üzerinden hesaplanan) 18.022,62– TL harçtan peşin alınan 6.200,70- TL harcın mahsubu ile bakiye 11.821,92- TL harcın davalıdan tahsiline,
4-Davacı tarafından yapılan aşağıda dökümü yazılı bozmadan önce 513,35- TL bozmadan sonra yapılan 887,75-TL olmak üzere toplam 1.401,10-TL yargılama gideri üzerinden kabul red oranına göre hesaplanan 339,60- TL ile peşin alınan 6.200,70-TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye giderlerin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yapılan 11,00- TL yargılama giderinin davanın kabul ve ret oranına göre kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı yararına ölçümlenen (karar tarihindeki kur üzerinden hesaplanan) 26.918,50-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Cezai şarta ilişkin red edilen kısım takdiren indirim yapılmasından kaynaklandığından red edilen kısım yönünden davalı lehine vekalet ücreti tayinine yer olmadığına,
-nakit ve nakit bazlı ödemelerin iadesi için açılan davada red edilen miktar (212.999,92-134.235,74=78.764,18) üzerinden hesaplanan 11.039,34-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Karar kesinleştiğinde taraflarca yatıralan avansın kullanılmayan kısmının HMK 333.md.uyarınca yatıranlarına iadesine
Dair , taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstinaf yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.23/06/2021

Başkan … Üye … Üye … Katip …
¸E-imzalıdır. ¸E-imzalıdır. ¸E-imzalıdır. ¸E-imzalıdır.

Bozmadan önce davacı gideri Bozmadan sonra davacı gideri
36,00 TL ilk gider, 800,00 TL bilirkişi ücreti
400,00 TL bilirkişi ücreti, 87,75 TL tebligat ve posta gideri,
77,35 TL tebligat ve posta gideri, 887,75 TL toplam gider,
513,35 TL toplam gider,