Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2019/824
KARAR NO : 2021/613
HAKİM : … …
KATİP : … …
DAVACI : … – T.C.N…. –
VEKİLİ : Av. … –
DAVALI : … –
VEKİLİ : Av. … –
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/03/2014
KARAR TARİHİ : 13/07/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 16/07/2021
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA :
Davacı vekili duruşmada tekrarladığı dava dilekçesinde özetle;müvekkilinin otobüs işletmeciliği yaptığını ve vergi mükellefi olduğunu,müvekkilinin araç alımı için kredi kullanmak istediğini ve davalı bankaya başvurduğunu,05/04/2012 tarihinde kendisine kredi tahsisi yapılarak 2012 model ISUZU marka otobüs için 200.000,00 TL.model ISUZU marka otobüs için 200.000,00 TL.kredi kullandırıldığını,kullanılan kredi gereğince 5 yıllık bir ödeme planı düzenlendiğini ve aylık 4.568,62 TL.ödeme ile 60 aylık olmak üzere %12,36 faiz oranı üzerinden kredi tahsisi yapıldığını,alınan araç üzerine rehin tahsisi yapıldığını ve kredinin teminatlandırıldığını, müvekkili tarafından ödeme planına uygun şekilde 07/05/2012 tarihinden başlayarak 05/12/2012 tarihine kadarki tüm ödemelerini yerine getirdiğini,bu tarihten sonra müvekkilinin kredinin tamamını kapatmak istediğini bankaya bildirdiğini,kendisine kredinin tamamının kapatılması halinde erken kapama komisyonu alınacağını ve bu rakamın da 17.012,29 TL.olduğunun beyan edildiğini,müvekkilinin böyle bir ödeme yapamayacağını,alınmasının haksız olduğunu beyan etmesine rağmen,aracını satmak için rehni kaldırması gerektiğinden mecburen ödemeyi yapmak zorunda kaldığını,kalan ana para tutarının 180.302,67 TL,05/12/2012-28/12/2012 arasındaki faiz tutarının 1.299,98 TL., temerrüt tutarının 307,01 TL., BSMV’sının 80,35 TL.olmak üzere toplam 181.990,01 TL.’lık ödeme yapıldığını, erken kapama komisyonu olarak da 16.202,18 TL.komisyon,810,11 TL.BSMV olmak üzere toplam 17.012,29 TL.ödeme yapıldığını,banka tarafından erken ödeme komisyonu olarak alınan bedelin gerekçesi olarak kredinin erken kapatılmasınadn kaynaklanan banka zararının gösterildiğini,oysa bu zararın hiç gerçekleşmediğini, müvekkilinin imzalamış olduğu kredi sözleşmelerinde bu konuya ilişkin bir madde bulunmadığını,erken kapama tutarının alınabileceğine dair bir madde olsa bile bu rakamın karşılıklı olarak belirlenmiş olmadığını,bankanın krediyi kullandırırken her tür hesaplamayı yapar iken kredi sözleşmelerinde ise bu duruma ilişkin bir madde koymadığını,herhangi bir hesaplama yöntemi ve oranının da belirlenmediğini, müvekkili ile bankanın yapmış olduğu kredi sözleşmesinde erken kapatma ile ilgili herhangi bir madde konmadığını ya da erken kapatma yapılması halinde davalının hangi sonuçlara katlanması gerektiği izah edilmemişken,müvekkilinin erken kapatma yapması ile ödemek mecburiyetinde kaldığı bedelin fahiş olup,müvekkilinin ekonomik açıdan dengesizliğe düşürdüğünü beyanla, davanın kabulüne,davalıdan olan fazlaya ilişkin dava ve alacak hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL.alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari işlerde uygulanan reeskont faiz ile birlikte müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili duruşmada tekrarladığı cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın müvekkili Bankanın Beşevler Küçük Sanayi Şubesinin 14808994 numaralı ticari müşterisi olduğunu, davacının imzalamış olduğu Genel Kredi Sözleşmesi çerçevesinde 526-7839471 kredi hesap numaralı, 200.000,00 TL., 60 ay vadeli ticari kredi kullandığını, davacının 28/12/2012 tarihinde kendisine bildirilen erken kapama maliyetleri dahil tutarının yatırıldığını ve kredilerin kapandığını, erken kapama maliyetine dair tutarın geri istenmesinin tamamı ile haksız ve hukuka aykırı olup mevcut yasal düzenlemeler ile Bankacılık usul ve teamüllerine aykırı bir husus bulunmadığını, müvekkilinin Banka gibi davacının da tacir olduğundan, davaya konu işlemin de ticari nitelik kazandığını, davacının davaya konu kredilerin kullanılması ile ilgili olarak da ticari işletmesine ait vergi levhası gibi belgelerin sunulduğunu,davacının tacir sıfatıyla hareket ettiği ve müvekkili Bankanın da tacir sıfatıyla işlem yapptığı kanısını uyardırdığının açık olduğunu,davacının ticari araç satın aldığını, dava konusu işlemin de ticari olduğunu, erken kapama maliyetinin yansıtılmasının bankacılık ve ticari teamüllere uygun olduğunu, tacirler arasında düzenlenen ve iki taraflı bir sözleşme olan kredi sözleşmesi şartlarının kredi borçlusunun tek taraflı beyanı ile değiştirilmesinin mümkün olmadığını, davaya konu edilen kredinin ticari kredi olup, tacirler arasında düzenlenen kredi sözleşmesi ve ödeme planı çerçevesinde kullandırıldığını, müvekkili Bankanın da TTK hükümlerine göre kurulan tüzel kişilik olup, TTK’nun gerekse de Bankacılık Kanunu uyarınca asli gayesinin kar elde etmek olduğunu, davacının kredisini erken kapatmak istemesi halinde, bu durumun Bankanın onayına tabi kılındığından, sözleme uyarınca davacının, Bankalarına kendisine bildirilen kredinin erken kapatılması halinde alınacak faiz/komisyon tutarlarını ödemek zorunda olduğunun tartışılmaz olduğunu, bu tutarlar toplamının da kredinin taraflar arasındaki sözleşmeye göre normal vadelerinde ödenmesi halinde Bankaca alınacak faiz gelirinden daha fazla olmadığı nazara alındığında, mevcut yasalara ve hakkaniyete aykırı bir durum bulunmadığının ortada olduğunu, erken kapama maliyet tutarı olarak tahsil edilen bu bedelin her kredinin kendi şartları, vadesi, kalan süreye oranı ve sözleşmenin başlangıçtaki faiz oranı gibi sebepler ve taraflar arasındaki bağlayıcı olan sözleşmeler nazara alınarak hesaplandığını ve tahsil edildiğini,ayrıca TTK’nun 24.maddesi gereğince tacirlerin tenkis talebinde bulunmalarının da mümkün olmadığını, alınan ücretin gerçek maliyet oranını da altında olduğundan hukuka aykırı bir durum bulunmadığını, müvekkili Banka tarafından alınan erken kapama maliyetinin hem taraflar arasındaki kredi sözleşmesine hem de genel bankacılık uygulamalarına uygun olduğunu beyanla, haksız, gerçeğe uymayan ve hukuken korunmayan taleplere dayalı davanın reddini, yargılama giderleri ile vekalet ücretlerinin davacı taraf üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
DAVANIN NİTELİĞİ, DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, genel kredi sözleşmesinden kaynaklanan borcun erken kapatılması nedeniyle alınan erken kapama komisyonunun fahiş olduğu iddiasına dayalı alacak istemine ilişkindir.
Davacı ile davalı arasında Genel Kredi Sözleşmesi imzalanarak, sözleşmeye istinaden davacıya 05/04/2012 tarihinde 526-7839471 kredi hesap numarası ile 200.000,00 TL., 60 ay vadeli otobüs alımı için kredi kullandırılmış olup, kredinin teminatına “Taşıt Rehni” ile satın alınan araca rehin tesis edilmiştir.
Davalı ile davacı arasında Taşıt Rehin Sözleşmesi ile 05/04/2012 tarihinde Genel Kredi Sözleşmesi imzalandığı ve sözleşme tutarının 250.000,00 TL.olarak belirlendiği,Sözleşmenin 15-6.maddesinde “Müşterinin bakiye borcunu vadesinden önce ödeyerek hesabını kapatması bankanın kabulüne bağlıdır.Bankaca kabul edilmesi halinde erken ödeme taksit vadelerinden birinde ve ödeme vadesinde işlemiş faizin ve kalan anaparanın bankanın belirleyeceği miktarda bir erken kapama ücreti ile erken ödeme nedeniyle doğabilecek vergi, KKDF,gibi mali yükümlülüklerin nakden ve defaten ödenmesi kaydı ile yükümlüdür.Bankanın erken ödeme tarihi ile vade tarihi arasındaki süre için erken ödeme sebebiyle Bankanın mahrum kalacağı ilgili kredi faiz oranı üzerinden hesaplanmış faiz tutarını da talep hakkı saklıdır” ibaresi yazılıdır.
Taşıt Rehin Sözleşmesinin incelenmesinde,imzalanan taşıt Rehin Sözleşmesi 1.Sözleşmesinin konusu maddesinde 2012 model Isuzu marka, araç cinsinin,OTOBÜS (Citibüs 25+1 alt model) olduğu tespit edilmiş olup,satın alınan aracın ticari bir araç ve kredinin Genel Kredi Sözleşmesi hükümleri doğrultusunda kullandırılan ticari nitelikte bir kredi olduğu tespit edilmiştir.
05/04/2012 tarihinde 200.000,00 TL.kredinin 60 ay vadeli %12,36 faiz oranı ile kullandırıldığı aylık taksit ödemelerinin 4.568,62 TL.olduğu, 8.taksit ödemesi 05/12/2012 tarihinde kalan anapara tutarı 180.302,67 TL.olduğu kredinin 28/12/2012 tarihinde kapatıldığı, 05/12/2012-28/12/2012 tarihleri arası faiz tahakkuku yapılarak kapatıldığı, 28/12/2012 tarihinde 16.202,18 TL.komisyon, 810,11 TL.BSMV olmak üzere toplam 17.012,29 TL.erken kapama ücreti tahsil edildiği banka dekontlarından tespit edilmiştir.
Mahkememizce yapılan bilirkişi incelemesi sonucu aldırılan 17/02/2015 tarihli bilirkişi raporunda özetle;davalı banka dekont kayıtlarında davacı …’dan; 28/12/2012 tarihinde 180.302,67 TL.anapara tahsilatı,1.364,98 TL.kredi faiz tahsilatı,322,26 TL.kredi temerrüt tahsilatı olmak üzere toplam 17.012,29 TL.kredi erken kapama tahsilatı adı altında hesaptan tahsilat yapıldığı tespit edildiğini, davacı …’ın hesap hareketlerinden 526-7839471 nolu kredi hesap hareketlerinden 05/04/2012 tarihinde 200.000,00 TL.nakit kredi kullandırıldığı, 07/05/2012-06/12/2012 dönemine ait taksit ödemelerinin yapıldığı,05/12/2012 tarihli 8.taksit ödemesi 06/12/2012 tarihinde yapılarak, 28/12/2012 tarihinde 180.302,67 TL.ödeme planı anapara tahsilatı açıklaması ile hesaba ödeme yapıldığı ve ödeme sonrası hesap bakiyesinin “0,00” olduğunun tespit edildiği, 526-6674663 nolu hesap hareketlerinden 28/12/2012 tarihinde 180.302,67 TL.anapara tahsilatı,1.364,98 TL.kredi faiz tahsilatı,322,26 TL.kredi temerrüt tahsilatı,17.012,29 TL.kredi erken kapama tahsilatı adı altında hesaptan tahsilat yapıldığının tespit edildiği, davalı Bankanın kullandırdığı 200.000,00 TL.taşıt kredisinden 60 ay vade sonunda 70.588,01 TL.(BSMV hariç) faiz kazancı sağlamak için davacı ile anlaşmaya vardığını,ancak 8.taksit ödemesini yaptıktan sonra 28/12/2012 tarihinden krediye 180.302,67 TL.ödeme yaparak erken kapattığı, 70.558,01 TLfaiz geliri-17.349,19 TL.taksit ödemelerinden tahsil edilen faiz=53.238,82 TL.faiz kazancından 17.012,29 TL.erken kapama bedeli talep edildiği, 36.226,53 TL.faiz kazancından feragat ettiği, davacının dava dilekçesinde fazlaya ilişkin dava ve alacak hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL.alacağın ödeme tarihi olan 28/12/2012 tarihinden itibaren işleyecek ticari işlerde uygulanan reeskont faiz ile birlikte ödenmesine karar verilmesini, yagrılama giderleri ile 28/12/2012 tarihinde tahsil edilen 17.012,29 TL., 25/03/2014 dava tarihinde 17.012,29TL*452 gün*%11,75/360=2.509,78 TL.faiz, davacı talebinin 25/03/2014 dava tarihi itibari ile 17.012,29 TL.anapara, 2.509,78 TL.faiz olmak üzere toplam 19.522,07 TL.davacı talebi olarak tespit edildiği, Yargıtay kararları ile istikrar kazanan uygulama doğrultusunda erken kapama ücreti ile alakalı olarak, bankalarca uygulanan gelen bir oran olmadığı,kullanılan kredinin niteliği ve türü,müşterinin banka nazarındaki kredibilitesi, banka müşteri ilişkileri,müşterinin bankaya olan yaklaşımı gibi sübjektif nedenlerin ön planda tutulduğu,bu sübjektif nedenler dikkate alınırken,bankanın ticari kazancından,müşteriye bağlı olarak bir kısmından feragat edildiği,banka ile müşteriye bağlı olarak bu oranın %4 ila %9 arasında değiştiğinin tesipt edildiği, davalı bankanın uyguladığı erken komisyon ücreti oranının %8 olduğu, sözleşmenin 15/6 maddesi ile davalı bankanın erken kapama ücreti tahsil edebileceği yetkisinin bulunması ve ayrıca davacının davranışının MK’nun 2.maddesinde yer alan kötü niyetli bir davranış olarak kabulü ile davasının reddi ile davaya konu uyuşmazlığın kaynanığının sözleşmenin tip sözleşme olarak kabulü halinde davacının sözleşme maddelerinde değişiklik yapma hakkının olmaması, erken kapama halinde ne kadar ücret ödemesi gerektiğini bilmemesi, sözleşme kapsamında ortaya çıkabilecek masraf ve kesintilerin belirlenmemiş olması nedeniyle, davacının talebi doğrultusunda faizi ile birlikte 19.522,07 TL.bedelin davacıya ödenmesine karar verilmesine ilişkin raporunu ibraz etmiştir.
Taraf vekillerinin bu rapora itirazı üzerine dosya Ankara 12.Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilerek bilirkişi heyetinden 27/07/2015 tarihli rapor aldırılmış olup; söz konusu raporda özetle ve sonuç olarak; kullandırılan kredinin aylık taksit tutarı 4.568,62 TL olup, kredinin 60 ay vade sonuna kadar ödenmesi halinde yapılması gereken toplam ödeme 274.117,20 TL., bu tutarın 200.000,00 TL.’lık kısmının anapara, 70.587,81 TL’lık kısmının faiz ve 3.529,39 TL’lık kısmının ise BSMV olarak ödeneceği, davacı tarafın 8 takside karşılık olarak Bankaya toplam 36.548,96 TL.ödendiği, bu tutarın 19.697,33 TL’lık kısmı anapara, 16.851,63 TL’lık kısmının faiz ve 842,58 TL’lık kısmının ise BSMV olarak ödendiği, bu duruma göre, davalı Bankanın yapılan erken ödeme nedeniyle kredinin vade sonuna kadar tahsil edebileceği gelirin (70.587,81-16.851,63=53.736,18 TL’lık kısmından mahrum olmuş; buna karşılık 52 hafta içerisinde tahsil edebileceği anapara tutarını erkenden tahsil ederek kasasına koyma imkanı elde ettiği, kredinin erken kapatıldığı tarih itibari ile kalan vadeye göre yapılan hesaplamada davalı Bankanın gelir kaybına uğramış görünse de bu gelirin kaybının geçici bir süreye şamil olduğu, vadesinden önce alacağına kavuşan Bankanın bu tutarı aynı anda veya en geç bir iki gün içerisinde tekrar kredi olarak plase etme imkanı mevcut olduğu, bu hususun dikkate alındığında, kredinin orijinal vadesine göre hesaplanan 53.736,18 TL’nın Bankanın gelir kaybı olarak dikkate alınmasına imkan bulunmadığı, 2012 yılı Mayıs ayında yıllık %12,36 faiz oranı ile kullandırıldığı, erken kapamanın yapıldığı 26/12/2012 tarihi itibari ile Merkez Bankası kayıtlarına göre ticari krediler için uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranının %11,72 olarak yer aldığı, davalı Bankanın yıllık %12,36 faiz oranı ile kullandırmış olduğu kredinin 26/12/2012 tarihinde erken kapanması nedeniyle hesaplarına girmiş bulunan fon tutarını yıllık %11,72 faiz oranı ile tekrar plase edebileceği, kredinin erken kapatılması nedeniyle Banka hesaplarına intikal eden 180.302,67 TL’nın yıllık %11,72 faiz oranı ile orijinal vadeye göre kalan ay sayısının 52 ay üzerinden tekrar plase etmesi halinde kredi ödeme tablosunun 180.302,67 TL’nın 52 ay vade ile aylık %0,98 (yıllık %11,72) oranından kullandırılması halinde davalı Bankanın elde edeceği faiz geliri 580.880,07 TL’na tekabül ettiği, davalı Bankanın yıllık %12,36 faiz oranı üzerinden kullandırmış olduğu kredinin erken kapaması nedeniyle uğramış olduğu gelir kaybı 53.736,18 TL iken, erken kapama nedeniyle hesaplarına intikal eden 180.302,67 TL’nın belirtilen faiz oranı ve vadede tekrar plase etmesi halinde elde edeceği faiz gelirinin yaklaşık olarak 50.880,00 TL olduğu,davalı Bankanın erken kapama sebebiyle uğramış olduğu faiz kaybının ise 53.736-50.880=2.856,00 TL civarına olduğu, erken ödeme nedeniyle elde edilen fonun zaman içerisinde ticari kredi faiz oranlarında meydana gelen negatif yönlü değişim nedeniyle daha düşük orandan plase edilmesi halinde dahi, uğranılan gelir kaybı Bankaca iddia edildiği gibi kapatılan anaparanın %8-9’una tekabül edecek seviyelere ulaşmamakta, gelir kaybı düzeyi %2’ye yaklaşık bir düzeyde gerçekleşmediği, davalı Bankanın kredinin erken ödenmesi halinde tahsil edilen tutarın aynı vade ve faiz koşullarında hemen tekrar plase etme imkanı bulunmadığı, bu nedenle paranın anında değerlendirilebileceği enstrümanın hazine bonosu olduğu cihetle hazine bonosundan elde edilen faiz geliri ile kredinin vadeden önce ödenmesi nedeniyle uğranılan gelir kaybı arasındaki tutarın Bankanın zararını oluşturduğu yönündeki iddiasına ise katılmak mümkün olduğu, taraflar arasına akdedilen sözleşmenin erken ödeme ücreti tahsiline ilişkin 15/6.maddesinin tahsil edilecek masrafın oran ve tutarının Bankaca tek taraflı olarak belirleneceğine dair hükümlerinin TKB’nun 20.maddesine göre genel işlem koşulu olarak aynı yasanın 21.maddesine göre yazılmamış sayılması gerektiği, bu gereklilik kapsamında Bankaca tek taraflı olarak belirlenip uygulanan karşılık %9 oranındaki erken ödeme ücreti tahsiline ilişkin akdi dayanağın ortadan kalkacağı, kredinin erken kapatılması nedeniyle Bankanın gelir gider dengesinde meydana gelen olumsuzluk nedeniyle davalı bankanın erken ödeme ücreti tahsil etmekte haklı olduğu, ancak bu ücretin kredinin kalan anapara tutarının yaklaşık %9’una gelecek şekilde tahsil edilmesinin haklı ve izah edilebilir bir yönü bulunmadığı, bu nedenle Bankaca uygulanan oranın fahiş olduğu, Bankanın, tüketici kredisinin erken kapatılması halinde yasal olarak tahsil edebileceği oran %2 lik oranın üzerinde tahsil edilen tutarın Banka yönünden haksız kazanç anlamına geleceği, kredinin erken kapatılması nedeniyle tahsil edilen tutarın 181.667,65 TL.olduğu ve bu tutar üzerinden Bankaca tahsil edilebilecek erken ödeme ücretinin 3.815,02 TL.olarak hesaplandığı, davalı Bankaca erken ödeme ücreti olarak tahsil edilen tutarın ise 17.012,29 TL.olup, haksız olarak tahsil edildiği ve davacıya iadesi gereken tutarın 17.012,29-3.815,02=13.197,27 TL.olduğu kanaat ve görüşü açıklanmıştır.
Rapor doğrultusunda beyanda bulunan davacı vekilinin 20/08/2015 tarihli ıslah dilekçesinde özetle; davalı Bankaca erken ödeme ücreti olarak tahsil edilen tutarın 17.012,29 TL.olup, haksız olarak tahsil edildiği ve davacıya iadesi gereken tutarın 17.012,29-3.815,02=13.197,27 TL.olduğu, bu nedenle bilirkişi raporu doğrultusunda 10.000,00 TL.asıl alacak taleplerini 3.197,27 TL.arttırarak 13.197,27 TL.olarak ıslah ettikleri ve dilekçeleri ekinde ıslah harcını yatırdıkları anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı, bilirkişi raporu, ıslah dilekçesi birlikte değerlendirildiğinde, taraflar arasındaki kredi sözleşmesinin faiz türüne göre, davacıdan kredi borcunun erken kapatılması halinde erken kapama ücretinin tahsilinde hukuka aykırılık bulunmadığı, 28/12/2012 tarihinde 16.202,18 TL.komisyon, 810,11 TL.BSMV olmak üzere toplam 17.012,29 TL.erken kapama ücreti tahsil edildiğinin de banka dekontlarından tespit edildiği anlaşıldığından, erken kapama ücreti olarak davacıdan tahsil edilen bedelin davacıya iadesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
Her ne kadar 1. ve 2.bilirkişi raporları arasında çelişki var gibi görünüyor ise de,aslında birinci raporda davacıdan tahsil edilen erken kapama ücretinin tamamının davalıdan istenebileceği belirtilmiş,ikinci bilirkişi raporunda ise davalı bankanın ödeme tarihine kadar ana para haricinde kar olarak tahsil ettiği miktar ile kredi sözleşmesi uyarınca tahsil edebileceği karla,davalı bankanın parayı erken tahsil etmesi nedeniyle tekrar kredi vererek elde edebileceği karı kıyaslayarak hazırlanması nedeniyle usul ve yasaya,dosya kapsamına ve yargıtay içtihatlarına uygun olması (taraflarca 3.bir heyetten rapor aldırılması talep edilmemiştir) nedeniyle mahkememizce benimsenen 2.bilirkişi raporu ve bu rapordaki davalı bankanın gelir kaybının %2 civarında olduğu,bu nedenle ve kredinin tüketici kredisi olması halinde yapılacak erken ödeme tahsilatının %2 oranını geçemeyeceğine dair yasal düzenleme gözönüne alınarak yapılan hesaplama doğrultusunda davacının ıslah talepli davasının kabulüne karar verilerek aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
Mahkememiz kararının davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 11. HD’nin 24/06/2019 tarih ve 2018/3289 -2019/4750 E/ K sayılı kararı ile; Dava, davacı tarafından davalı bankadan kullanılan ticari taşıt kredisinin erken kapatılması nedeniyle ödenen komisyon bedelinin iadesi istemine ilişkin olup, mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
09.12.2006 tarihli Resmi Gazete’de Merkez Bankası tarafından yayınlanan Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları İle Kredi İşlemlerinde Faiz Dışında Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında 2006/1 sayılı Tebliğ’in 6. maddesi, “Bankalar, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirdikleri azami oranları aşmamak kaydıyla, mevduat ve kredi işlemlerinde uygulayacakları faiz oranlarını ve katılma hesaplarında uygulayacakları kâr ve zarara katılma oranlarını vadelerine göre tüm şubelerinde halkın görebileceği şekilde ilan eder ve bu oranları internet sitelerinde yayımlar.” şeklinde değiştirilmiştir. Bu durumda ticari kredilerde bankalar tarafından alınacak olan masrafların hukukilik denetimi yapılırken öncelikle anılan yasal düzenleme gereğince ilan ve yayım yapılmışsa, bankaların bu oranlar üzerinden masraf ve benzeri kesintiler yapabileceğinin kabulü ile hüküm kurulması, şayet gerekli ilan ve yayımlar yapılmamış ise emsal banka uygulamalarının araştırılması ve alınan masrafların emsal banka uygulamalarına göre orantılı olup olmadığının değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle karar verilmiş olması doğru görülmemiş, kararın bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.” gerekçesi ile bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkememizce dosya yeniden esasa kaydedilerek, Yargıtay bozma ilamına uyulmasına karar verilmiştir.
Dava, genel kredi sözleşmesinden kaynaklanan borcun erken kapatılması nedeniyle alınan erken kapama komisyonunun fahiş olduğu iddiasına dayalı alacak istemine ilişkindir.
Dava konusu kredi sözleşmesi kapsamında tahsil edilen erken kapama ücretinin emsal bankalarca uygulanıp uygulanmadığı, uygulanmışsa aynı nitelikteki kredi sözleşmesinde ne kadar tahsil edildiğinin tespiti konusunda Bursada bulunan Devlet Bankaları ve Özel Bankalara ayrı ayrı müzekkereler yazılarak, gelen yazı cevapları kapsamında Yargıtay bozma ilamında belirtildiği üzere dosya bankacı bilirkişiye tevdi edilerek, davacıdan tahsil edilen masrafın taraflar arasındaki kredi sözleşmesi, emsal banka uygulamaları ve Bankacılık mevzuatı kapsamında uygun olup olmadığı hususunda rapor düzenlenmesi talep edilmiştir.
Bilirkişinin mahkememize sunmuş olduğu 08/07/2020 bilirkişi raporunda özetle: Davacıya T. Garanti Bankası A.Ş Beşevler Küçük Sanayi Şubesinden 200.000 TL taksitli ticari kredi kullandırıdığı, bu kredinin 8. Taksidi ödendikten sonra kredi vadesinden önce 28/12/2012 tarihinde defaten ödenerek erken kapatıldığı, kapatılma sonrasında davacıdan toplam 17.012,99 TL erken kapama ücreti tahsil edildiği, sözleşmede ve 2006/1 tebliğ kapsamında bankaca belirlenerek TCMB’ye bildirimi yapılan ve ilan edilen kredi işlemlerinde faiz dışında sağlanacak ücret, komisyon ve masraflar ile bankacılık hizmet komisyonları çizelgesinde erken kapama ücreti tahsil edileceğine ilişkin hükmün bulunduğu ancak oran ya da tutarlarına ilişkin somut bir düzenleme bulunmadığı, diğer bankalarca benzer işlemlerde erken kapama ücreti alınıp alınmayacağı gelen yazı cevaplarında sadece 4 bankanın bu işlemlerde uygulanacak oran ya da tutar bilgisi verdiği, diğer bankaların eksik/hatalı bildirimde bulunduğu, dava konusu taksitli ticari krediden tahsil edilebilecek erken kapama ücretinin %2 ile %5 arasında bir oran olduğu, bu iki oran arasındaki %3,5 oranının makul bir oran olduğu, bu oran üzerinden erken kapama ücreti hesaplandığında 6.679,29 Tlnin bulunduğu, dava konusu taksitli ticari krediden toplam 17.012,99 TL tahsil edildiği, bu tutardan %3,5 oran üzerinden hesaplanan erken kapama ücreti 6.679,29 Tl düşüldüğünde kalan 10.336,70 TLlik farkın fazladan tahsil edildiği mütalaa edilmiştir.
Mahkememizce emsal kredi sözleşmeleri için yazılan müzekkerelerden Akbank, Vakıfbank, Ziraat Bank, Deniz Bank, İng Bank A.Ş ‘e cevaplarının yeterli olmadığı anlaşılmakla, yeniden aynı bankalara dava konusu kredi sözleşmesinin miktarı, türü, vadesi, tahsil edilen kapama maliyeti, kredi erken kapama tarihi, kalan ana bakiyesini açıkça bildirir şekilde cevap verilmesi talep edilmiştir.
Müzekkere cevapları kapsamında davalı vekilinin bilirkişi raporuna karşı itirazlarını değerlendirmek üzere ek rapor aldırılmak üzere dosya önceki bilirkişiye tevdi edilmiştir.
Bilirkişinin mahkememize sunmuş dilekçe ile sağlık sorunları nedeniyle rapor düzenlemeyeceğini belirtmiş olmakla, dosya bu bilirkişi dışında bankacı bilirkişiye tevdi edilerek rapor düzenlenmesi talep edilmiştir.
Bankacı bilirkişinin mahkememize sunmuş olduğu bilirkişi raporunda özetle: Yargıtay HGK. 2017/11-410 E. 2020/189 K. 20.02.2020 tarihli kararında: Kredinin erken kapatılmasının her iki tarafın menfaatine olduğu, tarafların serbestçe erken kapama ücretini belirleyebilecekleri, ancak bunun sınırının dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılması yasağı olduğu tüketici kredisi niteliğindeki konut finansmanı kredilerinin erken kapatılması halinde dahi erken kapama ücreti alınmasının mümkün olduğu gözetilerek diğer bankaların dava konusu krediler aynı özellikteki kredilerin erken kapatılması halinde alacakları erken kapama ücreti tespit edilerek her iki tarafın menfaatleri de dikkate alınıp TMK 2. Maddesi çerçevesinde yukarıda bahsedilen hususlarda gözetilerek erken kapama ücretinin belirlenmesi gerektiği;” Kararı, 2-) TCMB Azami Reeskont Faiz oranlarındaki %2,5 azalma;3-) Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 19.03.2013 tarih 2012/5789 E. 2013/5376 K. Sayılı ilamında; erken kapama komisyonu adı altında ancak %2 lik bir faiz oranının tahsil edilebileceği açıkça hüküm altına alındığı, Raporumuzun 3 sayfasında DURASYON hesaplamanın kredilerinin TANIM’ında yapılandırılmada ve afaki faiz oranlarının düşmesi ile gündeme gelebilecek hesaplamanın yapılabileceği ; “TCMB tarafından 20.12.2012 tarihinde tebliğ ettiği REESKONT VE AVANS FAİZ ORANLARINDA %2,5 oranında düşüş yaşandığı de göz önüne alındığında hem davalı hem davacı yönünden her iki tarafın da menfaati gözetilmesi gerektiği, Türk Borçlar Kanunun “Değiştirme yasağı” başlıklı 24. Maddesinde ise, “Genel işlem koşullarının bulunduğu bir sözleşmede veya ayrı bir sözleşmede yer alan ve düzenleyene tek yanlı olarak karşı taraf aleyhine genel işlem koşulları içeren sözleşmenin bir hükmünü değiştirme ya da yeni düzenleme getirme yetkisi veren kayıtlar yazılmamış sayılacağı” hemen devamında ; “Sözleşmelere Genel işlem koşullarına, dürüstlük kurallarına aykırı olarak, karşı tarafın aleyhine veya onun durumunu ağırlaştırıcı nitelikte hükümler konulamayacağı” düzenlemesi getirildiği, “Bankanın tüketici kredisinin erken kapatılması halinde yasal olarak tahsil edebileceği oran %2 olduğu ve aynı fon kaynaklarından kaynaklanan ticari kredilerinin de erken kapanması sebebiyle tahsil edeceği erken kapama ücretinin de gelir kaybının telafisi için yasal olarak ön görülen %2 lik oranın üzerinde tahsil edilen tutarın Banka yönünden haksız kazanç anlamına geleceği gerçeği TMK’nın 2 ve BK’nın 19-20 madde hükümleri uyarınca dürüstlük kuralına ve ekonomik kişilik haklarına uygun olması gerektiği uzun vadeli ve faizi sabit kredilerin banka için riskli olduğu dava konusu kredinin ise bu anlamda bankaya daha az riskli bulunduğu ticari ve tüketici kredilerine ilişkin emsal banka uygulamalarındaki rayiç oranlar dikkate alındığında %2 ‘lik konut kredisine paralel oranda”TCMB tarafından 20.12.2012 tarihinde tebliğ ettiği REESKONT VE AVANS FAİZ ORANLARINDA %2,5 oranında düşüş yaşandığı de göz önüne alındığında hem davalı hem davacı yönünden her iki tarafın da menfaati gözetilerek; alınacak %2,5 oranında erken ödeme komisyonu’nun makul ve hakkaniyete uygun olacağı; Davalı Bankaca erken ödeme ücreti olarak tahsil edilen tutar 17.012,29 TL tahsil edilmiş olup (17.012,29 TL -%2,5 (4.508,74 TL)= 12.503,55 TL ‘sının davalıdan alınarak davacıya verilebileceği mütalaa edilmiştir.
O halde toplanan delillerden Yargıtay Bozma İlamı Işığında, davacı tarafından ticari taşıt kredisinin erken kapatılması sebebiyle ödenen komisyon bedelinin iadesi talep edilmiştir.
09.12.2006 tarihli Resmi Gazete’de Merkez Bankası tarafından yayınlanan Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları İle Kredi İşlemlerinde Faiz Dışında Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında 2006/1 sayılı Tebliğ’in 6. maddesi, “Bankalar, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirdikleri azami oranları aşmamak kaydıyla, mevduat ve kredi işlemlerinde uygulayacakları faiz oranlarını ve katılma hesaplarında uygulayacakları kâr ve zarara katılma oranlarını vadelerine göre tüm şubelerinde halkın görebileceği şekilde ilan eder ve bu oranları internet sitelerinde yayımlar.” şeklinde değiştirilmiş olup düzenleme kapsamında bankaya yazılan 24/02/2020 tarihli müzekkere cevabında internet sitesinde yayımlandığı ancak subede halkın görebilecek şekilde ilan edildiğinin davalı tarafından ispat edilemediğinden erken kapama ücretinin alınmasına dair emsal banka uygulamalarının araştırılması ve alınan masrafların emsal banka uygulamalarına göre orantılı olup olmadığına dair bankalara müzekkereler yazılmış ve bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Bankacı bilirkişinin 08/07/2020 tarihli raporunun hüküm kurmaya elverişli olduğundan bu rapora itibar edilerek, diğer bankaların taraflar arasındaki sözleşme için ön görülen erken kapama ücretlerinin ve masraflarının raporda vurgulandığı üzere ortalama sektörel bazda %2 ile %5 arasında olduğu, makul oranın %3,5 olup davalı bankanın bu oran üzerinden 6.676,29 TL erken kapama ücreti tahsil etmesinin hakkaniyete uygun olup tahsil edilen 17.012,29 TL erken kapama ücretinden 10.336,70 TL kısmının yasa ve sözleşmeye aykırı olduğundan bu miktar yönünden açılan davanın kısmen kabulu ile 10.336,70 TL erken kapama ücret alacağının 10.000 Tl kısmının dava tarihinden bakiye kısmı 336,70 TL kısmının ıslah tarihinden itibaren işletilecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlere,
1-Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile, 10.336,70 TL alacağın, 10.000 Tl kısmının dava tarihi olan 25/03/2014 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte, 336,70 TL kısmının ıslah tarihi olan 20/08/2015 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 706,10 TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 170,80 TL ve ıslah harcı 55,00 TL olmak 225,80 TL’nin mahsubu ile bakiye 480,30 TL nispi karar ve ilam harcının davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından bozmadan önce yapılan; 25,20-TL başvurma harcı, 3,80 TL vekalet harcı, 0,60 TLdosya masrafı, 85,00 TL tebligat gideri, 16,00 TL müzekkere gideri, 2.600,00 TL bilirkişi ücreti ,73,75 TL talimat posta masrafı ile bozmadan sonra yapılan; bilirkişi gideri 1.200,00 TL, posta, talimat ve tebligat gideri 350,20 TL olmak üzere toplam 4.354,55 TL yargılama giderinden kabul ve red oranlarına göre hesaplanan 3.410,68 TL yargılama gideri ve peşin alınan 170,80 TL ve ıslah harcı 55,00 TL harç olmak üzere toplam 3.636,48 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
5-Davacı vekil ile temsil edildiğinden AAÜT’ye göre belirlenen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı vekil ile temsil edildiğinden AAÜT’ye göre belirlenen 2.860,57 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-HMK’nın 333. Maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesinden sonra ilgilisine iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMKnın 341. Ve 345. Maddeleri gereğince 2 haftalık yasal süre içinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 13/07/2021
Katip …
¸e-imzalıdır.
Hakim …
¸e-imzalıdır.
Güvenli elektronik imza ile onaylanmıştır.
Aslının aynı olduğu tasdik olunur.
Katip …
¸E-imzalıdır.