Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2019/367 Esas – 2021/131
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
BURSA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2019/367
KARAR NO : 2021/131

BAŞKAN : …
ÜYE : …
ÜYE : …
KATİP : …

DAVACI : … SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ – …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ – …
VEKİLİ : Av. …
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 29/04/2019
KARAR TARİHİ : 17/02/2021
YAZIM TARİHİ :02/03/2021
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkili şirketin mermer işletme tesisinde kullanmak üzere davalı şirkete makina siparişi verdiğini, dava konusu makinanın 295.550 EURO fatura bedeli ile satın alındığını ve davalıya 279.711,54 Euro ödeme yapıldığını, ancak makinanın kullanımı sırasında makinanın arızalar verip hatalı üretimler yaptığını, TMMOB Makine Mühendisleri Odası Bursa Şubesinden aldırılan rapordan da makinanın gizli ayıplı olduğunun anlaşıldığını belirterek ödenen makina bedelinin iadesi için davalı hakkında icra takibi başlatıldığını davalının itirazı üzerine takibin durduğunu belirterek itirazın iptali ile icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; açılan davayı kabul etmediklerini,ayıp ihbarının süresinde yapılmadığını, mahkememizin yetkisi olduğunu, davacıya satışı yapılan makinanın ayıplı olmadığını, ayıp ihbarının süresinde yapılmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
KANITLAR:
İcra dosya, keşif ve bilirkişi incelemesi, bilirkişi raporları,
KANITLARIN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME :
Dava ; mermer işletmesinde kullanılmak üzere satın alınan makinanın ayıplı çıkması nedeniyle bedelinin iadesi için başlatılan icra takibine itirazın iptali davasıdır.
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine alacağın tahsili talebi ile Bursa 11.İcra Müdürlüğünün 2018/… esas sayılı dosyasında 279.711,54 EURO asıl alacak, 169,36 EURO işlemiş faiz, 3.848,21 TL protesto masrafı olmak üzere toplam 279.880,90 EURO alacak talebi ile ilamsız icra takibi başlatılmış, davalı borçlunun itirazı üzerine takip durmuştur. Takibe itirazın iptali ile devamını sağlamak amacıyla eldeki dava açılmıştır.
Davacı tarafça aldırılan TMMOB Bursa Şubesi tarafından düzenlenen 17 Ağustos 2018 tarihli 30/BK:1344 sayılı raporda, dava konusu makinanın ayıplı olduğu, ayıbın gizli ayıp niteliğinde olduğu ve makinadan beklenen faydanın sağlanamayacağı belirtilmiştir.
Davalı tarafından her ne kadar mahkememiz yetkisine itiraz edilmiş ise de; HMK 10 madde gereğince mahkememiz yetkili olduğundan davalının yetki itirazının reddine karar verilerek yargılamaya devam edilmiştir.
Davalı tarafından ibraz edilen Prof Dr … imzalı hukuki mütalaada; dava konusu makinada teslimden sonra meydana gelen arızanın ayıp olarak nitelendirilemeyeceği, ispat yükünün davacıda olduğunu, ayıp ihbarının süresinde yapılmadığını, davacının dönme hakkını kullanmayacağını ve davacının elde ettiği yararı davalıya iade etmesi gerektiğini belirtmişlerdir.
Davalı tarafından ibraz edilen Prf Dr…. ve Doç Dr … imzalı mütalaada;mahkemece aldırılan bilirkişi raporlarının yetersiz olduğunu,makinadaki ayıbın gizli ayıp niteliğinde olmayıp kullanmayla zamanla açığa çıkan ayıplardan olduğunu belirtmişlerdir.
Taraflarca sunulan tüm deliller toplanmış, icra dosyası getirtilerek incelenmiş, dava konusu makinanın ayıplı olup olmadığı, ayıbının gizli /açık ayıp olup olmadığı, ayıp nedeniyle makinanın iadesinin mi yoksa semen tenzilinin mi uygun olup olmadığı hususlarında rapor aldırılmak üzere bir makine mühendisi, bir nitelikli hesap uzmanı hukukçu bilirkişi marifetiyle mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Alınan 21/01/2020 tarihli bilirkişi kurulu raporunda; tarafların iddia ve savunmaları, dava dosyası içeriğindeki tüm bilgi ve belgeler ile keşif mahallinde dava konusu Epoksi-Reçine Plaka Güçlendirme Fırın Hattının incelenmesi ile yukarıda yapılan açıklamalar sonucu; Katrak mermer blok kesme tezgahında kesilip, Epoksi reçine uygulaması için … Stone Epoksi Reçine Plaka Güçlendirme Hattına gelen mermer plakaların mastar ile kontrolünün yapıldığı, kesme işleminin ekseninde yapıldığı, mermer plakalarda düzlemsellik olarak bir sorun olmadığı, plaklarda içbükey veya dışbükey olarak bir bozuklukla karşılaşılmadığı, yükleme robotu şasesinin ekseninde düzgün bir şekilde üretilmemesi nedeniyle mermer plakaları eşit homojen kavramadığı, vantuz kollarından taşa etki eden vakum kuvvetinin mermer plakaya eşit etki etmediği, üzerinde doğal çatlak izleri bulunan ve güçlendirilmek için makinaya yükleme yapılan mermer plakaları kırdığı, iş güvenliği açısından riskli bir çalışma ortamına neden olduğu, yükleme robotunun mermer plakayı bırakma işlemi sırasında mermer plakalara fazla kuvvet uygulaması nedeniyle plakaların kırılmasına sebep verdiği, mermer plakayı alırken robotun dönme hareketini erken yaptığı, hem aldığı plakaya hem de sıradaki plakaya zarar verdiği tespit edildiği, boşaltma sistemi vantuzlarının mermeri açılı bıraktığı, mermerin bu esnada vinç ile alınırken kırıldığı, üst arabadan kasetin alınması esnasında eksen hatası (kasıntılı) olduğu, bu nedenle kasetin kalkışında düzlemsel oynamalar olduğu, ayrıca kasetin bırakılması esnasında hareketin sert olduğu, bu nedenle kırılmaların görüldüğü, boşaltma robotu ve sehpa sisteminin ayıplı olduğu, kayışlı bandın hidrolik sistemi pistonlarının senkronize olmaması nedeniyle fırından çıkan kasetlerin banda çarptığı, bu çarpmanın etkisiyle çalışmanın durduğu, bu durumun kasetlere ve bantlara zarar verdiği, mermer plaka taşıma kasetlerinin ekseninde üretilmemesi nedeniyle mermer plakaların kasetlere eşit homojen basmadığı, kasetlerin taşıma kızakları eksenlerinin terazide üretilmediği yada ayarlanmadığı, kaset hareketlerinde kızaklar arasındaki kot farklarının mermer plakaların darbe almasına sebep olduğu, mermer plakaların esnediği ve çatladığı, fırın ısısının homojen olmadığı fırından çıkan mermer plakalarının ısısı kontrol edildiğinde mermer plakanın her iki ucu arasında 10 derece sıcaklık farkı oluştuğu bu durumun mermer plakaların Epoksi kaplaması sırasında problem yarattığı, Epoksi kaplamanın homojen kaplamasına engel teşkil ettiği, mermer plakanın soğuk bölgelerinde Epoksi nin homojen kaplanmadığı, plaka yüzeyinde Epoksi göllenmeleri oluştuğu, fırın üstünde bulunan üst arabada eksen hatası olduğu, bu durumun kasetin alınması sırasında bazen kızaklara bağlı kancaların kaseti tek yönlü kavradığı diğer kenarından kasetin kavranmadığı, bu durumun kasetlerin esnemesinden dolayısıyla kasette taşınan mermer plakanın esnemesine ve çatlamasına neden olduğu, çevirme sistemi hidrolik sisteminin uygun olmadığı, ve kontrol sensörlerinin çevirme sistemini senkronize kontrol etmediği, sistemin mermer plakaları çevirmesi sırasında titreşimli çalıştığı, mermer plakaları içine alması sırasında taşıma bandı kısmında esnemelerin oluştuğu, bu esmeden dolayı mermer plakalara zarar verdiği, sistemi durdurduğu, çalışmanın hızlandığı periyotlarda esnemeden dolayı sensörlerin mermer plaka bitti komutunu gönderdiği ve çevirme sisteminin erken dönmesine sebep olduğu ve mermer plakaları kırdığının tespit edildiği, çevirme sistemine pnömatik baskı takozlarının monte edildiği, davalı tarafından üretilen ve 17.01.2017 tarihli 1012017000000001 numaralı E fatura ile davacının işyerine montajı yapılan Epoksi-Reçine Plaka Güçlendirme Fırın Hattı ile Cilalama tezgahı yükleme ve boşaltma robot imalatında konstürüktif eksen kaçıklıkları bulunduğu, fırın hattı ve robotların yapılan operasyonlarının makine dinamiği ve mekanizma tekniği yönünden detaylı çözümlemesinin yapılmadığı, fırın hattı ve yükleme ve boşaltma robotlarında bulunan pnömatik ve hidrolik sistemlerin yeteri kadar emmiyet selenoid vanaları ve sensör ve svvichlerle teçhiz edilmediği, fırın hattı çalışma operasyonları arasında senkronizasyon uyuşmazlıkları bulunduğu, fırın hattı ile yükleme ve boşaltma ekipmanlarındaki senkronizasyon uygunsuzluklarının mermer plakaların esnemesine, çalışma sırasında mermer plakaların bir takım esneme, tepki ve baskı kuvvetlerine maruz kalması nedeniyle fırında işlem gören mermer plakaların (%40-50 oranında) çatlamasına ve kırılmasına neden olduğu tespit edildiği, sonuç olarak davalı tarafından üretilerek davacı firmanın Bursa İlindeki tesisine kurulumu yapılan … Stone Epoksi Reçine Plaka Güçlendirme Hattının ayıplı olduğu, dosyadaki mail görüşmelerinden davalı tarafın uzun süre davaya konu makinenin sorunsuz çalışması için bir takım revizyonlar dahil çalışmalar yapmasına rağmen makinanın sorunsuz çalıştırılıp teslim edilemediği, makinadaki ayıpların gizli ayıp niteliğinde olduğu, dosya içerisinde, Makinanın üretimine ait yasal mevzuat çerçevesinde alınmış bir belge ile TSE’den alınan imalat yeterlilik belgesinin bulunmadığı, davalı tarafından üretilen makinaya ait garanti belgesinin dosyaya sunulmadığı veya Garanti Belgesinin olmadığı, davacının satın aldığı … Stone Epoksi Reçine Plaka Güçlendirme Hattından beklediği faydayı sağlamadığı, davalının uzun süren onarım ve revizyon çalışmalarından bir sonuç almadığı ve makinayı sorunsuz teslim edememesi nedeniyle semen tenzili yapılmasının uygun olmadığı, bedel iadesi yapılmasının uygun olacağı netice ve kanaatine varıldığının bildirildiği görülmüştür.
Mahallinde yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş, konusunda uzman Makine Mühendisi, nitelikli hesap uzmanı hukukçu bilirkişi resen seçilerek, bilirkişilerden rapor aldırılmıştır.
22/07/2020 tarihli bilirkişi kurulu raporunda; Epoksi uygulaması yapılacak değişik cin ve ebatta 4 gurup mermer plakların mastar ölçümlerinde, plakalarda düzlemsel, iç ve dış bükey olmadığı, dolayısıyla epoksi uygulamasına uygun olduğu, mermer plakalara uygulanan EPOKSİ maddesinin uygun olduğu, mermer plakaları fırın hattına taşıyan mermer kasetlerinde malzeme ve düzlem hatası olduğu, fırın hattının hidrolik basıncının yeterli olmadığı, (Manometrenin gösterdiği Max. 100 bar ), kasetleri asansörlere taşıyan pistonların çalışma sisteminin senkronize olmadığı, kasetlere plakaları vagondan alarak yüklenmesini sağlayan vantuz saşesinin ve sistemi ile vantuzların mafsallı olmayışından, ağırlık kontrol sistemi olmadığından, yükleme esnasında , bir kısım mermer levhalarının kırılması , dağılması ve/veya çatlaması, fırında homojen ısı oluşmadığından ,fırından çıkan mermer levha yüzey sıcaklıklarının homojen olmaması, yüzeyin tamamında aynı sıcaklık olmaması, epoksi uygulamasında hatalara ,yapışma problemlerine sebep olacağı, epoksi uygulamasından tam sonuç alınamayacağı , zaman zaman arızalar meydana geldiğinden, iş kayıplarına sebep olduğu, kapasitenin çok altında uygulama yapılmasına sebep olduğu , tesisin verimli çalışmadığı , ( 89 Plakanın epoksi uygulaması yaklaşık 20 saatte tamamlanmıştır ), sayılan sebeplerden dolayı mermer plaka zayiatının ( çatlayan , kırılan ) % 10 – %20 olduğu,sonuç olarak detayları yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, inceleme, uygulama, test tarihindeki (19.06.2020)durumu itibariyle dava konusu Epoksi Güçlendirme – Fırın Hattı Makinasının ayıplı olduğu , ayıbın bir kısmının gizli , bir kısmının açık ayıp olduğu tespit edildiği, dava konusu makinenin gizli ayıplı olarak kabul edilmesi durumunda; yasanın tanımladığı şekilde ve Yargıtay içtihatları doğrultuda ihbar sürelerine riayet edildiği, davalının taraflar arası ticarete konu makinayı tam ve eksiksiz teslim edemediği, tadil ve revizyon çalışmalarına rağmen makinadan beklenilen faydanın sağlanamadığı ve taahhüt edilen şekli ile teslim edilemediğinden semen iadesi yerine satılan malın iadesinin, davacının sözleşmeden dönerek seçimlik hakkını kullanması sonucu bedel iadesinin yapılmasının yerinde olacağı, dava konusu makinedeki ayıbın gizli ayıp olmadığı kabul edilmesi durumunda başvuru sürelerinin yasa ve içtihatlar gereği kaçırıldığından bahisle davanın reddi gerekeceği görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Davalı vekilinin bilirkişi kurulu raporuna itiraz edilmesi, itirazların açıklığa kavuşturulması yönünden bilirkişi kurulundan ek rapor aldırılmıştır.
Alınan 27/11/2020 tarihli ek bilirkişi kurulu raporunda; epoksi uygulaması yapılacak değişik cins ve ebatta 4 gurup mermer plakların mastar ölçümlerinde ,plakalarda düzlemsel, iç ve dış bükey olmadığı, dolayısıyla epoksi uygulamasına uygun olduğu, mermer plakalara uygulanan EPOKSİ maddesinin uygun olduğu, (Davalı tarafından görevlendrilen İmalatçı Firma Teknik Ekibi tarafından da uygun olduğu teyit edilmiştir.), mermer plakaları fırın hattına taşıyan mermer kasetlerinde malzeme ve düzlem hatası olduğu, fırın hattının hidrolik basıncının yeterli olmadığı, (Manometrenin gösterdiği Max. 100 bar , kasetleri asansörlere taşıyan pistonların çalışma sisteminin senkronize olmadığı, kasetlere plakaları vagondan alarak yüklenmesini sağlayan vantuz saşesinin ve sistemi ile vantuzların mafsallı olmayışından, ağırlık kontrol sistemi olmadığından, yükleme esnasında bir kısım mermer levhalarının kırılması , dağılması ve/veya çatlaması, fırında homojen ısı oluşmadığından ,fırından çıkan mermer levha yüzey sıcaklıklarının homojen olmaması, yüzeyin tamamında aynı sıcaklık olmaması, epoksi uygulamasında hatalara,yapışma problemlerine sebep olacağı , epoksi uygulamasından tam sonuç alınamacağı, zaman zaman arızalar meydana geldiğinden, iş kayıplarına sebep olduğu, kapasitenin çok altında uygulama yapılmasına sebep olduğu , tesisin verimli çalışmadığı, (89 Plakanın epoksi uygulaması yaklaşık 20 saatte tamamlanmıştır ) , açıklanan sebeplerden dolayı mermer plaka zayiatının ( Çatlayan , kırılan ) % 10 – %20 olduğu tespit edildiği, sonuç olarak inceleme, uygulama , test tarihindeki ( 19.06.2020 )durumu itibariyle, dava konusu Epoksi Güçlendirme – Fırın Hattı Makinasının ayıplı olduğu ayıbın bir kısmının gizli , bir kısmının açık ayıp olduğu kanattelerinde bir değişiklik olmadığının bildirildiği görülmüştür.
Dosyadaki kanıt ve belgelere alınan bilirkişi raporları ile tüm dosya kapsamına göre; davalı firma tarafından üretimi yapılarak, davacının Bursa ili, Orhaneli Yolu Dağakça mevkiinde kurulu Mermer İşleme – Sayalama Tesisine kurulumu yapılan Epoksi-Reçine Plaka Güçlendirme Fırın Hattının alım satıma ilişkin yazılı bir akit bulunmadığı, teslim-teselsüm sürelerinin net bir şekilde belirlenmediği, davaya konu makinanın 17.01.2017 tarihinde fatura edildiği, montaj işlemi sonucunda makinanın çalıştırıldığı, davacı şirket tarafından ürünün beklenilen işlemi yapmadığından bahisle sorunu davalı şirkete bildirildiği hemen akabinde davalı şirketin uzun süre tamir ve tadilat işlemlerine başladığı, dava konusu makinanın iyileştirilmesi ve ayıbın giderilmesi için çaba ve zaman sarfettiği tüm işlemlere rağmen ayıbın giderilemediği, akabinde davacı şirketin ayıbın belirlenmesi için MMO odasına başvurarak 28.06.2018 tarihinde rapor talep edildiği, raporun MMO tarafından 17.08.2018 tarihinde hazırlanarak, davacıya 27.08.2018 tarihinde tebliğ edildiği, rapor akabinde gizli ayıbın tespit edildiği, davacı şirket yetkilileri tarafından raporun davalıya Bursa 10.Noterliğinin 29.08.2018 tarih ve 036710 yevmiye numaralı ihtarnamesiyle davalıya 05.09.2018 tarihinde tebliğ aldığı, akabinde sözleşmeden dönüldüğüne ilişkin 03.10.2018 noterden ihtar çektiği, ihtarın 10.10.2018 günü davalı taraf yetkilisine tebliğ olduğu tespit edilmiştir.
Taraflar arasında eser sözleşmesi yapılmıştır. Bu sözleşme uyarınca davalı sözleşmeye konu Epoksi-Reçine Plaka Güçlendirme Fırın Hattını imal edip davacıya teslim etme ,davacı da bedeli ödeme yükümlülüğü altındadır.
Eser sözleşmelerinde ayıp ortaya çıkar çıkmaz gecikmeksizin yükleniciye bildirilmelidir.
Eser sözleşmesinde ayıp ihbarı sözlü olarak da yapılabilir.Şekle tabi değildir.
İbraz edilen mail çıktılarından,davacının dava konusu makinanın ayıplı olduğunu en erken 24 Mayıs 2018 tarihinde ve devam eden süreçte davalıya ihbar ettiği anlaşılmıştır.
Dava konusu makina üzerinde keşif yapılmak suretiyle aldırılan iki ayrı bilirkişi raporunda ve dava tarihinden önce davacı tarafından TMMOB Bursa Şubesinden aldırılan raporlardan, davalı tarafından davacıya satışı yapılan makinanın ayıplı olup, ayıbın gizli ayıp olduğu ve ayıbın ortaya çıkar çıkmaz davalıya mail yoluyla ihbar edildiği için süresinde olduğu anlaşılmış olup, yine birinci ve ikinci bilirkişi raporlarında belirtildiği üzere davacının dava konusu makinadan beklenen faydayı sağlaması mümkün olmadığından davacının davasının kabulüne ve ödediği bedelin iadesi ile feshin ihbarı ve temerrüt ihtarnamesinin tebliğ tarihi olan 10/10/2018 tarihine üç günlük atıfet süresi de eklenerek 14/10/2018 tarihinden takip tarihi olan 31/10/2018 tarihine kadar işletilen işlemiş faize ilişkin başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptaline karar vermek gerekmiştir.
Her ne kadar davacı tarafından icra inkar tazminatı talep edilmiş ise de; satışı yapılan makinadaki ayıp iddiaları yargılamayı gerektirdiği, alacak tutarı likit olmadığından icra inkar tazminatın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulmuştur.
HÜKÜM :
Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı gerekçeye göre;
1-Davanın KABULÜ ile; davalının bursa 1. İcra Müdürlüğünün 2018/… esas sayılı dosyasına yapmış olduğu itirazın iptaline, takibin 279.711,54-Euro asıl alacak, 169,36-Euro işlemiş faiz, 3.848,21-TL protesto masrafı olmak üzere toplam 279.880,90-Euro ve 3.848,21-TL üzerinden, asıl alacağa takip tarihinden itibaren kamu bankalarının Euro cinsinden 1 yıl vadeli mevduata uyguladığı, en yüksek faiz ile birlikte aynen veya fiili ödeme tarihindeki Euro efektif satış kuru üzerinden hesaplanacak TL karşılığı ile birlikte takibin devamına,
Davacının ayıp iddiaları yargılamayı gerektirdiğinden alacak likit olmadığından davacının icra inkar tazminatı talebinin reddine,
2-Harçlar yasası gereği alınması gereken(karar tarihindeki TCMB efektif satış kuru üzerinden hesaplanmıştır) 161.440,85- TL harçtan peşin alınan 21.695,70- TL harcın mahsubu ile bakiye 139.745,15- TL harcın davalıdan tahsiline,
3-Arabuluculuk Ücret Tarifesi kapsamında Maliye Hazinesinden karşılanan arabuluculuk ücreti olan 1.320,00 TL’nin davalıdan alınarak hazineye ödenmesine,
4-Davacı tarafından yapılan aşağıda dökümü yazılı 1.843,30- TL yargılama gideri ile peşin alınan 21.695,70-TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı yararına ölçümlenen 106.365,41- TL vekalet ücretinin(karar tarihindeki TCMB efektif satış kuru üzerinden hesaplanmıştır) davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Karar kesinleştiğinde taraflarca yatıralan avansın kullanılmayan kısmının HMK 333.md.uyarınca yatıranlarına iadesine
Dair; taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 17/02/2021

Başkan …. Üye …. Üye …. Katip ….
¸E-imzalıdır. ¸E-imzalıdır. ¸E-imzalıdır. ¸E-imzalıdır.

Davacı gideri;
50,80 TL ilk gider
314,00 TL keşif harcı,
1.400,00 TL bilirkişi ücreti,
78,50 TL tebligat ve posta gideri,
1.843,30 TL toplam gider,