Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2018/615 Esas – 2022/1142
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2018/615 Esas
KARAR NO : 2022/1142
HAKİM : …
KATİP : …
DAVACI : … –
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : 1- … SİGORTA ANONİM ŞİRKETİ –
VEKİLLERİ : Av. …
Av. …
DAVALI : 2- … SİGORTA ANONİM ŞİRKETİ –
VEKİLLERİ : Av. …
Av. …
DAVALI : 3- … TUR.TES.TAŞ.SAN.TİC.LTD.ŞTİ. –
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : 4- … –
DAVA İHBAR OLUNAN : 1- … GENEL MÜDÜRLÜĞÜ –
VEKİLLERİ : Av. …
Av. …
DAVA İHBAR OLUNAN : 2- … SENDİKASI –
VEKİLLERİ : Av. …
Av. …
Av. …
DAVA İHBAR OLUNAN : 3- … SİGORTA ANONİM ŞİRKETİ –
VEKİLİ : Av. …

DAVA : Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
DAVA TARİHİ : 09/05/2018
KARAR TARİHİ : 20/10/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 30/11/2022
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesi ile; davaya konu yaralanma ve ölümlü trafik kazası sürücüsü … olan 16 … 064 plakalı otobüsün sürücünün kusuru ile direksiyon hakimiyetini kaybetmesiyle yolun solunda bulunan orta refüje aniden direksiyonu kırarak düşürmesi sonucu otobüs sol yani üzerine yatırarak 43 metre demir bariyerlerin üzerinde sürüklenmesi sonucu oluşmuştur kaza sonrasında davacı müvekkili halen daha çalışmaya başlamamış ağır bir tedavi süreci geçirdiği için çok uzun bir süre günlük ihtiyaçlarını dahi karşılayamamış hale gelmiş olup müvekkilinin ailesi de bu süre içinde işe gidememiş müvekkili refakat etmiştir iş bu kaza neticesinde bariyerlerin uzuvlarını kestiği 7 kadın yolcu feci şekilde can vermiş diğer yolcular ise etkisi asla atlatmayacak yaralanma ve travma yaşamıştır iş bu sebeple davacı müvekkil için maddi zararın değerinin tam ve kesin olarak belirlenebilmesinin mümkün olduğu anda artıtırılmak üzere asgari 1.0000 TL maddi tazminatın ve 100.000 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan ve sigorta şirketlerinden poliçe limiti dahilinde müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı … cevap dilekçesinde; davaya konu trafik kazasının gerçekleşmesinde kusurlu olmadığını, … Genel Müdürlüğünün kusurunun bulunduğunu keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasını, ceza dosyasının bekletici mesele yapılmasını, talep edilen maddi ve manevi tazminat miktarının fahiş olduğunu, haksız olarak açılan davanın reddine, davanın … Genel Müdürlüğününe ihbarına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Turizm vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı, görev ve yetki itirazlarının olduğunu, kusur incelemesi yapılması gerektiğini, emniyet kemeri takılmaması sebebiyle davacının kusurlu olup zararın artırıldığını, maddi ve manevi tazminatın fahiş olduğunu, davaya konu kazada … İş Sendikasının düzenlemiş olduğu Ankara gezisi kapsamında gerçekleştiğini, kazanın oluşumunda … İş Sendikasının da sorumluluğunun bulunduğu ve aynı zamanda kazanın gerçekleştiği yerde karayollarının da sorumluğunun bulunduğunu bu itibarla haksız olarak açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Sigorta A.Ş vekilinin cevap dilekçesinde; davacı taraf, 07/03/2017 tarihinde meydana gelen yaralanmalı trafik kazası sonucu Daimi Sakatlık ve Geçici İş Göremezlik nedeni ile zarara uğradıklarını iddia ederek MADDİ tazminat talepli işbu davayı açtığını, kazaya karışan 16 … 064 plakalı araç müvekkil şirket nezdinde 2522602 poliçe numarası ile Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigorta Poliçesi ve 2460036 poliçe numarası ile Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Poliçesi ile sigortalı olduğunu, müvekkil şirketin sorumluluğu sigortalısının kusuru oranında olup Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesinden kusur raporu alınması gerektiğini, Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigorta Poliçesinden yararlanabilmesi için, otobüste yolcu ve maluliyet oranının belirlenmesi gerektiğini, dolayısıyla poliçe genel şartlarında yer alan sakatlık cetveline göre davacının iddia ettiği sakatlığının karşılığının olup olmadığına Adli Tıp Kurumu marifetiyle bakılması gerektiğini, yine kazaya karışan 16 … 064 plaka sayılı araç müvekkil şirket nezdinde 2460036 no.lu … Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası ile sigortalı olup ancak kusu oranında sorumlu olduğunu, ayrıca manevi tazminat ve tedavi talepleri teminat dahilinde olmadığını, zarar, kusur incelemesi yapılması gerektiği sigortalının kusuru olmadığından haksız olarak açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Sigorta A.Ş. vekili cevap dilekçesi ile; 16 … 064 plakalı araç müvekkil şirket nezdinde 0001021016249011 numaralı Tüm Oto Sigorta Poliçesi ile 23/06/2016-2017 tarihleri arasında sakatlanma talebi bulunması halinde kişi başına azami sorumluluk limiti kaza tarihinde bedeni zararlarda manevi tazminat dahil olmak üzere 137.500,00-TL olduğu, sigortalı araç sürücüsünün kusur oranında ve zarar nispetinde olduğu, ihtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nda “Manevi tazminat talepleri’nin ancak ek sözleşme ile sigorta kapsamı içine alınabileceği motorlu kara taşıt araçları ihtiyari mali sorumluluk sigortası genel şartları Sigorta Teminatının Kapsam Manevi tazminat talepleri, ek sözleşme ile teminat kapsamı içine alınabileceği, bu taleplerin, … Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) dışında kalması nedeni ile, bu teminat, bahsi geçen zorunlu sigortanın varlığına bağlı olmaksızın, bu sigorta limitlerinin içinde hüküm ifade edebileceği, poliçeye müstenit müşterek müteselsil sorumluluğumuz poliçe limitiyle sınırlı olduğu, masraf ve vekalet ücreti sorumluluklarının da bu miktara isabet eden oranlarda olacağı, poliçe limiti maktuen ödenecek rakam olmadığını, davacıların tazminat talep etme hakkı bulunduğu kabul edilse dahi, öncelikli poliçe zorunlu mali mesuliyet poliçesi olduğu, ihtiyari mali mesuliyet sigorta poliçesi tahtında bir talepte bulunulamayacağını, bu nedenle açılan davanın reddini talep etmiştir.
İhbar olunan … Sigorta A.Ş vekili ;Davacı, davalı sigorta şirketine herhangi bir başvuru yapmaksızın doğrudan dava yoluna başvurduğundan, huzurdaki davanın dava şartı noksanlığı nedeniyle usulden reddi gerektiği, mezkur kazanın oluşumunda müvekkil şirket nezdinde ihtiyari mali mesuliyet sigorta poliçesi ile sigortalı 16 … 064 plakalı araç sürücüsünün kusuru bulunmadığını, bu hususun bir yansıması olarak müvekkil … Sigorta A.Ş’nin de davacı yanca iddia ve talep olunan tazminattan sorumluluğu bulunmadığını, olay nedeniyle sigorta şirketinin varsa sorumluluğu; işletenin sorumlu olduğu hal ve sigortalı araç sürücüsünün kusuru oranında ve poliçe limiti ile sınırlı olduğunu, ayrıca, kazaya karıştığı iddia edilen aracın , zorunlu malî sorumluluk sigortası, … sigorta a.ş. nezdindeki ihtiyari mali mesuliyet teminatını havi kasko sigortası ve dava konusu olayı teminat altına alan (varsa) başka bir ihtiyari mali mesuliyet sigortasının limitleri tüketilmeden mezkur ihtiyari mali mesuliyet poliçesinden doğan herhangi bir hukuki sorumluluğumuz da bulunmadığını, ancak bu saydığımız poliçelerdeki limitlerin üstünde kalan zararlar için, ihtiyari malî mesuliyet sigorta poliçemiz devreye gireceğini, manevi tazminat talepleri fahiş olduğunu davanın reddini talep etmişlerdir.
İhbar olunan … Genel Müdürlüğü vekili beyan dilekçesinde; 16 … 064 plakalı otobüsün yapmış olduğu trafik kazası ile ilgili olarak tutulan Trafik Kazası Tespit Tutanağının yol sorunu bölümünde herhangi bir yol sorunu belirtilmemiş olup; yol güvenlik elemanlarından otokorkuluk, yol şerit çizgisi, trafik işaret levhasının bulunduğu tutanakta tespit edildiğini, kazanın gerçekleştiği yerde bariyer bulunmaması nediyle” işbu ölümlü kaza meydana gelmiştir denilmektedir. Ancak söz konusu kaza Trafik Kazası Tespit Tutanağında da belirtildiği üzere 16 … 064 plakalı araç sürücüsünün 2918 sayılı Trafik Kanunu’nun 52/B maddesi (Aracın hızını, yük ve teknik özelliğe, görüş, yol, hava ve trafik durumunun gerektirdiği şartlara uydurmamak) hükmüne uygun davranmaması sebebiyle olduğu tespit edildiğini, … Genel Müdürlüğü otokorkuluk seçim ve kullanım kriterlerine göre ana kural olarak işletme hızı dahilinde seyir eden araçların geometrik standartlarına göre yapılmış bir yol kesiminde yoldan çıkma ihtimaline sahip olmadığı kabul edilmektedir. Bir yol kesiminde otokorkuluk kullanıma ait planlama ve karar verilmesinde yolun geometrik yapısına göre aracın yoldan çıkma olasılığı değerlendirilerek, mevcut yatay ve düşey işaretlemelere ilave tedbirler olarak yapılabilmektedir. Diğer taraftan 2918 sayılı Trafik Canunu ve Yönetmeliğinde yol kusurları belirtilmiştir. Otokorkuluk eksikliği veya yapılmaması yol kusuru olarak atfedilemez. Sürücüler trafik kurallarına uymak ve aşıtlarını seyir şeritlerinde tutma ehliyetinde olmakla mükellef olduğu, bu sebeple davanın müvekkil idaremiz yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İhbar olunan … Sendikası A.Ş Vekili ; Usule yönelik itirazlarımız baki kalmakla birlikte sayın mahkeme aksi kanaatte ise esasa yönelik beyanlarını ve itirazlarını sunduklarını, dava konusu maddi ve manevi tazminatlardan davalının işleten sıfatı bulunmadığı ya da işleten gibi sorumlu olacak kişilerden biri olmaması sebebiyle herhangi bir sorumluluğu bulunmadığını Yargıtay içtihatları ve Kanun hükmü gereği işbu davada davalı sıfatı mevcut olmadığından davanın usulden reddine, mahkeme aksi kanaatte ise müvekkilimiz sendikanın kazanın meydana gelmesinde herhangi bir kusuru ve sorumluluğu bulunmadığından davanın müvekkilimiz bakımından reddine karar verilmesini talep etmiştir
KANITLAR:
Dava dilekçesi, cevap dilekçeleri, ihbara beyan dilekçeleri, yazılı beyan dilekçeleri, tanık beyanı, ceza dosyası, sigorta poliçesi, hasar dosyası, tedavi evrakları, kaza tespit tutanağı, ATK raporu, bilirkişi raporu, tüm dosya kapsamı.
KANITLARIN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME :
Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar sebebiyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Taraflara usulune uygun davetiye tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmıştır.
Davalı … Turizm Ltd. Ştinin yetki itirazı yönünden, bu davalının yerleşim yerinin Bursa olduğundan genel yetki kuralı gereği yerinde olmayan yetki itirazının reddine karar verilmiştir.
Davalı … Turizm Ltd. Ştinin görev itirazı yönünden davanın sigorta hukukunu da ilgilendirdiğinden TTKnun 4 ve 5 maddesi uyarınca davanın mutlak ticari dava olduğundan yerinde olmayan görev itirazının reddine karar verilmiştir.
Davalı … Sigorta A.Ş.’nin KTKnun 97 maddesi uyarınca sigorta şirketine başvurmadığı, dava şartı yokluğu iddiasının davacı vekilinni 08/05/2017 tarihli başvuru dilekçesi ile hasar dosyasının açıldığının müzekkere cevabında bildirildiği anlaşılmakla, bu aşamada dava şartı yokluğu iddiasının yerinde olmadığından reddine karar verilmiştir.
Davalı tarafın zaman aşımı def-i itirazı yönünden, davanın cismani zararla sonuçlanan trafik kazası olup trafik kazasının aynı zamanda 5237 sayılı TCK’nun 89/1 maddesinde düzenlenen ve Taksirle Yaralama olarak tanımlanan cezayı gerektiren eylem niteliğinde bulunması; bu eylemle ilgili ceza davasının TCK’nun 66/1-e maddesi uyarınca sekiz yıllık zamanaşımı süresine tabi olması ve kaza tarihi olan 07/03/2017 tarihinden itibaren 8 yıllık sürenin dava ve ıslah tarihi itibariyle dolmadığından zaman aşımı def-i savunmasına itibar edilmemiştir.
“Cismani Zarar Halinde Lazım Gelen Zarar ve Ziyan” başlığı altında düzenlenen BK’nın 46. maddesinde, bedensel zarara uğranılması nedeni ile talep edilebilecek zarar türleri belirtilmektedir. Haksız fiil sonucu çalışma gücü kaybının olduğu iddiası ve buna yönelik bir talebinin bulunması halinde, zararın kapsamının belirlenmesi açısından maluliyetin varlığı ve oranının belirlenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla davacının maluliyetinin tespiti amacıyla dosyanın ATK 2. İhtisas kuruluna gönderilmesine karar verilmiştir.
Alınan 06/09/2021 havale tarihli ATK 2. İhtisas Kurulu raporunda; Hüseyin kızı, 1979 doğumlu …’ın 07.03.2017 tarihinde geçirdiği trafik kazasına bağlı yaralanması sebebiyle 30.03.2013 tarih ve 28603 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırılması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu raporları hakkında yönetmeliği, Kas İskelet Sistemi; Alt Ekstremite: Tablo 3.10:%4 olduğuna göre; Kişinin tüm vücut engellilik oranının %4 (yüzdedört) olduğu, İyileşme (iş göremezlik) süresinin olay tarihinden itibaren 9 (dokuz) aya kadar uzayabileceği
mütalaa edilmiştir.
Dosyanın 1 Aktüerya, 1 Doktor Adli Tıp Uzmanı, 1 Trafik bilirkişisine tevdi ile, davacının maluliyeti sebebiyle maddi tazminatı, davalı sigorta şirketlerinin poliçeler kapsamında sorumluluğu ve davacının kaza tarihi itibariyle trafik kazasında atfı kabil kusurunun bulunup bulunmadığı konularında bilirkişi heyetinden rapor düzenlenmesine karar verildi.
Alınan 14/08/2018 tarihli bilirkişi raporunda; 07.03.2017 tarihinde meydana gelen trafik kazasında 16 … 064 plakalı araç sürücüsü davalı …’ün 90100 oranında kusurlu olduğu Tazminat hesabında son Yargıtay kararları gereği TRH 2010 yaşam tablosunun kullanıldığı, Davacının, dosya içinde mevcut gelir durumunu gösterir maaş bordrolarına göre kaza tarihi itibariyle davacının gelirinin asgari ücretin 5,51 katı olduğu, yine davacının 964 oranında sürekli iş göremezliğinin bulunduğu ve SGK kayıtlarında çalışmadığı ve kendisine geçici iş göremezlik ödemesi yapıldığı dönem esas alınarak daimi ve geçici iş göremezlik zararına yönelik hesaplama yapıldığı, Davacı …’ın 07.03.2017 tarihinde geçirdiği trafik kazasıyla ilgili olarak hastane, ameliyat, ilaç gibi tedavi giderlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılandığını, ayrıca karşılanmamış bir tedavi giderine yönelik zararının bulunmadığı, Zorunlu Ferdi Koltuk Kaza Sigorta poliçesi kapsamında davacının zararının 7.000,00 TL olduğu, bu zarardan davalı … Sigorta A.Ş.nin Ferdi Koltuk Kaza poliçesi kapsamında sorumlu olduğu, 2022 yılı için bilinen verilerine göre yapılan hesaplama sonucu davacının talep edebileceği toplam geçici ve daimi iş göremezlik zararının 259.411,05 TL olduğuna ve … Sigorta A.Ş tarafından yapılan ZMMS poliçesi kapsamında ve limitler içinde (330.000.TL) bulunduğu mütalaa edilmiştir
Mahkememizce; dosyaya sunulan bilgi ve belgeler ve taraf vekillerinin beyan ve itirazları tek tek irdelenmek suretiyle dosyanın önceki bilirkişilere tevdii ile ek rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiştir.
Alınan 29/04/2019 tarihli bilirkişi ek raporunda;07.03.2017 tarihinde meydana gelen trafik kazasında 16 … 064 plakalı araç sürücüsü davalı …’ün 96100 oranında kusurlu olduğu tespit edildiği, kusur yönünden yeni bir rapor alınmamış olması sebebiyle kusur yönünden bir indirim yapılmadığı, Tazminat hesabının Yargıtay kararları gereği TRH-2010 tablosu ve 96 10 progresif rant yöntemine hesaplama yapıldığı, Davacının, dosya içinde mevcut gelir durumunu gösterir maaş bordrolarının tek tek incelenmesi sonrası, maaş bordrosu sunulan aylara ait o ayın ücreti, 2023 yılından başlayan gelecek aktif dönem için 2022 yılı için ödenen ücret esas alınarak asgari ücretin 8,22 katı üzerinden ve davacının V4 maluliyeti üzerinden hesaplama yapıldığı, Davacının geçici iş göremezlik döneminde ve SGK kayıtlarına göre çalışmadığı ve kendisine geçici iş göremezlik ödemesi yapıldığı dönemde, davacının işyerinden maaş ve ücretlerini almaya devam ettiği bu sebeple geçici iş göremezlik dönemine ait bir zararının bulunmadığı, Zorunlu Ferdi Koltuk Kaza Sigorta poliçesi kapsamında davacının zararının 7.000,00 TL olduğu, bu zarardan davalı … Sigorta A.Ş. nin Ferdi Koltuk Kaza poliçesi kapsamında sorumlu olduğu, bu hususta yeni bir oran belirlenmediğinden yeni bir hesaplama yapılmadığı, Dosya içinde bulunan ve kaza yapan 16 … 0645 plaka sayılı araca ait … Sigorta tarafından yapılan ZMMS poliçe bilgilerine göre tedavi gideri teminatı ile vefat ve sakatlık teminatı ayrı ayrı 330.000 TL olması sebebiyle davalı sigorta vekilinin teminat kapsamında yapılan tedavi giderleri sebebiyle SGK tarafından talep halinde garame hesabı yapılması yönündeki itiraz yerinde olmadığından bu yönde bir hesaplama ve garame hesabı yapılmadığı,2022 yılı için bilinen verilerine göre yapılan hesaplama sonucu davacının talep edebileceği toplam zararının 350.795,50 TL olduğuna ve … Sigorta A.Ş tarafından yapılan ZMMS poliçe: kapsamında ve limitler içinde 330.000.TL yönünden sorumluluğunun bulunduğu belirtilmiştir.
Taraf vekillerinin yeni asgari ücret miktarlarına göre talepleri olmadığından bu konuda rapor aldırılmamıştır.
Davacı vekilinin 22/09/2022 havale tarihli ıslah dilekçesi sunduğu maddi tazminat talebini 350.795,50 TL’ ye artırmıştır.
Davacı tarafa SGK ve sigorta şirketleri tarafından ödeme yapılmadığı anlaşılmaktadır.
O halde toplanan delillerden somut olayda, davalı …’ün sürücüsü olduğu davalı … Ltd. Şti nin işleten, davalılar … Sigorta A.Ş’ nin ve … Sigorta A.Ş. Nin sigorta poliçeleri ile sigortacıları oldukları 16 … 064 plakalı aracın 07/03/2017 tarihinde yapmış olduğu kaza sebebiyle otobüstü yolcu olan davacının tek taraflı cismani zararla sonuçlanan trafik kazasında maddi ve manevi tazminat talep edildiği anlaşılmakla davanın haksız fiilden kaynaklandığından öncelikle tarafların kusurlu olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Davacının yaralanması ile sonuçlanan trafik kazasında, düzenlenen kaza tespit tutanağı, İnegöl Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/104 Esas sayılı dosyasında düzenlenen raporlarlar kapsamında, davacının yolcu olduğu araçta yaralanmasında meydana gelen kazanın tek taraflı olduğu, trafik bilirkişisi tarafından düzenlenen 21/02/2022 tarihli heyet raporunda vurgulandığı üzere kazanın araç sürücüsü …’ ün doğrultu değiştirme kurallarına, hızını gerekli şartlara uydurma ve dikkatsiz ve tedbirsiz araç kullanma sebebiyle asli ve %100 oranında kusurlu olduğu, kazanın gerçekleşmesinde davacının yolcu olup atfı kabil kusurun bulunmadığı kanaatine varılmıştır.
Diğer yandan haksız fiil sonucu çalışma gücü kaybının olduğu iddiası ve buna yönelik bir talebin bulunması halinde zararın kapsamının belirlenmesi açısından maluliyetin varlığı ve oranının usulüne uygun şekilde belirlenmesi gerekmekte olup Yargıtay 4.HD 2021/4002E- 2021/6091K sayılı Kararı,Yargıtay 4 HD, 2021/6772 E- 2021/9565 K sayılı ilamı ve yerleşik içtihatlar kapsamında 01/06/2015 tarihi ile 20/02/2019 tarihleri arasında Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması ve Özürlülere verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre düzenlenen 06/09/2021 havale tarihli ATK 2. İhtisas Kurulu raporuna itibar edilerek davacının sürekli iş göremezlik durumunun %4 iyileşme süresinin 9 ay olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda yukarıdaki açıklamalardan maluliyet ve kusur raporları dikkate alınarak düzenlenen maddi tazminat hesabı yönünden Yargıtay en son içtihatları kapsamda tazminat hesaplarında bakiye ömrün belirlenmesinde TRH 2010 tablosunun esas alınarak hesaplamalarda 1,8 teknik faiz uygulanmaksızın progresif rant yönteminin kullanılması ile bilinmeyen (işleyecek) devredeki gelirlerin her yıl için % 10 artırılıp % 10 iskonto edilmesi suretiyle tazminatı hesaplaması yapılan gerekçeli denetime açık aktüer bilirkişinin 21/06/2022 tarihli raporuna itibar edilerek davacının sürekli ve geçici iş göremezlik zararının 350.795,50TL maddi tazminat olduğu anlaşılmaktadır. (Yargıtay 17.Hukuk Dairesinin 24/02/2021 tarih 2019/3292 esas 2021/1848 karar sayılı ilamı) Bu miktar yönünden davacının dava açmakta haklı olduğundan ıslah ile talep edildiğinden 350.795,50 TL maddi tazminat talebinin aşağıdaki şekilde davalıların sorumluluk durumlarına göre kabulune karar vermek gerekmiştir.
Bu tazminattan davalılar … Turizm Tekstil Taşımacılık San. Tic. Ltd. Şti. Motorlu taşıtı işleten sıfatıyla, davalı … aracı kullanan ve kazaya kusuru ile neden olmasından dolayı, müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.
Davalı … Sigorta A.Ş, davacının yolcu olarak bulunduğu aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçesi ile Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigorta poliçesini düzenleyen şirkettir.
Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası, yolculuğun başlangıcından bitişine kadar, otobüsün içinde veya dışında, otobüs hareket halinde iken veya değilken, yolculuk sırasında veya bekleme, duraklama ve mola yerlerinde karşılaşılabilecek her türlü kazalara karşı, sigortalılar (yolcular, sürücüler ve yardımcılar) yararına taşımacı tarafından yaptırılması zorunlu bir kaza (can) sigortası olup, kazanın oluşunda taşımacının ya da sürücü ve yardımcılarının bir kusurları bulunmasa bile, ölümlerde sigorta poliçesinde yazılı tutarın tamamı, bir zarar (destekten yoksunluk) hesabı yapılmaksızın, ölen kişinin mirasçılarına eksiksiz ve kesintisiz olarak; yaralanmalarda beden gücü kayıp oranına göre zarar gören kişilere ödenir. Ödenecek tazminat miktarı yönünden “zarar sigortası – tutar (meblâğ) sigortası” ayrımında Zorunlu Koltuk Sigortası bir “tutar (meblâğ) sigortası”dır. Zarar sigortasında sigortacının ödeyeceği tutar, “sigorta değeri” ya da “sigorta poliçesinde yazılı tutar” olmayıp, sigortalının ya da üçüncü kişinin uğradığı “zararın tutarı”dır. Meblâğ sigortasında ise, sigortacı, sigorta ettirilen kişinin zarara uğraması durumunda, somut zarar ne olursa olsun, sigorta sözleşmesinde belirlenen tutarı (meblâğı), başka bir deyişle, sigorta poliçesinde yazılı olan “sigorta bedelini” eksiksiz ve tam ödemek zorundadır.
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ile buna bağlı yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra düzenlenen 25.03.2004 tarihli Genel Şartlar A.3.2 maddesi 1.fıkrasında: “Bu sigorta ile teminat altına alınan bir kaza, sigortalının kaza tarihinden itibaren iki yıl içinde sakatlığına yol açtığı takdirde, tıbbi tedavinin sona ermesi ve sakatlığın kesin olarak tespiti sonucunda, sakatlık tazminatı aşağıda belirtilen oranlar dahilinde kendisine ödenir.“ denildikten sonra hangi zarar durumunda veya organ kaybında ne oranda tazminat ödeneceği (01.07.2006 tarihinden itibaren) tablo halinde gösterilmiştir. (Yargıtay 17.HD, 2016/15359E.,2019/6854K.)
Yukarıda verilen bilgilerden de anlaşılacağı üzere; zorunlu koltuk ferdi kaza sigortacısı olan davalı … Sigorta A.Ş.’nin sorumluluğunun, trafik sigortacısından farklı ve ayrı olduğu gözetilerek, davacının maluliyeti nedeniyle hak edebileceği sigorta bedelinin belirlenebilmesi için bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 21/02/2022 tarihlii bilirkişi heyeti tarafından Genel Şartlar’a ekli cetvellere göre maluliyet oranına göre 7.000 TL zararının olduğu ve poliçe kapsamından davacı tarafından davalı … Sigorta A.Ş den talep edebilecektir.
Diğer yandan davalı … Sigorta A.Ş’ nin kazaya karışan aracın zorunlu mali mesuliyet sigortacısı olarak sorumluluğu yönünden irdelendiğinde, aracın Zorunlu Taşımacılık Sigortası hiç yaptırılmamış olması nedeniyle davacı aracın kaza tarihinde geçerli zorunlu mali mesuliyet sigortacısına (ZMMS’sine) karşı da dava açabileceğinden davalının teminat limiti olan 330.000 TL ile sorumlu olduğu kanaatine varılmıştır.( Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 2020/2150 Esas ve 2021/1873 Karar sayılı karar benzer ilamında vurgulandığı üzere ” Zorunlu karayolu taşımacılığı mali sorumluluk sigortası ile sigortacı, poliçede belirtilen motorlu taşıtta seyahat eden yolcuların, duraklamalar da dahil olmak üzere, kalkış noktasından varış noktasına kadar geçecek süre içinde meydana gelebilecek bir kaza sonucu bedeni zarara uğraması halinde, sigortalının 10.07.2003 tarih ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Yasasından doğan sorumluluğunu poliçede yazılı limitlere kadar sigorta örtüsüne almaktadır. 4925 sayılı Yasanın 18 maddesi uyarınca taşımacılar, yolcuya gelebilecek bedeni zararlar için bu Yasanın 17 maddesinde düzenlenen sorumluluklarını sigorta ettirmek zorundadırlar. Aynı Yasanın 19/son ve Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının B.8. maddeleri hükümlerine göre meydana gelen zarar öncelikle taşımacının sorumluluk sigortasından karşılanır. Ancak, bu sigortanın hiç yapılmamış olması, yapılmış fakat geçersiz hale gelmiş olması, süresinin bitmiş olması veya meydana gelen zararın bu sigorta teminatlarının üzerinde bulunması halinde teminatların üzerinde kalan kısım için; sırasıyla zorunlu mali sorumluluk sigortasına ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortasına başvurulur. Bahse konu düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, yasa koyucu, yolcuların uğradığı zararlar bakımından taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortacısı, trafik sigortacısı ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı bakımından müştereken ve müteselsilen bir sorumluluk öngörmemiş, sıralı bir sorumluluk düzenlemiştir. Başka bir anlatımla, yolcunun uğradığı bedeni zararlar, taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortası kapsamında ise, bu aracın trafik veya ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğu doğmayacaktır. Ancak, bu sigortanın yapılmamış olması, kaza tarihinde süresinin dolması ya da sigorta yapılmış ancak limitin aşılmış olması durumunda ise sırasıyla zorunlu ve ihtiyari mali mesuliyet sigortacılarının sorumluluğu söz konusu olacaktır. Somut olayda, kaza yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortası bulunmamakta olup, bu halde husumet Güvence Hesabına yöneltileceği gibi yukarıdaki açıklamalar ışığında sıralı sorumluluk gereği Zorunlu Taşıma Sigortası hiç yaptırılmamış olması nedeniyle davacı bu halde aracın kaza tarihinde geçerli zorunlu mali mesuliyet sigortacısına (ZMMS’sine) karşı dava açabilecektir. Tazminatın ödenmesi halinde ZMMS ile Güvence Hesabı arasında rücu ilişkisi doğacaktır.” )
Bu durumda davalı … Sigorta A.Ş nin aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta ve Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigorta poliçesi kapsamında zarardan toplamda 337.000 TL sorumlu olduğu kanaatine varılmıştır.( Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta 330.000 TL, Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigorta 7.000 TL olmak üzere 337.000 TL)
Davalı … Sigorta A.Ş nin 16249011 numaralı poliçe ile genişletilmiş kasko sigortacısı diğer bir değişle ihtiyari mali sorumluluk sigortacısi olduğu görülmektedir. Dolayısıyla yukarıdaki Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 2020/2150 Esas ve 2021/1873 Karar sayılı karar ilamında vurgulandığı üzere yolcunun uğradığı bedeni zararlar, taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortası kapsamında ise, bu aracın trafik veya ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğu doğmayacaktır. Ancak, bu sigortanın yapılmamış olması, kaza tarihinde süresinin dolması ya da sigorta yapılmış ancak limitin aşılmış olması durumunda ise kalan kısım için; sırasıyla zorunlu mali sorumluluk sigortasına ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortasına başvurulur. Bu itibarla zararın 359.795,50 TL olup sıralı sorumluluk gereği davalı … Sigorta A.Ş’ nin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta 330.000 TL den sorumlu olduğu bakiye 20.795,50 TL kısmından ise davalı … Sigorta A.Ş’ nin sorumlu olduğu kanaatine varılarak bu miktar yönünden aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
Davalı tarafın davacının emniyet kemeri takmaması yönelik müterafik kusur indirimi yapılmasına dair savunmada bulunulmuş olup, emniyet kemeri takılı olmadığının ispat yükü davalıda olup İnegöl Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/104 Esas sayılı dosyası, sunulan deliller ile ispat edilmediğinden müterafik kusur savunmasına itibar edilmemiştir
Davacılar maddi tazminat talebi dışında manevi tazminat talebinde bulunmuşlardır. Manevi tazminatın belirlenmesi konusunda ise; hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek, tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde, bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır.
22.06.1966 günlü ve 7/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
Hakimin bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı, olay tarihi gibi özellikleri gözönünde tutması ve buna göre manevi tazminat takdir edilmesi gerektiği açıkça ortadadır. (HGK 23/06/2004, 13/291-370)
Yukarıda belirtilen hususlar ve olay tarihi, tarafların yaşı, sosyo-ekonomik durumları, olayın ağırlığı, davacıdaki maluliyetin varlığı oranı, bölgesi, kusur durumu dikkate alındığında talep edilen davacı için 15.000,00 TL manevi tazminat alacağı yerinde görülerek hükmedilen manevi tazminat alacaklarının davalılar … Turizm Tekstil Taşımacılık San. Tic. Ltd. Şti., davalı …, poliçede manevi tazminat klozu bulunduğundan davalı … Sigorta AŞ’den müştereken ve müteselsilen tahsili ile adı geçen davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilirken davalı sigorta şirketlerinin sorumluluğu teminat limiti ile sınırlı olduğundan harçtan ve vekalet ücretlerinden sorumluluk da buna göre belirlenmiştir.
Yukarıdaki açıklamalardan açılan davanın kısmen kabulune dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlere,
1-Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile,
A-350.795,50 TL maddi tazminatın davalılar … Ve … Turizm Tekstil Taşımacılık San. Ve Tic. Ltd. Şti. Yönünden kaza tarihi olan 07/03/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalı … SİGORTA A.Ş yönünden 337.000 TL kısmından sorumlu olmak üzere ve 09/05/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalı … SİGORTA A.Ş yönünden 09/05/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ve davalı … SİGORTA A.Ş nin 330.000 TL teminat limiti tükendikten sonra bakiye 20.795,50 TL kısmında sorumlu olmak üzere davalılardan müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
B-Davacının manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 15.000 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 07/03/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar …, … Turizm Tekstil Taşımacılık San. Ve Tic. Ltd. Şti. Ve … Sigorta A.ş den müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, ( … Sigorta A.Ş nin poliçe limiti ile sorumlu tutulmasına) ,
C-Fazlaya ilişkin taleplerin reddine,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 24.987,49 TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 344,97 TL, tamamlama harcı 1.195,00 TL nin mahsubu ile bakiye 23.447,52 TL nispi karar ve ilam harcının davalılardan ( Davalı … SİGORTA A.Ş’ nin 21.480,5‬ TL kısmından sorumlu olmak üzere ve davalı … SİGORTA A.Ş nin sorumlu olduğu miktar itibariyle harç yatırıldığından davalı … Sigorta A.Ş dışında diğer davalılar yönünden ) müşterek ve müteselsilen alınarak hazineye gelir olarak kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan; bilirkişi gideri 1800 TL, ATK dosya masrafı, posta, talimat ve tebligat gideri 1160 TL olmak üzere toplam 2960 TL yargılama giderinden kabul ve red oranlarına göre hesaplanan 2.401,8 TL yargılama gideri ve peşin alınan 344,97 TL, tamamlama harcı 1.195,00 TL harç olmak üzere toplam 3.941,84 TL yargılama giderinin davalılardan müşterek ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine,
4-Davalı … TUR.TES.TAŞ.SAN.TİC.LTD.ŞTİ tarafından yapılan; posta ve tebligat gideri 42 TL’den davanın kabul ve ret oranlarına göre hesaplanan; 8 TL yargılama giderinin davacı dan alınarak bu davalıya verilmesine,
5-Maddi tazminat talebi yönünden; davacı vekil ile temsil edildiğinden AAÜT’ye 13. Maddesine göre belirlenen 52.111,37 TL vekalet ücretinin davalılardan ( davalı … SİGORTA A.Ş ‘ den 50.180,00 TL ile sorumlu olmak üzere, davalı … SİGORTA A.Ş’ den 9.200 TL ile sorumlu olmak üzere ) müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
6-Manevi tazminat talebi yönünden; davacı vekil ile temsil edildiğinden AAÜT’ye 13. Maddesine göre belirlenen 9.200 TL vekalet ücretinin, davalılar …, … Turizm Tekstil Taşımacılık San. Ve Tic. Ltd. Şti. Ve … Sigorta A.ş den müşterek ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine
7-Davalı … Turizm Tekstil Taşımacılık San. Ve Tic. Ltd. Şti.nin vekil ile temsil edildiğinden manevi tazminatın reddi yönünden A.A.Ü.T. 10 ve 13. Maddesine göre 9.200 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
8-Davacı tarafından davalı sigorta şirketlerine yönelik açılan davada poliçe limitiyle sorumlu tutulmasını talep ettiğinden ve bu miktarların kabul edildiğinden bu davalılar lehine vekalet ücretine kararın niteliği gereği verilmesine yer olmadığına,
9-HMK’nın 333. Maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesinden sonra ilgilisine iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı asilin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMKnın 341. Ve 345. Maddeleri gereğince 2 haftalık yasal süre içinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 20/10/2022
Katip …

¸e-imzalıdır.

Hakim …

¸e-imzalıdır.

Ve t