Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2018/222 Esas – 2023/322
T.C.
BURSA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2018/222
KARAR NO : 2023/322

BAŞKAN :
ÜYE :
ÜYE :
KATİP :

DAVACI / KARŞI DAVALI : … GALVANİZ TELEKOMİNİKASYON METAL MAKİNA İNŞAAT ELEKTRİK SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ – S
VEKİLİ : Av.
DAVALI / KARŞI DAVACI : … MÜHENDİSLİK TAAH. TİC. VE SAN. AŞ. –
VEKİLİ :Av.
DAVA : İtirazın İptali (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 14/02/2018
KARAR TARİHİ : 23/03/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 10/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin yüklenici, davalı şirket … Mühendislik Taah. Tic. ve San. AŞ.’nin de işveren sıfatı ile imzalamış oldukları ‘Yüklenici Sözleşmesi’ kapsamında; GES projesi yapımı sırasında çelik malzemelerin teslimi/tedariki ve montajı konusunda anlaşma konusu bedelin müvekkiline ödenmesi amacıyla Bursa 13. İcra Müdürlüğünün 2018/786 esas sayılı icra dosyası üzerinden ilamsız icra yoluyla takip başlatıldığını, borçlu vekilinin alacağa ve takibe tüm ferileri ile birlikte itirazı üzerine takibin durduğunu, dava konusu ve dava konusu dışında her türlü KDV, faiz,gecikme tazminatı, talep, dava ve şikayet haklarını saklı tutarak, mahkemece re’sen gözetilecek hususlar doğrultusunda; haksız ve hukuka aykırı olarak yapılmış olan itirazın iptaline, davalının itirazı ile duran takibin devamına, davalının takibi durdurmakta kötüniyetli olması sebebiyle takip konusu yapılan bedelin %20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin de davalıya tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı- karşı davalı … GALVANİZ’in edimlerini zamanında yerine getirmemiş olması, eksik ve ayıplı imalat/montaj işlemleri nedeniyle davalı- karşı davacı … şirketinin telafisi imkansız zararlara uğradığını, davacı- karşı davalı şirketin taraflar arasında imzalanmış “Yüklenici Sözleşmesi”ni açıkça ihlal ettiğini, davacı- karşı davalının alacaklı olduğu iddiasıyla davalı- karşı davacı aleyhine başlatmış olduğu icra takibinin tamamen haksız ve kötüniyetli olduğunu, davacı- karşı davalının edimlerini layıkıyla yerine getirmemiş olması nedeniyle dava dışı NİTSAN ve SAYHAN şirketlerinin uğradığı zararları tazmin etmek durumunda kaldığını, öte taraftan ayıplı imalatlar nedeniyle yine dava dışı ÖZTEM firmasına yaptırılan işler nedeniyle de müvekkilinin 176.240,00-TL tutarında ödeme yapmak durumunda kaldığını, müvekkili şirketin, davacı- karşı davalı ile aralarındaki mevcut akdi ilişkiden kaynaklı olarak “Borçlu” konumunda olmayıp, aksine “Alacaklı” konumunda olduğunu, davacı tarafından itirazın iptali davasına konu edilen tutarın 139.003,92-USD olduğunu bildirerek davanın reddine ve aleyhine %20 oranında kötüniyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine talep etmiştir.
KARŞI DAVADA :
Davalı karşı dava dilekçesinde özetle; Davacı-Karşı Davalının akde aykırılığı neticesinde 3. şahıslara ödenen 280.000-USD nedeniyle fazladan ödenmek zorunda kalınan 140.996,08-USD tutarındaki bedel (Devlet Bankalarınca Döviz Cinsinden Mevduata Verilen En Yüksek Mevduat Faizi ile birlikte) ile 176.240,00-TL tutarındaki bedelin (Ticari Reeskont faizi” ile birlikte) davacı —karşı davalıdan rücuen tazmini ve tahsiline, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davacı – karşı davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı-Karşı Davalı vekili karşı davaya karşı cevap dilekçesinde özetle; Davalının sunmuş olduğu cevap dilekçesinin ve karşı dava dilekçesinin süresi içinde verilmediğinin kabulünün gerektiğini ve karşı davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davalının söz konusu karşı dava için yatırması gereken harçları tamamlamamış olduğunu, müvekkili şirketin sözleşmesel edimlerini zamanında, tam ve eksiksiz olarak yerine getirdiğini, taraflar arasında akdedilen sözleşme uyarınca işlerin tamamlanması akabinde ödenmesi gereken bedelin müvekkiline ödenmediğini, Nitsan şirketi ile davalı arasında imzalanan ayıplı işler tespit tutanağının hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, faiz isteminin kabulünün mümkün olmadığını, müvekkili tarafından itirazın iptali istemi ile dava ikame edildikten sonra, kötüniyetli olarak karşı davanın ikame edilmek istendiğini, dava konusu ve dava konusu dışında her türlü kdv, faiz,gecikme tazminatı, talep dava ve şikayet hakları saklı tutarak, haksız ve hukuka aykırı olarak yapılmış olan itirazın iptaline, davalının itirazı ile duran takibin devamına, davalının takibi durdurmakta kötüniyetli olması sebebiyle takip konusu yapılan bedelin %20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, davalının karşı davada yer alan tüm taleplerinin ve haksız olarak ikame edilmiş karşı davanın harçların yatırılmamış olmasından ve süresinde ikame edilmemiş olduğundan öncelikle usulden reddine, bu talebin kabul görmemesi halinde esastan reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin de davalıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
KANITLAR:
Fatura, sözleşme, icra dosyası, bilirkişi raporları, vs.
KANITLARIN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME :
Asıl dava, taraflar arasında imzalanan Erzincan-Üzümlü GES projesi kapsamında Çelik Konstrüksiyon İmalat ve Çakma Montaj Sözleşmesi uyarınca edimlerin ifa ettiğini iddia eden davacının bakiye alacağının tahsili için başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali davasıdır.
Karşı dava ise; davacının sözleşme uyarınca edimlerini ayıp ve eksik ifa etmesi nedeniyle davalının 3.kişilere yapmış olduğu ödemelerin rücuen tahsili için açılan alacak davasıdır.
Davacı tarafından Bursa 20.İcra Müdürlüğünün 2018/786 esas sayılı dosyasında davalı aleyhine 139.003,92 USD alacağın tahsili için icra takibi başlatıldığı, davalının itiraz etmesi üzerine takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Davacı tarafından Bursa 20.İcra Müdürlüğünün 2017/13950 esas sayılı dosyasında davalı aleyhine 139.003,92 USD alacağın tahsili için içra takibi başlatıldığı, davalının itiraz etmesi üzerine takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Davacı vekili tarafından 23/01/2018 tarihli dilekçeleriyle 2017/13950 esas sayılı takip dosyasından feragat edildiğinden davalının mükerrer takip yapıldığı itirazı yerinde görülmemiştir.
Dava dilekçesi 09/04/2018 tarihinde davalıya Tebligat Kanunun 35.maddesi uyarınca tebliğ edilmiş, davalının 10/04/2018 tarihli süre uzatım dilekçesi üzerine cevap süresi 1 ay uzatılmış olup davalının 24/04/2018 tarihinde sunduğu cevap/karşı dava dilekçesi süresinde olduğundan davacının bu yöndeki itirazı yerinde görülmemiştir.
Mahkememizce dinlenen davacı tanığı Tanık … duruşmada; “ben davacı şirketin satın alma ve enerji işleri müdürlüğünü yapmıştım, şu an orda çalışmıyorum , Erzincan ilinde güneş enerji sistemlerine ilişkin davalı şirketten aldık, sözleşmeye göre son panelin gelmesinden itibaren 15 gün içinde teslimat yapılacaktı, bizde bu süre içinde teslimatı yaptık, biz fatura düzenledik davalı taraf bir kısım ödeme yaptı, bir kısım ödemeyi yapmadı, işler statik projeye göre tam ve eksiksiz olarak yapıldı, hatta davalı tarafça geçici kabul yapıldığı için işin tam yapıldığı söylenebilir, enerji sistemlerinin kuruluşu sırasında davalı çalışanı harita mühendisinin kurulum yapılacak notları yanlış bildirmesi nedeniyle yapmış olduğumuz kurulumları sökerek yeniden kurulum yapmak zorunda kaldık” şeklinde tanıklık beyanında bulunmuştur.
Tanık İbrahim Kalıcı talimat mahkemesi duruşmasında; ” Ben Nidsan Enerji’de çalışmaktayım. Şirket müdürlüğü yapmaktayım. Taraflar arasında sözleşme yapıldı. Davacı … Galveniz sözleşmeye göre süresinde işi teslim etmedi. Üç ay gibi bir gecikmesi oldu. … Galveniz güneş panellerinin ayaklarının çelik konstrüksiyon imalatını ve montajını üstlenmişti. Bazı ürünleri ayıplıydı. Ön ve arka ayakları çaktıktan sonra üstteki kiriş ve aşıklar geç gelip monte edildiği için masa üstünde 25-30 cm’lik kaymalar meydana geldi. Bu da bizim üzerine koyacağımız güneş panellerinin düzgün bir şekilde yerleştiremememize ve dışarıya doğru taşıp masanın üzerine sığmamasına neden oldu. Biz bir masa üzerine 40 panel koyarız. Böyle kayma olunca 30 cm’lik yaklaşık kayma oluyor ve yarısı sığmıyor. Bizim de panellerin bir kısmını koyup bir kısmını koymama gibi bir şansımız yok. Onlar da bu aradaki 25-30 cm’lik farkı kapatmak için calaskar dedikleri bir makineyle ön ve arka ayakları bükerek esnettiler. Bu da çeliklerin bükülmesine neden oldu. Davacı şirketin proje mühendisi ile görüştük. Kendisi geldi inceleme yaptı. Sıkıntılar oldğuunu söyledi. Ayıplı ve kusurlu imalatları kabul etti. Bu şekilde olursa mukavemet eksikliği olur dedi. Çözüm olarak da bize ya bize sistemin komple sökülüp tekrar takılması ya da ön ayaklara çarpraz ataraz mukavemeti arttırız. Ancak bu da ayıplı ve kusurlu olarak kalır dedi. Biz sistemi tekrar söküp yapamazdık. Çünkü 31/12/2017 tarihinde projeyi bitirmemiz gerekiyordu. Bitirmediğimiz zaman 1 Ocak 2018’e bile kalsa TEDAŞ’ın elektrik dağıtım bedelinde %75’lik indirimi kalkıyordu. O yüzden sökemedik. 4 megawatlık bir projedir. Yıllık 4×25.000=100.000 dolar bir kaybımız olacaktı. Bizim de … Elektrik ile sözleşmemiz on yıldır. On yıllık kaybımız 1 milyon dolar olacaktı yaklaşık. Bu verileri biz 2018-2019 yıllarında üretim yaptığımızdan ortalama olarak aldık. Biz sahada her zaman 500 ile 1000 panel beklettik iş akışına göre. Çünkü panelleri çok fazla yerinden oynatırsak hücre kaybına neden olur. Güvenlik zafiyeti olduğu için ve sahada yer sıkıntısı olduğu için bunları biz firmada beklettik. Ayıplı imalat nedeniyle Nidsan Enerji ve Sayhan Enerji aralarında iyiniyet anlaşması yaptılar. Verim kaybı ve ayıplı kusurlu imalatı kabul etmek karşılığında … Mühendislik’e MW başına 70.000 dolar ceza kesildi. Toplamda 280.000 dolar … Mühendislik’e ceza kesildi. Diğer türlü olup tekrar sökülseydi zarar daha çok olacaktı. Ön ayaklara mukavemetin arttırılması için çarpraz atıldı.bunun için de Özten Trafik’e 175.000,00 TL civarında ödeme yapıldı. Bu da … Mühendislik’e ekstra bir maliyet oldu. Tanıklık ücreti talebim yoktur” şeklinde tanıklık beyanında bulunmuştur.
Tanık Osman Günkut talimat mahkemesi duruşmasında; ” Ben … Mühendislik’te söz konusu işin yapıldığı tarihte proje müdürü olarak çalıştım. İşin başından sonuna kadar davacı … Galveniz’in alt taşeronu Özten Trafik sahada montajla görevli alt taşeron olarak yer aldı. İmalattan kastedilen güneş enerji panellerinin üzerine konulacağı ayak ve diğer ekipmanlarla beraber bir masa oluşturulması işidir. Davacı bu işi yapmayı üstlendi. Davacı firma malzeme sevkiyatını eksik yaptı. Masanın oluşması için ayakları gönderdi, ancak aşık ve kirişleri göndermediğinden ayaklara üstünü oturtamadık. Montesini yapamadık. Masaların montesi için gerekli olan çakım makinesini 24 gün getirmediğinden alt taşeron Özten Trafik bu işlemleri geciktirmek zorunda kaldı ve üretim gecikti. Defalarca kendilerine söyledik. Konu zamanında çözümlenmedi. Özellikle masada elektriksel olarak birşey etkilemeyecek ancak üretimde kullanılan malzemenin dayanıklılığını etkileyecek ayıplı imalatlar yapıldı. Ayakların 90 derece çakılması gereken yerlerde eğilmeler bükülmeler yapıldı. İşin teslimi sözleşmedeki tarihe göre 3,5 ay kadar gecikmeli olarak yapılmıştır. 30 aralık tarihinde elektriksel kısmı tamamlanmasına rağmen masaların kendilerine ait olan mekanik üretimleri tamamlanmadı. Biz gecikmeden dolayı üç ay üretim kaybımız oldu. İşverenle problemler yaşadık. Ağustos’da elektriğin en önemli olduğu ayda teslim etmesi gereken işi teslim etmediğinden bizim gecikmeden dolayı sadece üç aylık dönemde 240.000 dolarlık yaklaşık bir kaybımız oldu. …’e işveren yatırımcı firma ….. Enerji A.Ş. VE ……. Enerji A.Ş. gecikme ve hatalı imalattan dolayı ceza kestiler. Megawatt başına 70.000 dolar olması lazım. Glokan Mühendislik bu nedenle 280.000 dolar bir ödeme yaptı. Ayaklarını da başka bir firmaya düzelttirdi. Ancak hangi firmaya ne kadar düzelttirdiği konusunda bilgi sahibi değilim. Ayaklar düzelttirilse de halen kusurları bulunmaktadır, eğri olarak durmaktadır, tanıklık ücreti talebim yoktur” şeklinde tanıklık beyanında bulunmuştur.
Erzincan Sulh Hukuk Mahkemesinin 2017/44 D.İş sayılı dosyasında aldırılan bilirkişi raporunda;sözleşmeye göre 17/08/2017 tarihinde bitirilip teslim edilmesi gereken işin keşif tarihi olan 17/11/2017 tarihinde işin bitirilmemiş olduğu belirtilmiştir.
Mahkememizce taraflar arasındaki alacak borç ilişkinin açıklığa kavuşturulması yönünden, davacıya ait ticari defter ve bağlı kayıtları üzerinde SMM bilirkişi tarafından bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiştir.
Alınan 07/03/2019 tarihli bilirkişi raporunda; Davacının, 2017 ve 2018 yıllarında; Usul ve Esasları “Gelir İdaresi Başkanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü tarafından ortak yayımlanan 1. Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliği ile GİB tarafından yayınlanan 421 Sayılı Genel Tebliğe” göre belirlenen E-Defter tuttuğu, bu defterlerin açılış ve kapanış tasdiklerine dair BERATLAR ile bu defterlere yapılan kayıtlara ait BERATLARIN yasal süresi içerisinde düzenlendiği, davacıya ait ticari defterlere yapılan kayıtların Sahibi adına delil olma özelliğine sahip olmakla beraber takdirin Yüce Mahkemeye ait olduğu, davacının davalı adına düzenlemiş olduğu fatura ile ilgili olarak BS Formu düzenlenerek, vergi dairesine Aralık-2017 BS Formu ile 31.01.2018 tarihinde bildirimde bulunduğu, davacıya ait ticari defter kayıtlarına göre, takip tarihi itibariyle davacının davalıdan olan alacağının 139.003,92 USD olduğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce tarafların iddia ve savunmalarının değerlendirilmesi ile davalı ticari defterlerinin incelenmesi yönünden 1 SMM bilirkişi tarafından bilirkişi incelemesi yaptırılması için bulunduğu yer mahkemesine talimat yazılmasına karar verilmiştir.
Talimat mahkemesince alınan 07/05/2019 tarihli bilirkişi raporunda; Davalı-k. davacı … A.Ş.’nin ticari defter kayıtları incelendiği, incelenen ticari defterlerin takdiri delil niteliğini taşıdığı, takip dayanağı olarak gösterilen faturanın kayıtlı olmadığı, davalı-k.davacı şirketin davacı-k.davalı şirketten takip tarihi itibariyle 411.615,08 USD (1.523.539,49 TL) alacaklı gözüktüğü, davalı-k.davacı vekilinin alacak talebini dayandırdığı faturaların ticari defter kayıtlarında yer aldığı, dava konusu uyuşmazlığın çözümünde davacı-k.davalının sözleşme kapsamında gerçekleştirdiği imalatın kusurlu olup olmadığının ve davalı-k.davacının üstlenmek zorunda kaldığı kalemlere -tamamen- davacı-k.davalının sebep olup olmadığının tespiti yapılarak sonuca gidilmesi gerektiği kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce Erzincan NATM’ye talimat yazılarak dosyanın 1 İnşaat Mühendisi ve Eser Sözleşmesi Konusunda uzman 1 Hukukçu bilirkişiye tevdi ile tarafların iddia ve savunmaları ile dosyaya sunmuş oldukları deliller doğrultusunda, taraflar arasındaki 08/05/2017 tarihli yüklenici sözleşmesi ve sulh sözleşmeleri de değerlendirmek suretiyle davacının edimini eksiksiz olarak yerine getirip getirmediği, eksik var ise davacının yaptığı işte eksik bıraktığı kısmın bedelinin hesaplanarak rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiştir.
Talimat mahkemesince aldırılan 02/07/2019 tarihli bilirkişi raporunda; 07/11/2017 tarihli Nitsan 1-2-3 ve Sayhan GES projeleri montaj işleri değerlendirme ve etüd raporu, 07/12/2017 tarihli inşaat mühendisi bilirkişi raporu ve 18/12/2017 tarihli ayıplı işler tespit tutanağında tespit edildiği üzere; 08/05/2017 tarihli sözleşme kapsamında yapılan işlerin bir kısmında projeye uygun olmayan ayıplı ve kusurlu imalatların olduğunun tespit edildiği, ancak dava dosyası içerisinde yer alan kusurlu imalatlarla ilgili hazırlanmış olan bu tutanaklarda somut bir ölçüm ve metraj yer almadığından kusurlu işlerin değer tespitinin yapılabilmesinin mümkün olmadığı, örneğin 07/12/2017 tarihli bilirkişi raporunda “taşıyıcı sistemin ayakları ve yardımcı elemanlarında gözle görülür burulmalar ve deformasyonlar yer aldığından yapılan imalatın bir kısmının ayıplı ve kusurlu olduğu” tespit edilmesine rağmen raporda taşıyıcı sistemin kaç adet ayak ve yardımcı elemanında kusur bulunduğu bilgisinin yer almadığı, aynı şekilde 07/11/2017 tarihli etüd raporu ve 18/12/2017 tarihli ayıplı işler tespit tutanağında da değer tespitine (hesaplamaya) esas teşkil edecek somut bir ölçüm ve metraj bilgisinin yer almadığı, bu nedenle taraflarınca bir değer tespitinin yapılabilmesinin mümkün olmadığı, 25/12/2017 ve 30/12/2017 tarihli geçici kabul tutanaklarında tespit edildiği üzere; 08/05/2017 tarihli sözleşmeyi de kapsayan GES projeleri işinin sözleşme ve eklerine uygun olduğu, geçici kabule engel teşkil edecek bir eksik, kusur ve arızanın bulunmadığının tespit edildiği, ayrıca 25/12/2017 ve 30/12/2017 tarihi kabul tutanakları ve taraf beyanları dikkate alındığında işin eksiksiz olarak tamamlandığı kanaatine varıldığı, son olarak belirtilen kusurlu imalatların Davacı/Karşı Davalı … Galvaniz A.Ş. tarafından tamamlanıp eksiksiz teslim edildiği ya da iddia edildiği üzere Davalı/Karşı Davacı … Mühendislik A.Ş. tarafından ayrıca ödeme yapılarak Öztem Trafik Sistemleri Enerji LTD. ŞTİ.’ye yaptırıldığı ve sunulan ödeme evraklarının delil niteliği taşıyıp taşımadığı hususlarına ilişkin hukuki değerlendirmelerin Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce dosyanın Erzincan Nöb.Asl.Tic.Mah.gönderilerek taraf vekillerinin itirazları doğrultusunda ek rapor aldırılmasına karar verilmiştir.
Talimat mahkemesince alınan 20/04/2020 tarihli bilirkişi raporunda; Davacı/Karşı Davalı … Galvaniz Telk. Met. Mak. İnş. Elkt. San. ve Tic. A.Ş. tarafından
yapılmış olan sözleşme konusu “Çelik Konstrüksiyon İmalat ve Çakma Montaj İşi” kapsamında
yapılmış olan imalatlarda tespit edilmiş olan bu hatalı imalatların; taşıyıcı sistemin dayanım ve
dayanıklılık özelliklerini azaltarak statik açıdan istenmeyen düzensizlikler meydana getiren
yapısal imalat hataları olduğu, dava konusu iş kapsamında yapılmış; teknik şartnamelere, fen ve sanat kaidelerine uygun
olmayan hatalı imalatların tespit edilmiş olmasına rağmen, dava konusu güneş enerjisi
santralinde tarafından çekilmiş fotoğraflarda da görüleceği üzere binlerce güneş
enerjisi paneli ve panelleri taşıyan binlerce taşıyıcı sistem profilinin yer aldığı, meydana gelen zararın yaklaşık maliyetinin tespit edilebilmesi için, gerekli statik analiz ve
hesaplama programlarına sahip mühendislik hizmeti veren kuruluşlarca, hatalı profillerin hepsine
tek tek bakılarak gerekli ölçümlerin yapılmasının gerekmekte olduğu, saha ölçümlerinden sonra yapılacak
olan statik modelleme yöntemleriyle hatalı imalatların yeniden yapılma ya da güçlendirme
yönteminin tespit edilmesi gerektiği, daha sonra tespit edilen yönteme göre malzeme, montaj ve nakliye
giderleri tespit edilerek yaklaşık maliyet hesabının yapılmasının, güneş enerjisi santralleri için
uzmanlaşmış bu şekilde sorunlu santraller için kapsamlı rapor ve tadilat analizi yapan sertifikalı
kuruluşlardan kapsamlı bir rapor alınmasının uygun olacağı, gerekli teknik donanıma sahip uzman bir mühendis heyeti ile yapılabilecek son derece kapsamlı bu çalışmaların, tarafınca yapılmasının mümkün olmadığı
bildirilmiştir.
Mahkememizce Erzincan NAHM’ne talimat yazılarak dosyanın önceki bilirkişiler haricinde ve özellikle güneş enerji santralleri konusunda ve statik analiz hesaplama programlarına sahip 3 İnş. Müh. ve 1 Hukukçu bilirkişi heyeti marifetiyle mahalinde keşif yapılarak tarafların iddia ve savunmaları ile önceki asıl ve ek raporlara itirazları doğrultusunda rapor aldırılmasına karar verilmiştir.
Talimat mahkemesince alınan 23/11/2020 tarihli bilirkişi heyet raporunda; Keşif anında mahallinde yapılabilen ölçümler doğrultusunda statik hesap yapılmış ve statik hesap sonucunda ön kolonların maksimum kapasite de çalışmasına rağmen imalatlardaki burulmalar güçlendirme öncesi durumda kar ve rüzgâr yüklerinin fazla gelmesi nedeniyle oluşmuş olabileceği gibi imalatların çakma işlemi esnasında sert zemine denk gelmesi durumunda veya sök tak işlemleri sırasında da meydana gelmiş olabileceği, bu durumun tespitinin mümkün olmamakla beraber yukarıda bahsedildiği gibi güçlendirme sonrası mevcut durumun kendini statik olarak taşıyabildiğinin hesaplandığı onaylı projelerin dosyada bulunmaması nedeniyle mahallinde yapılan ölçümler dikkate alınarak statik hesaplamanın yapılmış olduğu, malzemenin yorulmasından dolayı ileride oluşabilecek sorunların tespitinin de mümkün olmadığı, hukukçu bilirkişi tarafından verilen 07/03/2020 tarihli bilirkişi raporunda; Mevcut dosyanın geldiği aşama da dikkate alınarak; inşaat mühendislerinden oluşan bilirkişi heyeti tarafından çözümlenmesi gereken hususun, öncelikle davacı-karşı davalı şirketin taraflar arasında tanzim edilen 08.05.2017 tarihli Yüklenici Sözleşmesi hükümlerine uygun şekilde ve zamanında montaj ve imalat işlemlerini yerine getirip getirmediğinin tespit edilmesinin gerektiği, zira bunun kabulü halinde davacı-karşı davalı şirketin, 08.05.2017 tarihli Yüklenici Sözleşmesi hükümleri ve dosya arasında bulunan muhasebe alanında uzman bilirkişi tarafından tanzim edilen 07.03.2019 tarihli rapor gereği davacıya ait ticari defter kayıtlarına göre takip tarihi itibariyle davacının davalıdan olan alacağının 139.003,92 USD olacağı, davacının taraflar arasında tanzim edilen 08.05.2017 tarihli Yüklenici Sözleşmesi hükümlerine uygun şekilde ve zamanında montaj ve imalat işlemlerini yerine getirmediğinin tespiti halinde ise davalı-karşı davacı yönünden meydana gelen zarar ile davacının davranışı arasında illiyet bağının olup olmadığı, illiyet bağının kabulü halinde ise davalının zararının ne kadar olduğu/olacağı hususunda rapor tanzim edilmesinin istenilmesi mevcut yargılamanın salahiyeti açısından önem arz ettiği kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce Erzincan NATM ye talimat yazılarak, dosyanın önceki bilirkişi heyetine yerinde inceleme yetkisi verilmek suretiyle tevdi ile bilirkişi heyetinden, tarafların iddia ve savunmaları dosyaya sundukları deliller, Erzincan Sulh Hukuk Mah.nin 2017/44 D.İş sayılı dosyasında aldırılan bilirkişi raporu, davalı-karşı davacının Nitsan Enerji A.Ş.ve Sayhan Enerji Ltd.Şti.ile yaptığı protokollerdeki tespitler ve tarafların birbirlerine ve davalı-karşı davacı … Müh.A.Ş.nin dava dışı Nitsan ve Sayhan şirketlerine düzenledikleri faturalar hep birlikte değerlendirilerek yargılamaya katkı sağlayacak ve yeniden ek rapor aldırılmasına gerek duyulmayacak şekilde özen ve titizlikle tüm bilirkişilerin tek bir rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiştir.
Talimat mahkemesince alınan 05/07/2021 tarihli bilirkişi heyeti ek raporunda; Taraflarınca yapılan incelemede statik hesap için ölçüler alınmış ve bu ölçülere binaen statik hesaplamalar ile sistemin kendisini taşıdığının kök raporda belirtildiği, kusurlu imalatların varlığının da raporda belirtilmiş olduğu ve bunların çeşitli nedenlerden (kar ve rüzgar, çakım sırasında taşa denk gelme, sök tak işlemleri sırasında vb.) olabileceğine kanaat getirildiği, bundan ötürü kusurlu imalatlar için bir bedel hesaplanamadığı, bilirkişilik heyetinin sadece statik açıdan olaya yaklaştığını ve incelemelerini bu bağlamda yaptığını, bu bağlamda yapmış oldukları inceleme ve hesaplamalar ise kök raporda detaylıca verilmiş olduğu, keşif esnasından gösterilen her yeri gezdiklerini ve gözlem ve incelemelerle elde ettikleri verilere istinaden statik hesaplamayı yapmış oldukları, Çelik Konstrüksiyon İmalatlarındaki ayıplı ve kusurlu elemanların değişimi için sisteminin tamamının sökülmesi ve yeniden yapılması gerekmekte olduğu, söz konusu yenilemenin yapılması durumunda ayıplı olmayan yapı elemanlarının da yeniden imalatı durumunda zarar görüp görmeyeceği bilinmemekle beraber mevcut durumda elektrik üretimi bulunan tesisin sökülüp yeniden imalatının yapılması için elektrik üretimi kaybının da dikkate alınması gerekeceği, bu durumun uzmanlık alanlarına girmemekle beraber ayıplı ve kusurlu imalatların değer tespitinin taraflarınca yapılmasının mümkün olmadığı bildirilmiştir.
Mahkememizce dosyanın İstanbul NATM ye gönderilerek, Güneş Enerji Santralleri ve Statik Analiz konusunda uzman 3 inşaat mühendisi, 1 nitelikli hesap uzmanı hukukçuya dosyanın tevdi ile bilirkişi heyetinden dosya içerisinde bulunan projeler sözleşmeler, değişik iş tespit dosyası ve mahallinde yapılan keşifte aldırılan bilirkişi raporları ve ek raporlar incelenerek değerlendirilmek suretiyle tarafların iddia, savunma ve önceki raporlara itirazları da değerlendirilerek asıl dava ve karşı davadaki her bir talepte açıklanmak suretiyle rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiştir.
Talimat mahkemesince alınan 23/05/2022 tarihli bilirkişi heyet raporunda; … A.Ş.’nin ifasının eksik ve ayıplı olduğu,
Proje Etüt Raporu kapsamında yapılması önerilen ve … A.Ş. tarafından dava dışı şirkete
yaptırılmış olan stabilite bağlantılarının (L40x40x4) temini ve montajı için 176.240,00 TL (KDV
dahil) taraflar arasındaki sözleşme kapsamında yüklenici … Galvaniz A.Ş.’nin yapması gereken
işler kapsamında olduğu,
… A.Ş.’nin dava dışı Öztem Ltd. Şti.’ye yaptırdığı işin/onarımın ayıplı imalatlardan kaynaklı
yapı taşıma gücü düşüklüğünün giderilmesi amacıyla taşıyıcı sistemin desteklenmesi babında
yapılması zorunlu olan imalatların karşılığı olarak ödediği 176.240,00 TL‟yi TBK m. 473/2
kapsamında … A.Ş.’den talep edebileceği,
taraflar arasındaki sözleşme kapsamında … A.Ş.’nin ödenmeyen bakiye alacağının KDV Dahil
148.889,92 USD olduğunu iddia ettiği,
… A.Ş.’nin Nitsan A.Ş.’den olan alacağının eksik ve ayıplı İşler karşılığında 120.000,00 USD+KDV =
141.600,00 USD tutarlı kesinti karşılığında yaptığı ödemeyi eserdeki ayıp sebebiyle uğradığı zarar
olarak … A.Ş.’den tazminini talep edebileceği,
… A.Ş.’nin Sayhan Ltd. Şti’ne kusurlu işler karşılığı 70.000,00 USD+KDV = 82.600,00 USD
yaptığı ödemeyi eserdeki ayıp sebebiyle uğradığı zarar olarak … A.Ş.’den talep edebileceği,
Sayhan Ltd Şti’nin sözleşme bedelini, işletmedeki gecikme ve eksiklikler sebebiyle 1.100.000,00
USD+KDV’den 1.050.000,00 USD+KDV ye revize ederek (eksiltme yaparak) 50.000,00 USD olarak yapılan kesintinin ayıp sebebiyle yapılmış olması durumunda söz konusu kesintinin de
eserdeki ayıbı takip eden zarar niteliğinde olduğu ve … A.Ş.’nin … A.Ş.’den tazminini
talep edebileceği,
… A.Ş.’nin asıl iş sahibi Nitsan A.Ş.’ye ödediği 106.200,00 USD’lik gecikme cezasını, geç ifa
sebebiyle temerrüde düşen … A.Ş.’den talep edebileceği, inşaat işleri hakediş tanzimi yönünden; … A.Ş.’nin alt yüklenici … Galvaniz A.Ş.’ye
(hakedişinden yapacağı kesintiler sonrası) 8.826,50USD fazla ödeme yaptığının anlaşıldığı, Davacı / Karşı Davalı … Galvaniz A.Ş.’den rücuen talep edilebilecek tutarların toplamının ise
380.400,00 USD ve ilaveten 176.240,00 TL olduğu,
imalattaki hatalardan işin kontrolü ve zamanında yeterince müdahale edip gerekli önlemleri
alınamamış olması nedeniyle işveren … A.Ş.’nin de tali sorumluluğunun olduğu, bu nedenle alt yüklenici … A.Ş.’ye rücu eden miktarda (%50 yi geçmemek şartıyla) hakkaniyet sınırları
içinde indirime gidilebileceği,
… A.Ş.’ nin yükümlendiği işin tesliminde 94 gün geciktiği,
… A.Ş.’nin taraflar arasındaki sözleşmeye göre toplam gecikme cezası tutarının 110.920,00
USD olduğu,
taraflar arasındaki sözleşmede malzemenin geç teslim için öngörülen gecikme cezasının talep
edilmesi için sözleşmede öngörülen önşartın sağlanmamış olması sebebiyle … A.Ş.’nin ilgili
hükme istinaden gecikme cezası talep edemeyeceği,
Davacı / Karşı Davalı … A.Ş. yetkililerinin taraflar arasındaki eser sözleşmesi kapsamında geçici kabulden ve işi teslimden imtina ettikleri, yapılan işçilik ve montaj imalatlarında yeterli
özeni göstermedikleri, bu nedenle edimlerini yerine tam olarak getirdiklerinin söylenemeyeceği
ve basiretli bir tüccar gibi davranmadıkları kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce dosyanın İstanbul Nöbetçi ATM’ye gönderilerek, önceki bilirkişi heyetine tevdi ile, bilirkişi heyetinden davacı vekilinin itirazları doğrultusunda ek rapor aldırılmasının istenilmesine karar verilmiştir.
Talimat mahkemesince alınan 20/12/2022 tarihli bilirkişi ek raporunda; Yüklenici … A.Ş.’nin özen yükümlülüğüne göre, eseri meydana getirirken işin ehli
olan bir yüklenici gibi davranmadığı, … A.Ş. yetkilisi …’nin Hasan Kaya’ya hitaben 27.09.2017 tarihinde
gönderdiği maildeki ifadeler uyarınca Kök Raporun Sonuç bölümünde h) bendinde
belirlenen zarar tutarından hakkaniyet uyarınca indirim yapılmasının mahkemenin
takdirinde olduğu,
Yukarıdaki husus dışında Kök Raporda görüş, tespit ve kanaatlerini muhafaza
ettiği bildirilmiştir.
Taraflar arasında 08/05/2017 tarihli Erzincan-Üzümlü GES projesi kapsamında Çelik Konstrüksiyon İmalat ve Çakma Montaj Sözleşmesi imzalanmış olup,bu sözleşme uyarınca davacı inşa edilecek barajın çelik konstrüksüyon imalat ve çakma işini yükümlenmiştir.
Gerek Erzincan Sulh Hukuk Mahkemesinde yapılan tesbit,gerekse mahkememizce aldırılan bilirkişi raporlarında davacının edimlerini süresinde yerine getirmediği anlaşılmıştır.
Dosya kapsamına ,usul ve yasaya uygun bulunduğu için hükme esas alınan 23/05/2022 tarihli kök rapor ve 20/12/2022 tarihli ek rapor doğrultusunda davacı şirketin edimini eksik ve ayıplı olarak ifa ettiği anlaşılmıştır.
Davacının talep ettiği 139.003,92 USD,davalının cevap dilekçesiyle kabul edildiğinden davacının davalıdan bu miktar kadar alacaklı olduğu anlaşılmıştır.
Sözleşme kapsamında davacının yapması gerektiği halde davalı tarafından dava dışı Öztem Ltd Şti’ye yaptırılan stabilite bağlantıları için davalı ödediği 176.240,00 TL’yi TBK 473/2 maddesi uyarınca davacıdan isteyebilir.
Davalı şirketin, davacı şirketin yapması gereken işleri eksik ve ayıplı yapması nedeniyle dava dışı Nitsan şirketine yaptırdığı işlerin bedeli olan 141.600 USD’yi, Sayhan Limited Şirketine yaptırdığı işler için ödediği 82.600 USD’yi ,Nitsan A.Ş’ye gecikme tazminatı olarak ödenen 106.200 USD olmak üzere toplam 330.400 USD yi davacıdan isteyebilecektir. Ancak davalı alacağını 280.000 USD olarak talep ettiğinden bu miktar yönünden davalı alacağı kabul edilmiştir.
Sayhan Ltd Şti’nin sözleşme bedelini 1.100.000 USD’den 1.050.000 USD’ye eksiltme yapmak suretiyle indirmesinin ayıp sebebiyle yapıldığı anlaşılamadığından bu bedelin davacıdan talep edilemeyeceği kanaatine varılmıştır.
Davacı davalıdan 139.003,92 USD alacaklı ise de,davalı karşı davasında takas definde bulunduğu için ve davalı alacağı fazla olduğu için davacının alacağı mahsup edilerek davalının alacağına hükmedilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlere,
1-Asıl davanın reddine,
a-Harçlar Yasası gereği alınması gereken 179,90-TL harcın peşin alınan 6.417,13-TL’den mahsubu ile fazla yatırılan bakiye 6.237,23-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı- karşı davalıya iadesine,
b-Kararın niteliği gereği davacı- karşı davalı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
c-Davalı- karşı davacı yararına ölçümlenen 230.482,44-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
2-Karşı davanın kabulüne, 140.996,08 USD’nin 18/04/2018 tarihinden itibaren işleyecek kamu bankalarının USD cinsinden dövize uyguladığı en yüksek faiz ile, 176.240,00 TL’nin ise 18/04/2018 tarihinden itibaren işletilecek reskont faiziyle birlikte davacı- karşı davalıdan alınarak, davalı-karşı davacıya verilmesine,
1-Harçlar Yasası gereğince; alınması gereken 183.575,29- TL harcın peşin alınan 13.218,00- TL den mahsubu ile 170.357,29- TL harcın davacı- karşı davalıdan tahsiline,
2-Davalı- karşı davacı tarafından yapılan aşağıda dökümü yazılı 18.900,00 TL yargılama giderinin davacı- karşı davalıdan alınarak davalı karşı davacıya verilmesine,
3-Davalı- karşı davacı yararına ölçümlenen 231.621,56 TL vekalet ücretinin davacı- karşı davalıdan alınarak davalı- karşı davacıya verilmesine,
Dair taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstinaf yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 23/03/2023

Başkan 37281 Üye 125958 Üye 151390 Katip 237160
¸E-imzalıdır. ¸E-imzalıdır. ¸E-imzalıdır. ¸E-imzalıdır.

Davalı – karşı davacı gideri ;
18.000,00 TL bilirkişi gideri,
384,90 TL keşif harcı,
150,00 TL Atgv
365,10 TL tebligat posta gideri,
18.900,00 TL toplam gider