Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2016/1477
KARAR NO : 2019/596

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : …- Üçevler Mah.Semt 37(220) Sk. No:69/1 Nilüfer/ BURSA
VEKİLİ : Av. … – Fatih Sultan Mehmet Bulvarı No:96/3 Bahar Sitesi C Blok K:2 D:4 Nilüfer/ BURSA
DAVALI : … YAY İMALATI APARATI METAL OTO. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ- NOSAB 314 SK.NO:10 NİLÜFER/BURSA
VEKİLİ : Av. … – Cumhuriyet Mh.Yağmur Sk. Elmas Evler Sitesi C Blok No:28 D:8 16140 Nilüfer/ BURSA
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 23/11/2016
KARAR TARİHİ : 11/04/2019
KARAR YAZIM TARİHİ : 10/05/2019

Mahkememize tevzi edilen Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE SAVUNMA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkili ile davalı arasında otomobil üretiminde kullanılan hammadde, yarı mamul, mamul, kalıp aparat, fikstür ve komple dahil tüm hizmetlerin satın alınması hususunda genel satın alma şartnamesi imzalandığını, sözleşme gereğince 2016 yılı için 3.000.000 adet, 2017 yılı için ise 6.000.000 adet üretim yapılacağını, davacının alt plastik ve üst plastik parçalarının üretimi için 2 adet kalıp yaptığını, alt plastik parçalardan 300.000 adet, üst plastik parçalardan ise 307.200 adet üreterek davalıya teslim ettiğini, sipariş verilen 1.285.010 adet üst plastik ve 1.000.000 adet alt plastik parça üretildiğini, teslime hazır hale getirildiğini, davalı tarafça hiçbir ödeme yapılmadığını, sözleşmeye uygun olarak başka bir sipariş de verilemediğini, davalının davacıya üretim proje kapsamından çıkarıldığını ve başka bir sipariş verilmeyeceğinin ifade edildiğini, davacı tarafından davalıya Bursa 21.Noterliğinin 22/09/2016 tarih ve 344460 yevmiye sayılı ihtarnamesinin keşide edildiğini, 607.200 adet üretimi yapılıp teslim edilen ürünlerin 2.285,010 adet üretilen ancak teslim alınmayan ürün bedellerinin ödenmesi aksi takdirde sözleşmenin fesih edileceği ve yasal yollara müracaat edileceğinin ihtar edildiğini, davalının 26/029/2016 tarihinde ihtarnameyi tebliğ aldığını, teslim edilen malların Bursa 2.Asliye Tic.Mah.’nin 2016/2964 d,.iş sayılı dosyasıyla tespit ettirildiğini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 5.000,00 TL.üretilen parça bedelleri, 5.000,00 TL.kalıp bedeli ve sözleşmenin yerine getirilmemesi sebebiyle 1.000,00 TL.olmak üzere toplam 11.000,00 TL.zararın 29/06/2016 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan talep ve dava edilmiştir.
Davalı vekili 19/12/2016 havale tarihli cevap dilekçesinde özetle: Dava dışı proje sahibi … Kauçuk Madeni Yağ Kimya…Ltd. Şti ile müvekkili firma arasında yapılan anlaşmaya istinaden bazı imalatların proje sahibi firmaya teslimi konusunda anlaşmaya varıldığını, yapılacak imalatlar için müvekkkili firmanın hem dava dışı … Kalıp San…Ltd. Şti ile EK-1’de suunlan sözleşmeyi ve hem de davacı firma ile dava dilekçesine ekli olan sözleşmeyi akdettiğini, yapılacak işin davacı firma tarafından plastik parçaların üretimi ve dava dışı … Kalıp San…Ltd. Şti tarafından metal parçaların üretimi sonrası, her iki firma tarafından üretilen parçaların müvekkili firmaca montajlanarak proje sahibi firmaya tesliminden ibaret olduğunu, ilerleyen dönemde proje sahibi firma ile proje konusunda anlaşmazlıklar baş gösterdiğini, bu anlaşmazlıkların taşeron olarak nitelendirilebilecek olan dava dışı … Kalıp San…Ltd. Şti ve davacı firma ile de şifahen paylaşıldığını, buna rağmen ve ayrıca hiçbir sipariş formu veya sözleşmenin 3.maddesinde ifade bulduğu üzere sipariş teklif mektubu olmamasına rağmen, davacı firma tarafından müvekkiline 22/03/2016 tarihinde mal teslimatı yapıldığını, yapılan işbu teslimatın, gerek sözleşmenin 3.maddesinde ve sair maddelerinde belirtildiği üzere sipariş talebi olmamasına rağmen, gerek sözleşmenin 6.maddesinde belirtilen hükme uygun olmadan ve gerekse proje sahibi ile anlaşmazlık yaşandığına dair şifahi uyarılara rağmen müvekkiline gönderildiğini, mal tesliminden yaklaşık 1 ay sonra müvekkili firma ile proje sahibi firma arasında yaşanan anlaşmazlık neticesinde, davacı firma ile proje sahibi dava dışı … Kauçuk Madeni Yağ Kimya…Ltd. Şti’nin müvekkili firmayı devre dışı bırakarak üç firma birlikte söz konusu projeye devam etme kararı aldıklarını, bu kararın alınmasından sonra müvekkili firmanın, davacı firmanın talebine istinaden, EK-2’deki iade faturası kesilerek teslim almış olduğu malları (EK-3)de sunulan teslim belgesinden de anlaşılacağı üzere … Kalıp San…Ltd. Şti’ne teslim ettiğini, zaten Mahkememizin 2016/2964 d.iş sayılı dosyasında yapılan keşif icrasına konu adresin EK-4’de sunulan ticaret sicil gazetesinden anlaşılacağı üzere … Kalıp…Ltd. Şti’nin adresi olduğunu, haricen edinilen bilgiye göre davacı firmanın, proje sahibi firma ile ödemeler konusunda anlaşamadıklarını ve en nihayetinde projenin iptal edildiğini, davacı firmanın da üretmiş olduğu parçaların bedellerini ve sair zararlarını işbu dava ie müvekkiline yüklemeye çalıştığını beyanla, öncelikle davacı tarafın TBK’nun 125’e göre üç ayrı seçeneğinin de kapsayan taleplerinin netleştirilmesi bakımından hmk’NUN 119-ğ ve HMK’nun 119/2 maddeleri gereğince taleplerinin açıklattırılmasına, yapılacak yargılama neticiesinde de davanın redine, yargılama masrafları ile avukatlık ücretinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, yazılı beyanlar, taraf ve tanık beyanları,genel satın alma şartnamesi, mahkememizin 2016/2964 d.iş sayılı dosyası, BA ve BS formları, ticari defterler, faturalar, keşif, bilirkişi raporu.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ SONUÇ:
Dava, BK’nun 355.ve maddelerinde tanımlanan eser sözleşmesi ilişkisinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
Mahkememizin 16/04/2018 tarihli bilirkişi raporunda özetle ve sonuç olarak; sözleşmenin 16/12/2015 tarihinde yapıldığı ve ön seri onayı için parça sunumu 15/01/2016 tarihinde DİNÇ Plastik tarafından yerine getirildiği, her iki kalıbın da tasarlanması, kalıbın imal edilmesi ve plastik parçalarının üretime hazır hale getirilmesi için ortalama 25-30 gün süreye ihtiyaç olduğu. Bu sebeple yüklenici DİNÇ firmasının sözleşme imza sonrasında üretim yapmasının uygun olduğu,
1.000.000 adet 20 koli içerisinde alt plastik parçası olduğu,
1.256.000 adet üst plastik parçası olduğu,
NOSAB MEŞE caddesinde ise 300.000 adet üst parça ve 307.200 adet alt parça olduğu,
Plastik alt parçanın 1.307.200 adet*0.080=104.576 TL
Üst plastik parçaların ise 1.556.010*0.100=155.602 TL olmak üzere toplam 260.177 TL olduğu,
Sözleşmede yazılı olan 2016 yılı için 3.000.000 adet ve 2017 yılı için 6.000.000 adet ürünlerin niteliklerinin yazılı olmadığı, bu sebeple ALT ve ÜST plastik parçalarının farklı miktarlarda olması sebebiyle bir hesaplama yapılamadığı,
Davacının davalıya kestiği fatura gereğince 64.569,60 TL.alacaklı olduğu,
Davacı tarafından davalıya teslim edilen malların davalı tarafından … firmasına teslim edilmesine ilişkin davacı firmanın imzası ve talimatı olmadığı,
Üretimi yapılan üst ve alt plastik parçaların toplam miktarlarının 260.177 TL.olduğu kanaat ve görüşü açıklanmıştır.
Dosyanın önceki bilirkişiler ile eser sözleşmesi konusunda uzman 1 hukukçu bilirkişiye tevdi edilerek, tarafların iddia ve savunmaları ve alınan bilirkişi raporu, rapora karşı itirazlar, taraflar arasındaki genel satın alma şartnamesi değerlendirilerek üretim parça bedelleri, kalıp yatırımları, yüklenicinin yapmış olduğu imalat bedelleri ve sözleşme genel şartnamesi sebebiyle oluşan zararlar hususlarında bilirkişi heyetinden ek rapor alınması istenilmiş ve bilirkişilerden bu doğrultuda aldırılan 21/12/2018 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle ve sonuç olarak: Taraflar arasında imzalanan Genel Satın Alma Şartnamesi başlıklı belge içeriğinde, 2016 yılı için 3.000.000 adet, 2017 yılı için ise 6.000.000 adet üretim yapılacağı, tedarikçi firmadan da bu yönde teyit alındığı yazılı olduğu, ancak ürünlerin hangi periyot içerisinde teslim edileceğine veya üretim zaman miktarlarına ilişkin sözleşmede açık bir hüküm bulunmadığını, sonuç olarak dava konusu olayda davacı tarafça keşide edilen 22/09/2016 tarihli 34460 sayılı ihtarname ile davacının SÖZLEŞMENİN feshi ibaresini kullandığı, sözleşmeyi feshettiği. Bu itibarla da müspet zarar kapsamında yani sözleşmenin ifa edilememesi sebebiyle uğranılan kar kaybı kapsamında davacıdan herhangi bir tazminat talep edemeyeceği, davacının müspet zarar kapsamındaki KAR KAYBINI talep etme hakkı bulunduğu düşüncesinde bulunulması ihtimaline binaen Müspet zarar hesaplamasının 300.000 adet alt plastik parça+307.200 adet üst plastik parça toplamı olarak hesaplanan 64.569,60 TL.’nın davalı tarafından davacıya ödenmesi gerektiği ve kalıp bedelinin 1.ihtimal olarak 9.000.000 toplam adet üretimi için 30.000 USD’lik kalıp bedeli öngörüldüğüne göre 607.200 adet üretimi yapılan ve davalıya teslim edilen ürün olduğuna göre bu miktara 27.976 USD’nin davalı tarafından davacıya ödenmesi gerektiği, kalıp bedelinin 2.ihtimal düşünüldüğünde 20.359,30 USD’nin davalı tarafından davacıya ödenmesi gerektiği, üretilen ancak henüz davalı tarafça teslim alınmayan malların 205.650,09 TLolarak hesaplandığı,ancak bilirkişi heyetinin bu bedelin davalı tarafından davacıya ödenmemesi gerektiği, 1.ihtimal kar kaybı hesaplandığında 113.302,80 TL.müspet zarar hesaplandığı, bilirkişi heyetince davacının müspet zarar talep edemeyeceği, 2.ihtimal kar kaybı hesaplandığında, 113.302,80 TL.müspet zarar doğduğu, bilirkişi heyetince davacının müspet zararı talep edemeyeceği kanaat ve görüşü açıklanmıştır.
O halde toplanan delillerden somut olayda, taraflar arasında düzenlenen 16/12/2015 tarihli otomobil üretiminde kullanılan hammadde, yarı mamul, kalıp aparat, fikstür ve komple malzemelerin satın alınmasına dair eser sözleşmesi kurulduğu, davalının iş sahibi, davacının ise yüklenici olduğu ve davacı tarafından sözleşme bedellerinin ödenmemesi sebebiyle Bursa 21. Noterliğinin 22/09/2016 tarih ve 34460 yevmiye numaralı ihtarname ile sözleşmeyi fesh ihtarnamesi göndererek, sözleşmeyi fesh ettiği açıktır. Uyuşmazlık, davacı tarafından üretilen ve teslim edilen 300.000 adet alt plastik, 307.200 adet üst plastik parça bedeli, teslim edilmeyen 1285.010 adet üst parça, 1.000.000 adet alt plastik parça bedelleri, bu parçaların üretilmesinde davalı iş sahibi tarafından sipariş verilmesinin gerekip gerekmediği, kalıp bedellerinin tedarikçi firma tarafından karşılanacağını, sözleşmenin yerine getirilmemesi sebebiyle zarardan davalının sorumlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davacı tarafından üretilen 300.000 adet alt plastik, 307.200 adet üst plastik için 22/03/2016 tarihli 899978 numaralı faturanın düzenlendiği ve davalıya malların teslim edildiği sabit olup davalı tarafından 8 günlük yasal süre içinde faturaya itiraz etmediğinden faturanın içeriğinin davalı tarafından kabul edildiği bu süreden sonra düzenlenen iade faturasının borçtan kurtarmayı sağlayan araç olmadığından 64. 569,60 TL kadar davacının üretilen ve teslim edilen parçalar sebebiyle alacaklı olduğundan bu miktar yönünden davacının haklı olduğu ve ıslah edilmeyen 5.000 TL üretilen parça bedeli yönünden talebin kabulune karar vermek gerekmiştir. (Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 2018/64 Esas ve 2018/1292 Karar sayılı Kararında vurgulandığı üzere,- Bir fatura alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır (6102 sayılı TTK 21/2). Süresi içinde itiraz edilmeyerek kesinleşen ve ticari defterlere de işlenen faturadaki alacak miktarı kadar iade faturası düzenlenmesi, borçtan kurtulmayı sağlayan ve alacağı tartışmalı hale getiren geçerli bir araç değildir. Aradan uzun zaman geçtikten sonra iade faturası düzenlenmiş olması alacağın varlığını ortan kaldıran bir hukuki sonuç doğurmayacaktır.-)
Davacı tarafından üretilen ancak davalı firmaya teslim edilmeyen 1285.010 adet üst parça, 1.000.000 adet alt plastik parça bedeli yönünden taraflar arasında düzenlenen 16/12/2015 tarihli genel satın alma şartnamesinin 1. Maddesinde firmaya verilecek siparişler, 2. 3. 4. Ve 5. Maddelerinden üretilen ürünlerden önce sipariş verileceğinin açıkça belirtildiği, bu kapsamda da bir siparişin olmadığından ve üretilen bu parçalar yönünden davalının iş sahibinin sorumlu olmadığından bu miktarlar yönünden ürün bedeline hak kazanamayacağı kanaatine varılmıştır.
Davacı tarafından kalıp yatırım bedel alacağı yönünden, 16/12/2015 tarihli otomobil üretiminde kullanılan hammadde, yarı mamul, kalıp aparat, fikstür ve komple malzemelerin satın alınmasına dair genel şartnamede 2016 yılı için üç milyon adet 2017 yılı için altı milyon adet parça üretiminin yapılacak olup davacı tarafından özel olarak alt ve üst parçalar için kalıpların yaptırıldığı, davalı iş sahibi tarafından üretilen 300.000 adet alt plastik, 307.200 adet üst plastik bedelinin ödenmediği gibi siparişte verilmediğinden davacının sözleşmenin feshinde haklı olup kalıplar için yapmış olduğu yatırımlardan davalının haklı bir sebep olmadan sipariş verilmediğinden kusurlu olduğu ve bu kapsamda kalıp yatırımları için belirlenen 30.000 USD kalıp bedelinden bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 12/09/2018 tarihli gerekçeli denetime açık rapora itibar edilerek (27.976 USD), 94.796,67 tl alacağının olduğu ve kalıp yatırım bedeli olarak 5.000 TL talep edildiğinden bu miktar yönünden talebin kabulune karar vermek gerekmiştir.
Davacı tarafından sözleşmenin ifa edilmemesi sebebiyle doğan zarar, müspet zarar talep edilmiş olup Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 2016/1750 Esas ve 2017/1330Karar sayılı Kararı, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 05.07.2006 tarihli 2006/13-499 Esas, 2006/507 Karar sayılı kararında da vurgulandığı üzere müspet zarar, alacaklının ifadan vazgeçerek zararının tazminini istemesi halinde söz konusu olur. Sözleşme ortadan kalkmamaktadır, yalnız alacaklının ifaya ilişkin talep hakkının yerini müspet zararının tazminine dair talep hakkı alır. Burada sözleşmenin feshedilmemesinden değil, borcun ifa edilmemesinden doğan zararın söz konusu olduğu, bu kapsamda davacının sözleşmeyi fesh ederek, üretilen parça bedelleri, kalıp yatırımları talep ederek aynı zaman da sözleşmedeki ifayı talep ettiğinden, müspet zararın ayrıca talep edemeyeceğinden bu talebin reddine, noter ihtarnamesi ile davalının temerrüde düşürüldüğünden ihtarın tebliğinden itibaren faiz işletilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlere,
1-Davanın KISMEN KABUL-KISMEN REDDİ ile, 5.000,00 TL.üretilen parça bedeli, 5.000,00 TL.kalıp yatırım bedeli olmak üzere toplam 10.000,00 TL.alacağın 26/09/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 683,10 TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 187,86 TL’nin mahsubu ile bakiye 495,24 TL nispi karar ve ilam harcının davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından sarf edilen aşağıda dökümü yazılı 2.389,60 TL.yargılama giderinin davanın kabul ve red oranına göre 2172,36 TL yargılama gideri ve 187,86 TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı tarafından yapılan yargılama giderinin (5,8 TL) davanın kabul red oranına göre hesaplandığında cüzi miktar olduğundan takdiren davalı üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı vekil ile temsil edildiğinden AAÜT’ 13/1. maddesine göre belirlenen 2.725,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı vekil ile temsil edildiğinden AAÜT’ 13/2. maddesine göre belirlenen 1.000TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-HMK’nun 333.Maddesi gereğince kullanılmayan gider avanslarının hükmün kesinleşmesinden sonra ilgilisine iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren HMKnın 341. Ve 345. Maddeleri gereğince 2 haftalık yasal süre içinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 11/04/2019

Katip …
¸

Hakim …
¸

Güvenli elektronik imza ile onaylanmıştır.
Aslının aynı olduğu tasdik olunur.
Katip …
¸E-imzalıdır.

Davacı gideri ;
1.900,00 TL bilirkişi gideri,
77,00 TL tebligat posta gideri
8,80 TLmüz.gideri
253,80 TL.keşif gideri
150,00 TL.taksi gideri
+____________________________
2.389,60 TL toplam gider