Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. BURSA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2023/328 Esas
KARAR NO : 2023/843
HAKİM : … …
KATİP : … …
DAVACI : …-…-
VEKİLİ : Av. …-[16473-74380-….] UETS
DAVALI : HASIMSIZ
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 28/03/2023
KARAR TARİHİ : 16/06/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 16/07/2023
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde;Müvekkilinin …’ nin ortakları şirket paylarının %70’ine sahip … ile şirket paylarının %30’una sahip … ‘nin olduğunu, müvekkili şirketin, … Revizyon Bağımsız Denetim SMMM A.Ş.’ den mali müşavirlik hizmeti almakta olduğunu, müvekkili ticari defterlerinin de söz konusu şirket uhdesinde tutulmakta olduğunu, bu kapsamda müşavir şirket tarafından mali kayıtların müteveffa mali müşavir Sayın…’ un iş organizasyonu altında tutulmaktayken kendisinin 18 Temmuz 2022 tarihinde vefat etmesi üzerine söz konusu kayıtlar mali müşavir Sayın … tarafından tutulmaya başlanmış olduğunu, 21 Mart 2023 tarihinde müvekkili şirket ortaklarının pay devri işlemleri için pay defterlerine ve genel kurul toplantı ve müzakere defterlerine ihtiyacı hasıl olmuş ve keyfiyet müşavir şirkete iletmiş olduğunu, buna mukabil, müşavir şirket müteveffa…’ un iş yerindeki ve evindeki evrak içerisinde yapılan aramalarda pay defterini ve genel kurul toplantı ve müzakere defterini bulunamadığını belirterek Pay defterinin ve genel kurul toplantı ve müzakere defterinin zayi olduğunun tespitini, anılan defterlere ilişkin tarafımıza zayi belgesi verilmesine yönelik karar verilmesini talep etmiştir.
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe;Dava, zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve kağıtların TTK’nun 68 nci maddesi uyarınca zayiinin istenebilmesi için, tacirin iradesi dışında gerçekleşen bir olayda zayi olması, tacirin bunları saklamada bir kusurunun bulunmaması da gerekmektedir.
Ticari defterlerin zayii halinde uygulanacak usul ve şartları TTK 82/7 maddesinde açıklanmıştır. Buna göre tacir kişiler belge ve defterlerini yasada belirtilen süre boyunca saklamak zorundadır. Saklama süresi içinde gerekli tüm muhafaza tedbirlerinin alınması, defter ve kayıtların kaybolmaması için özen gösterilmesi yasal yükümlülüktür. Mücbir sebep diye tabir edebileceğimiz sebeplerle ortaya çıkan zayi hallerine mahsus olmak üzere mahkemece zayi belgesi verilir. Zayi belgesi verilmesi için tacirin kendisinden beklenen tüm özen ve dikkati göstermesine rağmen engel olamayacağı bir sebepten kaynaklanan ziya söz konusu olmalıdır. Yasada bu tür mücbir sebeplere örnek olarak yangın, su baskını, deprem gibi bir afet yahut hırsızlık halleri sayılmıştır. Elbette bu halleri yasada sayılan sebeplerle sınırlamak yasa koyucunun amacına uygun değildir. Asıl olan makul bir tacirin normal davranış biçimine, özen ve muhafaza şartlarına göre tüm tedbirlerin alınmasına rağmen önüne geçilemeyecek bir halin varlığı şarttır.
Davacı saklama yükümlülüğüne uygun davranmalı ve bu hususta basiretli tacir gibi hareket etmelidir. Bu yükümlülüğe aykırı davranılması durumunda zayi belgesi verilmesi istemini kabul etmek mümkün değildir.(Yargıtay 11.Hukuk Dairesi 2008/3544 E,2009/7573 K)
6102 sayılı TTK ‘nun 82/7.maddesi uyarınca ” Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeler yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrarsa tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir….” hükmü uyarınca bu davayı açmak için yasal 15 günlük hak düşürücü süre belirlenmiştir. Davacı dava konusu defterlerinin kaybolduğunu 21 mart 2023 tarihinde öğrendiğini beyan etmiş, davanın 28/03/2023 tarihinde açıldığı görülmüş, davacının beyan ettiği tarihin aksini gösterir bilgi ve belgelerin dosyada bulunmaması nedeniyle davanın süresi içerisinde açıldığı görülmüş, SGK’ya yazılan müzekkereye verilen cevapta davacının SGK borcunun olmadığı bildirilmiş, Gelir İdaresi Başkanlığına yazılan müzekkereye cevapta davacı şirketin 359.035,13 TL vergi borcunun bulunduğu bildirilmiş, Bursa Ticaret Sicil Müdürlüğünden dava konusu defterlerin açılış kapanış onayları istenmiş, açılış onaylarının gönderildiği görülmüş, davacı dava konusu ticari defterlerinin mali müşavir bilirkişide tutulmakta olduğunu, şirket yetkilisinin vefatı sonrasında söz konusu defterlerin yapılan araştırmada mali müşavir tarafından bulunamadığını, bu nedenle zayi kararı istediğini iddia etmiştir. Davacının defterlerin zayi olduğuna ilişkin iddiası TTK 82 maddesinde açıklanmış olan zayi sebeplerinin hiçbirine girmemektedir. Şirket defterlerinin şirketi temsile yetkili kişiler elinde olması gerektiği, şirket yetkililerinin basiretli tacir gibi hareket etmedikleri, TTK 82 md. Uyarınca ticari defter ve belgelerin ancak bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde yitirilmesi halinde mahkemeden zayi belgesi talep edilebileceği, davacıların dayandığı sebebin kanuni tanıma uygun olmadığı, davanın ispatlanamadığı kanaatine varılmakla davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 179,90-TL harç peşin alındığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Kesinleşme süreci tamamlanana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine,
Dair gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde mahkememize iletilecek bir dilekçe ile Bursa Bölge Adliye Mahkemesi İstinaf Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.16/06/2023
Katip …
☪e-imzalı
Hakim …
☪e-imzalı