Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

….
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/75
KARAR NO : 2022/1079

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – …
VEKİLİ : Av. … ….
DAVALI : … – … …
VEKİLİ : Av. … ….
DAVA : Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisab Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 17/01/2022
KARAR TARİHİ : 10/11/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 23/01/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisab Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı arasındaki ticari ilişki neticesi verilen dava konusu bonoların vadesinde ödenilmediğini, 17/08/2021 tarihi itibariyle, T.C. Bursa 15. İcra Müdürlüğü’nün 2021/… E. no’lu icra dosyasıyla takibe konu edildiğini, keşideci davalı tarafça, takibe konu edilen dört adet bonodan üç adetine karşı zamanaşımı itirazında bulunulduğun ve Bursa 3. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2021/536 E. – 2021/637 no’lu ilamıyla, takip konusu üç adet bononun zamanaşımına uğradığından bahisle takibin bu bonolar bakımından iptaline karar verildiğini, zaman aşımına uğramamış olan bir adet bonoya ilişkin işlemlerin ise aynı icra dosyası üzerinden devam ettiğini, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun 732. maddesi gereğince sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince alacaklarının olduğunu, yukarıda açıklanan nedenlerle 21.000,00 Dolar tutarındaki alacağın (283.710,00 TL), 7.000,00 Dolar tutarındaki kısmının, ( 94.570,00 TL) sebepsiz zenginleşmenin meydana geldiği, dava konusu bononun vade tarihi olan 30/05/2018 tarihinden itibaren,7.000,00 Dolar tutarındaki kısmının, (94.570,00 TL) sebepsiz zenginleşmenin meydana geldiği, dava konusu bononun vade tarihi olan 30/06/2018 tarihinden itibaren,7.000,00 Dolar tutarındaki kısmının, (94.570,00 TL)
sebepsiz zenginleşmenin meydana geldiği, dava konusu bononun vade tarihi olan 30/07/2018 tarihinden itibaren, işletilecek temerrüt faizleriyle beraber, sebepsiz zenginleşen keşideci davalıdan alınarak, davacıya verilmesine; yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.

Cevap dilekçesinde özetle; Türk Ticaret Kanunu’nun 732. maddesi ile davanın yöneltilebileceği kişiler tahdidi olarak sayıldığını, buna göre; cirantalara, kefile ve avâl verene karşı sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olarak alacak davası açılamayacağını, dava konusu edilen senetlerde, keşideci/borçlunun; … Tekstil Hayvancılık San.ve Tic.Ltd.Şti’nin senedi keşide eden borçlunun şirket ve tüzel kişi olduğunu, …’ın ise keşideci değil, kefil olduğunu, kefil olan davalının dava konusu senetlerden dolayı sebepsiz zenginleşmesinden bahsedilemeyeceğini, açıklanan nedenle davacının haksız ve dayanaksız olarak davalı aleyhine ikame ettiği davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenmesine karar verilmesi talep edilmiştir.
Deliller;
Bursa 15. İcra Dairesi’ne, Bursa 3. İcra Hukuk Mahkemesi’ne, Bursa Vergi Dairesi’ne yazılan müzekkereye cevap verildiği cevabi yazının dosya arasında olduğu anlaşılmaktadır.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ, HUKUKİ KABUL VE GEREKÇE

Dava, zamanaşımına uğramış bonodan kaynaklı TTK m.732’de ifadesini bulan sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı alacak istemine ilişkindir.
Dava dilekçesinde özetle; 7.000,00 USD bedelli 3 ayrı bonodan kaynaklı başlatılan kambiyo takibinin senetlerin zamanaşımına uğramış olması sebebiyle iptal edildiği, ancak TTK m.732 gereğince davalının senetler üzerinde imzasının olduğu ve bu madde gereğince senet bedellerini ödemesi gerektiği vakıalarından hareketle alacak isteminde bulunulmuştur.
Cevap dilekçesinde özetle; 3 bonoda da davalının aval veren konumunda olduğu, keşidecinin ise … Tekstil şirketi olduğu, TTK m.732’deki sebepsiz zenginleşme davacının aval verene karşı açılamayacağı savunması ile davanın reddi talep edilmiştir.
TTK m.732’de aynen,
“B) Sebepsiz zenginleşme
MADDE 732- (1) Zamanaşımı sebebiyle veya poliçeden doğan hakların korunması için gerekli olan işlemlerin yapılmasının ihmal edilmiş olması dolayısıyla, düzenleyenin veya kabul edenin poliçeden doğan yükümlülükleri düşmüş bile olsa, bunlar poliçenin hamiline karşı, onun zararına zenginleşmiş olabilecekleri kadar borçlu kalırlar.
(2) Sebepsiz zenginleşmeden doğan istem, muhataba, yerleşim yerli bir poliçeyi ödeyecek olan kimseye ve düzenleyen, poliçeyi başka bir kişi veya ticari işletme hesabına düzenlemiş olduğu takdirde o kişiye veya ticari işletmeye karşı da ileri sürülebilir.
(3) Poliçeden doğan borcu düşmüş olan cirantaya karşı böyle bir istem ileri sürülemez.
(4) Zamanaşımı süresi, poliçenin zamanaşımına uğradığı tarihi takip eden tarihten itibaren bir yıldır; ispat yükü, sebepsiz zenginleşmediğini iddia edene aittir.” şeklinde, hükümler düzenlenmiştir. Bu hükümler TTK m.778 gereğince emre muharrer senet (bono) hakkında da aynen uygulanır.
Görüldüğü üzere maddenin birinci fıkrasında sebepsiz zenginleşme isteminin düzenleyene karşı ileri sürülebileceği açık olarak ifade edilmiştir.
Her 3 bonoya bakıldığında borçlu olarak dava dışı olan sermaye şirketinin imzasının bulunduğu, senetlerin kefil kısmında ise davalının imzasının bulunduğu görülmektedir. 6102 sayılı TTK’nın 701/3. maddesi gereğince keşidecinin imzası dışındaki bononun yüzüne atılan her imza, aval şerhi sayılır. (Yargıtay 11. HD 10.10.2011 tarih ve 2011/11774 E. – 2011/12474 K. Sayılı ilamı)
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi 2022/1192 Esas ve 2022/1230 Karar sayılı ilamında aynen,
“Aval kambiyo hukuku çerçevesinde yer alan bir müessese olduğundan zamanaşımı nedeni ile kambiyo hukukundan kaynaklanan hakların yitirildiği bir senet bakımından artık avalist olan davalı Memet Ege’nin sorumluluğundan ise söz edilemez. Sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca aval verenler hakkında zamanaşımına uğramış bono nedeniyle alacak isteminde bulunulamaz. Yine aval verenlere karşı temel ilişkiye dayanılarak başvurulması mümkün değildir. ( Yargıtay 19. HDB’nın 05.10.2015 tarih ve 2015/831 E. – 2015/12007 K., 30/12/2018 tarih ve 2018/29/73 E. – 2018/6785 K., 19/11/2014 tarih ve 2014/12495 E. – 2014/16568 K. sayılı ilamı ) Dolayısı ile esasen söz konusu bonoda aval olan davalı Memet Ege’nin borçtan bir sorumluluğu bulunmamaktadır.” şeklinde, açık bir şekilde aval verene karşı TTK’daki sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre başvurulamayacağı belirtilmiştir.
Sonuç olarak; davacının TTK m.732’de ifadesini bulan sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre aval veren davalıya karşı işbu dava ile alacak isteminde bulunduğu, her 3 senette de davalının düzenleyen olarak senetlere imza atmadığı, aksine düzenleyenin yani keşidecinin … şirketi olduğu, davalının ise senetlerin ön yüzünde imzasının olması sebebiyle Kanunen aval veren konumunda olduğu, TTK m.732’de sebepsiz zenginleşme isteminin sadece keşideciye karşı ileri sürülebileceğinin açıkça belirtildiği ve istinaf ve temyiz kararlarının da bu yönde olduğu anlaşılmakla; davalının TTK m.732’ye göre senet bedellerinden sorumlu olmadığı kanaati ile davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Ayrıntısı ve yasal gerekçesi izah edildiği üzere;
1-Davanın reddine,
2-Hüküm tarihi itibariyle alınması gereken 80,70 TL maktu karar ve ilam harcı peşin alındığından, fazla alınan 3.407,10 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT m.13 hükümlerine göre hesaplanan 42.719,40 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
5-6325 sayılı Kanunun 18/A maddesinin 12 ve 13. Fıkralarına göre; suç üstü ödeneğinden zorunlu arabulucuya ödenen 1.560,00 TL’nin davacıdan alınarak, hazineye irat kaydına,

6-HMK m.333 gereğince yatırılan avansın kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
7-Gerekçeli kararın talep halinde taraflara tebliği ile tebliğ giderinin eksik olması halinde giderin talepte bulunandan alınmasına,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 10/11/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır