Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BURSA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/353 Esas – 2023/834
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/353
KARAR NO : 2023/834

HAKİM : …….
KATİP : …..

DAVACI : … ENDÜSTRİSİ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ – ….. [25999-10205-..] UETS
VEKİLİ : Av. …… – [16305-03183-…..] UETS
DAVALI : … İPLİK TEKSTİL SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ – ……. [25939-50746-…..] UETS
VEKİLİ : Av. ………- [16473-74560-…..] UETS
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 14/03/2022
KARAR TARİHİ : 15/06/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 19/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE SAVUNMA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Keşidecisi … Makina Ltd. Şti olan Bursa Halkbank Küçük Sanayi Şubesi ….. çek matbu seri numaralı, 10260316 hesap numaralı, 65.000,00 TL bedelli, 10.11.2021 vade tarihli çek (diğer 11 adet çekle birlikte) müvekkil şirket … End. San. Ve Tic. A.Ş. tarafından … Demir Çelik San. ve Tic. AŞ’ ye gönderilmek üzere Aras Kargo Parkop Şubesine 30/07/2021 tarihinde teslim edilmiş ancak söz konusu kargo şubesi yetkilisi … tarafından çeklerin yer aldığı kargo gönderisinin 02/08/2021 tarihinde teslimat aracından çalındığı … End. San. Ve Tic. A.Ş.’ne bildirilmiş, yaşanan hırsızlığa ilişkin şikayetçi ifade tutanağı gönderilerek, firmaları tarafından hukuki işlemlerin başlatıldığı belirtildiğini, müvekkili … End. San. Ve Tic. A.Ş. rızası hilafına elinden çıkan çeklerin iptali için ihtiyati tedbir talebiyle Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesinde 2021/635 Esas Numaralı dosya ile çekler hakkında dava açılmış, anılan mahkemece 05/08/2021 tarihindeBursa Halkbank Küçük Sanayi Şubesi 5578547 çek matbu seri numaralı, 10260316 hesap numaralı,, 65.000,00 TL bedelli, 10.11.2021 vade tarihli, keşidecisi … Makina Ltd. Şti. olan çeke ilişkin ödemeden yasaklama kararı verilmiş, 1. ilanı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde 06/08/2021 tarihinde yapıldığını, konuya ilişkin yine müvekkil … End. San. Ve Tic. A.Ş. tarafından Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’na 2021/70539 soruşturma numarası ile suç duyurusunda bulunulmuş, Bursa Cumhuriyet Başsavcılığınca 2021/3576 karar no ile yetkisizlik kararı verilerek Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilen soruşturma dosyası 2021/50798 soruşturma numarasına kayden işlem gördüğünü, ayrıca çalıntı çekleri elinde bulunduran davalı şirketlerin soruşturma dosyasına eklenmesine ilişkin Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığına da beyanda bulunulduğunu, davalı taraf, müvekkil şirketi zarara uğratma maksadı ile haksız ve kötü niyetli olarak, Bursa 15. İcra Dairesi 2021/… E. numaralı dosyası ile müvekkil şirket aleyhine kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile icra takibine başladığını, ihtiyati haciz kararı ile müvekkil şirketin tüm malvarlığına haciz konulduğunu, davalı şirket ile hiçbir ticari ilişkisi bulunmayan müvekkil şirket, ihtiyati haciz tehdidi altında icra dosyasına ödeme yapmak zorunda kaldığını, şöyle ki; işbu davaya konu çek, konulan ödeme yasağının 06/08/2021 tarihinde Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilanına rağmen davalı … İplik Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından meşru hamilin kim olduğu, çeke ödeme yasağının ne zaman ve neden konulduğu gibi önemli hususlar araştırılmaksızın devralındığını, bu nedenle davalı … İplik Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 18/2 hükmünde belirtilen basiretli bir iş adamı gibi davranma ve özen borcuna aykırı davrandığı açıkça anlaşıldığını, çekler kanunen emre yazılı senet niteliğinde olup, emre yazılı senetlerin tedavülü ciro + zilyetliğin devri ile gerçekleştiğini, işbu şikayete konu takibe ilişkin çek yetkili hamili bulunan müvekkil şirketin elinden rızası dışında çıkmış olup, hukuken uygun bir zilyetlik devri gerçekleşmediğinden geçerli bir ciro zinciri kurulmuş olduğundan da bahsedilemeyeceğini, hal böyleyken, Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/635 E. numaralı dosyası ile yapılan ilan ve ödeme yasağı kararlarına rağmen söz konusu çeki kötü niyetle ve ağır kusur ile iktisap ettiği sabit olan davalı/ alacaklı tarafın yetkili hamil sıfatı ile icra takip hakkı da söz konusu olmayıp, davalı tarafa icra/haciz tehdidi altında ve haksız olarak ödenmiş olan 85.698,36 TL’nin istirdadına karar verilmesi gerektiğini, açıklanan nedenlerden dolayı davalı … İplik Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin çeki; kayıp bir çek olduğunu ve ihtiyati tedbir kararını bilmesine/bilebilecek durumda olmasına rağmen ciro yoluyla devraldığı ve bu iktisapta kötüniyetli olduğu ve ağır ihmalinin bulunduğu açıkça anlaşıldığını, bu nedenlerden dolayı müvekkil şirketin, davalıya borçlu olmadığı bir parayı ödemesi sebebiyle işbu davayı açmak zorunluluğu doğduğunu, buna göre, davalı … İplik Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti. ‘nin ilgili çeki iktisap etmesindeki ağır ihmalinin ve kötü niyetinin tespit edilebilmesi için diğer cirantalarla birlikte ticari defterlerinin, muhasebe kayıtlarının, banka kayıtlarının, çekin karşılığında verilen fatura örneklerinin ve ilgili evrakların mahkemece talep edilmesi ile çek bedelinde ticari faaliyetlerinin (üretim, alım-satım) bulunup bulunmadığının değerlendirilmesi gerektiğini, son olarak, ticari uyuşmazlıklarda dava şartı olarak arabuluculuk kapsamında arabuluculuğa başvurulmuş ancak görüşmeler neticesinde anlaşma sağlanamadığını, anlaşma sağlanamadığına dair 07.03.2022 tarihli e-imzalanmış son tutanak ekte sunulduğunu, bu nedenlerle müvekkili şirketin icra dosyasına borçlu olmadığı halde ödemek zorunda kaldığı 85.698,36 -TL’nin ödeme tarihi olan 09.12.2021 tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faizi ile birlikte istirdatına, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Öncelikle Çek İptali Davası Takip Alacaklısının Takip Hakkını Engellemeyeceğini, davacının Bursa 2. Ticaret Mahkemesinin 2021/635 Esas sayılı dosyası ile açmış olduğu iş bu davada ileri sürmüş olduğu çek iptal davasının muhatabı müvekkil değildir ve iş bu dava tek taraflı olarak açılan hasımsız bir dava olduğunu, dolayısıyla müvekkil yetkili hamil olup kendisinin taraf olmadığı davada verilen bir kararın takip hakkını engellemeyeceği tartışmaya mahal vermeyecek kadar açık olduğunu, bu konu hakkında haklılığımızı gösteren Yargıtay Kararları da mevcut olduğunu, dava konusu edilmiş olan çek …-KLASS TEKSTİL ile yapılmış olan ticari ilişki gereğince ve ciro silsilesine uygun olarak müvekkil şirkete geçtiğini, müvekkili çekte kendisinden önce cirosu bulunan …-KLASS TEKSTİL ile ticari ilişkisi mevcut olduğunu, müvekkil dava konusu edilen çeki 10.11.2021 tarihli çek giriş bordrosu ile şirket kayıtlarına aldığını, davacı Şirket Herhangi Bir İhtirazi Kayıt İleri Sürmeksizin İcra Dosyasına Ödeme Yapmış Olması Nedeniyle İstirdat Talep Hakkı olmadığını, müvekkilinin resmi kayıtlar ile almış olduğu çekin ödenmemesi üzerine Bursa 3.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/1006 D.İş Sayılı ihtiyati haciz kararı Bursa 15. İcra Müdürlüğünün 2021/… E.sayılı dosyasından icra takibine konulduğunu, alacağın tahsili amacıyla başlatmış olduğumuz takibe istinaden davacı borçlu tarafından herhangi bir ihtirazi kayıt ileri sürülmeksizin 09.12.2021 tarihinde icra dosyasına 85.698,36 TL yatırılmış ve dosya infazen kapatıldığını, dava Konusu Çek İlletten Mücerret olduğunu, önemle belirtmek isteriz ki kambiyo senetlerinin illetten mücerret olması nedeniyle çek ciro ile tedavül eder, çeki elinde bulunduran hamilin alacağının bir sebebi olması gerekmediği gibi bu çeki elinde bulunduran hamilin alacağının ispatı için başka bir delil ikamesine de gerek yoktur. Elindeki çek, tek başına alacaklı ve hamil olduğunun delili olduğunu, takip dayanağı çekin, ödeme aracı olan bir kambiyo senedi olması nedeniyle TTK. 688/2. maddesinde yazılı mücerret bir alacağı ihtiva ettiğini, kambiyo senedinin düzenlenmesiyle taraflar arasında mücerret bir borç ilişkisi yaratıldığını, bu nedenle de karşı edimin elde edilip edilmediği veya davacının defterlerinde kaydının olup olmadığı hukuken çekin geçerliliğine etkili olmadığını, müvekkili şirketin İyiniyetli Meşru Hamil olduğunu, TTK 790.maddesine göre cirosu kabil çeki elinde bulunduran kimsenin salahiyetli hamil sayılacağı hükmünü amir olduğunu, bu şekilde müvekkil şirket çekin meşru hamili olduğunu, çekteki CİRO SİLSİLESİ DÜZGÜN olduğunu, ciro zincirinde HERHANGİ BİR KOPUKLUK olmadığını, çeki elinde bulunduran kimse, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde salahiyetli hamil sayılır. Dolayısıyla çekteki ciro zincirinde kopukluk ve bozukluk olmaması karşısında müvekkilimin çekin meşru hamili ve alacaklısı olduğu sabit olduğunu, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLER:
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, tarafların karşılıklı beyan dilekçeleri, Bursa 15. İcra Müdürlüğünün 2021/… esas sayılı dosyası, Büyükçekmece CBS 2021/50798 soruşturma nolu dosyası, ödeme dekontu, bilirkişi raporu, yazılan müzekkere cevapları ve tüm dosya kapsamı.
KANITLARIN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME :
Dava, hukuki niteliği itibariyle istirdat istemine ilişkindir.
Taraflara usulüne uygun davetiye tebliğ edilerek, taraf teşkili sağlanmıştır.
Tarafların ticari defterleri talep edilmiş davacı tarafça ibraz edilen ticari defteler bir mali müşavir bilirkişiye tevdi edilmiştir.
Mali müşavir bilirkişinin raporunda özetle: Yevmiye defter kayıtlarının tetkiki; Dava konusu; Keşidecisi … Makina Ltd. Şti olan Bursa Halkbank Küçük Sanayi Şubesi …. çek matbu seri numaralı, 10260316 hesap numaralı, 65.000,00 TL bedelli, 10.11.2021 vade tarihli çek üzerinde yapılan tespitler; dava dışı … Makine Ltd.Şti. ile davacı … arasındaki ticari ilişkiye ilişkin cari muavin ekte sunulduğunu, ilgili çekin … Ltd.Şti’nden 28/07/2021 tarihinde bila nolu tahsilat makbuzu ile alınıp, CG-.. nolu Çek/Senet Girişi Bordrosuyla alındığı, Davacı yevmiye defterlerine; Çek No:.. Çek tal 28/07/2021 tarih ve 5771 yevmiye no ile kaydının yapıldığı, İlgili çekin … Ltd.Şti’ne 17/12/2021 tarihinde 179 nolu Karşılıksız/ İade Çek Çıkış Bordrosuyla iade edildiğine dair bordro sunulduğunu, akabinde 21/12/2021 tarihli CF-1592 fiş no ile 65.000,00 TL’nin davacının Halkbank Org.San.Şubesi hesabına … Mak. Tarafından ödendiğine dair dekont ile 21/12/2021 tarih ve 10015 yevmiye no ile yevmiye defterine kaydının yapıldığı, davacı … OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.’nin icra dairesi ödeme emri ve çek silsilesinde görülen … Dış Tic.Ltd.Şti. , …- … Tekstil, … İplik Ltd.Şti ile ticari ilişkisi olup olmadığının, ticari defterlerinden tetkiki sonucunda, çek silsilesindeki firmalarla ticari ilişkisine rastlanmadığı mütalaa edilmiştir.
Mahkememiz dosyası talimat yolu ile İstanbul Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilerek, davalı tarafın ticari defterleri üzerinde inceleme yapılarak, rapor tanzimi için SMMM bilirkişiye tevdi edilmiştir.
SMMM bilirkişinin talimat mahkemesine sunmuş olduğu bilirkişi raporunda; Yukarıda yapılan tespitler çerçevesinde; … İplik Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti. 2021 Dönemi Yevmiye Defterlerinin açılış tasdikinin zamanında yapıldığı sahibi aleyhine ve lehine delil teşkil ettiği, keşidecisi … Makina Ltd. Şti olan Bursa Halkbank Küçük Sanayi Şubesi 5578547 çek matbu seri numaralı, … hesap numaralı, 65.000,00 TL bedelli, 10.11.2021 vade tarihli çekin …’den 05/08/2021 tarihinde 567 nolu Çek/Senet Girişi Bordrosuyla alındığı, Bakırköy 45. Nmerhgı 17.12.2020 tarihli ve 32718 Yevmiye numaralı 2021 dönemi Yevmiye defterinin 90. Sayfa 05/08/2021 tarih ve 186 yevmiye no ile kaydının yapıldığı, Davacı şirketin icra dosyasına borçlu olmadığı halde ödemek zorunda kaldığı 85.698,36 -TL’nin ödeme tarihi olan 09.12.2021 tarihinden itibaren işleyecek temerrüt faizi ile birlikte istirdatına, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalı tarafa yükletilmesi, konusunun sayın mahkemenizin takdirinde olduğu mütalaa edilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) hükümlerine göre: Mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir. (HMK 222/1) Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi için, kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şarttır (HMK 222/2). Bu şartlara uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması ve defter kayıtlarının aksinin senet veya diğer kesin delillerle ispatlanmamış olması gerektiği ise üçüncü fıkrada düzenlenmiştir. Açılış veya kapanış onayları bulunmayan ve içerdiği kayıtlar birbirini doğrulamayan ticari defter kayıtları, sahibi aleyhine delil olur (HMK 222/4).
O halde yapılan yargılama ve toplanan delillerden, davacı tarafından davalı aleyhine Bursa Halkbank Küçük Sanayi Şubesine 5578547 çek matbu seri numaralı, 10260316 hesap nolu, 65.000 TL bedelli, 10/11/2021 vade tarihli, keşidecisi … Makina Ltd. Şti olan çek nedeniyle Bursa 15. İcra Müdürlüğünün 2021/… esas sayılı dosyasına ihtiyati haciz tehdidi altında haksız olarak ödenen 85.698,36 TL’nin istirdadına karar verilmesini talep ettiği, takibe konu çek incelendiğinde davacının çekte lehdar konumunda bulunduğu, davacının cirosundan sonra … Dış Ticaret…Ltd.Şti’ye ciro edildiği, bu cirantadan sonra … Tekstil isimli şirkete ciro edildiği ve buradan da davalı … İplik Tekstil…Ltd.Şti’ye ciro edildiği, davalının çeki bankaya ibrazında çekin Bursa 2.ATM’nin ihtiyati tedbir kararı gereğince ödeme yapılamadığının belirtildiği sabittir.
Davalı davaya konu çeki takibe koyduğunda davacı herhangi bir itirazi kayıt olmaksızın borcu ödemiş ve sonra iş bu istirdat davasını açmıştır.
Çekte ciro silsilesinde herhangi bir kopukluk bulunmamaktadır.
TTK 790.Maddesinde; “(1) Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.”,
TTK 792.maddesinde; ” (1) Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.
” hükmü bulunmaktadır.
Bu kapsamda davacının çekte lehdar konumunda bulunduğu, davacının cirosundan sonra … Dış Ticaret…Ltd.Şti’ye ciro edildiği, bu cirantadan sonra … Tekstil isimli şirkete ciro edildiği ve buradan da davalı … İplik Tekstil…Ltd.Şti’ye ciro edildiği, davalının çeki bir önceki cirantadan ticari ilişki sebebiyle aldığı hususunun gerek davalı ticari defter kayıtlarından gerekse davalının faturasından anlaşıldığı, dolayısıyla davalının iyiniyetli meşru hamil olduğu ve çeki iyiniyetli iktisap ettiği anlaşıldığından davacının ödemiş olduğu tutarın davalıdan istirdatının mümkün olmadığı değerlendirilmekle davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlere,
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 179,90 TL nispi karar ve ilam harcının peşin alınan 1.463,52 TL’den mahsubu ile bakiye 1.283,62 TL nispi karar ve ilam harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Arabuluculuk Ücret Tarifesi kapsamında Maliye Hazinesinden karşılanan arabuluculuk ücreti olan 1.320,00 TL’nin davacıdan alınarak hazineye ÖDENMESİNE,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-Davalı vekil ile temsil edildiğinden AAÜT’ye göre belirlenen 13.711,74 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-HMK’nın 333. Maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesinden sonra ilgilisine iadesine,
Dair, davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMKnın 341. Ve 345. Maddeleri gereğince 2 haftalık yasal süre içinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 15/06/2023

Katip ….
¸e-imzalıdır.

Hakim ……
¸e-imzalıdır.

Güvenli elektronik imza ile onaylanmıştır.
Aslının aynı olduğu tasdik olunur.
Katip ……
¸E-imzalıdır.