Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

…. TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/1211 Esas
KARAR NO : 2023/22

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. … – …
DAVALI : … – …
VEKİLİ : Av. …. ….
DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/10/2022
KARAR TARİHİ : 09/01/2023
GEREKÇELİ KARAR
YAZIM TARİHİ : 09/01/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Dava dilekçesinde özetle : Davacı … Paz.A.Ş. ile davalı … arasında 14/05/2020 tarihli “ORTAKLIK VE TEMİNAT SÖZLEŞMESİ” imzalanmıştır. Bu sözleşmenin ayrılmaz parçası , keşide yeri VAKIFBANK Bursa Ticari Şube ,Seri no :… ,8.500.000 TL bedelli , keşide tarihi ……boş olan , … emrine düzenlenmiş ve kendisine teslim edilmiş , arka kısmı “SÖZLEŞME TEMİNATI,3.KİŞİLERE CİRO EDİLEMEZ” şerhli çektir. Taraflar arasında sözleşmenin imzalanması ile teminat çek aslı sözleşmenin tarafı …’ye teslim edildiğini, Davalı taraf , sözleşme TEMİNATI olarak KEŞİDE TARİHİ BOŞ …..BIRAKILAN ÇEKİ “13/10/2022” keşide tarihi ile tamamlattırarak 14/10/2022 tarihinde CUMA günü , saat 16,30’da Vakıfbank Bursa Hürriyet Şubesi’ne ibraz etmiştir. Boş olan keşide tarihinin doldurulması suretiyle şekil unsuru tamamlatılarak BANKA ŞUBESİNE İBRAZ EDİLEN çek , miktarın yüksek olması sebebiyle bankada karşılıksız ibaresi ile vurulmuştur. 14/05/2020 TARİHLİ ORTAKLIK VE TEMİNAT SÖZLEŞMESİ’nin teminatı olarak keşide tarihi ……boş bırakılan , GÜVEN İLİŞKİSİ çerçevesinde teslim edilen çek TTK hükümleri ile çekin ibraz anında ödenme gücünden faydalanmak amaçlı bankaya ibraz edilmesi sonucu karşılıksız çeke dönüştüğünü, Davacı 17/10/2022 tarihi pazartesi günü düzeltme hakkı çerçevesinde çek bedeli olan 8.500.000 TL’yi çek tazminatı ve komisyon bedelleri ile davalı …’ye ödenmek üzere bankada hazır bulundurmuştur. Banka şubesi yetkilileri lehtara ulaşarak çek bedelinin hazır olduğunu bildirmeleri üzerine karşı taraf saat 15,00’da çek bedelini tahsil etmeye geleceğini bildirmiştir. Saat 15,30’da banka yetkililerince tekrar arandığında ise çek bedelini tahsil etmeye gelmeyeceğini beyan etmiştir. Çek bedelinin ödenmeye hazır olduğu aynı gün 17/10/2022 tarih Bursa 10. Noterliği 38366 yevmiye no’lu ihtarname ile davalıya ihtar edilmiştir. Dava konu çek bedelinin tamamını çek tazminatı ve komisyon bedelleri ile ödenmek üzere hazır iken davalı yan HUKUKİ TEHDİT yaratmak, davacı tarafı karşılıksız çek nedeniyle bankalar nezdinde güç durumda bırakmak maksadıyla çek bedelini tahsil etmemiş ,karşılıksız ibaresi bulunan çeki banka şubesine teslim etmemiştir.25 yıldan uzun süredir Bursa’da ticari faaliyette bulunan davacı şirketin bugüne dek tek bir çeki dahi karşılıksız kalmadığını, Hukuki tehdit yaratma ve karşı tarafı İİK hükümleri gereği icra tehditi altında bırakma amaçlı bu davranış karşısında davacı müvekkil İİK m.72 vd hükümleri ihtiyati tedbir talebiyle ticaret mahkemesine başvuruda bulunmuştur. Bursa 2.Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/839D.iş ,2022/840 K 18/10/2022 tarihli kararı ile “ 1 ihtiyati tedbir isteyen tarafın İHTİYATİ TEDBİR TALEBİNİN kabulü ile İİK m.72/2 ve ilgili hükümlerince ;talep konusu çekin icra takibine konulmasının ihtiyati tedbir yoluyla durdurulmasına , çekin karşı taraf … tarafından ibraz edilmesi halinde muhatap banka tarafından ödeme yapılmamasına” yönünde tedbir kararı vermiştir. Davacı müvekkilin dava konusu edilen yukarıda bilgileri verilen ….keşide tarihi boş sonradan “13/10/2022” keşide tarihi ile şekil unsuru tamamlanan çekin 14/05/2020 tarihli sözleşmenin teminatı olarak verildiği yazılı sözleşme ile sabittir. Sözleşme teminatı olarak verilmiş iş bu çek ile ilgili davacı müvekkilin karşı tarafa borçlu olmadığının tespitini talep ve dava etmiştir.
Davalı taraf cevap dilekçesinde özetle; Davacı dava dilekçesinde … ile arasında 14.05.2020 tarihinde yürürlüğe giren “Ortaklık ve Teminat” başlıklı adi ortaklık sözleşmesi imzalandığını beyan etmiş ve Asliye Ticaret Mahkemesinde adi ortaklığa bağlı menfi tespit davası açmıştır.TTK.m.5 uyarınca Aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın tüm ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevli mahkeme asliye ticaret mahkemeleridir. Taraflar arasındaki ilişki ticari olmayıp adi ortaklıktan kaynaklıdır. Keza adi ortaklık sözleşmesi; iki yada daha fazla kişinin emeklerini ve mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmeyi üstlendikleri sözleşmedir. (TBK. 620/1 md.) Bu sözleşme Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir. Adi ortaklığın feshi ve tasfiyesine ilişkin davalara bakma görevi genel mahkeme olan asliye hukuk mahkemelerine aittir. (3 HD 2014/3147 E. 2014/6366 K.)Bu durumda taraflar arasındaki ilişki adi ortaklıktan kaynaklı olduğundan görevli mahkeme Bursa Asliye Hukuk Mahkemeleri olduğunu, bu konuda açıkça görev itirazında bulunduklarını, Davacı taraf zorunlu arabuluculağa başvurmadığından dava, dava şartı yokluğundan reddedilmesi gerektiğini, Davacı ile davalı arasında adi ortaklık ilişkisinden kaynaklı hukuki bir bağı vardır. Taraflar arasındaki hukuki ilişki davacı tarafın adi ortaklık hükümlerine riayet etmemesinden kaynaklı sona ermiştir. Bursa 4.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2022/579 Esas Sayılı dosyası ile adi ortaklığın feshi ve tasfiyesi davası açıldığını, her iki davanın birleştirilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Dava davalı tarafça başlatılan takipte menfi tespit davasıdır.
Davacı taraflar arasındaki ortaklık ve teminat sözleşmesi kapsamında takibe konu çekin verildiğini bu çek nedeniyle borçlu olmadığını ileri sürmüştür.
Davada, mahkemenin görevli olup olmadığının incelenmesi HMK.nun 114/c bendi gereğince dava şartlarından olup; mahkemece re’sen incelenmesi gerekir.
Ticaret Mahkemelerinin görevi TTK.nun 4. ve 5.maddelerinde gösterilmiş olup, bu maddelerde belirtilen dava ve işlere bakmaya görevlidir.
Eldeki dava mutlak ticari dava olmadığı gibi nisbi ticari dava da değildir.
Çek her ne kadar kambiyo senedi olup mutlak ticari davaya vücut verebilir ise de; her çek bir teminat çeki olarak düzenlenmiş ise ve neyin teminatı olduğu belirli ise yargılama teminatı olarak verilen temel ilişkiye göre yapılacaktır. Somut olayda, Mahkemenin de kabulünde olduğu üzere, söz konusu çekin kira ve aidat alacağı ile sair diğer borçlardan dolayı davacı tarafından verilmiş olduğu konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Bu durumda dava 28.12.2011 tarihinde, 6100 Sayılı HMK’nun yürürlüğe girmesinden sonra açıldığına göre görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 10/10/2018 tarih ve 2018/5080 ESAS – 2018/9822 Karar sayılı kararı)
Çekin üzerinde hiçbir teminat çeki, fotokopisi, 14/05/2020 tarihli sözleşmenin ayrılmaz bir parçasıdır şeklinde taraflarca kayıt altına alınmış ve taraflarca imzalanmıştır yine ortaklık ve teminat sözleşmesinin 6.3 maddesinde 8.500.000,00 TL tutarlı bu çekin teminat çeki olduğu sözleşmeye yazılmıştır. O halde uyuşmazlığın çözümü taraflar arasındaki ortaklık ve teminat sözleşmesinin hukuksal olarak çözümüne bağlıdır. Bu temel ilişkideki taraflar arasındaki hukuksal ilişkinin ticari davaya vücut verip vermeyeceği mahkemenin görevini belirler. Davalının gelir idaresi başkanlığından yapılan sorgulamada vergi dairesi kaydının bulunduğu ve avukatlık mesleğini icra ettiği, tacir sıfatının bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki sözleşmenin her iki tarafın tacir olmadığından uyuşmazlığı nispi ticari dava olarak kabul etmek mümkün değildir.
Dava tarihi itibariyle yürürlükte olan 6102 sayılı TTK’nın 4. maddesinde, bu hükümde sayılan mutlak ticari davaların yanısıra “Her iki tarafın da ticari işletmesi ile ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ticari dava sayılır.” hükmü ile de nispi ticari davaya ilişkin de düzenleme yapılmış olup, uyuşmazlığın nisbi ticari dava niteliğini kazanabilmesi için tarafların her ikisinin de tacir olması ve uyuşmazlık konusu işin tarafların ticari işletmesi ile ilgili olması gerekir.
Davacının teminat çeki yönünden davalıya yönelik açtığı eldeki menfi tespit davasında da genel görevli asliye hukuk mahkemeleri uyuşmazlıkta görevlidir.
Bu nedenle mahkememiz görevsiz olduğundan aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan gerekçe ve nedenlerle;
1-Davanın mahkememizin görevsizliği nedeniyle USULDEN REDDİNE,
2-Görevli mahkemenin Bursa Asliye Hukuk Mahkemeleri olduğuna,
3-Karar kesinleştiğinde yasal süresi içerisinde talepte bulunulduğunda dosyanın görevli Bursa Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine,
4-Süresinde gönderme talebinde bulunulmadığında dosya üzerinden davanın açılmamış sayılmasına karar verileceğinin ihtarına, ( ihtarat yapıldı )
5-Yargılama harç ve giderleri ile sair hususların ve aynı zamanda ihtiyati tedbire itirazın görevli mahkemece nazara alınmasına,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi.09/01/2023

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır