Emsal Mahkeme Kararı Bursa 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/942 E. 2022/581 K. 11.05.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

….
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/942 Esas
KARAR NO : 2022/581

BAŞKAN ….
ÜYE :….
ÜYE :….
KATİP ….

DAVACILAR : 1….
2-….
3- ….
VEKİLİ : Av….
DAVALI :….
VEKİLİ : Av….
DAVA : Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi)
DAVA TARİHİ : 13/10/2021
KARAR TARİHİ : 11/05/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 07/06/2022
Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı taraf dava dilekçesinde özetle ; Davalı şirketin aile şirketi olduğunu şirketin 54.000 adet payında davacıların 4.500’er yüz adet paya sahip olduğunu şirketin 23.09.2021 tarihinde yapılan 2020 yılı olağan genel kurul toplantısında özel denetçe atanması talep edildiğini ancak bu talebin genel kurulca oy çokluğuyla reddedildiği davalı şirketten bilgi edinme haklarının engellendiğini şirketin kar zararının eksik hesaplandığını bir kısım kayıt dışı satışlarının yapıldığını hatta müşteri gibi gidip hizmetten faydalandıktan sonra çalışan personelce ödenen bedel karşılığı fiş düzenlenip verilmediğini şirketin bu şekilde kayıt dışı satışlarla elde ettiği gelirin eksik gösterildiğini bu yolda kar zararın eksik hesaplandığını genel kurul toplantısında yönetim organını şirketin işleyişiyle ilgili bir kısım sorular sorulduğunu ancak bu sorulara tatmin edici cevaplar verilmediğini sorulan sorulara verilen cevaplar ve kayıt dışı satışların yapılması TTK’nin 439. Maddesi uyarınca özel denetçe atanma istemesinin yasal şartların oluştuğu ileri sürerek , davalı şirketin taşınmazı kira bedelini düşük gösterip göstermediği faturasız ( kayıt dışı ) alım satımlarla şirket karının olduğundan düşük gösterilip gösterilmediğini , davalı şirketin kiracısı olduğu … emlak A.Ş’ye ödenen kira bedelinin düşük gösterilmesi suretiyle karın örtülü bir biçimde transfer edilip edilmediği hususunda özel denetçe tayin edilmesini talep etmişlerdir.
Davalı taraf cevap dilekçesinde özetle ; Talebin ve davanın iyi niyetli olmadığını davalı ile aynı sektörde rakip olarak çalışan davacıların davalının ticari sırlarına vakıf olmaya çalıştıklarını bunun hakkı kötüye kullanılması niteliğinde olduğunu … tescilli markasını aile üyelerine verdiği hak ile her birinin ayrı ayrı işletmelerle aynı sektörde çalıştıklarını davalı şirketin yakınında kurdukları işletme ile haksız rekabet içinde olduklarını haksız rekabetin önlenmesi için kendilerine ihtarname keşide edildiğini denetçi tayini için gereken yasal şartların oluşmadığını özel denetimin pay sahipliği haklarının ve oy kullanma hakkını kullanımı yönünden gerekli olması gerektiğini yasada şirketin veya pay sahiplerini zarara uğratılmış olduğunu ikna edici şekilde mahkeme yönünde delillerle ispat edilmesi gerektiğini bu konuda soyut iddialarının yeterli olmadığını özel denetimin kapsamının şirkete veya pay sahiplerine zarar verdiği iddia olunan somut vakalarla sınırlandırılması gerektiğini şirket sırrı niteliğindeki sırrı ve belgelerin TTK’ye uygun olarak korunması gerektiğini davacıların haksız rekabet içinde olması nedeniyle de bu hususunda daha fazla önem arz ettiğini genel kurulda sorulan soruların tamamın detaylı olarak cevaplandığını ancak davacıların genel kurul tutanak içeriği ve cevaplarının dava dilekçesinde farklı yöne çekildiği bu sebeple talebin reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Dava özel denetçi tayini istemine ilişkindir.
TTK’nun 438. Maddesine göre; her pay sahibi, pay sahipliği haklarının kullanılabilmesi için gerekli olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını, gündemde yer almasa bile genel kuruldan isteyebilir. Genel kurul istemi onaylarsa, şirket veya her bir pay sahibi otuz gün içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden bir özel denetçi atanmasını isteyebilir.
TTK’nun 439. Maddesine göre; genel kurulun özel denetim istemini reddetmesi hâlinde, sermayenin en az onda birini, halka açık anonim şirketlerde yirmide birini oluşturan pay sahipleri veya paylarının itibarî değeri toplamı en az birmilyon Türk Lirası olan pay sahipleri üç ay içinde şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesinden özel denetçi atamasını isteyebilir. Dilekçe sahiplerinin, kurucuların veya şirket organlarının, kanunu veya esas sözleşmeyi ihlal ederek, şirketi veya pay sahiplerini zarara uğrattıklarını, ikna edici bir şekilde ortaya koymaları hâlinde özel denetçi atanır.
Davacı şirketin kar zararının eksik hesaplandığını bir kısım kayıt dışı satışlarının yapıldığını hatta müşteri gibi gidip hizmetten faydalandıktan sonra çalışan personelce ödenen bedel karşılığı fiş düzenlenip verilmediğini şirketin bu şekilde kayıt dışı satışlarla elde ettiği gelirin eksik gösterildiğini bu yolda kar zararın eksik hesaplandığını genel kurul toplantısında yönetim organını şirketin işleyişiyle ilgili bir kısım sorular sorulduğunu ancak bu sorulara tatmin edici cevaplar verilmediğini sorulan sorulara verilen cevaplar ve kayıt dışı satışların yapılması TTK’nin 439. Maddesi uyarınca özel denetçe atanma istemesinin yasal şartların oluştuğu ileri sürerek , davalı şirketin taşınmazı kira bedelini düşük gösterip göstermediği faturasız ( kayıt dışı ) alım satımlarla şirket karının olduğundan düşük gösterilip gösterilmediğini , davalı şirketin kiracısı olduğu … emlak A.Ş’ye ödenen kira bedelinin düşük gösterilmesi suretiyle karın örtülü bir biçimde transfer edilip edilmediği hususlarının araştırılması için özel denetçi atanmasını istemiştir.
Davacı eldeki taleple mülk sahibi olan … Emlak A.Ş.’nin daha düşük kira bedeli alması nedeniyle … Emlak A.Ş.’nin zarara uğratıldığı, karın bu şekilde örtülü bir şekilde transfer edildiğini, davacının … Emlak A.Ş.’de de hissesi bulunduğundan bu konuda özel denetim yapılması gerektiğini ileri sürmüşse de; eldeki dava … Emlak A.Ş.’ye özel denetçi atanması istemine ilişkin değildir. Davacı … Emlak A.Ş.’deki karlılığın örtülü bir şekilde transfer edildiğini, olması gerekenden daha düşük kira gösterildiğini ileri sürmüşse de; … Emlak A.Ş. Bakımından ileri sürülen bu hususların davalı şirket için özel denetçi tayini suretiyle araştırılması mümkün değildir. Kaldı ki davacı kira sözleşmesinde aylık kira tutarının ne miktarda olduğuna vakıftır ve dava dilekçesinde bunu mahkememize de bildirmiştir. Davacının bu tutarın gerçek kira bedelinden daha yüksek ya da daha düşük olup olmadığını araştırıp belirlemesi de mümkündür. Bu konuda uzman görüşünden de yararlanabilir. Özel denetimi gerektirecek bir halde bulunmamaktadır. Zira kira bedelinin ne miktarda olduğuna vakıftır.
Davacı satışlarda fatura verilmediği, bilmediği kayıt dışı satışlarla gelirin ve karlılığın düşük gösterildiğini ileri sürmüş bu kapsamda gerek kendisinin yemek yediği güne ait belgeleri sunmuş, gerekse uzman görüşü olarak faydalandığı ve rapor aldığı SMM Mümin Dedeoğlu’ndan görüş alarak rapor hazırlayan bu kişinin de farklı tarihlerde yediği yemeklerde fatura düzenlenmediğine ilişkin raporu dosyaya ibraz edilmiştir. Özel denetçi atanması talebi hususunda iddia edilen olgularla ilgili tam bir ispat şartını aramak işin kendi niteliği gereği çoğunlukla mümkün değildir. Bu hususta kanunun 439. Maddesinde de belirtildiği üzere mahkemeye kanaat getirici bir şekilde ortaya konulması yeterlidir.
Davacı taraf şirketin kayıt dışı satışlar yapmak suretiyle şirketin karlılığının düşük gösterildiği ve pay sahiplerinin alması gereken kar payının bu şekilde örtülü olarak gizlendiği ileri sürüldüğünden bu hususta özel denetçi tayini için yasanın aradığı anlamda şartlar oluşmuştur.
Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 27.3.2014 tarih 2013/6684 E – 2014/6017 Karar sayılı ilamında da; özel denetçi seçimi isteminin reddine ilişkin Genel Kurul Kararı’nın iptali yoluna gidilmemektedir. Bu nedenle mahkemenin Genel Kurul Kararı’nın iptali için dava açılması yoluna gidilmesi gerektiğine ilişkin gerekçesi yerinde değildir. Özel denetçi tayinine dayanak yapılacak olan vakıalar yönünden kesin hüküm sözkonusu edilemeyeceğinden kesin delil aranmasının dayanağını bulmak güçtür. Kanun koyucu özel denetçi istemine ilişkin olarak öne sürülen vakıaları az çok doğrulayan delil ve emareleri yeterli saymıştır. Özel denetçinin çalışma alanlarına giren ve bunun sonucu ile ilgili bulunan bilançonun gerçekliğinin araştırılması istemlerinde özel denetçi atanması konusunda daha da ılımlı davranmak gerekmektedir. Mahkemece alınan bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere davacının bilançonun gerçekliği ve diğer hususlarda yeterli kanaat sağlayan delil göstermesinin imkansızlığı nedeniyle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, davacı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün mümeyyiz davacı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir şeklinde vurgulandığı üzere ikna edici delil ortaya konulduğu takdirde özel denetçi tayini istemine izin vermek gerekmektedir. Bu sebeple davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
DAVANIN KISMEN KABULÜ İLE;
1-Bursa Ticaret Siciline 47454 Sicil numarasında kayıtlı davalı … … kebapçılık gıda sanayi ticaret ithalat ihracat anonim şirketinin kayıt dışı satış yapılmak suretiyle şirketin veya pay sahiplerinin zarara uğratılıp uğratılmadığı ile sınırlı olmak üzere 1 Gıda mühendisi 1 SMMM ‘nin özel denetçi olarak atanmasına,
2-Özel denetçi olarak SMMM …. …. ‘in gıda mühendisi olarakta … …. atanmasına,
3-Özel denetçilere ayrı ayrı 3.000,00 ‘ er TL ücret takdirine özel denetçilerin görevinin ücretlerin davacı tarafça yatırıldığı takdirde başlamasına
4-Davacının denetim istediği fazlaya ilişkin istemlerinin REDDİNE .
5-Harçlar yasası gereğince alınması gerekli 80,70 TL harçtan başlangıçta alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
6-Davalı tarafından yapılan 59,30 TL peşin harç, 59,30 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 118,60 TL yargılama giderinin kabul-red oranına göre 59,30 TL giderin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
7-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ye göre hesap ve takdir edilen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
8-Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ye göre hesap ve takdir edilen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı davanın niteliğine göre kesin olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 11/05/2022

Başkan ….
e-imzalıdır
Üye ….
e-imzalıdır
Üye ….
e-imzalıdır
Katip ….
e-imzalıdır