Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/848 Esas
KARAR NO : 2022/12
HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – …
VEKİLİ : Av. …..
DAVALI : HASIMSIZ
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 20/09/2021
KARAR TARİHİ : 12/01/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 21/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkili şirketin perakende sektöründe çalıştığını, İnegöl ve diğer yerlerde birçok şubesi bulunduğunu, şirketin merkezinin İnegöl ilçesi olduğunu, müvekkili şirkete 06.09.2021 tarihinde Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Bursa Denetim Daire Başkanlığından e-tebligat ile bir yazı gönderildiğini ve bir başka şirket için yapılan inceleme ile ilgili olarak müvekkili şirketten 2018 yılı e-defter belgelerini 15 gün içinde ibrazı istenildiğini, bu yazının yasal olarak tebliğ edildiği tarihten sonra müvekkili şirketin ilgili departmanları gerekli incelemeleri yaptığında; Şirketin ana sunucusu olan Dell Power Edge R730 sunucusunda 2017/1-12 ve 2018/1-6 dönemleri e-defter kayıtlarının yedeklerine ulaşılamadığını, önceden sunucuda teknik arıza olduğunu ve Sabit diskleri (SSD) değiştirildiğini, muhtemelen bu teknik arıza nedeniyle (sabit disk sorunu) belirtilen döneme ilişkin e-defter yedekleri zayi olduğunu, elektronik defterler elektronik verilerden oluştuğundan bu verilerin siber saldırı ve virüsten etkilenme olasılığı da her zaman mevcut olduğunu, bu e-defterlerin zayi olduğunu müvekkili şirketin 11.09.2021 tarihinde öğrendiğini, müvekkili şirket tarafından her dönem için yasal yükümlülükler eksiksiz yerine getirildiğini, belirtilen durum nedeniyle; e-Defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-Defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istenir şeklinde düzenleme nedeniyle mahkemeye başvurma zorunluluğu doğduğunu, belirtilen sebeplerle müvekkili şirketin 2017/1-12 (12 aylık) ve 2018/1-6 (6 aylık) dönemleri/aylarına ilişkin e-defterlerinin zayi olduğuna ilişkin zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
Öncelikle konu ile ilgili Elektronik Defter Genel Tebliği (SIRA NO:1)nin davamıza konu hükümlerini incelemek gerekir.
4.4. e-Defter Dosyaları, Berat Dosyaları ve Muhasebe Fişlerinin Muhafaza ve İbrazı
a) e-Defter dosyaları ve bunlara ait berat dosyaları birbirleri ile ilişkili şekilde elektronik ortamda, muhasebe fişleri ise kağıt ve/veya elektronik ortamda, istenildiğinde ibraz edilmek üzere muhafaza edilmek zorundadır.
b) e-Defter dosyaları, berat dosyaları ve elektronik ortamda oluşturulan muhasebe fişlerinin veri bütünlüğünün sağlanması ile kaynağının inkâr edilmezliği, NES veya Mali Mühür ile garanti altına alındığı için kâğıt ortamında saklanmayacak (kağıt ortamda tutulması tercih edilen muhasebe fişleri hariç) ve elektronik ortamdaki bu dosyaların kağıt ortamdaki hali hukuken hüküm ifade etmeyecektir.
c) Defterlerini elektronik ortamında tutanlar, e-Defter dosyaları, elektronik ortamda oluşturulan muhasebe fişleri ve ilgili berat dosyalarını vergi kanunları, Türk Ticaret Kanunu ve diğer düzenlemelerde yer alan süreler dâhilinde elektronik, manyetik veya optik ortamlarda (kağıt ortamda tutulması tercih edilen muhasebe fişleri kağıt ortamda) muhafaza ve istenildiğinde elektronik, manyetik veya optik araçlar vasıtasıyla eksiksiz ve okunabilir şekilde ibraz etmekle yükümlüdür.
ç) Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü, e-Defter dosyalarının, elektronik ortamda oluşturulan muhasebe fişlerinin ve berat dosyalarının doğruluğuna, bütünlüğüne ve değişmezliğine ilişkin olan (elektronik imza ve mali mühür değerleri dâhil) her türlü elektronik kayıt ve veri ile doğrulama ve görüntüleme araçlarının tümünü kapsamakta olup, e-Defterlere istenildiğinde kolaylıkla erişebilmeyi, anlaşılabilir ve eksiksiz bir biçimde görüntüleyebilmeyi ve okunabilir kâğıt baskılarını üretebilmeyi sağlayacak biçimde yerine getirilmelidir.
d) e-Defter ve berat dosyalarının e-Defter uygulamasına dâhil olan mükelleflerin kendilerine ait bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilmesi mecburidir. Üçüncü kişiler nezdinde ya da yurt dışında muhafaza işlemi, muhafaza ve ibraz sorumluluğunu ortadan kaldırmamakta ve Başkanlık ve Genel Müdürlük açısından herhangi bir hüküm ifade etmemektedir. Muhafaza yükümlülüğünün Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti kanunlarının geçerli olduğu yerlerde yerine getirilmesi zorunludur.
e) e-Defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde e-Defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde 1/1/2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunludur. E-Defter ve beratların teknik yeterliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta saklama izni verilen özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde muhafaza usulü ile muhafaza edilmesi sürecinde e-Defter uygulamasına dâhil olan mükellefler ve özel entegratörler tarafından uyulması gereken genel, gizlilik ve güvenliğe ilişkin usul ve esaslar, Başkanlık tarafından hazırlanarak edefter.gov.tr adresinde yayımlanan “e-Defter Saklama Kılavuzunda açıklanır. e-Defter ve berat dosyalarına ait ikincil kopyalarının bu fıkra uyarınca muhafazası için gerekli yükleme işlemlerinde bu Tebliğin (4.3.4) numaralı fıkrasında belirtilen süreler dikkate alınır.
f) Başkanlıktan e-Defter saklama hizmeti konusunda izin alan özel entegratörler, saklama hizmeti verdikleri mükelleflere ait e-Defter dosyaları ve beratları ile bunlara ilişkin bilgileri, mükellefin yazılı izni olmaksızın Başkanlık ve Genel Müdürlük dışında üçüncü kişilerle paylaşamazlar. Özel entegratörler, saklama hizmetini verdikleri mükelleflere ait e-Defterlerin bütünlüğünden, güvenliğinden, gizliliğinden ve Başkanlığın ve Genel Müdürlüğün uzaktan erişimine imkan sağlamaktan sorumludurlar. Mükellefin yazılı izni olmaksızın, e-Defter bilgilerini Başkanlık ve Genel Müdürlük dışındaki üçüncü kişilerle paylaştığı tespit olunan özel entegratörlerin diğer kanunların öngördüğü cezai sorumlulukları dışında ayrıca Başkanlık tarafından özel entegratörlük izinleri iptal edilebilir.
g) e-Defter ve berat dosyalarının ikincil kopyalarının muhafaza işleminin Başkanlıktan izin alan özel entegratörlerin ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilmesi, mükellefin asıl e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza ve ibraz ödevlerini ortadan kaldırmaz. Bu çerçevede eDefter ve berat dosyalarının yetkili makamlara ibrazı öncelikle ilgili mükelleften yazılı olarak istenecektir. İlgili mükellef tarafından e-Defter dosyaları ile beratlarının yazılı talebe rağmen yetkili makamlara ibraz edilmediğinin veya edilemediğinin tevsikini müteakip, saklama hizmetini veren özel entegratörden Başkanlık aracılığı ile ya da muhafaza işleminin Başkanlık sistemlerinde yapılması halinde ise Başkanlıktan, resmi yazılı talepte bulunularak ilgili e- Defter ve berat dosyalarının ikincil kopyalarının ibrazı istenebilecektir. Bu suretle Başkanlık aracılığı ile özel entegratörden e-Defter dosyaları ve beratlarının ibrazı talep edildiğinde, ilgili özel entegratör ivedilikle (her hal ve şartta talebin tebliğ tarihinden itibaren 15 günlük süreyi aşmayacak şekilde) Başkanlığa talep edilen e-Defter ve berat dosyalarını ibraz etmek mecburiyetindedir. e-Defter ve berat dosyalarının saklama hizmeti verme konusunda Başkanlıktan izin alan özel entegratörlerin listesiedefter.gov.tr adresinde Başkanlık tarafından yayımlanır.
7. Diğer Hususlar(Değişik:RG-19/10/2019-30923)
7.1. e-Defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “Mücbir Sebep” halleri nedeniyle e-Defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-Defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir. Mahkemeden zayi belgesinin temin edilmesini müteakip, zayi belgesi ile birlikte durumun Başkanlığa yazılı olarak bildirilmesi ve Başkanlık tarafından istenilen bilgi ve belgelerin (talep edilecek bilgi ve belgeler e-Defter Uygulama Kılavuzunda açıklanır) ibraz edilmesi halinde, mükelleflerin zayi olan e- Defter kayıtlarının yeniden oluşturulması ve bunlara ait yeni oluşturulan e-Defter ve berat dosyalarının e-Defter uygulaması aracılığı ile Başkanlık sistemine yeniden yüklenmesi için Başkanlık tarafından yazılı izin verilir.
7.2. e-Defter tutanlar, e-Defterlerin oluşturulması sırasında kullandıkları bilgi işlem sisteminin sağlıklı biçimde çalışabilmesi ile ilgili yeterli teknik ve güvenlik önlemlerini almakla yükümlüdür. e-Defter ve beratların imzalanmasında kullanılan elektronik imza araçları ile mali mühürlerin, mükelleflerin elinde olmayan sebeplerle arızalanması çalınması ve benzeri diğer nedenlerle elektronik defter ve beratların bu Tebliğde öngörülen sürelerde imzalama işleminin gerçekleştirilememesi halinde, mükellefler söz konusu durumu ve yeni elektronik imza aracının / mali mührün teminine yönelik başvuru işlemlerinin yapıldığını tevsik eden bilgi ve belgelerle Başkanlığa başvurmak zorundadır. Yeni elektronik imza aracının/mali mührün temin edilmesini müteakip en geç üç iş günü içinde imzalanan e-Defter ve/veya berat dosyalarının Başkanlık sistemine yüklenmesi gerekmektedir.
C-213 Sayılı Vergi Usul Kanunu “Madde 13- Mücbir sebepler” İncelenmesi
1. Vergi ödevlerinden her hangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk,
2. Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler,
3. Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler,
4. Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması,
Mücbir sebep kapsamında değerlendirilecek hallerdendir.
Vergi Usul Kanunu’nda mükelleflerin servet, sermaye, hesap durumlarıyla faaliyet ve hesap sonuçlarını belirlemek, vergilendirmeye ilişkin işlemlerini belli etmek vergi karşısındaki durumlarını hesaplar üzerinden denetlemek amacıyla defter tutmak mecburiyetinde oldukları ifade edilmektedir (VUK.m.171). Defter tutmak mecburiyetinde olan kişiler, bu defterlerini ve defter kayıtlarını dayandırdıkları belgelerini belli bir süre saklamak ve gerektiğinde yetkili memurlara ibraz etmekle mükelleftir (VUK.m.253 vd.).
Defter ve belgelerin elden çıkması da sahiplerinin iradesi dışında olan bir sebepten kaynaklanmalıdır. Bu itibarla, mükellef kendi iradesiyle defter veya belgelerini yok edecek olursa, mücbir sebep iddiasında bulunması mümkün değildir. Toplumsal olaylar yüzünden işyerlerinin tahrip edilmesi hırsızlık, yangın, vapurda gelirken bir çatma veya fırtına ya da sarsıntı veya başka bir sebeple denize düşme hallerinde elden çıkma durumu bulunduğu gibi, üzerine mürekkep dökülmesi gibi sebeplerle defter veya belgelerin okunamaz hale gelmelerinde de mücbir sebebin varlığı kabul edilmelidir. Ayrıca, dijital ortamda düzenlenen belge ve/ya da tutulan defterler bakımından, kayıtların kaybolması, kayıtlara ulaşılamaması halinin de mücbir sebep olarak nitelendirilmesi gerekir.
Davacı firma ana sunucu bilgisayarı aktif olarak çalışmasından dolayı keşif mahaline getirilememiş uzak bağlantı yöntemi ile bağlanılarak inceleme yapılmış olup; E-defter kayıtların bulunmuş olduğu klasörde 2017 yılının tamamı ve 2018 yılına ait Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Haziran ayları e-defter kayıtların bulunmadığı görülmüştür. E-defter kayıtları sunucu bilgisayarı harddiskinde oluşan teknik bir arıza sonucu disk değişimi yapılmış ve 2017 yılı ve 2018 ilk 6 ay e-defter dosyaları hasar görüp yeni diske aktarılamamıştır.
İkincil kayıtlarının ulaşılabilir olup olmadığının tespiti yönünden yazılan müzekkereye Hazine Ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Uygulama Ve Veri Yönetimi Daire Başkanlığı mahkememize verdiği cevabi yazıda e-Defter uygulaması kapsamında muhafaza edilmesi gereken dosyaların e-Defter formatında oluşturulan defter dosyaları, bu defter dosyalarına ait mükellefin oluşturduğu beratlar ve GİB imzalı berat dosyaları olduğunu, bu dosyaların tamamının Gelir İdaresi Başkanlığı’nın belirlediği dizin ağaç yapısına uygun şekilde e-Defter mükellefinin kendi bilgi işlem sisteminde ve güvenli bir ortamda saklaması gerektiğini, Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem sistemine sadece mükellefin oluşturduğu beratların yüklendiğini ve bu nedenle sadece Başkanlık sisteminde beratların muhafaza edildiği belirtilmiş; davacı şirketin zayi olduğunu belirttiği dönemlere ilişkin defterlerini yasal süreler içinde E- Defter sistemine yüklediği, yazı ekindeki defter beratlarından anlaşılmıştır.
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu “Madde 13- Mücbir sebepler” içinde Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması yer almaktadır. Dijital ortamda düzenlenen belge ve/ya da tutulan defterler bakımından, kayıtların kaybolması, kayıtlara ulaşılamaması hali de mücbir sebep olarak nitelendirilebilir. Davacı Şirket Bilgisayar Sistemleri ve Ana Sürücü Üzerinde Yapılan İnceleme Sonucu Bilgisayar Mühendisi incelemesi sonucunda; Sunucu bilgisayar harddiskinde oluşan teknik arıza sonucu 2017 yılı tamamı ve 2018 yılı ilk 6 aylık e-defter kayıtları aktarılamamış ve sunucu diskinde bu tarihlere ait kayıtlara ulaşılamamıştır.
Tüm bu açıklamalar ışığında; Hazine Ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Bursa Denetim Daire Başkanlığının E-51781582-000(A-1456)-A-1456 -38862 sayılı Bilgi İsteme konulu 06.09.2021 tarihli yazı sonucunda 2017/1-12 ( 12 Aylık) ve 2018/1-6 (6 aylık) dönemleri e-defter kayıtlarının zayi olduğunu davacı şirket tarafından 11.09.2021 tarihinde öğrenildiği, bu kapsamda davanın 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde ikame edildiği, e-Defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi durumunun E- Defter tutanlar yönünden Vergi Usul Kanununda “Mücbir Sebep” halleri arasında sayıldığı, davacının 2017 yılı ve 2018 ilk 6 ay e-defter dosyaları hasar görüp yeni diske aktarılamadığının ve bu anlamda zayi olduğunun tespit edildiği, davacı şirkete e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-Defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşunun bulunmadığı ve mevzuatta da özel entegratörlerin varlığının zorunlu tutulmadığı, Başkanlıktan ise söz konusu kayıtların ikincil örneklerinin temin edilemediği anlaşılmakla dosya kapsamından davacının talebinde haklı olduğu sonucuna varılmış, davanın kabulüne karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
Davanın KABULÜ ile, davacı Hadim Alışveriş Merkezleri Tic. A.Ş(VergiNo:İnegöl-454 056 0839)’ye ait 2017/1-12 (12 aylık) ve 2018/1-6 (6 aylık) dönemleri e-defter kayıtlarının zayi olduğunun tespitine,
Harçlar Yasası gereğince alınması gereken 80,70 TL harcın başlangıçta alınan 59,30 TL peşin harçtan mahsubu ile bakiye 21,40 TL’nin davacıdan tahsili ile hazine irat kaydına,
Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Kesinleşme süreci tamamlana kadar masraf avanslarının ve varsa yatırılan teminatın kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların davacı tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde mahkememize iletilecek bir dilekçe ile Bursa Bölge Adliye Mahkemesi İstinaf Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.12/01/2022

Katip … Hakim …
E-Imzalıdır. E-Imzalıdır.