Emsal Mahkeme Kararı Bursa 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/760 E. 2021/1249 K. 27.12.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

….
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
BAŞKANLIĞI GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/760 Esas
KARAR NO : 2021/1249

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – … ….
VEKİLİ : Av. …
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 03/09/2021
KARAR TARİHİ : 27/12/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 27/12/2021
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde ; davacıya ait 2016/2020 yılları arasındaki yazılı fatura koçanlarının aracından çalındığını, bu durumu Çekirge Polis merkezine bildirdiğini polisin tutanak tuttuğunu, bu nedenle çalınan fatura koçanları hakkında zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe:
Dava, zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve kağıtların TTK’nun 68 nci maddesi uyarınca zayiinin istenebilmesi için, tacirin iradesi dışında gerçekleşen bir olayda zayi olması, tacirin bunları saklamada bir kusurunun bulunmaması da gerekmektedir
Ticari defterlerin zayii halinde uygulanacak usul ve şartları TTK 82/7 maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre tacir kişiler belge ve defterlerini yasada belirtilen süre boyunca saklamak zorundadır. Saklama süresi içinde gerekli tüm muhafaza tedbirlerinin alınması, defter ve kayıtların kaybolmaması için özen gösterilmesi yasal yükümlülüktür. Mücbir sebep diye tabir edebileceğimiz sebeplerle ortaya çıkan zayi hallerine mahsus olmak üzere mahkemece zayi belgesi verilir. Zayi belgesi verilmesi için tacirin kendisinden beklenen tüm özen ve dikkati göstermesine rağmen engel olamayacağı bir sebepten kaynaklanan ziya söz konusu olmalıdır. Yasada bu tür mücbir sebeplere örnek olarak yangın, su baskını, deprem gibi bir afet yahut hırsızlık halleri sayılmıştır. Elbette bu halleri yasada sayılan sebeplerle sınırlamak yasa koyucunun amacına uygun değildir, ancak zayiye neden olan olgunun mahkeme denetimine açık bir biçimde ortaya konulması, bu durumun davacının saklama yükümlülüğüne aykırı davranışından ileri gelmediğinin tespit edilmesi gerekmektedir.
Tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve kağıtların TTK’nun 68 nci maddesi uyarınca zayiinin istenebilmesi için, tacirin iradesi dışında gerçekleşen bir olayda zayi olması, tacirin bunları saklamada bir kusurunun bulunmaması da gerekmektedir.
Davacı saklama yükümlülüğüne uygun davranmalı ve bu hususta basiretli tacir gibi hareket etmelidir. Bu yükümlülüğe aykırı davranılması durumunda zayi belgesi verilmesi istemini kabul etmek mümkün değildir.(Yargıtay 11.Hukuk Dairesi 2008/3544 E,2009/7573 K)
Yargıtayın bu husustaki yerleşik kararlarına göre zayi belgesi verilmesi için tacirin kendisine kusur izafe edilemeyecek olan ve irade dışında meydana gelen olayların gerektiği, tacirin belgelerini muhafazada gerekli dikkat ve özeni göstermesi, ayrıca defter ve belgelerini şirket merkezinde bulundurması ve koruması için gerekli tedbirleri alması gerektiği, bu sağlanamadığı takdirde en azından ticari belgelerin araç içerisinde özensiz biçimde taşınmaması gerektiği tüm bu davranışların basiretli bir tacir davranışı olmadığı, işyeri önüne bırakılan araçta fatura saklanmasının özenli bir davranış olmaması nedeniyle zayi iddiasının samimi ve inandırıcı olmadığı kabul edilmiştir.
Davacının araçtan çalınmaya ilişkin iddiası da çelişkili ve inandırıcı bulunmamıştır. Davacı dava dilekçesinde ki “…. plakalı aracı ile “…. Osmangazi BURSA” adresindeki “İnce Medya” adlı işyerine gelmiştir. Arabasını her zaman park ettiği yere yani işyerinin tam karşısına (No:23 sayılı adresin önüne) park ederek, işyerine doğru hareketlendiğinde aracının sol arka camının kırık olduğunu fark etmiştir. İşyerine gelmeden önce birkaç yere uğramış olmasına rağmen, aracının camının ne zaman, nerede ve nasıl kırıldığı hakkında bir bilgisi bulunmamakadır” şeklindeki iddiası inandırıcılıktan uzaktır. Camı kırık bir halde seyehat eden bir sürücünün bunu uzunca bir süre fark etmemesi inadırıcı değildir. Hareket halindeki araçta hıza bağlı oluşacak rüzgar ve aracın içerisinde ve çevresinde oluşacak cam kırıkları, camı kırarken kullanılan ve araç içinde bulunan taş fark edilmeyecek olgular değildir. Yine araçtan çalınan fatura koçanları maddi varlığı bulunmayan hırsız için çalınmaya değer ekonomik kıymeti olmayan belgelerdir. Bu açıdan da fatura koçanlarının çalınış biçimi mahkememizce inandırıcı bulunmamıştır.
Yargıtay 11.Hukuk Daire’sinin 18/06/2018 gün ve 2016/13593 – 2018/4525 sayılı ilamı da benzer bir olayda araçta zayi talebine konu belgelerin çalınmasına ilişkin olayda aynı şekilde içtihat etmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Yasası gereğince alınması gerekli 59,30 TL harç başlangıçta alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına
4-Kesinleşme süreci tamamlana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı 27/12/2021

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza