Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

……
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/704
KARAR NO : 2023/65
HAKİM : ……
KATİP : ……

DAVACI :……
VEKİLİ : Av…….
DAVALI : 1-……
VEKİLİ : Av. ……
2……
VEKİLİ : Av…….
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/08/2021
KARAR TARİHİ : 19/01/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 24/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı arasındaki gerçekleşen ticari ilişki neticesinde başlatılan Bursa 20. İcra Müdürlüğünün 2019/… E. sayılı dosyasında borçlu olmadığının tespitine, toplam alacak üzerinden %20’den aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatının davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.
Davalı …Traktör Üretim ve Pazarlama A.Ş. Cevap dilekçesinde özetle; davaya konu senedin alacaklısı, temlik sözleşmesi’nin akdedilmesiyle birlikte …olduğunu, … … ‘nin tüzel kişiliği birleşmeyle birlikte son bulduğundan işbu davada … …’ye husumet yöneltilmesi mümkün olmadığını, davacı şirketin müvekkili şirkete fatura borcunun olduğunu, takibin usule uygun yapıldığını, açıklanan nedenlerle öncelikle usulden reddine, her halükarda davanın reddine, davaya konu takip tutarının %20’sinden az olmamak koşuluyla davacı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasına karar verilmesi talep edilmiştir.
Davalı …Tarım Makinaları Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi’nin usulüne uygun tebligata rağmen cevap dilekçesi sunmadığı anlaşıldı.
Deliller;
Bursa Vergi Dairesi’ne, İstanbul Vergi Dairesi’ne, Bursa İl Emniyet Müdürlüğü’ne yazılan müzekkereye cevap verildiği cevabi yazının dosya arasında olduğu anlaşılmaktadır.
SMMM Bilirkişisi … …… Raporunun Sonuç Kısmı: “1- Davalı …Traktör Üretim Pazarlama A.Ş.firmasının 2018 ve 2019 yılı ticari defterlerinin TTK. Hükümlerine uygun tutulduğu, sahibi lehine delil olabileceği,2- Davalı defterine göre dava konusu aracın davalı … firması tarafından …Tarım Makinaları San. Tic. Ltd.Şti.ne 30.04.2018 tarihinde KDV dahil 116.027.14.TL. bedel ile satıldığı,3- Aynı aracın 26,10.2018 tarihinde …Tarım Makinaları Sanayi ve Tic, Ltd.Şti. tarafından 091069 seri ve 26.10.2018 tarihli iade faturası ile … Lendini firmasına iade edildiği görülmektedir. 26.10.2018 tarihi itibari ile davalı … firmasının …firmasından 18.907.703.51.TL alacaklı olduğu görülmektedir.” şeklindedir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ, HUKUKİ KABUL VE GEREKÇE

Dava, kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile başlatılan takipten kaynaklı menfi tespit istemine ilişkindir.
Dava dilekçesinde özetle; davacının davalı … … bayisi olan diğer davalıdan traktör satın aldığı, traktörün bedeli olarak bayi olan firmaya bir araç verdiği ve kalan kısım için 65.000,00 TL’lik senet verdiği, traktörün şasi numarasında sorun olduğu için traktörün davacıdan geri istendiği, davacının da traktörü iade ettiği, ancak imzalanan senedin kendisine iade edilmediği, davalıların tüm bu hususları bildikleri ve kötü niyetli oldukları vakıalarından hareketle menfi tespit isteminde bulunulmuştur.
Davalı …Traktör cevap dilekçesinde özetle; davaya konu senedin alacaklısı, temlik sözleşmesi’nin akdedilmesiyle birlikte …firması olduğu, … … ‘nin tüzel kişiliği birleşmeyle birlikte son bulduğu, davacı şirketin müvekkili şirkete fatura borcunun olduğu, takibin usule uygun yapıldığı savunması ile davanın reddi talep edilmiştir.
Bursa 20. İcra Dairesinin 2019/… Esas sayılı icra dosyası UYAP’tan ilişkili dosya olarak eklenmiş ve mahkememizce takibe dayanak senet incelenmiştir. Senedin keşidecisinin davacı olduğu, lehtarının ise davalı …Tarım Makinaları Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi olduğu, lehtarın senedi diğer davalıya ciro ettiği anlaşılmaktadır. Davalı …şirketi ise gerek davacı ve gerekse diğer davalı lehtara karşı kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatmıştır.
Öncelikle ifade edilmesi gereken husus; keşideci olan davacının ciranta hamile karşı ancak senet metninden anlaşılan mutlak defileri ileri sürmesi söz konusu olabilir. Lehtar ile aralarındaki ticari ilişkiden kaynaklı olan defiler ciranta hamile karşı ileri sürülemez, meğer ki ciranta hamil bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun. (TTK m.687) Bu bağlamda senedin ciranta hamili olan davalı … … bile bile davacının zararına hareket etmesinin davacı tarafından ispatlanması gerekmektedir.
Dosya kapsamında yapılan yargılama ve toplanılan delillere kısaca değinmek gerekir ise; dava dilekçesinin ekinde davacının iddiasının temelini oluşturan traktörün iade edildiğine ilişkin faturanın sunulduğu, senet suretinin sunulduğu, BA-BS formalarının getirtildiği, icra dosyasının ilgili evraklarının getirtildiği görülmektedir.
Dava senetten kaynaklı menfi tespit istemine ilişkindi ve davacının vergi kaydına bakıldığında, davacının potansiyel mükellefiyet kaydının olduğu, yani tacir olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda davacı ile lehtar davalının ticari defterlerinin HMK m.222’ye göre incelenip davacı lehine delil olma durumu söz konusu değildir. Ayrıca davacı, HMK m.222/5 gereğince münhasıran lehtar davalının ticari defterlerine dayanmadığından lehtar davalının ticari defterleri ihtarlı olarak istenmemiştir.
Davacı temel ilişkiden kaynaklı borçlu olmadığını ancak yazılı delille ispatlayabilir. Keza davacı, ciranta hamil olan davalı …şirketine karşı ise borçlu olmadığının ispatı için ise ancak senet metninden kaynaklı mutlak defileri ileri sürebilir. Senede bakıldığında kambiyo senedi olma vasfını etkileyen bir husus olmadığı gibi davacının bu yönde bir iddiası da yoktur. Davacı ciranta hamil olan davalı …firmasının davacının bile bile zararına hareket ettiğini ispat yönünde bir delil de sunmadığı anlaşılmaktadır.
Davalı ciranta hamil olan şirketin davalı … Motor şirketi ile birleşmesinden kaynaklı olarak davacıya HMK m.124 bağlamında beyanlarını sunmak üzere süre verilmiş ve davacı davasını … Motor şirketine yöneltmiştir.
Davacı yana lehtar ile aralarındaki temel ilişkiden kaynaklı olarak; borçlu olmadığının tespiti bağlamında yemin deliline dayandığından yemin teklif etme hakkı hatırlatılmış, ancak davacı yemin teklif etme hakkını kullanmamıştır.
Sonuç olarak; davanın kambiyo senedinden kaynaklı menfi tespit davası olduğu, davacı keşidecinin lehtara karşı borçlu olmadığını ispatlamak için yazılı delil sunması gerektiği, ancak davacının bu şekilde yazılı delilinin olmadığı ve davacının yemin teklif etme hakkını da kullanmadığı, davacının senedin ciranta hamiline karşı ancak senet metninden anlaşılan defileri ileri sürebileceği ve senedin de kambiyo vasfına etki eden bir hususun söz konusu olmadığı, davacının ciranta hamil davalının borçlunun bile bile zararına hareket ettiğini de ispatlayamadığı anlaşıldığından ispatlanamayan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Ayrıntısı ve yasal gerekçesi izah edildiği üzere;
1-Davanın reddine,
2-İcra takibinin tedbiren durdurulmasına karar verilmediğinden davalı … Motor Üretim ve Pazarlama Anonim Şirketi’nin tazminat talebinin reddine,
3-Hüküm tarihi itibariyle alınması gereken 179,90 TL karar ve ilam harcının 1.110,04 TL peşin harçtan mahsubu ile fazla alınan 930,14 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı … Motor Üretim ve Pazarlama Anonim Şirketi tarafından yapılan 265,50 TL tebligat giderinin davacıdan alınarak, davalı … Motor Üretim ve Pazarlama Anonim Şirketine verilmesine,
6-Davalı … Motor Üretim ve Pazarlama Anonim Şirketi ve davalı …Tarım Makinaları Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi kendilerini vekille temsil ettirdiklerinden AAÜT m.13 hükümlerine göre hesaplanan 10.400,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak, davalılara eşit şekilde verilmesine,
7-6325 sayılı Kanunun 18/A maddesinin 12 ve 13. Fıkralarına göre; suç üstü ödeneğinden zorunlu arabulucuya ödenen 1.360,00 TL’nin davacıdan alınarak, hazineye irat kaydına,
8-HMK m.333 gereğince yatırılan avansın kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
9-Gerekçeli kararın talep halinde taraflara tebliği ile tebliğ giderinin eksik olması halinde giderin talepte bulunandan alınmasına,
Dair; davacı vekilinin ve davalı … Motor vekilinin yüzüne karşı, diğer davalının ise yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren Bursa Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 19/01/2023

Katip ……
¸e-imzalıdır

Hakim ……
¸e-imzalıdır