Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

…
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/470 Esas
KARAR NO : 2022/641

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – … …
VEKİLİ : Av. ……
DAVALI : … – … …
VEKİLİ : Av. …..
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/07/2018
KARAR TARİHİ : 25/05/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 17/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVACININ TALEBİ : Davacı taraf dava dilekçesinde, davalı ile aralarında bir proje ortaklığı kurulmasının amaçlandığını bunun için davalı tarafa toplam 1.519.500,00 TL ödeme yapıldığını ancak proje gerçekleşmeyince avansın iadesi gerektiğini davalı tarafın 519.500,00 TL tutarında avansı iade ettiğini bakiyeyi ödemediğini bunun üzerine Bursa 19.İcra Dairesinin 2018/… esas sayılı dosyası ile takip başlattıklarını, davalı tarafın takibe haksız biçimde itiraz ettiğini ileri sürerek itirazın iptaline karar verilerek davalının icra inkar tazminatına mahkum edilmesini istemiştir.
DAVALININ CEVABI : Davalı taraf cevap dileçesinde, davanın reddini istemiş, gönderilen paranın EPS kesim hattı imalatı için gönderildiğini, herhangi bir proje yahut ortaklık için avans olmadığını, EPS hattının çalışır vaziyette teslim edilmediğini, davacı tarafa borçları bulunmadığını ileri sürmüş, davacının kötü niyet tazminatına mahkum edilmesini istemiştir.

DELİLLER ve GEREKÇE:
Dava Bursa 19. İcra Müdürlüğünün 2018/… sayılı dosyasında davalı borçlunun ödeme emrine itirazının iptali istemine ilişkindir.
Davacı taraf takip konusu alacağın davalı ile yurt dışında gerçekleştirilmesi planlanan EPS blok üretim hattının kurulması amacıyla proje kapsamında davalı tarafa avans ödemesi olarak gönderilen tutarların iadesi istemine ilişkindir.
Davacı taraf takibe ve davaya dayanak olarak … ‘a ait 16/06/2017 tarihli 1.369.500,00 TL havale makbuzunun ve Kuveyt Türk Bankasına ait 16/06/2017 tarihli 150.000,00 TL tutarındaki havale makbuzunu sunmuştur. İlk makbuzda proje avans ödemesi açıklaması bulunmaktadır. İkinci ödeme makbuzunda ise; ön avans ödemesi 2 açıklaması bulunmaktadır.
Davalı tarafça davacıya bir kısım havaleler iade olarak gönderilmiş, açıklama kısmında da avans iadesi olarak açıklama yapılmıştır. İade havalelerinin tarihi 22/08/2017, 02/10/2017 ve 07/02/2018 tarihleridir. Toplam tutarları 519.500,00 TL’dir.
Davacı taraf davalıya gönderilen toplam 1.519.500,00 TL avans ödemesinin 519.500,00 TL’lik kısmının tekrar havalelerle iadesinin yapıldığını ancak; kalan tutarın iade edilmediğini iddia etmiştir. Alacak istemini bu iddiaya dayandırmıştır.
Kural olarak havale açıklama bulunmadığı takdirde TBK 555. Maddesi uyarınca bir borcun ifası için gönderildiğine karine teşkil eder. Havale bir ödeme vasıtası olup, var olan bir borcun ödendiğini gösterir. Bu karinenin aksini havaleyi gönderen şahsın ispat etmesi gerekir. Bunun ispatı bakımından da havale makbuzu üzerine dercedilecek kayıtlar ispat aracı olacaktır.
Mahkememizce daha önce davanın kabulüne karar verilmiş bu karar Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi tarafından kaldırılmıştır.
Kaldırma gerekçesinde; “Tarafların makine alım-satım ilişkisine yönelik iddiaları leasing satış sistemine uymamaktadır. Şöyle ki leasing sureti ile satın almalarda leasing firması makineyi satın alıp müşterisine bedel karşılığı kiralar. Yani alıcı satıcıya doğrudan ödeme yapmaz. Ödemeyi leasing firması yapar. Bu yön itibari ile tarafların iddia ve savunmaları aralarındaki ticari ilişkinin ne şekilde gerçekleştiğini açıklamaya yeterli değildir. HMK 31. madde gereği Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir. Mahkemece taraflara isticvap yapılarak aradaki ticari ilişkinin ne şekilde olduğu açıklattırılması, makine leasing kanalı ile alınmış ise davacı tarafından davalıya neden ödeme yapıldığı, leasing firması tarafından davacıya makine bedeli ödemesi yapılıp yapılmadığı, leasing firması olduğu belirtilen … A.Ş’nin katılım bankası da olduğu göz önüne alınarak işlemin leasing işlemi olup olmadığı özellikle davalının davacıya fatura bedeli kadar havalesi ile davacının katılım bankasına fatura kesme tarihi aynı tarih olduğu gözetilerek katılım bankasının uyguladığı bir proje olup olmadığı (alım-satım bedeli olup olmadığı) hususlarının açıklattırılarak leasing veya katılım bankasına ilişkin belgeler getirtilerek incelenmesi sureti ile karar verilmesi gerek” tiği belirtilmiştir.
Kaldırma kararı sonrasında Finans Katılım Bankasına müzekkere yazılarak leasinge ilişkin belgeler celp edilmiş, davacı ve davalı şirket yetkilileri isticvap edilerek duruşmada beyanları alınmıştır.
Davacı şirket yetkilisi Arabistan’da üretim hattı kurulabilmesi için avans ödemesi niteliğinde toplamda 1.519.500,00 TL tutarında para gönderildiğini, proje hayata geçmediği için 519.500,00 TL’lik kısmın iadesinin yapıldığını fakat 1.000.000,00 TL’lik kısmın iade edilmediğini belirtmiştir.
Davalı şirket yetkilisi ise; davacı taraftan leasingle bir mal satın almak istediğini, satın alınacak makinenin hali hazırda var olan değil üretimi yapılacak bir makine olduğunu, leasing ile alımın … aracılığıyla gerçekleştirildiğini, leasing firmasının davacıya 1.919.500,00 TL tutarında leasingli malın bedelini ödediğini ancak bu ödeme tarihinde henüz malın teslim edilmemiş olduğu, teslim edilmediği içinde bu bedelin 1.519.500,00 TL’lik kısmının davacı tarafça kendisine geri iade edildiğini ileri sürmüştür.
Davalı tarafın beyanları leasingle mal alımına uygun olmadığı gibi gerek davacı tarafın havale makbuzlarındaki açıklamalarına gerekse davalı tarafın yaptığı iade ödemelerdeki avans iadesi açıklamalarına uygun değildir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 190. maddesi ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 6. maddesi gereğince iddia eden, iddiasını ispat yükümlülüğü altındadır.
Davacı taraf havale makbuzundaki açıklama ve bu tutarın gönderilmesi ile davalı tarafında iade ettiği tutarlar ve iade makbuzlarındaki açıklamalar dikkate alındığında davacının geri iade edilmeyen 1.000.000,00 TL avans iade alacağının kaldığı ortadadır. Bu kayıtların aksini iddia eden davalı taraf bu iddiasını ispatlamalıdır.
Gerek tarafların tacir oluşu gerekse uyuşmazlığa ve davalının iddiasına konu tutar dikkate alındığında davalı taraf iddiasını yazılı delillerle ispatlamalıdır.
Davalı taraf bu iddiasını ispatlamaya çalışırken davacının taraf olmadığı dava dışı … A.Ş. İle aralarındaki yaptığı leasing sözleşmesine atıf yapmaktadır. Oysa bu sözleşmenin tarafları davalı leasing firması olup davacı sözleşmedeki maddelerin ve hükümlerin tarafı değildir.
Davalı taraf leasing firmasına bir ödeme yapıldığını fakat leasing firması tarafından kendisine bir mal teslim edilmediğini ileri sürüyor ise bu iddiasını akdin karşı tarafı olan leasing firmasına ileri sürmesi gerekir. Sözleşmede tarafların leasing firmasına başvuruya ilişkin koymuş olduğu bağıtlar sözleşmenin taraflarını bağlar.
Leasing sözleşmesi leasing firması ile davacı arasında leasing firmasına bir malın mülkiyetinin devri borcunu yükler. Leasing firması da leasing sözleşmesi ile bu malı 3. Bir kişinin kullanımına açar ve leasinge konu borçlar sona erdiğinde mülkiyet 3. Kişiye geçer. Burada iki ayrı hukuksal ilişki mevcuttur.
Davalı taraf iddiasında üçlü bir hukuksal ilişki iddiası içerisindedir. Bunu da mal henüz davalıya teslim edilmediği için mal bedeli olan 1.519.500,00 TL tutarın davacı tarafından davalıya iade edilmiş olduğu iddiası ile ortaya koymaktadır. Eğer davacı ile davalı arasında böyle bir akdi ilişki kurulmuş ise; bu akdi ilişkinin de HMK 190. Maddesi uyarınca bunu iddia eden davalı tarafça ispatı gerekir.
Bu iddiada yazılı delille ispatlanmalıdır. Ancak taraflar tacir olmasına rağmen aralarında böyle bir yazılı akit yapmamışlardır.
Yazılı delil bulunmadığından davalı tarafça da yemin deliline dayanılmış olmadığından davalı iddialarını ispatlayamamış kabul edilmiştir. Bu nedenle davanın kısmen kabulü ile ödeme emrine itirazın iptaline karar verilmiştir.
Davacı takipte 1.000.000,00 TL asıl alacak istemesine rağmen davayı 1.099.506,10 TL üzerinden açmıştır. İtirazın iptali davaları takiple sıkı sıkıya bağlı davalardandır. Nitekim iade edilmeyen bakiye tutarda 1.000.000,00 TL tutarındadır. Açılan davanın miktarı gözetilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE;
1-Bursa 19. İcra Müdürlüğünün 2018/… sayılı dosyasında davalının ödeme emrine itirazının İPTALİNE,
2-Takibin 1.000.000,00 TL asıl alacak üzerinden bu alacağa yıllık %9,75 oranında ve değişen oranlarda avansı faizi uygulanmak suretiyle DEVAMINA,
3-1.000.000,00 TL’nin %20’si tutarındaki icra inkar tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya ÖDENMESİNE,
4-Fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
5-Harçlar yasası gereğince alınması gerekli 68.310,00 TL haçtan başlangıçta alınan 13.776,82 TL harcın mahsubu ile bakiye 54.533,18‬ TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
6-Davacı tarafından yapılmış olan 35,90 TL başvurma harcı, 13.776,82 TL peşin harç, 1.820,93 TL yargılama gideri olmak üzere toplam 14.218,79 TL giderin kabul-red oranına göre davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı taraf kendisini vekaletnameli vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ ye göre hesap ve takdir edilen 67.050,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
8-Davalı taraf kendisini vekaletnameli vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ ye göre hesap ve takdir edilen 13.403,08 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesi İstinaf Yargı Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.25/05/2022

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır