Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

…
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/312 Esas
KARAR NO : 2022/359

BAŞKAN : …
ÜYE …
ÜYE : …
KATİP : …

DAVACI :…
VEKİLİ : Av….
Av….
DAVALI : …
VEKİLİ : Av….
DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/03/2021
KARAR TARİHİ : 23/03/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 23/04/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı taraf dava dilekçesinde özetle ; Davacı ile davalı arasında davalı şirkete ait makine parkurunun davacı şirket üzerinden satışı için anlaşma sağlandığını, bu kapsamda davacının makinelerin satışı için aracılık faaliyetinde bulunduğunu, dava dışı GİBBS firması ile 2.200.000,00 AVRO karşılığında dava dışı firmaya satımı konusunda anlaşma sağlandığını, davalı tarafça 23/03/2011 tarihinde davacı şirket adına 1 adet proforma fatura düzenlendiğini, davacı tarafça da davalı şirketin hesabına 06/04/2011 tarihinde 100.000,00 AVRO havale edildiğini, davacının makina parkurunun dava dışı GİBBS firmasına satışı için 23/03/2011 tarihinde de 1 proforma fatura düzenlediğini, davalının herhangi bir sebep göstermeden söz konusu makinelerin satış ve teslimini gerçekleştirmediğini, davalı tarafça 21/11/2011 tarihli tek taraflı bir ihtar yazısı ile faturanın iptal edildiğinin bildirildiğini, söz konusu makinenin dava dışı … A.Ş. firmasına satışının gerçekleştirildiğini, davalının 100.000,00 AVRO tutarındaki bedeli davacıya iade etmediğini, … A.Ş. ile yapılan sözleşmenin % 10 ‘ u tutarındaki bedel olan 171.500,00 TL komisyon alacağının tahsili amacıyla Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesine dava açıldığını, bu davada komisyon sözleşmesinin dava dışı firma ile yapıldığı gerekçesiyle reddedildiğini ve bu kararın kesinleştiğini, davacının davalının yaptığı bu işlemlerle davacının dava dışı GİBBS şirketi ile aralarındaki ticari itibar kaybına neden olduğunu ve bu nedenle davacının maddi zarara uğradığını 100.000,00 AVRO maddi ve 2.000,00 AVRO manevi zararın davalıdan tahsilini talep etmişlerdir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle ; Davacının talebinin zamanaşımına uğradığını, davacı tarafın taraflar arasındaki anlaşma şartlarına uymadığı için davalı tarafça edimin yerine getirilemediğini, bu nedenle davalının zarara uğradığını, sözleşmeye aykırı davranan tarafın karşı taraf ve dava dışı GİBBS firması olmasına rağmen zarar talebinde bulunamayacağını, davacı şirketin üstlenmiş olduğu aracılık hizmetini ifa edemediğini, söz konusu makine parkurunun 2.200.000,00 AVRO ‘ ya satılacağı yerde sözleşmeye aykırı iş ve eylemler nedeniyle davalı tarafından 1.715,000,00 AVRO ‘ ya satılmak durumunda kalındığını bu sebeple davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe;
Dava, davalının ürettiği bir adet makine parkurunun davacı şirket üzerinde dava dışı GİBS İnternational firmasına satışından doğan zarar istemine ilişkindir.
Davacı yapmış olduğu bu aracılık nedeniyle 100.000,00 Euro maddi zararının 2.000,00 Euro da manevi zararının davalıdan tahsilini istemiştir.
Davacı davalının makina parkurunun GİBBS firmasına devretmediğini, dava dışı … … Dokuma A.Ş. ‘ye devrettiğini bu devir nedeniyle Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2016/349 sayılı dosyasında %10 komisyon bedeli olan 171.500,00 Euro için alacak davası açtıklarını belirtmişlerdir.
Davalı taraf sözleşme ilişkisini inkar etmemiş ancak; davacının aracılık hizmetini ifa edemediğinden dava dışı alıcının sözleşme ilişkisi nedeniyle kusurlu davranışlarından dolayı satışın gerçekleşemediğini, parkurun daha düşük bedelle dava dışı … … Dokuma A.Ş.’ye 1.715.000,00 Euro’ya satıldığını, davacının Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2016/349 esas sayılı dosyasında komisyon alacağı olarak 171.500,00 Euro alacağın tahsili istemi ile ilgili davanın reddedildiğini ileri sürerek eldeki davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2016/349 esas sayılı dosyası ve karar ilamı incelendiğinde 171.500,00 Euro komisyon alacağına ilişkin davalı … Tekstil A.Ş.’nin … … Dokuma A.Ş.’ye makinaların satışına davacının aracılık yapmadığı gerekçesiyle komisyon alamayacağı kabul edilerek davanın reddine karar verilmiştir.
Eldeki davada davacının dava dışı GİBBS firmasına makina parkurunun satışı için aracılık ettiği noktasında ihtilaf yoktur. Oysa 2. Asliye Ticaret Mahkemesi dosyasında davalının … … Dokuma A.Ş.’ye makina parkurunu satması işleminde davacının herhangi bir komisyon sözleşmesi bulunmadığı için dava reddedilmiştir.
Taraflar arasında eldeki uyuşmazlıkta davacının aracılık ettiği hususta ihtilaf bulunmadığından komisyon sözleşmesi uyarınca davacının talebi konu alacağı ile ilgili bir değerlendirme yapılması gerekecektir.
Taraflar arasında sözleşme aracılık (komisyon) sözleşmesi niteliğindedir. Sözleşmenin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan 818 sayılı BK 404 – 407 maddeleri ile 6762 sayılı TTK ‘ nun 100 ve devamı maddeleri dikkate alınmalıdır.
Davalı taraf dava dışı GİBBS firmasının akde aykırı davrandığını ve onun kusuruyla makina satışının gerçekleşemediğini ileri sürmüştür.
818 sayılı Borçlar Kanunu hükümleri dikkate alındığında; Tellallık, bir akittirki onunla tellal, ücret mukabilinde bir akdin yapılması imkanını hazırlamağa veya akdin icrasına tavassut etmeğe memur edilir. Tellallık hakkında, umumi surette vekalet hükümleri ceridir. Gayrimenkul tellallığı,akdi, yazılı şekilde yapılmadıkça muteber olmaz. (Madde 404)
Yaptığı hazırlık veya icra eylediği tavassut akdin icrasına müncer olunca, tellal ücrete müstahak olur.Akit, taliki bir şart ile yapılmış ise ücret şartın tahakkukunda lazım olur. Yapacağı masrafın tellala verileceği mukavele edilmiş ise,iş bir neticeye müncer olmasa bile tellal masrafını alır. (Madde 405)
Ücret tayin edilmediği takdirde tarife varsa ona göre ücret verilmek lazım gelir.Tarife yoksa müteamil olan ücret mukavele edilmiş sayılır. (Madde 406)
Tellal, borçlarına muhalefetle diğer tarafın menfaatine hareket eder veya hüsnü niyet kaideleri hilafına diğer akitten ücret vadi alırsa ücrete ve yaptığı masrafa ait olan haklarını zayi eyler. (Madde 407)

6098 sayılı TBK’nun 520-523 maddelerinde de benzer düzenlemeler bulunmaktadır.
Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde ücrete hak kazandığı sözleşmedir. Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır. Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz. (MADDE 520)
Simsar, ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır. Simsarın faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa ücret, koşulun gerçekleşmesi hâlinde ödenir. Simsarlık sözleşmesinde simsarın yapacağı giderlerin kendisine ödeneceği kararlaştırılmışsa, simsarın faaliyeti sözleşmenin kurulmasıyla sonuçlanmamış olsa bile giderleri ödenir. (MADDE 521)
Ücret, belirlenmemişse tarifeye, tarife yoksa teamüle göre ödenir. (MADDE 522)
Simsar, üstlendiği borcuna aykırı davranarak diğer tarafın menfaatine hareket eder veya dürüstlük kurallarına aykırı olarak diğer taraftan ücret sözü alırsa, ücrete ve yaptığı giderlere ilişkin haklarını kaybeder.
(MADDE 523)
Ticaret işleri tellallığı ise; sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan 6762 sayılı yasanın 100 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.
Taraflardan hiçbirine ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya müstahdem yahut acente gibi bir sıfatla daimi bir surette bağlı olmaksızın, ücret karşılığında, ticari işlere mütaallik mukavelelerin akdi hususunda taraflar arasında aracılık yapmayı meslek edinen kimseye tellal denir. Tellallar bu fasılda gösterilen hakları haiz ve borçlarla mükelleftirler. Ticari olmıyan işlere dair olan mukavelelerin akdi hususunda aracılıkla meşgul olan veya ticari bir aracılık işini arızi olarak üzerlerine alan kimseler hakkında Borçlar Kanununun 404 ila 409 uncu maddeleri tatbik olunur. 24 üncü madde hükmü mahfuz kalmak üzere Borçlar Kanununun 409 uncu maddesi hükmü ticaret tellallığına da tatbik olunur. Borsa tellalları hakkındaki hususi hükümler mahfuzdur. (Madde 100)
Muamele yapılınca veya mukavele bir şarta bağlı ise şart tahakkuk edince bordroyu vermiş olan tellal ücretini istemek hakkını haizdir. Bu hak muamelenin yapıldığı günden itibaren bir yıl geçince müruruzamana uğrar. Eğer mukavele yapılmaz veya talik olunduğu şart tahakkuk etmezse, tellal, bu işteki teşebbüslerinden dolayı ücret isteyemez. ( Madde 106 )
Ücretin miktarı, mukavele ve tarifelere ve bunlar yoksa mahallindeki ticari teamüle göre tayin olunur. (Madde 107)
Tellal ücretini hangi tarafın ödiyeceği mukavele veya kanun ile tayin edilmemiş ise, mahallindeki ticari teamül nazara alınır; bu da yoksa taraflar bu ücreti yarı yarıya öderler. ( Madde 108)
Tellal tarafından yapılacak masrafların ödenmesi kararlaştırılmışsa muamele bitirilmese bile, bu masraflar istenebilir. (Madde 109)
Tarafsızlığı ihlal edecek derecede akıdlerden birini iltizam eden veya hüsniniyet kaidelerine aykırı mahiyette bunların birinden kendisine menfaat temin eden tellalın, ücret ve masrafları istemek hakkı kalmaz. (Madde 110)
Görüldüğü üzere tellal aracılık faaliyetini yerine getirip tarafları bir araya getirmiş ise görevini yerine getirmiş sayılır. Taraflardan birinin kusuru ile sözleşme icra edilememiş ise; bundan tellalı sorumlu tutmak mümkün değildir. Davalı taraf dava dışı GİBBS firmasının kusurlu davranışları nedeniyle sözleşme ilişkisinin sonlanamadığını ve satışın gerçekleşemediğini ileri sürerek davacının kendisine göndermiş olduğu 100.000,00 Euro’yu iade etmediğini savunmuştur.
Davacı taraf eldeki davayı Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesindeki dava reddedildikten sonra açmıştır. Bu davada …’a satışta aracılık bedeli tahsil edemediği için GİBBS firmasına olan aracılıkta davalıya gönderilmiş olan 100.000,00 Euro’nun iadesi istenilmiştir.
Davacının davalıya 100.000,00 Euro gönderdiği konusunda ihtilaf yoktur, bu durum davalının kabulündedir.
Davacının sözleşmenin gerçekleşmesi için göndermiş olduğu 100.000,00 Euro davacının yaptığı aracılık sözleşmesi kapsamında ortaya çıkan zararıdır. Davalı taraf dava dışı GİBBS firmasının kusurlu davranışlarına atıf yaparak davacının göndermiş olduğu bedeli davacıya geri iade etmekten imtina edemez. Gerek TTK’da düzenlenen ticaret işleri tellalığına ilişkin hükümler gerekse 818 sayılı Borçlar Kanunu ve 6762 sayılı TBK hükümleri uyarınca tellalın davacıya ödemiş olduğu bedeli iadesini isteme hakkı vardır. Tellalın ücreti için TBK ve TTK’da zamanaşımı süresi öngörülmüş ise de; sözleşmeden kaynaklanarak ortaya çıkan 100.000,00 Euro bu zarar nedeniyle TBK’ nun genel zamanaşımı hükümleri uygulanmalıdır. Bu zamanaşımı süresi de 10 yıl olduğundan 100.000,00 Euro’nun 06/04/2011 tarihinde davalıya gönderilmiş olduğu, eldeki davanın da 30/03/2021 tarihinde açılmış olduğu dikkate alındığında davacının 100.000,00 Euro alacak istemine ilişkin davasının kabulüne karar verilmiştir.
Davacı manevi tazminat istemiştir. Davacı tüzel kişi tacir olup sözleşme ilişkisine aykırılık nedeniyle manevi zarar isteminde bulunamaz. Bu ister davalının kusurlu davranışında isterse dava dışı GİBBS firmasının kusurlu davranışından kaynaklansın. Bu sebeple manevi zararın bulunup bulunmadığı bakımından davacının aracılık ettiği sözleşmede hangi tarafın kusurlu olduğu araştırılmasına ve tartışılmasına gerek duyulmamıştır. Zira davacının manevi tazminat istemi reddedilmelidir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davacının alacak istemiyle ilgili kabulüyle 100.000 Euro alacağın dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4a maddesi uyarınca işleyecek faiziyle birlikte davalıdan tahsiline davacıya ödenmesine
2-Davacının manevi tazminat isteminin reddine
3-Maddi tazminat davası yönünden; Harçlar Yasası gereğince alınması gerekli 65.509,29 TL harçtan başlangıçta alınan 16.710,80 TL peşin harçtan mahsubu ile artan 48.498,49 TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
5-Davacı tarafça yapılan 59,30 TL başvurma harcı, 16.710,80 TL peşin harç, 38,50 TL yargılama gideri olmak üzere toplam 16.808,6‬0 TL ‘ nin kabul red oranına göre 16.470,00 TL’sinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Maddi tazminat yönünden Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T. ‘ ye göre hesap ve takdir edilen 65.017,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
7-Manevi tazminat yönünden davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T. ‘ ye göre hesap ve takdir edilen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
8-Kesinleşme süreci tamamlana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.23/03/2022

Başkan …
E-Imzalıdır.
Üye …
E-Imzalıdır.
Üye …
E-Imzalıdır.
Katip …
E-Imzalıdır.