Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/15
KARAR NO : 2021/531

HAKİM :….
KATİP : … …

DAVACI : … – … …
VEKİLİ : Av. … …
DAVALI : 1- … – … …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI :2-…
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/02/2016
KARAR TARİHİ : 27/05/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 03.06.2021
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA : Davacı vekili dilekçesi ile; Davalı şirketin hazır su üreticisi olup müvekkili ile 17/11/2014 tarihli bayilik sözleşmesi imzalanmış ve davalıya aynı gün müvekkili tarafından 17/11/2014 tarihli vade tarihi boş bırakılan 20.000,00 TL lik teminat senedinin verilmiş olduğunu, sözleşmenin 2. Maddesinin son cümlesinde ” … ayrıca bu hususta teminatın yetmediği oranda bakiye alacak için 15 günlük ödeme ihtarında bulunmaya ve bu ihtara rağmen ödeme yapılmadığı taktirde bayilik sözleşmesini tek taraflı olarak fesih yetkisine sahiptir” denilerek müvekkili tarafından davalı şirkete bir teminat verildiği vurgulanmakta olup, dava konusu edilen 20.000,00 TL lik 20/04/2015 vade tarihli senedin teminat senedi olduğu konusunda şüphe bulunmayıp yine sözleşmenin 10. Maddesi ile “bayi … tarafından kendisine ariyet olarak veya depozito olarak verilen mallar ile iş bu sözleşmeden doğmuş ve doğacak bütün hak ve alacaklarını karşılamak üzere … tarafından talep edilen … ‘ den müteşekkil teminatı vermekle yükümlüdür” şeklinde düzenleme getirildiğini, bu kapsamda müvekkilinin 17/11/2014 tarihli bayilik sözleşmesindeki hak ve yükümlülüklerini dava dışı bayi …’a 27/02/2015 tarihinde devrettiği anılan sözleşmede sözleşmenin başkasına devrini engelleyecek herhangi bir hüküm bulunmadığını, sözleşmenin devri nedeni ile davalının uğramış olduğ bir zarar bulunmadığını, anılan nedenlerle verilen teminat senedinin icra takibine konu edilmesinin doğru bulunmadığını, icra takibine konu edilen senet nedeni ile Bursa 13. İcra Müdürlüğünün 2015/… esas sayılı icra takibinin durdurulmasına, müvekkilinin 20/04/2015 vade tarihli 20.000,00 TL lik senet nedeni ile borçlu olmadığının tespiti ile icra takibinin iptaline, kötü niyetli davalı aleyhine alacağın % 20 si oranında kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :Davalı vekili davaya cevap dilekçesi ile; davacı tarafça takip konusu senedin teminat senedi olduğu yönünde bir iddia ileri sürülmüş ise de, taraflar arasında düzenlenen 17/11/2014 tarihli bayilik sözleşmesinde takip konusu senedin teminat olarak verildiğine dair herhangi bir atıf bulunmadığı gibi senet metni üzerinde de senedin teminat olarak verildiğini gösteren herhangi bir kayıt bulunmadığını, anılan sözleşmenin 3. Maddesi ile ” Bayilik özellikle bayinin yürüteceği bir iş olup, bayinin iş bu sözleşmede yazılı hak, görev, yetki ve sorumluluklarını hiçbir şekilde gerçek veya tüzel kişi ve kurumlara devredemez…” şeklinde getirilmiş düzenleme ile bayilik sözleşmesinin 3. Kişilere devredilemeyeceği, açıkça düzenlenmiş olup, davacı tarafın bu iddiasının da sözleşme hükümlerine uygun olmadığını, söz konusu senedin davacının sözleşmeden doğan taahhütlerinin yerine getirilmesine temin etmek maksadı ile ileride sözleşnenin gereği gibi ifa edilmemesi halinde gerçekleşebilecek zararları temin etmek maksadı ile alınmış bir senet olduğunu, somut olayda özellikle davacı yana bayilik sözleşmesi ve ilişkisi kapsamında teslim edilen 6631 adet 19 LT lik damacana bedellerinin ifası uğruna teslim alınmış bir senet olduğunu, davacı şirketin ticaret ve bayilik faaliyetini Ankara Bölgesi bayisi .. … Gıda Nak. İnş. Ltd. Şti aracılığı ile yapmakta olup, .. Ltd. Şti ye ait teslim fişlerine bakıldığında 2014 yılı itibari ile piyasa değeri 23.208,50 TL olan ve toplamta 6.631,00 adet 19 Litrelik .. .. .. damacanalarının herhangi bir ücret alınmaksızın davacının bizzat kendisine teslim edilmiş olduğunu, davacı tarafın inkar edemeyeceği şekilde sabit olduğunu, aslında bayilik anlaşması kapsamında düzenlenen sözleşme gereği damacanaların müvekkili şirketten satın alınarak piyasaya arz edilmesi gerekir iken bayiye ek mali külfet getirilmemek amacı ile peşin satış yerine senet alınmak sureti ile bilahare damacana satışından elde edilecek kazanç ile fatura kesilerek ödeme yapmak sureti ile işlemin sonlandırılması amaçlanmış olup, senedin de bu amaçla alındığını, davacı yanın ise sözleşmeye aykırı olarak söz konusu bayiliğini müvekkili şirketin bilgisi dışında 80.000,00 TL karşılığında 3. Kişi …’a devrettiğini davacı tarafın bu kapsamda sözleşmeye aykırı davranmış olup, o tarihe kadar cari hale gelen alacaklarının tahsili amacı ile sözleşmenin icra takibine konu edildiğini, davacı tarafça damacanaların kendilerine teslim edilmeyip devredildiğini, yapılan itirazın ve açılan davanın haksız ve kötü niyetli olup davanın reddine, kötü niyetli davacı aleyhine alacağın % 20 sinden aşağı olmayacak şekilde icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLER VE GEREKÇE;
Bursa BAM 5. Hukuk Dairesi’nin 12/11/2020 tarih ve 2018/… Esas, 2020/… Karar sayılı kaldırma ilamı doğrultusunda; senet davalı tarafça talil edildiği, bu hali ile ispat yükü davalıda olacağı anlaşılmakla, davalının iddia ettiği kadar damacana teslim ettiğini ve senet bedeli kadar alacaklı olduğunun ispat edebilmesi için davalı bir kısım damacana teslim belgesi sunduğu da dikkate alınarak bu belgeler yönünden davacıdan sorulması için ihtarlı isticvap tebligatının gönderilmesine, dosya kapsamında damacana bedel tespiti için bilirkişi incelemesinin yaptırılmasına karar verilmiştir.
Dava, Menfi Tespit davası olup, davacı …’nın Ankara adresinde bulunan işyerinde davalı şirketin Kirazlıyayla adı altında satışa arz edilen su satışı ile ilgili olarak bayiliğini 17/11/2014 tarihli sözleşme kapsamında aldığı, bayilik ilişkisinin davacı şirketin söz konusu bayiliği dava dışı …’a 27/02/2015 tarihinde devrettiği tarihe kadar devam ettiği, davacı taraf ile bayilik ilişkisinin kurulduğu tarih itibari ile icra takibine konu edilen 17/11/2014 düzenleme, 20/04/2015 vade tarihli 20.000,00 TL lik bir adet bononun teminat olarak alındığı, taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 10 ve 23 maddeleri kapsamında vede tarafların dilekçelerinde yazılı açık beyanları ile anlaşılmış olup, senedin sözleşmenin teminatını sağlamak maksadı ile davalı tarafa verilmiş bir teminat senedi olduğu hususu da taraflar arasında şüphesiz olup, davalı tarafça bilahare sözleşmeden kaynaklı alacaklarının tahsili anlamında söz konusu bononun Bursa 13. İcra Müdürlüğünün 2015/… esas sayılı icra dosyası ile icra takibine konu edilmesi nedeni ile davacının sözleşmeden kaynaklı borçlarının bulunmadığı, senedin de teminat senedi olduğundan bahisle itirazda bulunarak iş bu menfi tespit davasını açtığı anlaşılmıştır.
Bursa BAM 5. Hukuk Dairesi’nin 12/11/2020 tarih ve 2018/.. Esas, 2020/… Karar sayılı kaldırma ilamı doğrultusunda; dosya bilirkişi tarafından incelenerek 01.04.2021 tarihli rapor düzenlenmiştir. Rapor içeriğinde; davacı tarafından dosyaya sunulan faturaların davalı tarafça düzenlenmemiş olduğu, dava dışı .. .. Gıda Ltd. Şti tarafından davacı … Emek Ticaret adına tanzim edilmiş, kapalı fatura ve tamamı davacının 2015 yılındaki defterlerinde kayıtlıdır. Davalı tarafından sunulan fişler incelendiğinde; dava dışı .. … Gıda Ltd. Şti tarafından tanzim edildiği, teslim fişlerinin bir kısmında teslimatın bedelsiz olarak yapıldığı 24.12.2014 tarihli teslim fişinde ise 332,50 TL tahsil edildiği bilgisi olduğu, bedelsiz su açıklaması içermeyen ve tahsilat bilgisi de mevcut olmayan fişler esas alındığında; 2126 dolu ve 1785 boş damacana teslimatına ilişkin fiş mevcuttur. 2015 yılına ilişkin birim fiyatı gösterir fatura nüshalarının dosyada mevcut olmakla, yalnızca dolu damacalara ilişkin birim fiyat mevcuttur. Mevcut bilgilere göre damacana bedelleri tespiti için verimli ve denetime elverişli olmadığı belirtilmiştir.
Taraflar arasındaki bayilik sözleşmesi ve ilişkisi çerçevesinde senedin teminat senedi olarak verildiği şüphesiz olup, verilen teminatın amacının ise sözleşme ilişkisinin sonlanması halinde taraflardan birinin sözleşme ve bayilik ilişkisi çerçevesinde cari hesaptan kaynaklı alacağı ya da sözleşmenin ihlali halinde doğacak zararın teminatı olduğu da şüphesiz olup, senedin teminat senedi olduğundan bahisle hiçbir zaman ödenmeyeceği, kayıtsız ve şartsız borç ikrarını içermeyip icra takibine konu edilemeyceği ise öne sürülemeyecek olup sözleşme ilişkisi çerçevesinde alınan teminat senetlerinin amacı da budur. Bu nedenle tarafların bedeli nakden ya da malen alınıp alınmadığı yönünde düzenlemenin aksine teminat olarak verildiği kabul edilen senedin taraflardan biri tarafından talil edildiği yani düzenleme sebebinin değiştirildiği de iddia edilemeyecektir, bedeli nakden alınmıştır şeklinde düzenlenen senedin sözleşmenin teminatı olduğu, sözleşme kapsamında ve her iki tarafın beyanları ile anlaşılmaktadır. Burada önemli olan husus sözleşmenin teminatı olarak verildiği anlaşılan senetten dolayı davalı alacaklı tarafın sözleşme ilişkisinin sona ermesi noktasında cari hesaptan kaynaklı bir alacağı ya da sözleşmenin ihlali nedeni ile doğmuş bir zararı olup olmadığının ve var ise tutarının tespiti olup, mahkememizce yapılan yargılama ve incelemenin konusunu bu husus oluşturmakta olup, davalı tarafça davacı tarafa sözleşmenin başlangıcında verilen 6631 adet piyasa değeri 23.208,50 TL olan 19 litrelik damacanaların kendisine iade edilmediği iddia edilmiş olup taraflar arasında düzenlenen sözleşme kapsamında da sözleşmenin 8. Maddesi ile su satışında kullanılan poli karbonat damacanaların mülkiyeti davacı yana ait olmak üzere satışının yapılacağı kararlaştırılmış ise de, peşin satışın ve ödemenin güçlüğü nedeni ile vadeli olarak teminat senedi karşılığında yapıldığı hususu araştırmaya muhtaç görülmüş davacıya satış ve teslim iş ve işlemlerinin davalı şirketin Ankara bayisi ve dağıtım şirketi olan .. … Ltd. Şti tarafından yürütüldüğü anlaşılmakla bu hususların araştırılması kapsamında Ankara Nöb. Asliye Ticaret Mahkemesine yazılan talimat ile davacı … nın ticari defterleri ile dava dışı bayinin ilişki dönemini kapsayan ticari defterleri inceleme konusu yapılmış taraflar arasında ticari ilişkinin varlığını gösterir herhangi bir bilgiye ticari defterlerde rastlanmadığı, rapor edilmiş olmakla anılan hususlar ticari defter ve dayanağı kayıtlardan tespit edilememiş ancak polikarbonat damacanaların dava dışı bayi tarafından davacıya teslim edildiğine dair belgeler ile fatura düzenlendiğine dair belgeler sunulmuş, davalı şirket defterleri üzerinde yapılan incelemede de aynı şekilde ticari ilişkiyi gösteren hiçbir kayıt tutulmadığı, ticari ilişkinin kayıt dışı yürütüldüğü anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Bursa BAM 5. Hukuk Dairesi’nin 12/11/2020 tarih ve 2018/.. Esas, 2020/.. Karar sayılı kaldırma ilamı doğrultusunda; senet davalı tarafça talil edildiği, bu hali ile ispat yükü davalıda olacağı anlaşılmakla, davalının iddia ettiği kadar damacana teslim ettiğini ve senet bedeli kadar alacaklı olduğunun ispat edebilmesi için davalı bir kısım damacana teslim belgesi sunduğu da dikkate alınarak bu belgeler yönünden rapor düzenlenmiş olup, davalının 2071-2100 arasındaki teslimat belgelerini dosyaya sunmadığı anlaşılmakla ; dava dışı .. .. Gıda Ltd. Şti tarafından davacı … Emek Ticaret adına tanzim edilmiş, kapalı fatura ve tamamı davacının 2015 yılındaki defterlerinde kayıtlıdır. Davalı tarafından sunulan fişler incelendiğinde; dava dışı .. … Gıda Ltd. Şti tarafından tanzim edildiği, teslim fişlerinin bir kısmında teslimatın bedelsiz olarak yapıldığı 24.12.2014 tarihli teslim fişinde ise 332,50 TL tahsil edildiği bilgisi olduğu, bedelsiz su açıklaması içermeyen ve tahsilat bilgisi de mevcut olmayan fişler esas alındığında; 2126 dolu ve 1785 boş damacana teslimatına ilişkin fiş mevcuttur. 2015 yılına ilişkin birim fiyatı gösterir fatura nüshalarının dosyada mevcut olmakla, yalnızca dolu damacalara ilişkin birim fiyat mevcut olduğundan davanın kabulüne karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KABULÜ İLE;
Davacının Bursa 13. İcra Müdürlüğü 2015/… esas sayılı icra takibi nedeni ile davalı tarafa borçlu olmadığının TESPİTİNE,
Dava konusu olan 20.04.205 vade tarihli 20.000,00 TL’lik senet nedeniyle davalı tarafa borçlu olmadığının TESPİTİNE,
Davacı yönünden İcra takibinin DURDURULMASINA,
Asıl alacak üzerinden %20’si tutarındaki kötü niyet tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya ÖDENMESİNE
2-Alınması gereken 1.366,20 TL harçtan başlangıçta alınan 341,55 TL peşin harcın mahsubu ile eksik kalan 1.024,65 TL harcın davalıdan alınarak Hazineye Gelir Kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 370,75 TL harç ve 1.807,25 TL yargılama gideri toplamı 2.178,00 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına, ,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirmekle hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca 4.080,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Taraflar tarafından kullanılmayan artan gider avanslarının hükmün kesinleşmesine müteakip taraflara iadesine,
Dair gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde mahkememize iletilecek bir dilekçe ile Bursa Bölge Adliye Mahkemesi İstinaf Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 27/05/2021

Katip …
¸(e-imzalıdır)

Hakim …
¸(e-imzalıdır)