Emsal Mahkeme Kararı Bursa 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/102 E. 2022/887 K. 20.09.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

…… TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
BAŞKANLIĞI GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/102 Esas
KARAR NO : 2022/887

BAŞKAN : ……
ÜYE : ……..
ÜYE : ……
KATİP : ……

DAVACI :……
VEKİLİ : Av…………
DAVALI : ……
VEKİLİ : Av…….
İHBAR OLUNAN :……
VEKİLİ : Av. ……….
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ : 20/09/2022

Mahkememizde görülen davanın açık yargılamasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ ;
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirketin 14/04/2015 tarih seri A, 136181 sıra nolu, toplam 601.677,50TL fatura karşılığında WMAR …… şase, …… motor nolu … marka, … R07LİONS COACH tipi 2015 model yolcu taşıma aracı satın aldığını, ancak bu aracın 2017 yılı ocak ayından itibaren birçok kez arızalandığını, bu arızaların bir kısmının araç yolda kaldığı için genel servis yetkilisi tarafından aracın bulunduğu yerde, bir kısmı da yetkili servis olan Bakiler Ticarette giderilmeye çalışıldığını, söz konusu arızalar nedeni ile araç tam kapasite ile yolcu taşımacılığında kullanılamadığı gibi arızalar nedeni ile müvekkili şirketin ticari işleyişinin aksadığını, ilk önce 03/01/2017 tarihinde daha sonra 07/01/2017 tarihinde arızalandığını, ikinci arızada yetkili servisin aracın motorunun beyninde problem olduğunu ve değişmesi gerektiğini bildirdiğini, masrafların müvekkili tarafından karşılanmak sureti ile arızanın giderildiğini, daha sonra tekrar aracın yolda istop etmesi sebebi ile 11/01/2017 tarihinde yetkili servise getirildiğini ve takılan parçaların çıkarıldığını, bu arızanın da motor elektrik tesisatından kaynaklandığının bildirildiğini, bu arızalara ilişkin teslim belgesi servis fişinin müvekkili şirkete verilmediğini, söz konusu aracın son olarak 16/01/2017 tarihinde içinde 46 yolcu ile birlikte yolda istop ettiğini, bu arızaların sürekli bir hal aldığını ve müvekkili şirketin bu araçtan verimli olarak faydalanamadığını, bunun üzerine davalı şirkete ve dava dışı … Kamyon ve Otobüs AŞ ye Kocaeli 6 noterliğinin 25/01/2017 tarihli ihtarnamesi ile ihtar edildiğini ancak olumlu bir cevap alamadıklarını, bu itibarla müvekkili şirketin TBKK nun 227 maddesi seçimlilik hakların kullanmaya hak kazandığını, bu nedenle öncelikle WMAR … şase, … motor nolu … marka, … R07LİONS COACH tipi 2015 model aracın ayıpsız misli ile değişimini, bunun mümkün olmaması halinde 14/04/2015 tarih, seriA, 136181, toplam 601.677,50TL fatura doğrultusunda alacağın davalıdan alınarak davacıya verilmesine iş bu alacağın dava tarihinden itibaren ticari faiz yürütülmesine, karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Davanın aracın Türkiye Distribütör ve garantinotörü olan dava dışı … Kamyon ve Otobüs Tic A.Ş ye ihbarını talep ettiklerini, taraflar arasındaki ticari ilişkinin araç alım satım sözleşmesinden kaynaklanığı için HMK nın 6 ve 10 maddeleri uyarınca Bursa Ticaret Mahkemesinin yetkili olduğunun, davacının 6102 sayılı kanun uyarınca tacir durumunda olduğunu, davacının TTK nun 23 maddesinin c bendi gereği 2 ve 8 günlük ayıp ile ilgili aracını yoklama ve satıcıya ihbar külfetini yerine getirmediğini ve Türk Borçlar Kanunun 223 maddesi uyarınca bildirimde bulunmadığı için satılanı kabul etmiş durumunda olduğunu, davacının Türk Borçlar Kanunun 231 maddesi gereği iki yıllık zaman aşımı süresinin geçildiğini, ihbar şartı ve sürelerine riayet edilmeksizin ve bu süreler geçtikten sonra dava açıldığından Türk Borçlar Kanunun 227 madde şartları oluşmadığından davanın reddi gerektiğini, davacının satın almış olduğu aracı iki yıldan fazla bir süre kullandıktan sonra garanti sürelerinin dolmasından sonra süreklilik arıza eden arızalarının bulunduğu iddiası ile iş bu davayı açtığını, oysa davacının birçok defa geldiği iddia edilen arızalar nedeni ile hiçbir ihbarda bulunulmadığını, dava dilekçesinde ikrar ettiğini, bu nedenle davacı ayıba karşı uygun süre içinde ihbarda bulunmayarak ayıplı olduğunu iddia ettiği malı kabul ettiğini, dolayısı ile her türlü hak düşürücü zaman aşımı süreleri geçirdiğini, davacının dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesi talebini kabul etmediklerini, satışa konu ticari aracın üreticisi olmadığından üretimden kaynaklı ayıptan müvekkili şirketin sorumlu olmadığını, sorumluluğunu üretici olan … Kamyon ve Otobüs AŞ ye ait olduğunu, bu nedenle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE;
Eldeki dava satın alınan araçtaki ayıp nedeniyle ayıpsız misli ile değişim yahut sözleşmeden dönülerek bedel iadesi istemine ilişkindir.
Mahkememizce daha önce 04/07/2018 tarihli karar ile davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkememizin kararı Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi tarafından bilirkişi incelemesi yapılarak arızının devam edip etmediğinin tespit edilmediği ve ayrıca Şahinler Otomotivden servis kayıtları celp edilmediği gerekçesiyle mahkememiz kararı kaldırılmıştır.
Öncelikle satıcının ayıptan sorumluluğu, TBK m. 219 – 231 hükümleri arasında düzenlenir. Kanun ışığında, ayıbı; satılanın, hasarın alıcıya geçtiği anda alıcıya bildirdikleri nitelikleri taşımaması veya satılandan beklenen yararları azaltan ya da kaldıran eksiklikler bulunması olarak tanımlayabiliriz.
Doktrindeki daha yaygın olan görüş uyarınca, satılanın ayıplarından doğan sorumluluk satıcının mülkiyetin devri olan asli ediminin bir tamamlayıcısı niteliğindedir.
TBK m. 219 uyarınca, “Satıcı, alıcıya karşı herhangi bir surette bildirdiği niteliklerin satılanda bulunmaması sebebiyle sorumlu olduğu gibi, nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıpların bulunmasından da sorumlu olur”.
TBK m. 222’ye göre “Satıcı, satış sözleşmesinin kurulduğu sırada alıcı tarafından bilinen ayıplardan sorumlu değildir. Satıcı, alıcının satılanı yeterince gözden geçirmekle görebileceği ayıplardan da, ancak böyle bir ayıbın bulunmadığını ayrıca üstlenmişse sorumlu olur”.
Satıcının ayıplı mal teslim etmesi durumunda TBK alıcıya bazı seçimlik haklar tanır. Bu haklar TBK m. 227’de sıralanır. Buna göre, “Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcı, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir; satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönmek, satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim istemek, aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını istemek, imkân varsa satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini istemek
Ayrıca Alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır.
Davacı eldeki davadan misli ile değişim yahut sözleşmeden dönülerek bedel iadesi istemiştir.
Şahinler Otomotive müzekkere yazılarak dava konusu aracın tüm servis kayıtları celp olunmuş ve 3 kişilik heyet ile birlikte keşfen araçta inceleme yapılmıştır. Yapılan inceleme sonucunda çeşitli tarihlerde aracın bir kısım arızalarla servise müracaat ettiği keşif sırasında devam eden herhangi bir fiili arıza bulunmadığı, arızaların giderilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Araçta devam eden bir arıza bulunmadığından ve giderilmiş olduğundan misli ile değişim veya bedel iadesi yapılması mümkün değildir. Ancak araçtaki arızlara bağlı olarak 31/12/2016 tarihli, 07/01/2012 tarihli, 11/01/2017 tarihli, 17/01/2017 tarihli, 03/02/2017 tarihli onarım işlemleri ile ilgili davacıdan onarım ücreti olarak toplamda 7.805,54 TL tahsil edilmiştir.
Araçtaki arızanın araçta herhangi bir değer kaybına neden olunmaksızın giderilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
18/10/2021 tarihli raporda dava konusu araçtaki şikayete konu beyin arızaları kullanıcı kaynaklı olmadığı aracın imalatından kaynaklı ayıpla ilgili de olmadığı otobüsün yapmış olduğu km yani metal yorgunluğuna bağlı arızalar olduğu tespit edilip araçta ayıp bulunmaması nedeniyle misli değişim ya da bedel iadesini mümkün olmayacağı ancak 7.805,54 TL onarım bedenilinin istenebileceği rapor edilmiştir.
Ancak davacının dava konusu ettiği ayıpların 31/12/2016 Ve sonrasında ortaya çıkıp aracın stop edip çalışmamasına neden olduğu hususları dikkate alınarak ilk alındıktan bu arızaların ortaya çıktığı tarihe kadar bu durumun hiç meydana gelmemiş olmasının bu hususların üretimden kaynaklı ayıp sayılmasının etki edip etmediği şayet üretimden kaynaklı değiller ise kilometreye bağlı oluşum denmekle birlikte üretimden kaynaklı ayıp dışında hangi nedenlerden kaynaklanabileceği hususu denetime elverişli biçimde açıklanmak suretiyle şayet üretimden kaynaklı ayıp sayılmayacak ise garanti süresi olan 1 yıldan sonra meydana gelmiş olmaları nedeniyle davacının bu arızaların giderilmesi için ödemiş olduğu bedelin iade edilip edilmeyeceği hususunun yeniden tartışılmak üzere ek rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiştir.

Bilirkişi ek raporunda yukarıda bahsedilen ayıpların üretimden kaynaklı ayıp olmadığı aracın gelmiş olduğu km ve kullanım süresine bağlı olarak metal yorgunluğundan bahse konu tesisattaki arızaların ve zamanla kabloların ve soketlerin kimyasal madde temaslı titreşim ve metalik darbe gibi nedenlerle bozulması sonucu kısa devreye sebep olması veya soketlerde su nem kimyasal madde teması gibi nedenlerle oluşan oksitlenme yahut toz, titreşim ve mekanik darbe sonucu temassızlık nedeniyle oluşabileceği aracın yaklaşık 300.000 km’de olması nedeniyle arızaların kilometresine bağlı olarak oluşabileceği belirlenmiştir.
Bu arızalar üretimden kaynaklı ayıp niteliğinde olmadığından arızaların giderilmesi için ödenen bedelin iadesi arızanın garanti süresi içeresinde meydana gelip gelmemesine bağlı olacaktır. Bu arızalar aracın garanti süresinden sonra meydana gelmiştir. Arızalar ayıp kaynaklı olmadığı da anlaşılmakla arızaların giderilmesi için ödenen bedelin iadesi de mümkün değildir.
Bu sebeple davanın tümden reddi gerekmektedir. Davacı davasını ıslah etmiştir ve misli ile değişim yahu bedel iadesi olarak talep ettiği ve harca esas değeri olarak gösterdiği 601.677,50 TL olan dava değerinin ıslah dilekçesi sunmak suretiyle 7.805,54 TL tamir ve onarım bedeli talebi olarak değiştirmiştir.
Talep edilen şeyden daha azını istemek için ıslaha gerek yoktur. Zira misli ile değişim yahut bedel iadesi aracın değeri kadardır. Seçimlik haklar olan bu haklar dışında talep değiştirilerek arızanın onarım bedelinin istenmesi talebin daraltılmasıdır talebin daraltılması için de ıslaha gerek yoktur. Davacının 601.677,50 TL’lik dava değerinden vazgeçip 7.805,54 TL talep etmesi bu miktarın kalan kısmından feragat niteliğindedir. Dava değeri 601.677,50 TL olarak dikkate alınmıştır.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
Davanın REDDİNE,
Harçlar Yasası gereğince alınması gereken 80,70 TL harcın başlangıçta alınan 10.275,15 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 10.194,45 TL harcın talep ve istek halinde davacıya iadesine,
Davalı kendisi vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca takdir edilen 84.184,53 TL TL ücret-i vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davacı tarafça yapılan muhakeme masrafının kendi üzerinde bırakılmasına,
Kesinleşme süreci tamamlanana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine
Dair davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde mahkememize iletilecek bir dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere oybirliği ile verilen karar taraf vekillerinin yüzlerine karşı açıkça okunup anlatıldı. 20/09/2022

İş bu kararın gerekçesi 20/09/2022 tarihinde yazılmıştır.

Başkan ……
e-imza
Üye ……
e-imza
Üye ……
e-imza
Katip ……
e-imza