Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BURSA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/1012 Esas – 2023/1069
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/1012 Esas
KARAR NO : 2023/1069

BAŞKAN :…
ÜYE : ..
ÜYE : …..
KATİP :…

MAHKEMEMİZİN 2021/1012 ESAS SAYILI DAVA DOSYASINDA
DAVACILAR :1- … – ….
2-… – …
VEKİLİ : Av…..
DAVALI : …. TURİSTİK VE SPORTİF TESİSLER İNŞAA
VE İŞLETME ANONİM ŞİRKETİ
VEKİLİ : Av. ..
DAVA : Ticari Şirket (Pay Defteri Kaydına İlişkin)
DAVA TARİHİ : 02/11/2021

BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2022/1222 ESAS SAYILI DAVA DOSYASINDA

DAVACILAR :1- … – ……
2-… – …
VEKİLİ : Av….
DAVALI : … TUR SPOR TURİZM
ORGANİZASYON HİZMETLERİ ANONİM ŞİRKETİ ……
VEKİLİ : Av. … –
DAVA : Ticari Şirket (Pay Defteri Kaydına İlişkin)
DAVA TARİHİ : 27/10/2022
KARAR TARİHİ : 13/09/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 13/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Pay Defteri Kaydına İlişkin) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Mahkememizin 2021/1012 sayılı dosyasında;
Davacı taraf dava dilekçesinde özetle; Davalı şirketin tek ortağının … Gezi Ltd. Şti olduğunu bu şirketin de %100 Hissedarının dava dışı… olduğunu dava dışı …’le yapılan görüşmelerde şirketin nakit ihtiyacının bulunduğu şirkette ki %33,3 Payın davalı … adına devrinin gerçekleştirilmesinde anlaşma yapıldığının bunun karşılığında şirkete … tarafından ödemeler yapıldığının ancak anlaşma gereği hisse devrinin … lehine yapılmasının kararlaştırıldığının , pay devri için gerek dava dışı … ve gerekse Davacı Rüstemin abisinin yakın arkadaş oluşu nedeniyle gerekse Hisse devri için Tarım Orman Bakanlığının iznin bulunması gerekmesi nedeniyle de devrin sonraya bırakıldığının hissenin …’a devri karşılığında toplamda 1.500.000,00 TL tutarında ödeme yapıldığının bu sayede ihalenin kazanılmasının mümkün olduğunu Tarım Orman Bakanlığına davalı şirketin başvuru yaparak %33.3 payın …’a devri için olur talep edildiğini Orman Bakanlığı tarafından bunun kabul edilmesine rağmen hisse devrinden vazgeçildiğini ihale sonrası Otel için yaklaşık 10.000.000,00 TL tutarında harcama yapıldığını hisse devrinin yazılı şekilde yapılmamasının taraflar arasındaki yazışmalar ve ödenen bedeller dikkate alındığında delil başlangıcı kapsamında ispatlanabileceğini davalıl tarafın yapılan bu işlemlere rağmen devri gerçekleştirilmemesinin MK Madde 2′ ye aykırı olduğunu bu sebeple davacı …’ın adına %33,3 Payının devredildiğinin tespit ve tescilini bu mümkün olmadığı takdirde davacı … tarafından yapılan ödeme ve harcamalar için şimdilik 500.000,00 TL davalı taraftan tahsili ile davacı …’a ödenmesini talep etmişlerdir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle ;Anonim Şirketlerde hisse devrinin alacağın temliki hükümlerine göre yapılması gerektiğin alacağın temlikinin de geçerliliği için Borçlar Kanunun’da yazılı şekil şartının arandığını taraflar arasında bu şekilde yapılmış hisse devri sözleşmesinin bulunmadığını bir ara hisse devri düşünülmüş ise de Tarım Orman Bakanlığına müracaat sonrasında bundan vazgeçildiğini bu sebeple yazılı bir sözleşme yapılmamış olduğunu hisse devrinin yapıldığının kabul edilmesinin mümkün olmadığını eldeki davada Terditli talebin söz konusu olmadığını zira alacak davası ile ortaklık tescil davasının davacıları ayrı ayrı ilgilendirdiğini eldeki davada terditli talebin söz konusu olamayacağını şirketin 01/02/2021 Tarihinde İlmühaber çıkardığının devrin buna göre yapılmasının gerektiğini davalı şirketin davacı …’dan uzun vadeli borç para aldığını bu alacaklar henüz muacil olmadığı için de Sinan tarafından ödeme talebinde bulunulmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememiz birleşen 2022/1222 Esas sayılı dosyasında;
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle ; …. Turistik ve Sportif Tesisler İnş. ve İşl. A.Ş.’nin (kayden) tek ortaklı ve tüm hissesinin … Gezi Tur Spor Turizm Org. Hizm. Ltd. Şti’ne, …..Şti’nin de tüm hisselerinin…’na ait olduğunu, davacı …’ın…’nun abisi … ile geçmişe dayalı dostlukları bulunduğunu, Bursa/Uludağ’da bulunan ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne bağlı olan Hotele ilişkin 49 yıllık süreli ihaleye… …. Turistik ve Sportif Tesisler İnş. ve İşl. A.Ş. adına katıldığını, akabinde otele ciddi masraf yapıldığını, bu aşamada…, nakit gücünün yetersiz olmasından kaynaklı olarak davacı … ile ortaklık kurduğunu, bu doğrultuda davacı …’ın, Kar Otel’in ihale ile alımında parasal destek -yani nakit ödemesi- karşılığında … Turistik ve Sportif Tesisler İnş. ve İşl. A.Ş.’nin %33,3 payını devralmış olacağını, davacının gerçekte %33,3 pay sahibinin maliki olduğunu ancak sahibi olduğu payların kayden (davacı …’nın kardeşi) … üzerinde yer alacağının planlandığını, dolayısıyla taraflar arasında bedelin … tarafından ödenmesi karşılığı belli oranda hisselerin… tarafından …’a devredilmesini konu alan hisse satış sözleşmesi bulunduğunu, müvekkilinin üzerine düşen borcunu ifa ettiğini, taraflar arasındaki hatır ilişkisi ve mevzuat gereği hisse devrinin Tarım ve Orman Bakanlığı’nın iznine tabi olması nedeniyle devrin ileriki bir tarihe ötelendiğini, Otelin ihale ile alımından sonra 17.07.2020 tarihinde hisse devrine ilişkin olarak Tarım ve Orman Bakanlığı’na 2123786 kayıt numarası ile talepte bulunulduğunu, müvekkilinin bu güne kadar (ihale sonrası) otel için yapmış olduğu harcama tutarı yaklaşık olarak 10.000.000,00-TL olduğunu, bu tutara ilişkin haklarının saklı bulunduğunu, tüm bu vakıalar neticesinde anlaşmaya konu %33,3 hissenin kayden devrinin müvekkillerine yapılmadığını, hukukumuzda sözleşmeye bağlılık (Ahde Vefa-Pacta Sund Servanda) ilkesi kabul edilmiş olduğunu, bu kapsamda …’nun yükümlendiği edimin bihakkın ifası adına bu güne kadar ki iyiniyetli çabalardan ve en son olarak arabuluculuk görüşmesinden bir sonuç alınamadığından eldeki işbu davayı açmak durumunda kaldıklarını belirterek; işbu davanın Bursa 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/1012 E. sayılı dosyası ile birleştirilmesini, …. Turistik ve Sportif Tesisler İnşaat ve İşletme A.Ş.’nin %33,3 payının (anlaşmaya uygun olarak) … TCKN’lu … adına tesciline karar verilmesini, yargılama masrafının ve vekalet ücretinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini fazlaya ilişkin hakları saklı tutarak talep etmişlerdir.
Davalı … Tur Spor Turizm Organizasyon Hizmetleri A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle ; Davanın konusuz olduğunu, ihtiyati tedbir şartları mevcut olmadığını, davacıların yaklaşık da olsa haklılığını ortaya koyacak hiç bir delili olmadığını, dava konusu olan hisse devrinin şekil şartı olan, yazılılık şartı dosyada bulunmadığını, dava değeri gösterilmeden 120.000 tl üzerinden 2.049,30 tl peşin harç yatırıldığını eksik harcın tamamlanması gerektiğini, davalının davalı sıfatı yani pasif dava ehliyeti olmadığını, mecburi dava arkadaşlığı yoktur, arabuluculuk dava şartı sağlanmadığını, hukuki dinlenilme hakkı dikkate alınmadan birleştirme kararı verildiğini, deliller ve belgeler dava dilekçesine eklenmediğini, ileri sürerek ihtiyati tedbir talebinin reddini, davanın reddini talep etmiştir.
Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Dava davalı şirketin %33,3 hissesini davacı … adına tescili , mümkün olmadığı takdirde 500.000,00 TL alacağın …’a ödenmesi istemine ilişkindir.
Davacı taraf, davacı … ile dava dışı … ‘in abisi … ile dostluklarının bulunduğunu, …’nun nakit sıkıntısının bulunması nedeniyle TSK Turistik A.Ş ‘de bulunan hisselerin nakit ihtiyacının karşılanmasının kararlaştırıldığını, davacı …’ın gerçekte payın maliki olacağının ancak kayden … üzerinde yer alacağını ileri sürerek … tarafından bu inançla önemli ölçüde masraf yapıldığını ancak buna rağmen %33,3 oranında hissenin devrinin resmi olarak yapılmadığını ileri sürmüşlerdir.
Davalı şirketin %100 hissedarının … Ltd Şti olduğu, bu şirketin %100 hissesinin de…’na ait olduğu anlaşılmaktadır. Talep davanın sonunda … Ltd Şti ‘ye ait olan … A.Ş’deki %33,3 hissenin tescili istemine yönelik olduğundan davanın sonucunda ortaya çıkacak neticeden dava dışı … Ltd Şti yönünden davacı tarafa birleştirme talepli ayrı bir dava açması için süre verilmiştir.
Mahkememizin 2022/1222 esas sayılı dosyasında davalı … Ltd Şti hısım gösterilerek dava açılmış bu dava eldeki dava dosyasıyla birleştirilmiştir.
Öncelikle davacı gerçekte hisse malikinin … olmasına rağmen kayden … görüleceğinden … adına tescil istemesi gerçek durumu gizleyen hukuki işleme göre mahkemenin karar vermesinin içerdiğinden talep bu yönüyle kabule şayan değildir.
Ancak yine de işin esası bakımından yapılan değerlendirmede Anonim şirketlere ait hisselerin devrine ilişkin düzenlemeler dikkate alındığında TTK 490.maddesine göre name yazılı paylar esas sözleşmede aksi ön görülmedikçe herhangi bir sınırlandırmaya bağlı olmaksızın devredilebilirler, devrin geçerli olabilmesi için hukuki işlem devir ciro edilmiş name yazılmış pay senedinin zilliyetliğinin devralana geçirilmesi ile gerçekleşir.
Pay devri yapıldıktan sonra devralan Anonim Şirkete başvurarak payı kendi adına tescilini talep eder. TTK’nın 494/1 maddesine göre devir için şirketin onayı şarttır, bu onay vermediği takdirde payların mülkiyeti ve paylara bağlı tüm haklar devredende kalır.
Bu düzenlemelere uygun biçimde yapılan işlemlerde payın yeni sahibi adına tescili gerçekleşmesi mümkündür.
Ancak öncelikle pay sahibinin payını devretmiş olması gerekir. Yerleşik yargıtay uygulamasından da bilindiği üzere Anonim şirketlerde nama yazılı pay senede bağlanmamış ise bu payın devri alacağın temliki hükümlerine göre gerçekleştirilmelidir. TBK’da alacağın temlikine ilişkin 184.maddesi alacağın devrinin geçerliliğini yazılı şekilde yapılması şartına bağlamıştır.
Alacağın temliki sözleşmesi iki taraflı hukuki bir işlem olup, devre konu hissenin maliki tarafından ne kadarlık bedel mukabilinde üçüncü kişiye devredildiğini içermesi gerekmektedir.
Pay devrinin yapıldığı alacağın temliki somut olayda iki tarafa borç yükleyen işlemdir. Payı devredene devretme borcunu , devralana ise sözleşmede kararlaştırılan bedeli ödeme yükümlülüğü yükler.
Taraflar arasında yazılı bir biçimde bu şekilde pay devrini içeren alacağın temliki niteliğinde bir yazılı sözleşme yapılmamıştır. Davacı taraf davalı şirketin Tarım ve Orman Bakanlığına hitaben yaptığı talep dilekçesini yazılı şekil şartını yerine getiren bir belge olarak nitelendirmiştir, ancak bu belge bir kurumdan hisse devrinin gerçekleştirilmesine ilişkin izin talebidir.
Belgede …’ın ve…’nun imzası bulunmakta ise de bu başvuru yazılı bir temlik sözleşmesi değildir. Zira yukarıda da belirtildiği üzere alacağın temliki sözleşmesi taraflar arasında pay devrini içerdiğinden iki tarafa borç yüklediği de dikkate alındığında %33,3 payın ne kadar bedelle davacı tarafa temlik edildiği belirli değildir.
Söz konusu talep belgesin içeriği incelendiğinde söz konusu izin çıktıktan sonra da taraflar arasında devir iradesini içeren hukuki işlem gerçekleştirilebilir. Bu hukuki işlem gerçekleştirilmeden izin alınmış olsa dahi devir gerçekleşmez. Burada izin alınması talebi ile hisse devrinin hukuki işlemde yapılmasını birbirine karıştırmamak gerekir. Bunlar iki ayrı irade açıklamasını içeren hukuksal işlemlerdir. Hissenin devrine ilişkin hukuki işlem izinden önce yahut izinden sonra yapılmış ise yazılı belge ile ortaya konulmalıdır, buradaki yazılılık şartı TBK 184 maddesine göre geçerlilik şartıdır.
Açıklanan gerekçelerle Bakanlığa yapılan hisse devrine izin verilmesine ilişkin talep dilekçesini tek başına hisse devir sözleşmesi olarak nitelendirmek mümkün değildir. Açıklanan gerekçelerle hissenin tescili istemi kabul görmemiştir. Davacı taraf davasını ıslah etmek istemiş ve terdifli talep olarak adi ortaklığın tasfiyesi olarak da talep etmiştir, ancak ıslah harcını yatırmamış bu hususta verilen kesin süre içerisinde de ıslah harcını tamamlamamıştır, ıslah isteminden vazgeçmiş sayılmış dolayısıyla ıslah gerçekleşmemiştir. Dava dava dilekçesindeki taleplere göre değerlendirmeye alınmıştır.
Davacı … alacak isteminde bulunduğu için dosyanın bu yönden de değerlendirmeye alınması gerekir.
Davacı … davalı şirkete ödediği bedellerin iadesini talep etmiştir. Yapılan bilirkişi incelemesinde davacı … toplamda 197.916,60 TL vermiş olduğu görülmektedir.
Davacı … tarafından da bir kısım ödemeler gerçekleştirilmiştir. Yapılan incelemede davacı … tarafından 1.933.497,93 TL ve yine … Gezi A.Ş tarafından 1.214. 990 ,00 TL ödeme yaptığı defter ve kayıtların içeriğinden anlaşılmaktadır.
Davacı …’ın davalı şirkete otel giderleri için 50.914,60 TL ödeme yaptığı, yine otel maliyetleri için de toplamda 147.002,00 TL ödeme yaptığı, bu şekilde davacının davalı … A.Ş ‘den 197.916,60 TL alacaklı olduğu belirlenmiştir, davacı taraf…’na ihale için elden 1.499.900,00 TL tutarında parayı kendi hesabından çekip şirket yetkilisi…’na elden verdiğini ve dava dışı…’nun da şirket hesabına bu parayı yatırdığını ileri sürmüş ise de, bankalardaki her iki işlemin aynı gün içerisinde gerçekleştirilmesi bu bedelin davalı şirkete verildiğinin ispatı için yeterli değildir, davalı taraf bu ödemeyi inkar etmiştir. Davacı … elden verdiğini iddia ettiği bu tutarı yazılı delil olarak ispatlamalıdır. Ancak dosyada buna ilişkin yazılı delil bulunmadığı gibi delil başlangıcı niteliğinde bir belge de yoktur. Whatsaap yazışmaları içeriği bakımından bu ödeme için delil başlangıcı niteliğine haiz değildir.
Bu nedenle davacı tarafa elden verildiği iddia olunan 1.499.900,00 Tl ödeme için davalı tarafa yemin teklifi etme hakkı hatırlatılmış, verilen kesin süre içerisinde davalı tarafça yemin teklifinde bulunulmamıştır.
Davacı … tarafından davalı şirkete bir kısım para göndermiş ise de davacı Sinan tarafından açılmış herhangi bir alacak davası bulunmamaktadır, bu sebeple ana davada davacı … davasının reddine, davacı…’ın alacak istemenin kısmen kabulüne, birleşen davanın da davacılar bakımından ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
A-Ana dava yönünden;
1-Davacı …’ın davasının REDDİNE,
2-Davacı …’ın davasının kısmen kabulü ile; 197.916,60 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
3-Harçlar yasası gereğince Davacı …’dan alınması gerekli 269,85 TL harcın bu davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
4-Harçlar yasası gereğince Davacı …’dan alınması gerekli 13.519,68 TL harçtan başlangıçta alınan 8.538,75 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 4.980,93‬ TL harcın bu davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
5-Davacı … tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı … tarafından yapılan 8.538,75 TL peşin harç, 59,30 TL başvurma harcı, 1.163,55‬ TL yargılama gideri olmak üzere toplam 9.761,6‬0 TL yargılama giderinin kabul/red oranına göre 3.807,00 TL’sinin davalı …. Turistik Ve Sportif Tesisler İnşaa Ve İşletme Anonim Şirketi’nden tahsili ile bu davacıya ödenmesine,
7-Davacı … kendisini vekaletnameli vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T’ye göre hesap ve takdir edilen 30.687,40 TL vekalet ücretinin davalı …. Turistik Ve Sportif Tesisler İnşaa Ve İşletme Anonim Şirketi’nden tahsili ile bu davacıya ödenmesine,
8-Davalı …. Turistik Ve Sportif Tesisler İnşaa Ve İşletme Anonim Şirketi kendisini vekaletnameli vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ye göre hesap ve takdir edilen 45.291,68 TL vekalet ücretinin davacı …’dan tahsili ile bu davalıya iadesine,
9-8-Davalı …. Turistik Ve Sportif Tesisler İnşaa Ve İşletme Anonim Şirketi kendisini vekaletnameli vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ye göre hesap ve takdir edilen 73.000,00 TL vekalet ücretinin davacı …’dan tahsili ile bu davalıya iadesine,
B-Birleşen mahkememizin 2022/1222 esas sayılı dosyası yönünden;
1-Davacıların davasının ayrı ayrı REDDİNE,
2-Harçlar yasası gereğince alınması gerekli 269,85 TL harçtan başlangıçta …’dan alınan 2.049,30 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 1.779,45 TL harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde bu davacıya iadesine,
3-Davacılar tarafından yapılan masrafların kendi üzerlerinde bırakılmasına,
4-Davalı … Tur Spor Turizm Organizasyon Hizmetleri A.Ş. kendisini vekaletnameli vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ye göre hesap ve takdir edilen 73.000,00 TL vekalet ücretinin davacılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile bu davalıya iadesine,
Kesinleşme süreci tamamlanana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesi İstinaf Yargı Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.13/09/2023

Başkan …..
e-imzalıdır
Üye ….
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip ……
e-imzalıdır