Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
BAŞKANLIĞI GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/820
KARAR NO : 2021/990

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR : 1- ….
…
2- … ….
…
3- … -..
.
VEKİLİ : Av. …
DAVA : Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen)
DAVA TARİHİ : 02/12/2020
KARAR TARİHİ : 01/11/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 01/12/2021
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı taraf dava dilekçesinde özetle; Davacının sigortacısı olan …’ın maliki bulunduğu araçta 07/09/2019 tarihinde meydana gelen trafik kazasında sigortalının vefat ettiğini, bu kaza dolayısıyla sigortalının mirasçılarına 02/12/2019 tarihinde 298.636,00 TL tutarında ödeme yapıldığını, müteveffanın aynı zamanda sigortalı olması sebebiyle vefat eden …’ın üçüncü kişi konumunda olayıp sigortalı konumunda olduğunu, bu sebeple kimse kendi kusurundan menfaat edemez ilkesi gereğince davalıların tazminat hakkının bulunmadığını, ZMMS genel şartlarının A.3 maddesi uyarınca üçüncü şahısların ölümünün gerçekleşmesi gerektiğini, davacıların yanılması sonucunda sigortalının mirasçılarına ödeme yaptığını, bu nedenle ödenen bedelin davacıya iadesini talep ve dava etmişlerdir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; tarafların arabuluculuk görüşmeleri sonrasında 22/11/2019 tarihli anlaşma tutanağı ile anlaşma ile görüşmeleri sonuçlandırdığını, anlaşma tutanağındaki hususlarla ilgili tarafların dava açmayacağını, kanunen zorunlu olduğunu, yanılma iddiasına dayalı olarak yapılan ödemenin geri iadesinin istenemeyeceğini, bu nedenle açılanın davanın reddini talep etmişlerdir.
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe:
Dava sigorta sözleşmesi kapsamında davalılara ödenen bedelin iadesi istemine ilişkindir.
… ile davacı arasında ….plaka sayılı araç için ZMMS Sigorta Poliçesi akdedilmiştir.
Araçta 07/09/2019 tarihinde trafik kazası meydana gelmiş kazada sigortalı … vefat etmiştir. Vefatı sonrası geride kalan mirasçı davalılara hak sahipleri olduğu düşüncesi ile toplamda 298.636,00 TL ödeme 02/12/2019 tarihinde davalılara ödenmiştir.
Davacı taraf ödeme sonrası eldeki dava ile kazanın sürücü … ‘ ın kusurlu davranışı sonucu meydana geldiği gerekçesiyle kimse kendi kusurundan menfaat edemez olgusuna dayanılarak davalı … ‘ ın tazminat hakkı bulunmadığı ve diğer davalıların da ZMMS sigorta poliçesi kapsamında sigorta teminatı kapsamında kalan bir zararının bulunmadığı gerekçesiyle ödenen bedelin iadesi talep edilmiştir.
Davacı eldeki davayı açarken TBK ‘ nun yanılma hükümlerini düzenleyen 30. Maddesine dayanmıştır. Ödeme yaparken yanılgıya düştüğünü gerçekte hak edilmeyen bir tazminatın bu yanılgı nedeniyle davalılara ödendiği savunulmuştur.
Taraflar arasında tazminatın ödenmesinden önce davalıların arabuluculuğa başvurmaları nedeniyle arabuluculuk tutanağı düzenlenmiş 22/11/2019 tarihli arabuluculuk tutanağı içeriğinde tarafların anlaşmaya vardığı görülmüştür.
Davalı taraf tarafların dava açılmadan önce arabulucuda anlaştıklarından eldeki davanın açılamayacağını, davacının kendi kusurundan lehine sonuçlar çıkartmasının kabul edilemeyeceğini ileri sürmüştür.
TBK ‘ nun 78. Maddesine göre borçlanmadığı edimi kendi isteğiyle yerine getiren kimse bunu ancak kendisini borçlu sanarak yerine getirdiğini ispat ederse geri isteyebilir. Yine TBK ‘ nun 30. Maddesine göre sözleşme kurulurken esaslı yanılgıya düşen taraf sözleşmeyle bağlı olmaz.
Burada temel sorun tarafların arabulucuda anlaşmış olması nedeniyle davacının dayanmış oludğu TBK ‘ nun 30. Maddesi ve ayrıca TBK ‘ nun 78. Maddeleri dikkate alınarak arabulucuk işleminden sonra yapılan ödemenin arabuluculuk tutanağı iptal edilmeden geri iadesinin istenilip istenilmeyeceğidir.
Arabulucuk dava açılmadan önce başvurulan bir hukuksal kurumdur. Özünde tarafların anlaşmaları neticesinde taraflar arasında bir akit kurulmuş olur. Bu akit arabuluculuk kanunu ve yönetmeliği uyarınca kişilere mahkemeye başvurulmadan edimin ifasını isteme hakkını verir.
Arabuluculuk işlemi de tarafların anlaşmasına dayalı olduğundan arabuluculuk tutanağının geçerliliği hususunda TBK ‘ nun 30. Maddesi de tartışılabilecektir.
Temel sorun bunun ayrı bir dava ile istenilmesinin gerekip gerekmeyeceğidir. Mahkememizce bunda bir yarar görülmemiştir, zira arabuluculuk tutanağının hata hile ihtilaf gibi sebeplerle geçersiz olup olmadığı eldeki dava dosyası kapsamında da tartışılabilir ve bu kapsamda geçersiz olduğu kabul edilirse sonucuna göre bir karar verilebilir. Nitekim Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2019/3694 esas – 2019/13040 karar sayılı 11/06/2019 tarihli kararına konu emsal olayda da imzalı olan arabuluculuk tutanağının geçerliliği yargılama içeriğinde tartışılmış geçersiz olduğu düşüncesi ile içtihat oluşturulmuştur. Yani burada arabuluculuk tutanağının geçersizliğine dayalı iptal davası açılması gerekmeden dava dosyası içinde geçersizlik hali tartışılarak bir sonuca ulaşılmıştır.
Eldeki davada da davacının iddiaları bu kapsamda değerlendirilerek arabuluculuk tutanağının iptali için ayrı bir dava açılmasına gerek duyulmamıştır.
Kaza tarihi 07/09/2019 tarihi olup kaza tarihinde yürürlükte bulunan genel şartlara göre davalı … kendi kusuru ile sebep olduğu zararın sonuçlarından tazminata hak kazanamayacaktır.
Davaya konu trafik kazası tek taraflı trafik kazası olup aracı kullanan da davacı … ‘ dır. Kaza bu davalının kusuru ile meydana gelmiştir.
Davacı … şirketinin yapılan bu ödeme kapsamında hataya düştüğü ve TBK ‘ nun 30. Maddesindeki koşulların ve yine TBK ‘ nun 78. Maddesindeki koşulların oluştuğu kabul edilmiştir.
Karar tarihinde yürürlükte bulunan ZMMS Genel Şartlarının A.2. tanımlar bölümünde düzenlenen (d) bendinde “Zarar” kavramı tanımlanmıştır. Buna göre zarar; Motorlu bir aracın işletilmesi ile oluşan bir trafik kazası sonucunda üçüncü şahısların ekonomik değeri olan mal varlığında doğrudan azalma olmasına veya vücut bütünlüğünde eksilmeye, sürekli sakatlığa veya ölümüne sebebiyet verilmesi nedeniyle ilgililerin uğradıkları bu Genel Şartlar ile içeriği belirlenen maddi kayıplar olarak tanımlanmıştır.
Davacı ölenin sigortalı olduğunu ileri sürerek 3. Şahıs kavramına dahil olmadığını iddia etmişse de; sigortalının mirasçıları ZMMS genel şartları kapsamında 3. Kişi konumundadır. ZMMS genel şartlarındaki 3. Kişinin zararlarını karşılama hali sigortalının ortaya çıkan zararlarını sigorta poliçesinin karşılamaması durumunu ifade eder. Bir başka deyişle sigortalının ölümü ile sigortanın tarafı olmayan ve poliçenin tarafı olmayan mirasçıların yani 3. Kişilerin destekten yoksun kalma zararları ortaya çıkar. Bu kapsamda mirasçılar 3. Kişi konumundadır.
Genel şartların amacı; örneğin sigortalı aracın hasar görmesi yahut sigortalının beden bütünlüğünün bozulması nedeniyle maluliyet tazminatı hakkının doğması halinde ZMMS sigorta poliçesinin sigortalının bu haklarını güvence altına almadığını açıklar. Oysa ki; davalılar bu kapsamda 3. Kişi konumundadırlar. Çünkü desteğin ölümü ile onların 3. Kişi sıfatıyla destek zararları ortaya çıkar. Bu sebeple davacının davalılar … ve … ‘ ın destekten yoksun kalma tazminatı alacaklarının bulunmadığı iddiası mahkememizce kabul görmemiştir. Dolayısıyla bu davalılara yapılan ödeme gerçekte yapılması gereken bir ödeme olması gerektiği için TBK ‘ nun 30 ve 78. Maddeleri bu davalılar bakımından uygulanamayacaktır.
Davacı tarafça 298.636,00 TL ‘ nin davalılardan tahsili istenmiş ise de; her bir davalıya yapılan ödeme tutarının ve her bir davalıdan iadesi istenen tutarın açıklattırılması gerekmektedir. Davacı vekili duruşmanın (2.) celsesinde her bir davalıdan iadesi istenen tutarları açıklamıştır.
Bu kapsamda davacının davalı … ‘ a yönelik davası kabul edilerek 211.640,00 TL alacağın adı geçen davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Davacının davalılar … ve … ‘ a yönelik davalarının reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
A-Davacının Davalı … ‘ a yönelik davası yönünden;
Davacının davalı … ‘ a yönelik davasının KABULÜ İLE;
1-211.640,00 TL alacağın 02/12/2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
2-Harçlar Yasası gereğince alınması gerekli 14.457,13 TL harçtan başlangıçta alınan 5.099,96 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 9.357,17‬ TL harcın davalı … ‘ dan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafça yapılan 5.099,96 TL peşin harç, 54,40 TL başvurma harcı, 52 TL yargılama gideri olmak üzere toplam 5.216,36 TL’nin davalı … ‘ dan tahsili ile davacıya ödenmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 23.264,80 TL nispi vekalet ücretinin … ‘ dan tahsili ile davacıya ödenmesine,
5-Dava şartı arabuluculuk kapsamında hazine tarafından ödenen 1.320,00 TL’nin davalı … ‘ dan tahsili ile hazineye irat kaydına,
B-Davacının Davalılar … Ve … ‘ A Yönelik Davaları Yönünden
1-Davacının davalılar … ve … ‘ a yönelik davasının REDDİNE,
2-Harçlar yasası gereğince alınması gereken harç peşin alındığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
3-Davacı tarafça yapılan masrafın kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 8.779,53 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı … ‘ a ödenmesine,
5-Davalı … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 4.080,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı … ‘ a ödenmesine,
Kesinleşme süreci tamamlana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, davalılar vekilinin yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf Yargı Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.01/11/2021

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza