Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

….
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/730 Esas
KARAR NO : 2021/1134

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

DAVACI : … –
VEKİLİ : Av. … –
DAVALI : … – …
VEKİLİ : Av. … –
DAVA İHBAR OLUNAN : … -…
VEKİLLERİ : Av. … ….
Av. … ….

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/12/2016
KARAR TARİHİ : 01/12/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 01/01/2022

Mahkememize açılan davanın açık yargılamasında davanın kısmen kabulüne karar verildiği, kararın istinaf edildiği, T.C. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesi ‘ nin 2020/8 – 2020/15 E.K. Sayılı kararı ile bozulmuş olup yukarıdaki esas sırasına kaydı yapılmış olmakla dosya incelendi;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVACININ TALEBİ: Davacı vekili dava dilekçesinde davacı Şirket tarafından işletilen köprü ve otoyolların davalı şirkete ait muhtelif araçların ihlalli geçişlerinden doğan ve yasal süresinde ödenmeyen geçiş tutarları ve yasadan kaynaklı para cezası bedellerinin tahsili amacıyla Bursa 3. İcra Müdürlüğü’nün 2016/… sayılı dosyasından başlatılan icra takibine haksız biçimde kısmen itiraz ettiğini, davalı şirketin ihlali geçiş vakalarına itiraz etmediğini geçmişe ilişkin ana para bedellerini ödediğini, ancak ceza tutarı ve buna ilişkin faiz harç ve ferilere itiraz ettiğini, araçların ihlali geçişleri sırasında düzenlenen bir bildirimin araç sürücüsüne teslim edildiğini bu tarihten itibaren 15 gün içinde geçiş ücretinin Ödenmesi halinde ceza tahakkuk etmediğini ancak 15 günlük süre içerisinde Ödeme yapılmaması halinde 6001 sayılı kanunun 30/5 maddesi gereğince geçiş ücretinin on katı tutarında ceza tahakkuk ettiğini tahsil edilen cezaların yüzde altmış’ının hazine payı olarak devlete ödendiğini, İhlalle geçişlere itiraz etmeyen davalının bundan kaynaklanan ceza ve ferilere de itiraz edemeyeceğini ileri sürerek itirazın iptali ne ve davalının icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmektedir.
DAVALININ CEVABI: Davalı vekili davanın reddi gerektiğini savunmakta, taraflar arasında bir sözleşme bulunmadığını, davacı şirketin ceza düzenleme ve uygulama yetkisinin kabul edilemeyeceğini, davalı şirkete ait araçlarda HGS cihazları takılı olduğunu, geçişin doğruluğunu teyid edecek zaman bulamadıklarından geçişlere ait asıl ücret tutarını ihtirazi kayıtla ödediklerini, cezalara ise itiraz ettiklerini, ihlalli geçiş iddiasını kabul etmediklerini, özel hukuk tüzel kişisi olan davacının idari para cezası niteliğinde sayılabilecek cezayı tahakkuk ve tahsil edemeyeceğini, bu hususun anayasaya da aykırılık teşkil ettiğini, davacı şirketin 15 günlük ödeme süresinin bitimindeki ilk iş gününde en yakın trafik kuruluşuna yapması gereken bildirimi yerine getirmediğini, kontrolü sağlanamayacak şekilde çok sayıda kayıtları ileri sürerek cezalı geçiş ücretlerini tahsil etmeye çalışmalarının haklı olmadığını, HGS sisteminin güvenilir bir sistem olmadığını bu sebeple ceza bedeli talep edilemeyeceğini, davacı tarafın takipte kötü niyetli olduğunu, borcun doğumuna sebep olan araçların kiralama yoluyla …ne ait yolcu otobüsü olarak kullanıldığı için davanın anılan şirkete ihbarını talep ettiklerini ileri sürmektedir.
DELİLER VE GEREKÇE:
Dava, Bursa 3. İcra Müdürlüğünün 2016/… sayılı icra dosyasında davalının ödeme emrine itirazının iptali davasıdır.
Takibe dayanak yapılan alacak ise davalı şirkete ait araçların davacı şirket tarafından işletilen köprü ve otoyollardan geçişine ilişkin geçiş ücretleri ve ceza bedellerine ilişkindir. Kural olarak ispat külfeti davacı taraf üzerindedir.
Mahkememizce daha önce davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, bu karar İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesi ‘ nin 2020/8 – 2020/15 E.K. Sayılı kararı ile kaldırılmıştır. Kaldırma gerekçesinde; “Somut olayda, davacının açmış olduğu itirazın iptali davasında dava dilekçesinde gösterdiği 326.648,67 TL değer üzerinden Harçlar Kanunu 28.maddesi gereğince yatırması gereken nispi peşin 1/4 karar ve ilam harcının 5.578,34 TL olduğu, dava dosyasında 77,30 TL peşin harç ile icra dosyasında 1.646,49 TL peşin harç yatırıldığı, bu durumda alınması gereken bakiye harç miktarının 3.854,55 TL olduğu hesap edilmiştir. Bu harç ikmal edilmeden yargılamaya devamla hüküm kurulmuş olması HMK 355. madde gereği kamu düzenine aykırılık teşkil etmektedir. Ayrıca, davalı vekili istinaf dilekçesinden “..HGS hesapları incelendiğinde, gerek ihbar olunan şirkete ait HGS hesaplarında gerekse müvekkili şirkete ait HGS hesaplarında geçiş ücretlerini karşılayacak miktarlarda bakiye mevcut olmasına rağmen geçiş anında bu ücretlerin sistem tarafından çekilmediği..” yönündeki itirazları yönünden de mahkemece bilirkişi incelemesi yaptırılmaksızın karar verilmiş olması, Anayasanın hak arama hürriyeti başlıklı 36.maddesindeki “Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir.” hükmüne ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun hukuki dinlenilme hakkı başlıklı 27.maddesinde yer alan “davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Bu hak; yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını, mahkemenin açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini içerir.” düzenlemesine aykırıdır. Bu nedenle mahkemece konusunda uzman bankacı ve bilgisayar mühendisi bilirkişi heyetinden davacıya ait sistem ile davalı HGS kayıtları üzerinde inceleme yaptırılarak, her bir geçiş yönünden, geçiş anında yeterli bakiyenin olup olmadığı, bakiye yeterli değilse otomatik yükleme yapılıp yapılmadığı, otomatik yükleme yapmış ise geçişten itibaren 15 gün içerisinde davacı tarafça tahsilat yapılıp yapılmadığı/tahsilatın mümkün olup olmadığı hususlarında bilirkişi raporu alınması gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle eksik harç ikmal edilmeden ve bilirkişi incelemesi yaptırılmadan hüküm kurulmuş olması sebebiyle kararın hatalı olduğu açıklanmıştır.”

Davalı taraf takibe itiraz ederken otoyol ve köprü geçiş ücretlerine ilişkin ana parayı ihtirazi kayıtla ödemiştir. İspat külfeti üzerinde olan davacı taraf dava dilekçesi ekinde alacağa dayanak yaptığı kaçak geçişlere ilişkin ihlalli geçiş bildirimi örneklerini sunmuş mahkeme tarafından talep edildiği takdirde kamera kayıtlarının da sunulabileceğini belirtmiştir. Davalı tarafa süre verilerek belirtilen ihlalli geçişlere ilişkin tutanakları inceleyerek kabul etmediği tutanakların tarih ve numaralarını bildirmesi için bir ay kesin süre verilmişse de davalı taraf belirtilen tarihlerdeki geçişlere itirazları bulunmadığını bildirmiştir. Davalının beyanında geçişler sırasında araçların HGS bakiyelerinden tahsilat yapılıp yapılmadığı konusunda araştırma talep edilmiş, varsa bu tahsilatların geçiş ücretlerinden tenzili istenmiştir.
Davalı tarafın köprü ve otoyolların kullanım bedeline ilişkin ana parayı ödemiş olması nazara alındığında davadaki temel uyuşmazlık ihlalli geçiş hallerinde kullanıcılara kaçak geçiş cezası uygulanıp uygulanamayacağı noktasındadır. Davalı taraf bir ticari şirket durumundaki davacının ceza sayılabilecek bir uygulama yapamayacağını ileri sürmektedir. Ancak mahkememizce bu görüşe itibar edilmemiştir. Davalının uyguladığı ihlalli geçiş cezası bir idari para cezası niteliğinde değildir. Kanundan doğan özel bir alacak niteliğindedir. 6001 sayılı kanunun 30. Maddesi geçiş ücretini ödememe ve güvenliğin ihlali halini düzenlemektedir. 1. Fıkrada ücret ödemeden geçiş yapan araç sahiplerine geçiş ücretinin 10. Katı tutarında idari para cezası verileceği yazılıdır. Bu ifadeden kaçak geçiş ücretlerinin idari para cezası niteliğinde olduğu düşünülebilir ancak aynı maddenin 5. Fıkrasında 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar ve karayollarını geçiş ücretini ödemeden kullanan araç sahiplerine geçiş ücreti ile birlikte bu ücretin 4 katı tutarında cezanın genel hükümlerine göre tahsil edileceği belirtilmiştir. Daha açık bir ifade ile 5. Fıkrada yazılan cezanın idari para cezası olmadığı ve genel hükümlere göre tahsil edileceği yasadan kaynaklanan bir durumdur. İşletmeci tahsil ettiği tutarın % 60’ını hazine payı olarak ödeyecektir. Bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere ihlalli geçiş yapan araç sahiplerine ücretin 4 katı tutarında ceza uygulanması yasa emridir. Davacı şirket yasa tarafından kendisine verilen bir görevi yerine getirmektedir. Kamu otoritesi işletmesini devrettiği köprü ve otoyollar için alınması gereken cezalı tutarı tahsil etmek için işletmeci şirketi aracı kılmış görünse de yasanın açık ifadesi karşısında bunun bir idari para cezası olduğu söylenemez.
Davalı tarafın anayasaya aykırılık savunmaları da yerinde görülmemiştir. Kanunun koruduğu hukuki yarar nazara alındığında geçiş ücretlerinin cezalı olarak uygulanması caydırıcı nitelikte bir düzenlemedir. İşletmesi devredilmiş olsa dahi köprü ve otoyollardan elde edilen gelirler kamu maliyesinin önemli bir parçasını oluşturacaktır. Kamu tarafından işletilen köprü ve otoyollar ile işletmesi devredilen köprü ve otoyolların farklı işletme biçimlerine tabii tutulması beklenmemelidir. Mahkememizce yasal düzenlemede anayasaya aykırılık tespit edilmemiştir.
Kaldırma kararı çerçevesinde bilirkişi incelemesi yapılmış, yapılan inceleme sonucunda;
….Plakalı Araç bakımından; T.C.Ziraat Bankası A.Ş. Bursa Şubesindeki Nilüfer Turizme ait hesap ekstresi incelemesinde, … Plakalı araçla ilgili 06.09.2016 tarihinde HGS tahsilatı yapıldığı, ancak aracın köprüye giriş ve çıkış saatlerinin olmaması, nedeniyle tespit yapılamamıştır. PTT kayıtlarında ise, … plakalı araca ait bir geçiş kaydına rastlanmamıştır.
… Plakası Araç bakımından; GOI ve KGM geçiş Ücreti açıklaması ile … plakalı araca tanımlı 1033254682 numaralı HGS ürünü hesap hareketleri (01/05/2016-20/10/2016) tetkikinde, davaya konu … plakalı araca ait 25.08.2016-30.09.2016 tarih aralığında bakiye yüklemeleri olduğu belirlenmiş, bilirkişi tarafından tablo halinde sunulmuştur,
…. Plakası Araç bakımından; Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş. Dava dosyasına sunduğu 21.04.2021 tarih ve 37956715-300-28717 sayılı yazı eki CD kayıtlarında; ….plakalı araca tanımlı 1033413637 numaralı HGS ürünü hesap hareketleri (01/05/2016-20/11/2016) dava konusu otoyol -köprü geçişlerini rastlanmamıştır. T.C.Ziraat Bankası A.Ş. Bursa Şubesindeki Nilüfer Turizme ait hesap ekstresi incelemesinde, …. plakalı araçla ilgili kayda rastlanmamıştır.

…. Plakası Araç bakımından; Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş. Dava dosyasına sunduğu 21.04.2021 tarih ve 37956715-300-28717 sayılı yazı eki CD kayıtlarında; ….plakalı araca tanımlı 1033413636 numaralı HGS ürünü hesap hareketleri (01/05/2016-20/11/2016) dava konusu otoyol -köprü geçişlerini kastlanmamıştır. T.C.Ziraat Bankası A.Ş. Bursa Şubesindeki Nilüfer Turizme ait hesap ekstresi incelemesinde, …. plakalı araçla ilgili kayda rastlanmamıştır.
…. Plakası Araç bakımından; Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş. Dava dosyasına sunduğu 21.04.2021 tarih ve 37956715-300-28717 sayılı yazı eki CD kayıtlarında; GOI ve KGM geçiş Ücreti açıklaması ile …. plakalı araca tanımlı 1024627625 numaralı HGS ürünü hesap hareketleri (01/05/2016-20/10/2016) tetkikinde, davaya konu …. plakalı araca ait 15.06.2016-02.10.2016 tarih aralığında bakiye yüklemeleri olduğu belirlenmiş, bilirkişi tarafından tablo halinde sunulmuştur, Yapılan incelemede; ….plakalı Araç geçiş sürelerinde hesap müsait olmadığında Geçiş sisteminin yükleme yaparak geçişe izin verdiği ve HGS hesabının müsait olmadığı tespit edilmiştir. T.C.Ziraat Bankası A.Ş. Bursa Şubesindeki Nilüfer Turizme ait hesap ekstresi incelemesinde, …. plakalı araçla ilgili kayda rastlanmış olup, detay bilgilerinin hesap ekstresinde yer almadığından inceleme yapılamamıştır. Şub kayıtları tetkikinde,turnikeden geçişlerde hesap bakiyesinin hesap ekstrelerinde görülmediği, bakiye düştükten sonra ne kadar bakiye kaldığı sistemde görülmediği belirlenmiştir.
… Plakası Araç bakımından; Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş. Dava dosyasına sunduğu 21.04.2021 tarih ve 37956715-300-28717 sayılı yazı eki CD kayıtlarında; GOI ve KGM geçiş Ücreti açıklaması ile … plakalı araca tanımlı 1024627623, 1024627628, 1033413635 numaralı HGS ürünü hesap hareketleri (01/05/2016-20/10/2016) tetkikinde, davaya konu … plakalı araca ait bakiye yüklemesi bilirkişi tarafından tablo halinde sunulmuştur, Yapılan incelemede; … plakalı Araç geçiş sürelerinde hesap müsait olmadığında Geçiş sisteminin yükleme yaparak geçişe izin verdiği ve HGS hesabının müsait olmadığı tespit edilmiştir. T.C.Ziraat Bankası A.Ş. Bursa Şubesindeki Nilüfer Turizme ait hesap ekstresi incelemesinde, … plakalı araçla ilgili kayda rastlanmış olup, detay bilgilerinin hesap ekstresinde yer almadığından inceleme yapılamamıştır.
Sonuç olarak; davalı …. Elektronik Yazılım İş. Turizm ve Medya İth. Ve İhc.Ltd Şti.nin …, …, …, …, …, … plakalı araçların HGS hesaplarının bulunduğu davalıya ait banka hesapları tetkikinde; Geçiş anında geçiş ücretini karşılayacak kadar bakiyelerin bulunmadığı tespit edilmiştir.
Kaldırma kararı sonrasında kaldırma kararında belirtilen harç eksikliği de tamamlanmıştır.
Bu sebeple davacının geçiş cezaları bakımından alacağı bulunduğu saptanmıştır. Davacı taraf davayı açtığı tarihte ve takip tarihinde yasal düzenleme çerçevesinde geçiş ücreti dışında 10 kati kadar para cezası talep etme hakkına sahip idi. Ancak; yargılamanın devamında yapılan yasal değişikliğe ve 10 katı tutarı 4 katına düşürülmüş ve davacının isteyebileceği para cezası tutarı geçiş ücreti dışında geçiş ücretinin 4 katı kadar olarak belirlenmiştir. Bu yasal değişiklik devam eden davalara da uygulanacaktır. Ancak; bu durum davacının bir kısım davasının reddine karar verilmesi sonucunu doğurur. Ancak davanın açıldığı tarihte böyle bir yasa değişikliği olmadığından bu kısım yönünden sonradan yasa değişikliği nedeniyle dava reddedilmişse de; hakkaniyet ilkesi ve MK madde 2 uyarınca para cezasındaki bu değişikliğe karşılık gelen reddedilen kısım bakımından davalı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmemiştir.
İptal edilmedikçe geçerli olan yasa hükmüne göre talep edilen alacağın haklı olduğu kanaati ile davalının ihlalli geçişlere ilişkin ana para miktarını ödediği de nazara alınmış aynı zamanda 10 katı cezanın 4 katına düşmesi de dikkate alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Ancak davacının ceza tutarının düşmesi dışında reddedilen alacak kısmı da bulunmaktadır. Bu kısım yönünden davalı taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmiştir.
Takip sonrası ve davadan önce davalı tarafça 149.681,25 TL ödeme yapıldığından bu kısmın da alacaktan düşülmesi gerekecektir. Sonuç olarak davacı takipte davalıdan 119.744,25 TL tutarında alacaklıdır. Bu sebeple davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İcra inkar tazminatı itirazla takibin ve takibe konu alacağın tahsil edilmesinin geciktirilmiş olmasına ilişkin olarak yasal düzenleme altına alınmıştır. İcra inkar tazminatı ile kötü niyet tazminatı birbirinden farklıdır, kötü niyet tazminatı için alacaklının kötü niyetinin sabit olması gerekir. İcra inkar tazminatına hükmedilebilmesi için ise itiraz eden borçlunun itirazında kötü niyetli olup olmadığına bakılmaz. Kötü niyetli değilse de alacağın likit olması nedeniyle itirazla takip durup alacağın tahsili geciktiği için icra inkar tazminatına hükmolunur. Her ne kadar mahkememizce verilen ilk kararda kötü niyetin bulunmadığı gerekçe gösterilerek davacı lehine icra inkar tazminatına hükmolunmamışsa da; ilk kararı davacı tarafta istinaf ettiğinden aleyhe hüküm verme yasağı kuralı da uygulanamayacağından yukarıda açıklanan gerekçelerle davacı lehine icra inkar tazminatına hükmolunmuştur.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE,
Bursa 3. İcra Müdürlüğünün 2016/… sayılı icra dosyasında davalının ödeme emrine itirazının KISMEN İPTALİNE,
Takibin 119.744,25 TL üzerinden bu alacağa takip tarihinden itibaren yıllık % 9 oranında ve değişen oranlarda yasal faiz uygulanmak suretiyle DEVAMINA,
119.744,25 TL ‘ nin % 20 ‘ si tutarında icra inkar tazminatının davalı borçludan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
2-Harçlar Yasası gereğince alınması gereken 8.179,73 TL karar harçtan, peşin olarak alınan 77,30 TL peşin harç ile 3.854,55 TL tamamlama harcının mahsubu ile bakiye 4.247,88 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 29,20 TL başvurma harcı, 77,30 TL peşin harç ile 3.854,55 TL tamamlama harcı, 1.264,60 TL yargılama gideri olmak üzere toplam 5.225,65 TL yargılama giderinin kabul red oranına göre 4.789,12 TL ‘ sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 15.325,70 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
5-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 5.100 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine,
Kesinleşme süreci tamamlanana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine dair gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde mahkememize iletilecek bir dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere oybirliği ile verilen karar taraf vekillerinin yüzlerine karşı açıkça okundu, anlatıldı.01/12/2021

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır