Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

…
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/280 Esas
KARAR NO : 2022/417

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

DAVACI : … –
VEKİLLERİ : Av. …..
Av. ….
DAVALI : … – …
VEKİLİ : Av. …..
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 22/06/2020
KARAR TARİHİ : 04/04/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 04/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle ; davacı tarafça davalıya farklı tutarlarda toplamı 212.314,00 USD tutarında çek verildiğini, ekonomik darlıktan dolayı bedellerini ödeyemediğini, davalı tarafça davacı aleyhine Bursa 6. İcra Müdürlüğünün 2019/… sayılı takip dosyası ile icra takibi başlatıldığını, oysa ki bu çeklerin karşılığı olarak davacı tarafça davalıya 3 adet iplik makinesinin sevk irsaliyeleri ile birlikte teslim edildiğini, toplam tutarının KDV dahil 215.000,00 USD tutarında olduğunu, davalı tarafça başlatılan takipte davaya konu edilen çeklerden dolayı borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle ; Dava 30/10/2018 Tarihli 36.724,00 USD tutarlı , 16/11/2018 Tarihli 36.602,00 USD tutarlı 05/04/2019 Tarihli 45.000,00 USD tutarlı 30/04/2019 Tarihli 45.000,00 USD tutarlı ve 31/05/2019 Tarihli 49.027,00 USD tutarlı çekler nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Davacı taraf çek bedelleri karşılığı olarak nakdi ödeme yapılmadığını ödeme olarak 3 adet iplik makinesinin 01/10/2018 Tarihli sevk irsaliyesi ile davalı tarafa teslim edildiğini , gönderilen bu makinelerin toplam bedelinin KDV dahil 215.000,00 USD olduğunu ileri sürerek çeklere ilişkin borçlarının ifa ettiğini bu sebeple borçlu olmadığını iddia etmiştir.
Davalı taraf davacının çeklerin karşılığı olarak 3 adet iplik makinesi vermek suretiyle ödeme yapılmış oldukları iddiasını kabul etmemiş çek bedellerinin ödenmediğini, davanın kısmı dava olarak açılamayacağını eksik harcın tamamlanması gerektiğini ileri sürmüştür.
HMK’nin 109. Maddesine göre talep konusunun niteliği itibariyle bölünebilir olduğu durumlarda sadece bir kısmı da dava yoluyla ileri sürülebilir. Aynı maddenin 2. Fıkrası 01/04/2015 Tarihinde yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlükten kaldırılan metinde talep konusunun miktarı taraflar arasında tartışmasız ve açıkça belliyse kısmı dava açılamaz düzenlemesi mevcuttur. Cevap dilekçesindeki bildirilen yargıtay içtihatları da bu düzenlemenin yürürlükte olduğu döneme ilişkindir. Bu düzenleme yürürlükte olmadığından ve menfi tespitin dayanağı olan çeklerdeki para alacağı bölünebilir nitelikte olduğundan HMK 109/1 uyarınca menfi tespit davası içinde kısmi dava açılabilecektir.
Davaya konu çeklerin karşılığının nakit olarak ödenmediği hususunda taraflar arasında bir ihtilaf bulunmamaktadır.
Davaya konu kambiyo senetleri çek niteliğinde olup çekler bir ödeme aracıdır çek keşide edildiği zaman bir miktar paranın ödemesi noktasında çek keşidecisi bankaya aynı zamanda talimat vermektedir buradan da anlaşılacağı üzere çek borcu kural olarak nakit para ödemek suretiyle ifa edilir.
Çek yazılı bir belge olduğundan bu yazılı belgeye karşı iddialarda yazılı delille ıspatlanmalıdır.
Az öncede belirtildiği gibi çeklerin karşılığı olarak nakit para olarak ödenir. Tarafların ifa olarak kararlaştırıldığı şeyden başkasının ödenmesi hususunda ifa uğruna edim ve ifa yerine geçen edim olarak iki hal bulunmaktadır. İfa uğruna edimde bu edim verildiğinde borç sona ermez aksine ifa uğruna verilen şey ifa edildiği takdirde borç ödenmiş olur örneğin bir para borcu için kambiyo senedi verilmesi ifa uğruna edimdir, kambiyo senedinin karşılığı ödendiği takdirde edim yerine getirilmiş sayılır. İfa yerine geçen edimde ise tarafların kararlaştırıldığı şeyden başkasının ödenerek borçtan kurtulma söz konusudur. Borçlu alacaklının rızası ile yüklenmiş olduğu edim yerine başka bir edim ifa ederek borcundan kurtulur.
Davacının iddiası da çek bedellerinin ifa yerine geçen edim yani ileri sürülen üç adet iplik makinesinin teslimi suretiyle yerine getirilmiş olduğudur. İddia eden iddiasını ispatla mükelleftir kuralından hareketle davacı çek bedellerinin karşılığını makine teslim suretiyle ifa ettiğini ispatlamalıdır. Bu konuda ispat vasıtası ancak yazılı delil olabilir. Davacı tarafın tanık dinletme talebinin sonuca bir etkisi bulunmamaktadır. Bu sebeple bu talebi yerinde görülmemiştir.
Taraflara ait Ticari defterler ve belgeler üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmış yapılan incelemede davalı tarafın davacı tarafa çek tutarı kadar alacağının bulunduğu görülmüştür. Davacı tarafın ifa yerine geçen edim olarak ileri sürdüğü 01/10/2018 Tarihli 3 ayrı irsaliye ile iplik makinesinin davalı tarafa teslim edilip edilmediği de araştırılmıştır. A-021164 No’lu irsaliyenin teslim alan kısmında Ferhat Berk isim ve imzasının bulunduğu a-021165 No’lu irsaliyenin teslim alan kısmında Ahmet Polat isim ve imzasının bulunduğunu A-021166 No’lu irsaliyenin teslim alan kısmının isimsiz olarak imzalandığı görülmektedir.
Yapılan araştırmada irsaliyeler geçen imzası bulunan kişiler davalı şirket yetkilisi olmadığı gibi SGK kayıtlarına göre bir çalışma ilişkisinin de bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Davacının davalıya bu makineleri teslim ederek dava konusu çeklere ilişkin borcu ifa ettiği hususu ispatlanamamıştır.
Davacı taraf yemin deliline dayanmadığından toplanacak başka bir delil kalmamıştır. İspatlanamayan davanın reddine karar verilmiştir.

Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe:
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Yasası gereğince alınması gerekli 80,70 TL harcın başlangıçta alınan 1.707,75 TL peşin hartan mahsubu ile artan 1.627,05 TL’nin karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı taraf kendisine vekille temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T. ‘ ye göre hesap ve takdir edilen 13.450,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
4-Kesinleşme süreci tamamlana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinn yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 10 günlük yasal süre içerisinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.30/03/2022

Başkan …
E-Imzalıdır.
Üye …
E-Imzalıdır.
Üye …
E-Imzalıdır.
Katip …
E-Imzalıdır.