Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BURSA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2019/671
KARAR NO : 2021/289

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …
DAVACI : .
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : …. GAYRİMENKUL YATIRIM HAFRİYAT İNŞAAT
: Av….
DAVA : İtirazın İptali (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 22/05/2017
KARAR TARİHİ : 17/03/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili beyanlarında;Davacı taraf dava dilekçesinde, davalı şirketin inşa ettiği bir konut ve alışveriş merkezi projesinin elektrik tesisat işlerinin yapılması konusunda sözleşme imzalandığını, davacının edimlerini tamamen yerine getirdiğini, işi teslim etmesine rağmen iş bedellerinden faizleri ile birlikte toplam 883.106,14 TL’lik kısmının ödenmediğini, bunun üzerine Bursa 15.İcra Dairesinin 2017/…. sayılı dosyası ile takip başlattıklarını, davalı tarafın takibe haksız biçimde itiraz ettiğini ileri sürerek itirazın iptaline ve davalı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmektedir.
Davalı taraf 13/12/2017 tarihinde UYAP üzerinden dilekçe ibraz etmiştir.
Davalı vekili beyanlarında ; davanın reddi istenmiş, inşaatda kullanılması gerekin bir kısım malzemenin davacı şirketin başka işlerinde kullanıldığını, buna ilişkin tespit yapıldığını, iş karşılığı iki daire verilmesine rağmen takip başlatıldığını ileri sürmüştür.
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe:
Dava Bursa 15.İcra Dairesinin 2017/… sayılı dosyasında davalının ödeme emrine itirazının iptali davasıdır.
Takip konusu alacak eser sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Taraflar arasında konut ve alışveriş merkezinin elektrik işlerinin yapımı hususunda 04.09.2014 tarihli ve 17.01.2015 tarihli sözleşmeler imzalanmıştır.

04.09.2014 tarihli sözleşme konut inşasına ait elektrik işleri olup, bedeli KDV hariç 1.600.000,00 TL olarak belirlenmiştir. Kullanılacak malzemelerin fiyata dahil olduğu belirlenerek sözleşme ekindeki keşif listesindeki birim fiyatlara göre hakedişlerin düzenleneceği kabul edilmiştir. Bedelin 1.240.000,00 TL lik kısmı nakden aylık hakediş şeklinde 360.000,00 TL lik kısmı ise ayni ödeme biçiminde ödeneceği kararlaştırılmıştır. Davacı tarafından yapılacak hakedişler incelenerek mutabakata varılıp onaylanacaktır. Onay tarihinden itibarın hakediş ödemeleri en geç 30 gün içerisinde ödenecektir
17.01.2015 tarihli sözleşme AVM inşasına ait elektrik işleri olup, bedeli KDV hariç 3.800.000,00 TL olarak belirlenmiştir. Sözleşme ekindeki keşif listesindeki birim fiyatlara göre hakedişlerin düzenleneceği kabul edilmiştir. İş sonu yapılacak hakedişlerde işin toplam bedelinin değişmesi halinde çıkacak farka göre fark ödemesi yapılacaktır.
Yukanda belirtilen 1. sözleşmeye ve 2. sözleşmeye ilaveten tararlar aralarında 27.10.2015 tarihinde ek protokol düzenlemişlerdir. Buna göre ek protokol 17.01.2015 imza tarihli sözleşmenin ayrılmaz bir parçasıdır, Ana sözleşmede yer alan 2 adet avm orta gerilim trafosu (yağlı tip) ve 2 adet konut orta gerilim trafosu (yağlı tip) trafoların yerine 2 adet avm orta gerilim trafosuf (kuru tip) ve 1 adet konut orta gerilim trafosu (kuru tip) ve fen kontrol sisteminin alimim için taraflar aralarında anlaşmaya varmıştır. Ana sözleşme ile değişikliğe konu ürünler için ödenen 151.508,97 TL’nin sözleşmenin imza tarihi olan 17.01.2015 günü kurundan Euro rakamı tespit edilmiş olup (17.01.2015 etıro satış kuru 2.6847 TL) 56.434.00 €’ olduğu kararlaştırılmıştır. 2500 KVA orta gerilim trafosu (kuru tip) 26.530,00 €. 3 adet alımı yapılacak olup bedeli 79.590,006+ kdv’dir. Fan kotrof sistemi 1.82l,00 €. 3 adet alımı yapılacak olup 5.463,00 €+kdv’dir. Ödemeye konu toplam bedel; 85.053,00 €+kdv’dir. 56.434,00€ ana sözleşme ile (değişikliği yapılan ürünler için) ödenmiştir 28.619,00 €+kdv ek protokol ile ödeme hususu anlaşılmış olup trafoların teslim anında merkez bankası döviz: satış kurundan TL’ye çevrilecek olup nakit eft ile ödenecektir.
Davalı taraf dosya kapsamında ileri sürdüğü itiraz ve savunmalarında davalının defterlerinin de incelenmesi gerektiğini, davacının eksik imalatta bulunduğunu, alınan malzemeleri kendi işlerinde kullandığını, iş karşılığında davacıya verilen iki dairenin davacı alacağından düşülmesi gerektiğini, dairelerin bedellerinin alacağı karşıladığını, davalı tarafından alınan malzemelerin davacı tarafça hakedişe konularak ödeme yapılmasının talep edildiğini, yapılan imalatlarda hakediş miktarından fazla yazılmış imalatlar bulunduğunu, kuvvetli akım güç kabloları yerinde ölçüldüğünde hakedişe çekilen metrajlarla farklılık gösterdiğinin görüleceğini, birim fiyat tarifinde kablo taşıma sistemleri tüm aksesuarları fiyata dahil olmasına rağmen taşıyıcı sistem için ektra fiyat talep edildiğini, Bus-Bur imalatlarıyla ilgili olarak sahada yapılan imalatlar ile hak ediş miktarları arasında fark bulunduğunu, Bus-Bur çıkış kutuları içerisinde kullanılan termik manyetik şalter adetleri ile hak ediş miktarları arasında ciddi farklar bulunduğunu, Bus-Bur ana beslemesi için çekilen güç kabloları mesafeleri ile hak ediş miktarları arasında fark bulunmakta olup hak edişte uzunluk miktarlarının daha fazla gösterildiğini ileri sürmüştür.
Mahkememizce verilen karar Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi tarafından kaldırılmıştır. Kaldırma gerekçesinde ana hatları ile; “davalı taraf davacının edimini tam ve eksiksiz olarak yerine getirmediğini, eksik imalatta bulunduğunu, imalat için kullanılacak malzemelerin bedelinin davalı tarafından ödenmesine rağmen davacının bu malzemelerin hepsini AVM’de kullanmadığını, bir kısmını kendisine ait diğer işlerde kullandığını savunmasına rağmen davalının savunması doğrultusunda araştırma yapılmadığı ve davalı defterleri incelenmeden karar verildiği, her iki sözleşme konusu işe ilişkin elektrik projeleri getirtilip iki elektrik mühendisi ile bir mimardan oluşan bilirkişi heyeti oluşturularak hakediş raporları da dikkate alınarak, kullanılan malzemelere göre her sözleşme için iş bedelinin ne olacağı, eksik imalat bulunup bulunmadığı, davalı tarafından alınan malzeme olup olmadığı, varsa bunların davacı hakkedişinde ne şekilde gösterildiği, iş bedeline dahil edilip edilmediği, davalının iş bedeli olarak verildiğini savunduğu iki dairenin bulunup bulunmadığının belirlenmesi gerektiği” belirtilmiştir.
Taraf defter ve kayıtlarında kaldırma kararı sonrasında bir kez daha inceleme kararı verilmiştir. Davacı taraf kayıtlarına göre; davacının, davalıya 7.386.243,17 TL tutarında fatura düzenlediği, 34.380,76 TL tutarında bankadan havale gönderdiği toplam alacak kaydının 7.420.623,93TL olduğu, davacıya verilen 2 adet dairelerde içinde ( 30.11.2016 tarih 247.000,00 TL, 30.11.2016 Tarih 410.000,00TL) olmak üzere 774.377,97 TL, davalının banka aracılığı ile 1.756.034,98 TL ve çek ile 4.036.000,00 TL olmak üzere toplam 6.566.412,95 TL ödeme tutarının davacı kayıtlarında yer aldığı, ödeme sonrası kalan bakiye alacağın 7.420.623,93 – 6.566.412,94= 854.210,98TL olduğu tespit edilmiştir.
Davalı kayıtlarına göre 2017 sonu itibariyle ; Davacının, davalıya 7.386.243,17 TL tutarında fatura düzenlediği, 34.380,76 TL tutarında bankadan havale gönderdiği toplam borç kaydının 7.420.623,93 TL olduğu, Davalının, Davacıya verilen 2 adet dairelerde içinde (30.1 1.2016 tarih 247.000,00 TL, 30.11.2016 Tarih 410.000,00 TL) olmak üzere 773.268,26 TL, banka aracılığı ile 1.756.744,25 TL ve çek ile yapmış olduğu ödeme tutarının 4.036.000,00 TL olmak üzere toplam 6.566.012,51 TL ödeme yaptığı kalan bakiye borcun davalı kayıtlarında da 7.420.623,93 – 6.566.012,51 = 854.611,42 TL olduğu tespit edilmiştir.
Davalı defter kayıtlarına göre 2018 yılında davacıya Bursa 15. İcra 2017/4974 Nolu Dosyasına 99.788,72 TL ödeme yaptığı belirlenmiştir.
Elektrik mühendisi, mimar ve hakediş uzmanından oluşan bilirkişi heyetinden rapor alınmıştır. Rapor içeriğine göre;
Dava dosyasında bulunan 1. sözleşmeye göre düzenlenmiş 20 adet hakkedişi ve 2. sözleşmeye göre düzenlenmiş 8 âdet hakkedişe ilişkin olarak; 20 adet hakkedişin KDV li toplam tutarı 2.727,063,04-TL 8 adet hakkedişin KDV li toplam tutarı 4.764.965,32- TL olup Dosyada Faturası olup, hakedış kapağı olmayan 5 adet faturanın hakkedişe bağlanmış KDV li toplam tutar 424.756,71-TL olduğu belirlenmiştir.
Dava dosyasında bulunan hakkediş ve faturaların KDV li toplamı tutan: 2.727.063,04 TL, 4.764.965,32 TLve 435.837,32 TL olmak üzere toplam 7.927.865,68-TL dir.
Dava dosyasında bulunan hakkedişletden kesintiler düşüldükten sonra net toplamı tutan: (2.043.833,25+4.643,092,13+424.756,71)=7.111,682,09-TL dir.
Ayrıca dava dosyası içerisinde bulunan … Rezidans Avm A.Ş nîn kendisine düzenlenen, 1 adet 213645 numara ve 15.12.2015 tarihli 1 adet hakkediş bulunmaktadır. Fatura tutarı 29.136,24-TL dir.
… Rezidans Avm A.Ş nin hakkediş kdv li toplamı: 34.380, 76 TL’dir
… Rezidans ve avm A.Ş nin hakkedişinden stopaj kesintisi yapılması gerekir, stopaj kesintisi miktan: 29.136,24 *0,03= 874,09-TL dir.
Stopaj kesintisi yapıldıktan sonra net hakkediş miktarı: (34.380,76-874,09-33.506,67-TL
Yukarıda … Elektrik A.Ş nin belirlediğimiz KDv Ii hakkedişinden ve net hakkediş miktarından … Rezidans ve Avm A.Ş nin hakkedişinden düşülmesi gerekir.
19.02.2020 tarihli bilirkişi raporunda belirlenen faturadaki imalatlar ve işleri 6 adet fatura olup; 130982 numaralı KDV dahil 61.561, 92-TL tutarındaki irsaliye faturada belirtilen imalatlar kontrol yazılımı ile görsel izleme ve kontrol yazılımı ile ilgili malzeme ve imalatlardır. 241558 numaralı KDV dahil 374.650,93-TL tutarındaki irsaliye faturada belirtilen imalatlar süs aydınlatmaya ilişkindir. 241073 numaralı KDV dahil 21.817, 53-TL tutarındaki İrsaliye faturada belirtilen imalat 66 adet rol beehive ; tş mekanlarda kutlanılmak üzere tasarlanmış dekoratif armatürdür. 241073 numaralı KDV dahil 4.290, 85-TL tutarındaki irsaliye faturada belirtilen imalat metrelerce uzunluğunda süs aydınlatma/ led aydınlatmadır, Haluk Elektrik e ait 66323 numaralı faturada kdv dahil 9171,41 -TL olarak belirtilen kablo ve yine Haluk Elektrik’in fatura dahil 4.652,03- TL ampul, anahtar v.s İmalattır.
Bilirkişi heyeti bu imalatları davacı hakedişlerinden düşmüştür.
… Rezidans ve avm ye düzenlenen kdv li hakkediş miktarını, … Elektrik A.Ş nin toplam KDV’li hakkedişinden düşüldükten sonra kalan KDVli miktarı; 7.927.865,68-34.380,76= 7.893.485,00-TL dir.
… Rezidans ve avm ye düzenlenen net hakkediş miktarım, … Elektrik A.Ş nin toplam net hakkedişinden düşüldükten sonra kalan net miktar; 7.111.682,09-33.506,67= 7.078.175,00-TL olduğu bilirkişi heyeti tarafından belirlenmiştir.

Ancak taraflar tacir olup defter ve kayıtlarını usulüne ve gerçeğe uygun bir şekilde tutmakla yükümlüdür. Defterlerin tutulması konusunda basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğündedirler. Defter ve kayıtlar sahibi lehine ve aleyhine delil olacaktır. Davacının, davalıya 7.386.243,17 TL tutarında fatura düzenlediği, 34.380,76 TL tutarında bankadan havale gönderdiği toplam borç kaydının 7.420.623,93TL davalı kayıtları ile sabittir. Davacının sözleşmeler karşılığı düzenlediği faturalar davalı defterlerinde kayıtlıdır. Bir başka anlatımla davacının bu faturalardaki imalatları gerçekleştirdiği davalı defter ve kayıtları ile de sabittir. Yine davalı defter ve kayıtları ile davacının 2017 yılı sonunda 854.611,42 TL tutarında alacaklı olduğu davalı tarafça kabul edilmiştir. Sözleşmeye göre de davacı tarafından yapılacak hakedişler incelenerek mutabakata varılıp onaylanacaktır. Onay tarihinden itibaren hakediş ödemeleri en geç 30 gün içerisinde ödenecektir. Bu sebeple davacı tarafça düzenlenen faturalar davalı defterlerinde kayıtlı olduğundan sözleşmenin bu hükmü uyarınca da bu imalatların davacı tarafından gerçekleştirildiği davalı tarafından kabul edilmiştir.
19.02.2020 tarihli bilirkişi raporunda belirtilen bu faturaların dava dışı …. elektronik AŞ, …. Elektrik ve …. Esco AŞ tarafından düzenlendiği anlaşılmakta ve 6 adet faturaların hepsinin tarihi 2016 yılına ilişkin olduğu görülmüş olup bu faturalardaki tutarların davacı alacağından düşülmesi dosya kapsamı itibariyle mümkün değildir. Zira bu faturalardaki işlerin yapıldığı ve faturaların düzenlendiği tarih 2016 yılı olup gerek sözleşmenin “davacı tarafından yapılacak hakedişler incelenerek mutabakata varılıp onaylanacaktır. Onay tarihinden itibarın hakediş ödemeleri en geç 30 gün içerisinde ödenecektir” maddesi uyarınca davacı tarafından düzenlenen faturalar kabul edilerek davalı defterlerine işlenmesiyle faturalardaki (davacı faturaları) işlerin davacı tarafından yapıldığı konusunda mutabakatın bulunduğu kabul edilmiştir. Şayet 2016 yılına ilişkin 6 adet faturalardaki imalatlar davacı tarafından yapılmadığı halde davacının düzenlediği faturalardaki imalat kalemleri içine eklenmişse davalının bunu içeren faturaları gerek sözleşme hükmü gerekse basiretli tacir ilkesi uyarınca kabul etmemesi ve kayıtlarına işlememesi gerekirdi. Kaldı ki davalı tarafın böyle bir iddiası da yoktur. Aksine davalı bu faturalardaki sözleşmeye konu işlerin davacı tarafça eksik bırakıldığı ve bu tutarların alacaktan düşmesi gerektiğini iddia etmiştir.
Davalı tarafın yukarıda ana hatları ile belirtilen itiraz ve savunmaları kendi defter ve kayıtları ile örtüşmediği gibi gerçek durum savunmalarda belirttiği şekilde ise basiretli tacir gibi davranarak defter ve kayıtlarını buna uygun olarak tutması gerekirdi. Bu sebeple davalının defter ve kayıtları ile örtüşmeyen tüm itiraz ve savunmaları kabul edilmemiştir. Bir kısım malzemelerin davalı tarafça alındığı ancak bunun bir kısmını davacının kendi işlerinde kullandığı iddiası da ispatlanamamıştır. Her şeyden önce kullanılacak malzemenin iş sahibince temin edileceğine dair sözleşmede hüküm yoktur. Aksine sözleşmede kullanılacak malzemenin sözleşme bedeline dahil olduğu kararlaştırılmıştır. Diğer yönüyle davalı tarafça hangi firmalardan ne miktarda malzeme temin edildiği bildirilmediği gibi, buna ilişkin faturaların gösterilmediği, hangi tür ve miktarda malzemenin davacının kendi işinde kullandığı belirtilmemiştir. Defter ve kayıt incelemesinde de böyle bir olgu tespit edilmemeiştir. Davalının bu savunmasına itibar edilmemiştir.
Basiretli tacir gibi davranma ilkesi sözleşmenin imzası, ifası ve feshi aşamalarının hepsinde gözetilmesi gerektiğine dair Yargıtay 11. HD 04.02.2015 tarih 2014-16555/1207 E/K sayılı kararı.
İtiraz edilmeyip yevmiye defterine işlenen fatura bedellerinin ödenmesinin/ödemenin ispat edilmesi gerektiğine dair Yargıtay 11. HD 22.02.2016 tarih 2016/1582 K sayılı kararı.
Süresi içerisinde itiraz edilmeyen faturanın içeriğinin kabul edilmiş sayılacağı, süre geçtikten sonra iade faturası kesmek suretiyle kabulünün bertaraf edilemeyeceğine dair Yargıtay 11. HD 15.09.2015 tarih 2014/12605 E. 2015/9286 K sayılı kararı.
Diğer yönüylede 6 adet faturalardaki imalatlar, davacının düzenlediği ve taraf defterlerinde kayıtlı olan faturalardaki imalat kalemlerinin içerisinde değilse, bu faturaların davacı alacağından düşülmesi de mümkün değildir. Bu ikinci durumda olsa olsa sözleşme kapsamında olan ve davacının eksik bıraktığı imalat kalemlerinin üçüncü kişilere tamamlattırılması söz konusu olur ki bu durum davacının yaptığı imalatlara ilişkin alacağından bu fatura bedellerinin düşülebilmesi mümkün değildir. Eksik imalat sözleşmeye aykırılık nedeniyle konulacak bir cezai şart maddesiyle şartları varsa cezai şart tutarı kadar alacakta indirime neden olabilirse de sözleşmede böyle bir madde bulunmadığı gibi davalının bu yönde bir talebi de bulunmamaktadır. Nitekim davalı taraf bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinin üçüncü paragrafında bu faturalara konu imalatların davacının eksik bıraktığı işlerin üçüncü kişilere tamamlatılması nedeniyle düzenlendiğini açıkça belirtmiştir. Bu nedenle ve ayrıca sözleşmelerdeki “İş sonu yapılacak hakedişlerde işin toplam bedelinin değişmesi halinde çıkacak farka göre fark ödemesi yapılacaktır” ve “davacı tarafından yapılacak hakedişler incelenerek mutabakata varılıp onaylanacaktır. Onay tarihinden itibarın hakediş ödemeleri en geç 30 gün içerisinde ödenecektir” maddeleri uyarınca bu 6 adet faturaya ilişkin olarak başkaca bir delil araştırmasına gerek bulunmamaktadır.
Sözleşmenin “İş sonu yapılacak hakedişlerde işin toplam bedelinin değişmesi halinde çıkacak farka göre fark ödemesi yapılacaktır” maddesi sözleşmeyi götürü bedelden çıkarmakta olup, davacı sözleşme de belirlenen tutar üzerinde imalat gerçekleştirmişse sözleşme hükümlerine göre bedeli aşan kısımlar kadar da alacaklı olacaktır. Eksik bırakıldığı ve üçüncü kişilere tamamlatıldığı iddia olunan bu 6 adet fatura bedelinin sanki iş götürü bedelmiş gibi eksik bıraklan kısım kadar sözleşme bedelinden düşüm yapılması gibi bir uygulama yapılmakta mümkün değildir. Bu nedenle bilirkişi raporunda 6 adet faturaya ilişkin yerinde keşif ve denetim yapılabileceği görüşü ile davalı vekilinin bu konuda keşif yapılması talebinin yargılamaya bir etkisi olmayacaktır.
Konut ve Avm ye ilişkin her iki sözleşmenin toplam bedeli 6.084.000,00 TL’dir. 17.01.2015 tarihli sözleşme AVM inşasına ait elektrik işleri sözleşmesi, sözleşmedeki “İş sonu yapılacak hakedişlerde işin toplam bedelinin değişmesi halinde çıkacak farka göre fark ödemesi yapılacaktır” madde uyarınca, götürü bedelli olmadığı sözleşme metniyle sabittir. 1. sözleşme de böyle bir madde bulunmuyor ise de; işin mahiyeti, kapsamı ve sözleşmenin uygulanması sırasında tarafların uygulamaları ile birlikte bedelin götürü bedel olup olmadığı tespit edilmelidir. 1. Sözleşme bedeli KDV dahil 1.600.000,00 TL tutarındadır. Davacı tarafın 1. Sözleşme uyarınca yaptığı imalat tutarları bu bedelin çok üzerindedir, bu durum bilirkişi heyet raporunda belirlidir. Davalı tarafça da bu sözleşmeye ilişkin yapılan imalatların faturası defterlerine kaydedilmiştir. Öyle ki davalı bu faturalar karşılığı ödeme dahi yapmıştır. Her iki sözleşmenin toplam bedeli 6.084.000,00 TL olduğu halde davalı defter ve kayıtlarında sabit olduğu üzere davalı sözleşme bedellerinin üzerinde 6.566.012,51 TL tutarında ödeme yapmıştır. Dava dosyasında bulunan 1. sözleşmeye göre düzenlenmiş 20 adet hakedişin KDV li toplam tutarı 2.727,063,04 TL ve 2. sözleşmeye göre düzenlenmiş 8 âdet hakedişin kdv li toplam tutarı 4.764.965,32- TL olup toplamları 7.492.028,36 TL dir. Davacı tarafın düzenlediği faturalar nedeniyle davalının kayıtlarında ki ödeme yapılmamış hali ile borç tutarı 7.420.623,93TL dir. Dolayısıyla tüm bu hususlar değerlendirildiğinde tarafların uygulamasına göre sözleşme götürü bedel değildir.
İtiraz edilmeksizin ticari defterlere kaydedilen faturaların sözleşme hükümlerini değiştirdiğine/tadil ettiğine dair Yargıtay 11. HD 31.10.2017 tarih 2016/3676 E. 2017/5911 K sayılı kararı.
Sözleşmelerin yorumlanması ve uygulanmasında taraf iradelerinin gerçekte ne olduğu net bir biçimde belirlenmelidir. Her iki sözleşme farklı tarihlerde yapılsa da davalıya ait aynı taşınmaz üzerinde bulunana farklı yapılara aittir. Esasında her iki sözleşme de benzer hükümler içermekte olup bir bütündür. Her iki sözleşmenin uygulanmasında da taraflar “İş sonu yapılacak hakedişlerde işin toplam bedelinin değişmesi halinde çıkacak farka göre fark ödemesi yapılacaktır” sözleşme hükmüne sadık kalarak hareket etmiştir. Sözleşmelerde belirli bir yüzde de iş artışı öngörülmeyip, hakedişlerde toplam bedel değişir ise çıkacak farka göre ödeme yapılması kararlaştırılmış ve buna göre defter/kayıtlar tutulmuş ödeme de bu ilkeye göre gerçekleştirilmiştir. Her iki sözleşme de götürü bedel sözleşme niteliğinde değildir.
Yargıtayın yerleşik uygulaması da eksik bırakılan işlerde sözleşme bedelinden mahsubun götürü bedelli sözleşmelerde uygulanabileceği yönündedir.
İşin eksik veya ayıplı görülmesi durumunda yüklenicinin hak ettiği iş bedelinin saptanması ya da iş sahibinin fazla ödemesinin olup olmadığının belirlenmesi için, gerçekleştirilen imalâtın eksik ve kusurlar da dikkate alınarak tüm işe oranının yüzde kaç olduğunun tespiti, bulunacak bu oranın götürü iş bedeline uygulanması ve bulunacak miktardan kanıtlanan ödemelerin düşülmesinin Götürü bedelli işlerde uygulanabileceğine dair Yargıtay 15. HD 18.01.2021 tarih 2019/3439 E. 2021/85 K sayılı kararı.
Sözleşme kapsamında yapılacak işler ve ödenecek bedel toplam olarak kararlaştırıldığından sözleşmenin götürü bedelli olduğu anlaşılmaktadır. Götürü bedelli sözleşmelerde iş sahibinin iş bedelinin tamamını ödememesi halinde eksik işlerin giderim bedelini talep etmesi mümkün olmayıp bu halde çoğun içinde azın da olduğu ilkesinden hareketle talebinin fazla ödemenin iadesi niteliğinde bulunduğunun kabulü gerekir. Yine götürü bedelli eser sözleşmelerinde yüklenicinin edimini kısmen ifa etmesi halinde, hak edilen imalât-iş bedeli ya da fazla ödeme olup olmadığının Dairemiz uygulamalarında fiziki oran yöntemi diye adlandırılan, eksik ve kusurlar da dikkate alınıp düşülmek suretiyle, gerçekleştirilen imalâtın işin tamamına göre fiziki oranının tespiti ile bu oranın götürü bedele uygulanması suretiyle hesaplanması ve bulunacak bu miktardan kanıtlanan ödeme düşülerek belirlenmesi gerekir.Yargıtay 15. HD 29.06.2020 tarih 2019/3116 E. 2020/1903 K sayılı kararı.
Açıklandığı üzere tarafların defter ve kayıtlarıyla davacının yaptığını kabul ettiği imalat tutarlarından 6 adet fatura bedelinin düşümü yapılmak suretiyle davacı alacağının belirlenmesi mümkün değildir.
Ödeme miktarları da taraf defter ve kayıtları ile belirlidir. Ayni ödemelerin ne miktarda dikkate alınacağına değinmekte yarar vardır. Zira davalı taraf iki taşınmaz bedellinin alacağı karşıladığını ileri sürerek bu konuda çekişme yaratmıştır. Ancak davalı taraf kendi defter ve kayıtları ile de bu ayni ödemelerin karşılığı olan tutarı 30.11.2016 tarih 247.000,00TL, 30.11.2016 Tarih 410.000,00 TL olmak üzere 773.268,26 TL olarak belirtmiştir. Tacir olan davalı kayıtlarında gösterdiği ayni ödemenin karşılığı olan tutarı ile bağlıdır.
Davalı defterlerinde alacak tutarı 854.611,42 TL’dir. Davacı defterlerinde alacak tutarı 854.210,98 TL’dir. Farklılıklar SMM raporunda açıklanmıştır. Alacak olarak davacı defter kayıtlarındaki tutar dikkate alınmıştır. Zira davacı kendi defterlerinde davalıdan alacağını bu miktar olarak kabul etmiştir.
Toplanan delillerden davacının takip ve dava tarihi itibariyle davacıdan 854.210,98 TL asıl alacak tutarında alacaklı olduğu kabul edilmiştir. Bu alacağın içerisinde takipte gösterilen 42.087,92 TL tutarında fatura alacağı ve 812.123,06 TL hakedişlerden kalan alacağı da bulunmaktadır. Zira 42.087,92 TL tutarındaki fatura da davalı defterlerinde kayıtlıdır.
Davacı her ne kadar takipte işlemiş faiz istemişse de sözleşmede kesin vade bulunmadığı gibi davalı takip öncesi temerrüde düşürülmemiştir. Davacının takip öncesi işlemiş faiz alacağı bulunmamaktadır.
Fazlaya ilişkin davacı talebi reddedilmiştir.
Davalı tarafça davadan sonra 05.10.2018 tarihinde 33.147,14 TL, 02.11.2018 tarihinde 16.479,47 TL, 21.11.2018 tarihinde 18.279,96 TL ve 31.12.2018 tarihinde 31.882,15 TL tutarlarında hesaptan virman yolu ile toplamda 99.778,72 TL tutarında icra dosyasının banka hesabına ödeme yaptığı defter ve kayıtlara işlenmiştir. Bu ödemelerin her birinin icra müdürlüğü hesabına aktarıldığı tarihlere göre icra müdürlüğünce infazda dikkate alınması gerekmektedir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ve nedenlerle;
1-Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile Bursa 15.İcra Müdürlüğünün 2017/4974 sayılı takip dosyasında davalı borçlunun ödeme emrine itirazının kısmen iptaline,
2-Takibin 854.210,98 TL asıl alacak üzerinden takip talebindeki kayıtlarla birlikte devamına,
Davadan sonra icra dosyasına yapılan 99.778,72 TL ödemenin icra müdürlüğünce infazda nazara alınmasına,
3-Alacak likit olduğundan ve itiraz alacağın tahsilini geçiktirmeye yönelik bulunduğundan 854.210,98 TL’nin %20’si tutarında icra inkar tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
4-Fazlaya ilişkin talebin reddine,
5-Harçlar Yasası gereğince alınması gerekli 58.351,15 TL harçtan başlangıçta alınan 15.081,26 TL peşin harç ile icra veznesine yatırılan 4.415,53 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 38.854,36 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
6-Davacı tarafça yapılan 15.112,66 TL harç, 2.534,10 TL yargılama gideri toplam 17.646,76 TL’nin kabul ret oranına göre 17.069,71 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 59.760,55 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
8-Davalı tarafça sarf edilen 7.547,80 TL yargılama giderinin kabul ret oranına göre 246,81 TL’sinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine, bakiyesinin davalı üzerinde bırakılmasına,
9-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 4.334,32 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Kesinleşme süreci tamamlana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine,
Dair gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde mahkememize iletilecek bir
dilekçe ile Bursa Bölge Adliye Mahkemelerinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekilinin yüzüne karşı oy birliğiyle verilen karar açıkça okundu, anlatıldı.17/03/2021

Başkan …
e-imza
Üye …
e-imza
Üye …
e-imza
Katip …
e-imza