Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BURSA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2018/776
KARAR NO : 2023/672
HAKİM : … …
KATİP : …..

DAVACI : … – … …
VEKİLLERİ : Av. … –
Av. … – İstiklal Cad. Uzunkaya Apt. No:67 K:1 D:1…
DAVALI : … – …
VEKİLLERİ : Av. … – T.Vakıflar Bankası T.A.O. Marmara Hukuk İşleri Müdürlüğü … Osmangazi/ BURSA
Av. … – [16838-38884-…] UETS
Av. … – [16723-27582-…] UETS
DAVA : Alacak (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 31/05/2018
KARAR TARİHİ : 25/05/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 27/07/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava dilekçesinde özetle; müvekkil davacı Deniz Bank A.Ş. Gemlik Bursa şubesine ait 25 Mayıs 2015 basım tarihli TR49 0013 4000 0049 5786 7000 34 nolu hesaba bağlı ve 04.06.2016 keşide tarihli C3-7546171 çek numaralı 88.000,00 TL bedelli çeki 06.06.2016 tarihinde davalı taraf bankaya takas odası marifeti ile ödediğini, ancak çek üzerinde bulunan keşide tarihi ile Oynama yapılarak keşide tarihi 04.06.2016 olarak değiştirilerek tahrifat yapıldığını, bu hali söz konusu çekin kıymetli evrak niteliğinde olmadığını, yukarıda açıklanan nedenle müvekkilin tahrifat nedeni ile kambiyo evrakı vasfında olmayan çek nedeni ile haksız olarak ödemiş olduğu çek bedelinin sebepsiz zenginleşme hükümlerince tahsiline, ödeme tarihinden itibaren geçerli olmak üzere kanuni faiz işletilmesine ayrıca yargılama giderleri ile ücreti vekaletin, davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Cevap dilekçesinde özetle; davalı tarafın Denizbank ile aralarında sözleşme ilişkisi bulunduğundan dolayı çek ile ilgili oluşacak inceleme davadışı Denizbank’a yöneltilmesi gerekirken müvekkili bankaya yöneltildiğini, husumet itirazlarının olduğunu, kabul etmemekle beraber çek ile yapılan ödemede çek üzerinde tahrifat var olsa bile tahrifattan önceki haliyle muhatap bankaya süresinde ibraz edilip edilmeyeceğinin araştırılması gerektiğini, açıklanan nedenlerle husumet yokluğu itirazlarımızn değerlendirilerek davanın usulden reddine, haksız açılan davanın esastan reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Deliller; Denizbank’a, Halkbank’a, Vakıfbank’a, Gemlik Tapu Müdürlüğü’ne, Bursa İl Seçim Kurulu’na, Gemlik İlçe Seçim Kurulu’na, ATK’ye yazılan müzekkereye cevap verildiği cevabi yazının dosya arasında olduğu anlaşılmaktadır.
İstanbul Adli Tıp Kurumu Fizik İhtisas Dairesi’nden 13/09/2022 tarihli raporu alınmış ve dosyaya eklenmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ, HUKUKİ KABUL VE GEREKÇE

Dava, tahrif edildiği iddia olunan çekten kaynaklı ödenen çek bedelinin hamilden iadesine istemine ilişkindir.
Davacı taraf, muhatabı dava dışı Denizbank A.Ş. Olan C3-7546171 seri numaralı çekin tahrif edildiğini, düzenleme tarihinin değiştirildiğini, hamil olan davalının banka olduğunu ve tahrifatı bilmesi gerektiğini, tahrif edilen çek bedelinin davacının hesabından çekildiğini, davalı bankanın bu çek bedelini iade etmesi gerektiğini belirterek alacak isteminde bulunmuştur.
Davalı banka, çekin ciro yolu ile dava dışı Çalıköylüler firmasından alındığını, çekin bankaya ibraz edildiğini ve çek bedelini ödenmeyen kredi borçlarına mahsup ettiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Tahrif edildiği iddia olunan çek ile ilgili kısa bilgilere yer vermekte fayda vardır. Çekin muhatabının Denizbank A.Ş. Olduğu, keşidecinin davacı olduğu, çekte lehtar olarak dava dışı Çalıköylüler firmasının olduğu ve çek bedelinin 88.000,00 TL olduğu görülmektedir.
Dava dilekçesinin ekinde sunulan çek görüntüsünde düzenleme tarihi olarak 04/06/2016 tarihinin yazılı olduğu görülmektedir. Aynı şekilde dava dilekçesinin ekinde sunulan hesap hareketlerinden çek bedelinin davacının hesabından çekildiği anlaşılmaktadır.
Muhatap bankaya çekin ibraz edilip edilmediği sorulmuş ve muhatap banka çekin dava dışı Türkiye Halk Bankasına ibraz edildiğini yazı cevabında belirtmiştir.
Davalı bankaya çek ile ilgili müzekkere yazılmış ve davalı banka; çeki, müşterisi olan Çalıköylüler Orman Ürünleri Ltd. Şti.’den temlik cirosu ile aldığını yazı cevabında belirtmiştir. Davalı bankanın müzekkere cevabı ve eklerinden anlaşıldığı kadarıyla çekte lehtar konumunda olan dava dışı Çalıköylüler firması, kullandığı kredinin teminatı olarak çeki davalı bankaya beyaz ciro ile ciro etmiştir. Yazı cevabı eklerinde çek teslim tutanağı ve çekin ön yüzü davalı bankaca mahkememize gönderilmiştir. Çekin ön yüzünde düzenleme tarihi olarak 04/06/2016 tarihinin yazılı olduğu ve arka yüzünde lehtarın imza ve kaşesinin olduğu görülmektedir.
Dava dışı Türkiye Halk Bankasına çekin ibraz edilip edilmediği sorulmuş ve verilen cevapta; çekin Çalıköylüler Orman Ürünleri Madencilik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi yetkilisi tarafından bankaya ibraz edildiği, ancak lehtar şirket yetkilisinin çekle ilgili işlem yapılmamasını talep ettiği ve çeki iade istediği belirtilmiştir. Dava dışı banka çekin kendisine sunulması ile birlikte çekin ön ve arka yüzünün bir suretini almıştır. Dava dışı bankaya çek, lehtar tarafından ibraz için sunulduğunda düzenleme tarihinin 20/09/2015 tarihi olduğu görülmektedir.
Aynı seri numarası olan çekin dava dışı bankaya ibraz için ilk götürülmesinde düzenleme tarihi 20/09/2015 iken daha sonra davalı hamil tarafından bankaya ibraz edildiğinde düzenleme tarihinin 04/06/2016 tarihi olduğu ve çek üzerinde bir tahrifat yapıldığı açıkça anlaşılmaktadır.
Her ne kadar mahkememizce çek üzerinde bulunan imza ile ilgili inceleme yapılmış ise de çekteki imzanın inkarına dayalı bir vakıa ileri sürülmediğinden alınan ATK raporunun dosyamız açısından bir önemi bulunmamaktadır. Uyuşmazlık çekin düzenleme tarihinde tahrifat olup olmadığı ve tahrifat varsa ödenen bedelin davalıdan tahsil imkanının olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Mahkememizce her 3 bankaya yazılan müzekkere cevaplarının birbiri ile tam anlamıyla uyumlu olmadığı ve özellikle muhatap bankanın çekin dava dışı Türkiye Halk Bankasına ibraz edildiğine ilişkin yazı cevabının dosya kapsamına aykırı olduğu anlaşılmıştır. Davalı banka çeki temlik cirosu ile almış ve üzerindeki düzenleme tarihine göre takas aracılığı ile çeki ibraz etmiş ve bedelini kredi alacağına mahsuben tahsil etmiştir.
Mahkememizce çek aslı kasadan çıkartılmış ve duruşmada çek üzerinde tahrifat olup olmadığının ilk bakışta anlaşılıp anlaşılamadığı irdelenmiştir.
Davaya konu çek aslının keşidecisinin … olduğu, lehtarının Çalı Köylüler … Ltd. Şti. Olduğu, seri numarasının C3-7546171 olduğu, keşide yerinin Bursa olduğu, düzenleme tarihi kısmında 04/06/2016 tarihinin yazılı olduğu ancak daksil üzerine düzenleme tarihinin yazılmış olduğu mahkememizce gözlemlenmiştir.
Çekin lehtar tarafından ibraz için dava dışı Türkiye Halk Bankasına sunulduğu andaki düzenleme tarihi ile daha sonra davalı banka tarafından ibrazındaki düzenleme tarihi birbirinden farklıdır ve çekin üzerine 04/06/2016 tarihinin daksil üzerinde yazılı olduğu çıplak gözle anlaşılmaktadır. Bu bağlamda çek üzerinde tahrifat yapıldığı kanaatine varılmıştır.
Dava dışı muhatap banka tahrif edilmiş çeki ödemiştir. Davalı söz konusu çekte hamil konumundadır ve çeki temlik cirosu ile devralıp üzerindeki düzenleme tarihine göre muhatap bankaya takas sistemi aracılığı ile ibraz etmiş ve bedelini tahsil etmiştir. Davalı hamilin banka olması ve çeki ibraz ederken düzenleme tarihinin tahrif edilmiş olduğunu görmesi, bilmesi ya da bilmesi gerekliliği davalı bankanın hukuken sorumluluğunu doğurmaz. Zira davalı banka meşru hamildir ve çeki üzerindeki düzenleme tarihine göre ibraz etmiştir, çek bedelini tahrifat sebebiyle ödememe yükümlülüğü dava dışı muhatap banka üzerindedir.
TTK 812’de aynen, “Sahte veya tahrif edilmiş bir çeki ödemiş olmasından doğan zarar muhataba ait olur; meğerki, senette düzenleyen olarak gösterilen kişiye, kendisine verilen çek defterini iyi saklamamış olması gibi bir kusurun yüklenmesi mümkün olsun.” hükmü öngörülmüştür. Kanunun açık hükmü gereği tahrif edilmiş çeki ödeyen bankanın zarardan sorumluluğu söz konusudur. Çekin takas sistemi üzerinden ibraz edilmesi ve muhatap bankanın düzenleme tarihini çek aslı kendisine sunulmadığından inceleyememesi davalıya yüklenebilecek bir kusur değildir. Tahrif edilmiş çekten kaynaklı ödenen bedelin meşru hamilden istenemeyeceği, ancak TTK m.812 gereğince muhatap bankadan talep edilebileceği kanaati ile aşağıdaki şekilde davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Ayrıntısı ve yasal gerekçesi izah edildiği üzere;
1-Davanın reddine,
2-Hüküm tarihi itibariyle alınması gereken 179,90 TL karar ve ilam harcı, 1.502,82 TL peşin harç ile alınmış olduğundan fazla alınan 1.322,92 TL karar ve ilam harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yapılan 7,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT m.13 hükümlerine göre hesaplanan 14.080,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
6-HMK m.333 gereğince yatırılan avansın kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
7-Gerekçeli kararın talep halinde taraflara tebliği ile tebliğ giderinin eksik olması halinde giderin talepte bulunandan alınmasına,
Dair; kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 25/05/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır