Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

…
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2018/1797 Esas
KARAR NO : 2020/704

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI :…
VEKİLİ :Av. …
DAVALILAR :1- … …
2- …….
3- …
…
4-…….
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 27/12/2018
KARAR TARİHİ : 13/11/2020
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 28/12/2020
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde ; davacı şirket ile davalı … ……Ltd Şti arasında ‘Posta tekeli dışında kalan koli/ kargo ve diğer gönderilerin kabulü, işlenmesi, sevki ve dağıtımı hizmetlerinin motosikletli dağıtım işçilerine yaptırılmasına ilişkin’ 31/12/2011 tarihine kadar 334 gün süreli 19/01/2011 tarihli sözleşme imzalandığını, teknik şartnamenin de iş bu sözleşme ve sözleşmelerin ayrılmaz parçası niteliğinde, olduğunu, yine davacı ile davalı … İnşaat-araç Kiralama Kurye Hizm. Arasında ‘Kurye Kargo ve diğer Gönderilerin Kabulü, İşlenmesi, Şevki ve Dağıtımı Hizmetlerinin Motosikletli Dağıtım İşçilerine Yaptırılmasına İlişkin’ 122 günlük dönemi kapsayan 22/03/2012 tarihli, 01/11/2012 tarihinden itibaren 30 günlük dönemi kapsayan 31/10/2012 tarihli, 01/12/2012 tarihinden itibaren 62 günlük dönemi kapsayan 30/11/2012 tarihli sözleşmeler imzalandığını, yine davacı şirket ile davalı …Ş. arasında ‘gönderilerin Adresten kabulü, Cihet Ayrımı ve Dağıtım/Teslimi Hizmetlerinin Gönderi Bazında Toplam 20 Bölgede Yaptırılması işine ait 6. Grup Bursa (Yalova-Ba1ıkesir-Çanakkale) Hizmet Alıma ilişkin’ ; işe başlama tarihinden itibaren 29 aylık 20/12/2012 tarihinde sözleşme yapıldığını, yüklenici şirket işçisi olarak çalışan dava dışı … …’ in işten ayrılması ile ilgili olarak kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai, ücreti alacağı talebi ile Kuruluşları aleyhine Bursa 5. İş Mahkemesi’nde 2016/4 E. Sayılı dosyası üzerinden açılan dava, 18/01/2017 tarihinde 2017/9 K. Sayısı ile karara çıktığını ve üst mahkemece onandığını, Bursa 5. İş Mahkemesinin anılan kararı … … vekili tarafından Bursa 19. İcra Müdürlüğü’nün 2017/… sayılı dosyası üzerinden icra takibine konulduğunu , 08/01/2018 tarihinde dosya hesabına karşılık 11.213,48 TL nakit teminat olarak, Bursa 19. İcra Müdürlüğüne yatırıldığını, bununla birlikte ; davalı şirketler , çalıştırdıkları işçinin işçilik alacaklarını ödemeyerek müvekkil şirket aleyhine dava açılmasına sebebiyet verdiğinden sözleşmeler gereğince dava dosyasına yapılan masraflardan da sorumlu olduğunu, sorumlulukları ile sınırlı olmak üzere ödenme tarihlerinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılara usulüne uygun tebligata rağmen davaya cevap vermemişlerdir .
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe: Dava, posta hizmet alımlarına ilişkin ihale edilen işin davalılar tarafından yürütülmesi kapsamında dava dışı işçi … … yüklenici firmalarda çalışması, sonrasında işçilik alacakları yönünden açmış olduğu davada hüküm altına alınan ve davacı üst işveren tarafından dava dışı işçiye ödenen tutarların sözleşme ile belirlenen sorumluluklar kapsamında davalılardan rücu’en tahsiline ilişkindir. Davacı tarafın davalılardan ihale yöntemi ile hizmet alımı yaptığı dosya muhteviyatından anlaşılmaktadır.
Dava dışı işçi … Geçgin’in davacı kurum üst iş veren ile davalı firmalarda çalıştığı dönemler itibari ile sorumlulukların belirlenmesi bakımından hizmet dönemlerine ilişkin SGK kayıtları dosyamız içerisine getirtilmiştir.
Davacı ve davalı şirketler arasında düzenlenen hizmet sözleşmeleri dosyamız içerisine ibraz edilmiştir.
Dava dışı işçi tarafından davacı PTT AŞ aleyhine yürütülen Bursa 5. İş Mahkemesinin 2016/4 Esas 2017/9 Karar sayılı İş Mahkemesi dosyası ile söz konusu ilamın icrası bakımından davacıya karşı yürütülen Bursa 19. İcra Müdürlüğünün 2017/… Esas sayılı icra dosyası getirtilerek dosyamız içerisine alınmış, dava dosyası ve ibraz edilen deliller kapsamında dava dışı işçinin davacı üst işveren kurum nezdinde ve davalı şirketler bünyesinde çalışma hizmet dönemleri göz önüne alınarak; Bursa 5. İş Mahkemesinin 2016/4 Esas 2017/9 sayılı kararı ile hüküm altına alınan kıdem tazminatı , ihbar tazminatı, fazla mesai alacağı yönünden davalı şirketlerin sorumlu oldukları tutarların belirlenmesi ve netice itibari ile davacının davalılardan rücuen tahsilini talep edebileceği tutarın belirlenmesi yönünden nitelikli hesaplamalar Uzmanı Adli Bilirkişi … … …’ e tevdii edilerek rapor aldırılmıştır.
Bilirkişi tarafından ibraz edilen, mahkememizce istenilen şekilde düzenlenen bilirkişi raporuna göre; dava dışı işçinin davacı kurum nezdinde ve davalı şirketler bünyesinde çalışma tarihleri, SGK kayıtlarına göre belirlenerek dava dışı işçinin 08.02.2011- 31.03.2012 tarihleri arasında … İnş. Ltd. Şti.’de, 01.04.2012 – 31.10.2012, 01/11/2012-30/11/2012, 01/12/2012-31/01/2013 tarihleri arasında … İnşaat-araç Kiralama Kurye Hizm’nde ,04/02/2013-19/02/2013 tarihleri arasında … A.Ş.’de çalışmalarının olduğu belirlenerek; çalışma süreleri her bir şirket bakımından ayrı ayrı gün sayısı olarak tespit edilmiş ve adı geçen şirketlerin İş Mahkemesi ilamı ile belirlenen tutardan sorumluluk oranlarının ve sorumluluk tutarlarının ayrı ayrı tespit edilerek, ayrıca ilamın icrası aşamasında yapılan giderler bakımından sorumlulukların da ayrı ayrı tespit edilerek sözleşme hükümleri kapsamında sorumlulukların tamamen davalı şirketlerden ya da davacı kurum ile davalı şirketlerden 1/2’şer oranında tahsili bakımından takdiri mahkemeye bırakarak seçenekli şekilde rapor düzenlendiği görülmüş, rapor içeriği ve yapılan tespitler mahkememizce de uygun görülerek hükme esas alınmıştır.
Yapılan yargılama ve inceleme sonucunda; dava taraflarından … İnş.Eml…Ltd Şti ile aralarında yapmış oldukları sözleşmenin tip sözleşme ve şartname olduğu, taraflar arasında imzalı Hizmet Alım Sözleşmesinin 24.3 maddesinde ” İdare, yüklenicinin çalıştıracağı işçinin işvereni, muhatabı ve sorumlusu değildir. Yüklenicinin kendisi veya çalıştıracağı işçi ile ilgili İş Kanunu ve diğer mevzuattan doğan sorumlulukları yükleniciye aittir.” , yine teknik şartnamenin ‘Yüklenicinin Sorumlulukları’ başlıklı 9.17.maddesinde ise; ” İhale konusu işin bitiminde veya herhangi bir nedenle işten ayrılan işçinin/işçilerin her türlü ücret ve sosyal haklarını, hafta ve genel tatil günlerine ait fazla mesai ücretlerini, hak etmesi halinde yıllık izin ücretleri ile ihbar ve kıdem tazminatlarını öder ve bunların ödendiğine ve hiçbir alacakları kalmadığına dair işçiler tarafından imzalanan ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş ( mutlak suretle üzerinde yazı ve rakamla miktar belirtilmiş) imzaladığı ibraname ile ödemeleri gösterir belgeleri işçi/işçilerin işten ayrılış tarihlerinden itibaren beş (5) işgünü içerisinde idareye teslim eder.” , 9.21.maddesinde; ” Hizmet Sözleşmesi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu ve diğer kanun, tüzük ve yönetmeliklerden doğacak bütün yükümlülükler yükleniciye aittir. İlgili mevzuat gereği İdarece ödenmek zorunda kalınan her türlü meblağı (işçi alacağı, tazminat, idari para cezası vb.) yükleniciye rücu hakkı saklıdır.”, davacı ile … arasında akdedilen sözleşmenin ‘Yüklenicinin Çalıştırdığı Personele İlişkin Sorumlulukları’ başlıklı 24.3.maddesinde; ” İdare, yüklenicinin çalıştıracağı işçinin işvereni, muhatabı ve sorumlusu değildir. Yüklenicinin kendisi veya çalıştıracağı işçi ile ilgili İş Kanunu ve diğer mevzuattan doğan sorumlulukları yükleniciye aittir.” , yine teknik şartnamenin ‘Yüklenicinin Sorumlulukları’ başlıklı 9.17.maddesinde ise; ” İhale konusu işin bitiminde veya herhangi bir nedenle işten ayrılan işçinin/işçilerin her türlü ücret ve sosyal haklarını, hafta ve genel tatil günlerine ait fazla mesai ücretlerini, hak etmesi halinde yıllık izin ücretleri ile ihbar ve kıdem tazminatlarını öder ve bunların ödendiğine ve hiçbir alacakları kalmadığına dair işçiler tarafından imzalanan ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş ( mutlak suretle üzerinde yazı ve rakamla miktar belirtilmiş) imzaladığı ibraname ile ödemeleri gösterir belgeleri işçi/işçilerin işten ayrılış tarihlerinden itibaren beş (5) işgünü içerisinde idareye teslim eder.” , 9.21.maddesinde; ” Hizmet Sözleşmesi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu ve diğer kanun, tüzük ve yönetmeliklerden doğacak bütün yükümlülükler yükleniciye aittir. İlgili mevzuat gereği İdarece ödenmek zorunda kalınan her türlü meblağı (işçi alacağı, tazminat, idari para cezası vb.) yükleniciye rücu hakkı saklıdır.”, davacı ile davalı … AŞ arasında düzenlenen Hizmet Alımına İlişkin işe başlama tarihinden itibaren 29 aylık Sözleşmenin “Yüklenicinin çalıştırdığı personele ilişkin sorumlulukları” başlıklı 22.maddesinde; ” Yüklenicinin sözleşme konusu işle ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları ilgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve Genel şartnamenin Altıncı bölümünde belirlenmiş olup, yüklenici bunları aynen uygulamakla yükümlüdür.” , Teknik Şartnamenin “Yüklenicinin Sorumlulukları” başlıklı 7. Maddesinde;” Bunun haricinde oluşabilecek kesinleşmiş mahkeme kararları gereği PTT’ce ödenen tazminat tutarları da ayrıca yükleniciye rücu edilir.” hükmü taraflar arasında kabul edilmiş olup; bu kapsamda davacının hizmet alım ihalesi kapsamında düzenlenen hizmet alım sözleşmeleri ile davalı şirketlere verilen hizmetlerin yerine getirilmesi sırasında ve nedeni ile çalıştırılan işçilerin her türlü kanuni hak ve alacaklarından davalı alt işveren firmaların sorumlu olacağı kararlaştırılmış olmakla; davacının bu sebeple ödenen tutarların tamamı bakımından davalı şirketlere rücu edebileceği sözleşme hükmü ile açıkça belirlenmiştir. Alt işveren olan ve tacir sıfatına haiz olan alt işverenlerin personel çalıştırılmasına ilişkin mevzuat hükmüne tabi olacağını bilerek, isteyerek, hür iradesiyle sözleşmeyi imzaladıkları aşikardır.
Yargıtay’ın kökleşmiş içtihatları gereği, işçinin asıl işverenden alınan iş kapsamında ve değişen alt işverenlere ait işyerlerinde ara vermeden çalışması halinde sorunun işyeri devri kurallarına göre çözülmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
Davacının (üst işveren) sorumluluğu, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2. Maddesinden kaynaklanmaktadır. Davalıların (alt işveren) müteselsil sorumluluğu ise, işyeri devri kapsamından doğmaktadır. İşyeri devri kurallarına göre, alt işveren kendisinden önceki yükleniciden devraldığı işçilerin iş sözleşmelerini ve o ana kadar doğmuş olan işçilik hakları ile birlikte devralmış sayılmaktadır. İş bu sorumluluk kanundan doğan birlikte sorumluluk halidir.
4857 Sayılı İş Kanunun 2/6.maddesinde; ” Bir işverenden iş yerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenler ile uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu iş yerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye, asıl işveren – alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren alt işverenin işçilerine karşı o iş yeri ile ilgili olarak bu kanunda iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur. ” hükmü bulunmakta olup; davacı asıl işveren PTT alt işverenin işçilerine karşı o iş yeri ile ilgili olarak İş Kanunundan kaynaklanan yükümlülükler nedeni ile alt işveren ile birlikte müteselsilen sorumludur. Burada kanundan kaynaklanan bir teselsül hali söz konusu olup; asıl ve alt işverenler dış ilişki itibari ile dava dışı işçiye karşı müteselsilen sorumludurlar. (Yargıtay 23. H.D.’nin 2014/6531 Esas 2015/4785 Karar )
İç ilişkide alacaklıya karşı müteselsilen sorumlu olan borçlular arasındaki ilişkide ise bu husustaki nihai sorumluluğun hangi tarafa ait olduğu konusunda taraflar kendi aralarında sözleşme yapabilirler. Dava tarihi itibari ile yürürlükte bulunan TBK’nın 167.maddesinde düzenlenen ; ” Aksi kararlaştırılmadıkça veya borçlular arasındaki hukuki ilişkinin niteliğinden anlaşılmadıkça borçlulardan her biri alacaklıya yapılan ifadan birbirlerine karşı eşit paylarla sorumludurlar. Kendisine düşen paydan fazla ifada bulunan borçlunun ödediği fazla miktarı diğer borçlulardan isteme hakkı vardır. Bu durumda borçlu her bir borçluya ancak payı oranında rücu edebilir. ” şeklinde düzenlenen hükümle de müteselsil sorumlulardan her birinin alacaklıya yapılan ifadan birbirlerine karşı genel olarak eşit paylarla sorumlu oldukları, ancak bunun aksinin kararlaştırılabileceği de açıkça belirlenmiş olup; bu kapsamda taraflar arasında düzenlenen sözleşme hükmü ile çalıştırılan işçiler ile ilgili İş Kanunundan kaynaklı sorumlulukların davalı alt işveren firmalara ait olacağı kararlaştırıldığından; davacı kurum PTT’nin ödediği tutarın tamamını sorumlu oldukları oranda davalı şirketlerden rücuen tahsilini talep edebileceği açıktır.
4857 Sayılı İş Kanunun 120.maddesi ile yürürlükte bulunan 1475 Sayılı İş Kanunun 14/3.maddesi; ” İşçilerin kıdemleri, hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik iş yerlerinde çalıştıkları süreler göz önüne alınarak hesaplanır. İş yerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde işçinin kıdemi iş yeri veya işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanır. İş yerinin devri veya herhangi bir suretle el değiştirmesi halinde işlemiş kıdam tazminatlarından her iki işveren sorumludur. Ancak işyerini devreden işverenlerin bu sorumlulukları işçiyi çalıştırdıkları sürelerle ve devir esnasındaki işçinin aldığı ücret seviyesi ile sınırlıdır. ” hükmünü içermektedir.
İhbar tazminatları ise 4857 Sayılı İş Kanunun 17.maddesinde; ” İçinin iç sözleşmesi itibari ile belirlenmiş ve haksız fesheden işveren sorumlu tutulmuştur. Aynı kanunun işyerinin ya da bir bölümümün devri başlıklı 6.maddesinin 1 ve 2. Fıkralarında da; ” iş yeri veya işyerini bir bölümü hukuki bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde devir tarihinde iş yerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer. Devralan işveren işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda işçinin devreden işçinin yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlüdür. ” hükmüne yer verilmiş olup; bu durumda da sözleşmede başka bir düzenleme yok ise kural olarak ihbar tazminatından dava dışı işçinin tüm işverenler yanındaki çalışma dönemi ve süreleri dikkate alınarak belirleme yapılması gerekir.
Yukarıda belirlenen sözleşme ve mevzuat hükümleri kapsamında yapılan incelemede; davacı idarenin bahse konu İş Mahkemesi ilamı ile belirlenen dava dışı işçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai alacaklarından ilam alacağı ve yargılama giderleri ile icra takip masraflarından oluşan kalemlerin, davalı şirketten dava dışı işçinin davalı şirketlerde çalışma süreleri göz önüne alınarak yapılan oranlama kapsamında hangi tutarlarda sorumlu olacakları bilirkişi tarafından mahkememizce istenilen şekilde kalem kalem tespit edilerek belirlenmiş olup; buna göre, dava dışı işçinin davalı … İnş. Ltd. Şti’nde çalışma süreleri göz önüne alınarak yapılan oranlama sonucunda 199,96 TL kıdem tazminatı alacağı, 3.175,67 TL fazla mesai alacağı, 47,00 TL yargılama gideri, 1.118,43 TL ilam vekalet ücreti, 749,89 TL faiz, 714,94 TL icra aşaması olmak üzere 6.005,89 TL + Bursa 5. İş Mahkemesi dosyasında yapılan masrafın 63,32 TL si toplamı 6.069,21 TL tutardan sorumlu olacağı, davalı …’nda çalışma süreleri göz önüne alınarak yapılan oranlama sonucunda 146,38 TL kıdem tazminatı alacağı, 2.324,77 TL fazla mesai alacağı, 34,40 TL yargılama gideri, 818,76 TL ilam vekalet ücreti, 548,96 TL faiz, 523,38 TL icra aşaması olmak üzere 4.396,65 TL + Bursa 5. İş Mahkemesi dosyasında yapılan masrafın 46,35 TL si toplamı 4.443,00 TL tutardan sorumlu olacağı, davalı … AŞ’nde çalışma süreleri göz önüne alınarak yapılan oranlama sonucunda 7,65 TL kıdem tazminatı alacağı, 151,00 TL ihbar tazminatı alacağı, 121,56 TL fazla mesai alacağı, 1,80 TL yargılama gideri, 42,81 TL ilam vekalet ücreti, 28,70 TL faiz, 27,37 TL icra aşaması olmak üzere 380,89 TL + Bursa 5. İş Mahkemesi dosyasında yapılan masrafın 2,42 TL si toplamı 383,31 TL tutardan sorumlu olacağı belirlenmiş olup; belirlenen sorumluluklara ödeme tarihi olan 09/01/2018 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte talepte bulunabileceği kanaatine varılarak fazlaya ilişkin istemin reddi ile hüküm aşağıdaki şekilde tesis olunmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile 6.069,21 TL ‘si … İnş. Eml. Tur. Gal. Gıda Post.Dağ.Kargo San. Tic. Ltd Şti ‘den , 4.443,00 TL ‘si … İnş-Araç kiralama Kurye Hizmetlerinden , 383,31 TL’si … Lojistik A.Ş ‘den olmak üzere toplam 10.895,52 TL ‘nin davalılardan ayrı ayrı yukarıda belirlenen sorumlulukları oranında her biri ödeme kalemi yönünden 06/02/2020 tarihli bilirkişi raporunda belirtilen ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan alınıp davacıya verilmesine,
2-Harçlar Yasası gereğince alınması gerekli 744,27 TL harçtan başlangıçta alınan 193,42 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 937,66 TL harcın davalılardan müteselsilen tahsili ile ( davalı … İnş. Eml. … Ltd. Şti bu tutarın 414,58 TL sinden, davalı … İnş.-Araç Kiralama Hizmetleri bu tutarın 303,50 TL sinden, davalı … AŞ bu tutarın 26,18 TL sinden sorumlu olmak kaydıyla) hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafça yapılan 229,32 TL harç, 897,40 TL yargılama gideri toplam 1.126,72 TL’nin kabul red oranına göre 1.083,94 TL’sinin davalılardan müteselsilen tahsili ile ( davalı … İnş. …. … Ltd. Şti bu tutarın 603,75 TL sinden, davalı … İnş.-Araç Kiralama Hizmetleri bu tutarın 441,92 TL sinden, davalı … AŞ bu tutarın 38,04 TL sinden sorumlu olmak kaydıyla) davacıya ödenmesine, bakiyesinin davacı üzerine bırakılmasına,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 3.400,00 TL vekalet ücretinin davalılardan müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,
Kesinleşme süreci tamamlana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine,
Dair davacılar vekilleri ile davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 13/11/2020

Katip …

Hakim …