Emsal Mahkeme Kararı Bursa 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/14 E. 2021/314 K. 24.03.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2017/14
KARAR NO : 2021/314

BAŞKAN :…
ÜYE :….
ÜYE :….
KATİP : ….

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. ….
DAVALILAR: ….
….

….
VEKİLİ : Av…..
DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 04/01/2017
KARAR TARİHİ : 24/03/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 24/04/2021
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ticari Niteliktekinde Haksız Fiilden Kaynaklanan (2918 S.K.Hariç)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili beyanlarında;davacının …. San. A.Ş.’nin ortağı olduğunu, aynı şirkette ortak olan davalıların şirketin birtakım işlemlerini, mal ve hizmet alımlarını ortağı bulundukları diğer davalı … Ltd. Şti.’ne yaptırmak suretiyle şirketi zarara uğrattıklarını, vergi usul kanununa aykırı işlemler yaptıklarını, ortaklar arasındaki bağlılık ve özen yükümlülüğünü ihlal ettiklerini, bu sebeple şirketin zarara uğratıldığını ileri sürerek şimdilik 30.000,00 TL’nin davalılardan müteselsilen alınarak dava dışı…. San. A.Ş.ne ödenmesine karar verilmesini talep etmektedir.
Davalılar vekili beyanlarında ; davanın reddi gerektiğini savunmuş, davacının da ortak olduğu şirketin ihtiyacı olan tesislerin inşaasında, mal ve hizmet alımında gerekli fizibilite çalışmaları yapılarak değişik firmalardan teklifler alınarak, en uygun fiyata iş yaptırıldığını, bu nedenle …. A.Ş.nin zararı bulunmadığını, Vergi Usul Kanununa aykırı bir işlem de yapılmadığını, davacı tarafın davalılar ile ortak olurken inşaat şirketleri olduğunu bilerek ve. …. Ltd. Şti.’nin iş kapasitesini nazara alarak hareket ettiğini, herhangi bir zarar doğmadığını ileri sürmüştür.

Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe:
Dava yöneticinin sorumluluğundan kaynaklı tazminat ve davalı şirketinde bu eylemler içerisinde yer aldığı iddiası ile sözleşmeden kaynaklı alacak davasıdır.
Davacı …. ile davalılar …, … ve …. dava dışı. … Tic. A.Ş’nin (bundan sonra …. A.Ş olarak anılacaktır) ortaklarıdır.
Davalının şirketteki hissesi %20’dir. Diğer davalılar …, …, …’de şirket yöneticileridir.
Davalı …. .. Yapı Ltd. Şti. (bundan sonra …. Ltd. Şti olarak anılacaktır) hakkındaki iddia davalı yönetici ortakların yaptığı iş ve işlemlerde birlikte hareket etme iddiasına dayalı olduğundan onun yönünden alacak isteminde davalı şirketin usul yönünden pasif husumet ehliyetinin bulunduğu kabul edilmiştir.
Davacı ortak yöneticinin sorumluğuna dayalı tazminat davasında hükmedilecek tazminatın kendisine ödenmesini istemeyemez. Ancak şirkete ödenmesini talep edebilir. Dava dilekçesinde davacı ortak hükmedilecek tazminatın ortağı bulunduğu şirkete ödenmesini talep etmiştir. Usul yönünden bu yönüyle de bir hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacı ve davalı gerçek kişilerin ortağı oldukları … A.Ş’nin ilk önce limited şirket olduğu, davacının bu şirketteki hisselerinin 10/06/2010 tarihli hisse devir ve temlik sözleşmesi ile davalılar …, …. ve …e devrettiği anlaşılmaktadır.
Hisse devrinden önce limited şirket olan … A.Ş faaliyet alanı gereği EPK uyarınca limited şirketten tür değiştirerek Anonim Şirkete dönüşmüştür.
Davacının yöneticilerin sorumluluğu kapsamında iddia ettiği eylemler özetlenecek olursa;
… A.Ş’nin işleteceği tesisin inşaası sırasında mal ve hizmet alımlarında vergisel mevzuat hükümlerine göre risk oluşturacak işlemler yapıldığı,
… A.Ş’ye davalı ortakların sermaye ödemesinin usulüne uygun olmadığı, … Ltd. Şti’ne tesis inşaası için …. A.Ş’den aktarılan paraların …. A.Ş hesaplarına aynı gün davalı gerçek kişilerin sermaye ödemesi adı altında gönderildiğini,
10/06/2010 tarihli hisse devir ve temlik sözleşmesi kapsamında davacının …. A.Ş’ye sermaye koyma borcunun davalılar tarafından üstlenilmiş olmasına rağmen bu edimin yerine getirilmediğini, davacının sermaye borcunun kendisinin ifa ettiğini,
… A.Ş’nin işleteceği tesisin inşaası sırasında davalı yöneticilerin mal ve hizmet alımı hususunda basiretsiz davranarak piyasa fiyatlarının çok üzerinde alım yaparak şirketi zarara uğrattıklarını,
… A.Ş’ye ait tesisin yapımında mal ve hizmet ifaları için KDV ödenmesi gerekmediği halde davalı şirkete KDV’li fatura tanzim edilerek … A.Ş’nin parasının davalı şirkete kullandırıldığını ileri sürerek davalı yönetici gerçek kişilerin özen ve bağlılık hükümlülüğünü ihlal ettikleri iddia edildiği anlaşılmaktadır.
Yönetim Kurulu üyelerinin bu sıfatından doğan bir takım yükümlülükleri bulunmaktadır. Bunlar yönetim ve gözetim yükümlülükleridir.
Yönetim yükümlülüğü ; yönetim hakkının kullanılmasıyla ilgili tüm faaliyetlere katılma yükümlülüğüdür. Bu faaliyetlerde ve alınacak kararlarda şirketin zararına olacak iş ve işlemler var ise bunlara muhalefet edilmelidir. Aksi takdirde bu iş ve işlemlerden bir zarar doğduğu takdirde yönetim kurulu üyesinin sorumluluğu doğacaktır.
Gözetim yükümlülüğü ; yönetim kurulu üyeleri aynı zamanda şirketin idaresini her türlü iş ve işlemlerinin gidişatını kanuna esas sözleşme hükümlerine ve şirketin menfaatine uygunluğunu gözetmekle yükümlüdür. Bunların icrası ise ortaklığı denetlemekle geçer.
Yönetim kurulu üyesi ile şirket arasındaki ilişki genel olarak vekalet sözleşmesine dayandığından özen yükümü de bu sözleşme ilişkisinden doğan kanunda belirlenmiş edim niteliğindeki yükümlülüklerin amacına uygun biçimde tam ve doğru olarak ifa edilmesini gerektirir.
Yönetim kurulu üyelerinin göstermesi gereken özen sadece işletmesel kararlar alınırken değil görevin ifasından, şirketin yatırımlarından, memur seçimlerine kadar tüm süreci ve konuları kapsamaktadır. (Prof.Dr. Hasan PULAŞLI, Şirketler Hukuku Şerhi, Cilt 2, Safya 1446)
Yönetim Kurulu üyeleri gözetim ve özen yükümlülüğünü yerine getirirken basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğündedir.
Davacının ileri sürdüğü iddialar bu kapsamda değerlendirildiğinde ;
10/06/2010 tarihli hisse devir ve temlik sözleşmesi kapsamında davacının … A.Ş’ye sermaye koyma borcunun davalılar tarafından üstlenilmiş olmasına rağmen bu edimin yerine getirilmediği ve davacının sermaye borcunu kendisinin ifa ettiği iddiası yönünden, bu şirketin yönetiminde gözetim ve özen yükümlülüğüne aykırı davranışla ilgili olmayıp davacı ve davalı gerçek kişiler arasındaki 10/06/2010 tarihli sözleşme ilişkisindeki edimin yerine getirilmesi ile ilgilidir. Şayet davalı yönetici ortaklar 10/06/2010 tarihli sözleşmeye aykırı olarak davacıya ait olan ancak üstlendikleri ödeme borcu edimini yerine getirmemiş ve bu edimi davacı yerine getirmişse bu şirket işleyişi ve yönetiminden bağımsız olarak sözleşme ilişkisi kapsamında davacının davalı ortaklara yönelteceği bir alacak davasına konu olabilecektir. Bu ise şirketin alacağı olmayıp davacının sözleşmeden kaynaklı şahsi alacağıdır. Dava ise yöneticinin iş ve eylemleri ile şirkete uğrattığı iddia edilen zararın ortak olunan şirkete ödenmesi istemine ilişkindir. Bu sebeple bu iddia yargılamamızın konusunu oluşturmamaktadır.
… A.Ş’nin işleteceği tesisin inşası sırasında mal ve hizmet alımlarında vergisel mevzuat hükümlerine göre risk oluşturacak işlemler yapıldığına yönelik iddialar yönünden, bu kapsamda vergi mevzuatı açısından ortak olunan şirket aleyhine vergi dairesi tarafından uygulanmış bir vergi cezası yahut parasal yükümlülük gerektiren bir işlem bulunmamaktadır. Davacı taraf buna yönelik somutlaştırılmış bir kurum işlemi de ileri sürmemiştir. Bu yönde ortaya çıkan bir zarar bulunmadığından davalı yönetici ortakları sorumluluğunu ve tazminata hükmedilmesini gerektiren şirketin bir zarar alacağı talebi bulunmamaktadır.
… A.Ş’ye davalı ortakların sermaye ödemesinin usulüne uygun olmadığı, …. Ltd. Şti’ne tesis inşası için …. A.Ş’den aktarılan paraların …. A.Ş hesaplarına aynı gün davalı gerçek kişilerin sermaye ödemesi adı altında gönderildiği iddiasına yönelik olarak ise, gerçek kişi tarafların ortağı bulunduğu … A.Ş’nin kayıtlarında bilirkişi incelemesi yapılmış, yapılan incelemede …. A.Ş’ye ait tesisin inşaası ile ilgili olarak davalı … Ltd. Şti.’ne avans ödemesi adı altında 22/03/2013 tarihinde 100.000,00 TL, 27/03/2013 tarihinde 150.000,00 TL, 17/04/2013 tarihinde 400.000,00 TL, 18/04/2013 tarihinde 291.000,00 TL, 27/12/2013 tarihinde 75.000,00 TL … A.Ş tarafından ödeme yapıldığı her bir ödemenin yapıldığı tarihte …. A.Ş’ye davalı yönetici gerçek kişilerin sermaye ödemesi adı altında aynı miktarlarda …. A.Ş’ye ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır. Yapılan incelemede …. Ltd. Şti’nin almış olduğu bu avans ödemelerinin … A.Ş’nin borcundan düşmüş olduğu görülmüştür. Davalı ortakların sermaye ödemesini …. Ltd. Şti’den elde etmiş oldukları gelirden …. A.Ş’ye ödemesinde …. A.Ş’yi zararlandırıcı bir işlem bulunmamaktadır. Nitekim … A.Ş’nin yapmış olduğu avans ödemeleri davalı şirket kayıtlarında …. A.Ş’nin borçlarından dolayı düşmüştür. …. AŞ ortaklardan taahhüt edilen sermaye ödemesini de almıştır. Ortada bir zarar bulunmamaktadır.
…. A.Ş’nin işleteceği tesisin inşaası sırasında davalı yöneticilerin mal ve hizmet alımı hususunda basiretsiz davranarak piyasa fiyatlarının çok üzerinde alım yaparak şirketi zarara uğrattıkları iddiası yönünden, …. A.Ş’nin işleteceği tesisin mal ve hizmet alımları davalı …. Ltd. Şti. tarafından sağlanmıştır. Davalılar …, … ve …. aynı zamanda …. Ltd. Şti’nin ortaklarıdır. Davacı, …. A.Ş yönetim kurulu üyesi olan davalılar …, … ve … bu hizmet alımlarında özen ve bağlılık yükümlülüğüne aykırı hareket ettikleri gerekçesi ile ortaya çıkan zararın tazminini, davalı …. Ltd. Şti’nin de davalılarla birlikte hareket ettiği gerekesiyle ondan da sözleşmesel ilişkiye dayalı olarak zararların tazminini talep etmektedir.
Tesise ilişkin işin başlangıcı 2012 yılı Ağustos ayıdır. İşin konusu Bursa ili İnegöl ilçesinde bulunan Regülatör ve HES Projesidir. Bu tesisin 11/11/2011 tarihinden başlamak üzere 49 yıllığına yap-işlet-devret modeli kapsamında …. A.Ş uhdesinde yapımına başlanmıştır. Tesisin inşasının DSİ tarafından kontrol edildiği, iş bitiminde de DSİ tarafından su yapılarına ait kabulün yapıldığı, santral binasının da 2014 yılında bitirildiği bunun üzerine Enerji Bakanlığı tarafından işin kabulü yapılarak tesiste üretime başlandığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu santral inşaatına 2012 yılında başlanıp 2014 yılı itibariyle de bitirilerek DSİ ve Enerji Bakanlığı tarafından geçici kabulleri yapılmıştır.
Davacı buradaki tesisin yapım işinin yüksek maliyetle davalı …. Ltd. Şti’nce yapıldığını iddia etmektedir.
Bu işin yapımı ile ilgili olarak davalı …. Ltd. Şti. Tarafından 2014 yılında üç adet hakkediş karşılığı 18.532.885,68 TL tutarında fatura düzenlendiği, bu üç adet hakkedişin Haziran/Aralık 2014 aylarında düzenlendiği, bu sebeple tesisin maliyet hesaplarının 2014 yılı fiyatları ile yapılmasının uygun olacağı bilirkişilerce belirtilmiştir. Gerçekten de işin 2012 yılında başlamasına rağmen 2013 yılında tamamlanan kısımlardan sonra işin kabulü ile ilgili eksikliklerin de olduğu belirlenmiş ve santral binası inşaatının 2014 yılı içerisinde tamamlandığı ve işin kamu tarafından kabulünün de 2014 yılı Haziran ayı içerisinde gerçekleştirildiği görüldüğünden ve ayrıca hakkedişlerin ve faturaların da 2014 yılı içerisinde düzenlenmiş olması karşısında 2014 yılı birim fiyatlarının uygulanmasının daha doğru olacağı kabul edilmiştir.
Diğer yönüyle işin uygulama sırasında ortaya çıkan ve proje firmasınca projelendirilen uygulamalarla birlikte mahallinde karar verilen uygulamaların da bulunduğu ve bu doğrultuda işin yapımı sırasında ortaya çıkan iş ve imalatların da ayrıca yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu sebeple tesisin inşasındaki imalat zorlukları nedeniyle işin miktarında ortaya çıkan ve iş sonu projelerine yansımayan imalatlarında bulunduğu belirlenmiştir.
Bu imalatlardan bazılarının regülatörden santral binasına kadar bazı alanlarda arazi koşullarına göre kazı yüksekliklerinin değişiklik gösterdiği, bu nedenle bazı kısımlara donatılı beton plakların konulduğu, binanın sağlam zemine oturtulması gerektiğinden proje boyutlarından daha derin boyutlarda kazı yapıldığı, sağlam zemine ulaşılana kadar yapılan kazı sonrasında santral alt kotuna kadar beton dolgunun yapılmasının gerektiği, yerinde uygulaması zorunlu olan kiriş betonarme uygulaması yapılarak yük dağıtımının sağlanmasına ilişkin imalatlar olduğu tespit edilmiştir. 18/11/2013 tarihli geçici kabul tutanağında dere ıslahının yapılması ve bununla ilgili imalatlarında yapılmasının istenilmesi karşısında geçici kabul eksiklerinin tamamlanması sürecinde bu imalatların da davalı …. Ltd. Şti tarafından yapılmış olduğu belirlenmiştir.
Tesis ve HES inşaatı işinin çok büyük kapsamlı olduğu, inşaatın imalatı sırasında projede öngörülmeyen bir kısım işlerin işin tamamlanması sırasında ortaya çıkabileceği yadsınamaz bir gerçektir. Bu kapsamda imalat sırasında davalı Ergünler Ltd. Şti. tarafından kazı, beton, geri dolgu, köprü, çevre duvarı, asfalt yoldan santral yola girişteki betonarme perde ve dere ıslahının yapılan keşif ve belirlenen tespitler kapsamında davalı şirket tarafından yapılmış olduğu kabul edilmiştir.
İşin maliyet hesabı 2014 yılı DSİ birim fiyatlarıyla hesaplanmıştır. Davalı … Ltd. Şti. tarafından üç adet hakkediş karşılığı toplamda 18.532.885,68 TL tutarında fatura kesilmiştir. Yapılan belirlemeler karşılığında 2014 yılı fiyatlarıyla yapılan işin maliyet bedelinin 21.624.172,03 TL olduğu anlaşılmıştır. Yapılan iş döviz kuruna endekslendiğinde ise işin maliyeti 28.769.911,68 TL’yi bulmaktadır. Bu sebeple işin maliyet değerinin 21.624.172,03 TL tutarında olduğu mahkememizce kabul edilmiştir.
… A.Ş’nin envanter kayıtlarında HES Santrali maliye değeri 25.874.215,59 TL’dir. Ancak …. A.Ş bu tüm maliyetin tamamının mal ve hizmet alımını davalı … Ltd. Şti’den temin etmemiştir.
Davalı şirketten alınan mal ve hizmet tutarı bilirkişi raporlarında da belirlendiği üzere kayıtlara göre 16.359.188,86 TL’dir.
Diğer tedarikçilerden alınan mal ve hizmet tutarı da 9.515.026,73 TL’dir.
Davalı şirket tarafından düzenlenen faturalar ile …. A.Ş kayıtlarında yer alan, … A.Ş’nin davalıdan almış olduğu mal ve hizmetin … A.Ş’nin kayıtlarındaki maliyet miktarı dikkate alındığında HES Proje İnşaası işinin gerçekleştirilmesinde … A.Ş’yi zararlandırıcı herhangi bir durumun söz konusu olmadığı tespit edilmiştir.
Davacı vekili her ne kadar bilirkişi raporlarına itirazlarında ve duruşmadaki beyanlarında imalat bedellerinin fahiş olduğuna ilişkin ayrıca bir inceleme yapılmasını talep etmiş ise de dosya arasına alınan rapor içerikleri işin maliyet tutarının belirlenmesinde yeterli ve açıklayıcı niteliktedir.
Yine davacı taraf işin maliyetinin …. A.Ş kayıtlarındaki envanterlerde gösterilen bedel ile gerçek maliyet bedeli arasında fark olup olmadığının belirlenmesini talep etmişse de dosya arasına alınan heyet raporları ve şirket kayıtlarında yapılan inceleme sonucunda alınan rapor içeriklerine göre işin gerçek maliyeti belirlendiği gibi …. A.Ş kayıtlarında envanterlerde gösterilen bedel miktarı da mahkememizce bilirkişi aracılığıyla araştırılarak belirlendiğinden bu konuda ayrıca bir araştırma yapılmasına gerek duyulmamıştır.
Davalı gerçek kişi yöneticilerin özen ve bağlılık yükümlülüğüne aykırı davranışlarının bulunmadığı, ortaya çıkan bir zararın söz konusu olmadığı, sorumluluklarını ve tazminata hükmedilmesini gerektirecek bir zararlandırıcı eylemlerinin bulunmadığı, diğer davalı şirketin de işin yapımı sırasında sözleşme ilişkisinden kaynaklı olarak davacıyı zararlandırıcı iş ve eylemlerinin bulunmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmiştir.

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ve nedenlerle;
1-Davanın reddine,
2-Harçlar Yasası gereğince alınması gerekli 59,30 TL harcın başlangıçta alınan 512,33 TL peşin harçtan mahsubu ile artan 453,03 TL’nin karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalılar kendilerini vekil ile temsil ettirdiklerinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 4.500,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı tarafa ödenmesine,
Kesinleşme süreci tamamlana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine,
Dair gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde mahkememize iletilecek bir dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı oybirliği ile açıkça okundu, anlatıldı.24/03/2021

Başkan ….
e-imza
Üye ….
e-imza
Üye ….
e-imza
Katip ….
e-imza