Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/869 Esas
KARAR NO : 2023/337
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 30/09/2022
KARAR TARİHİ : 28/03/2023
KARAR YAZILMA TARİHİ : 30/03/2023
Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı dilekçesinde özetle; şirketlerinin bilgisayar yazılım işinde faaliyet gösterdiğini, 2019 yılı şubat ayında şahsına dönük ölüm tehditleri sebebiyle iş yerine gidemez duruma geldiğinden dolayı şirket merkezi kapalıyken, kendileri hakkında Bakırköy Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunduğunu kimliği belirsiz şahıslar tarafından basılmış iş yerinde bulunan tüm evrak ve bilgisayarlara el konularak götürüldüğünü, iş yerinde iradesi dışında meydana gelen bu olay sebebiyle ticari işletmesinin büyük bir yıkıma uğradığını, bunun yanında resmi evrak ve ticari defterlerinin de ulaşılamaz şekilde zayi edildiğini, diğer delillerinin de şirkete ait ve zayi olan ticari defterlerin noter tasdikleri oluğunu, ticari defterlerin ilgili yıllara ait noter tasdiklerini gösterir belgeler tasdik eden noterden temin edilebileceğini yargılama aşamasında noter bilgilerini sunacaklarını, şirkete ait zayi olmuş resmi evrak ve ticari defterlerin zayi olduğuna dair tarafına zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dava, hukuki niteliği itibariyle 6102 sayılı TTK’nun 82/7.maddesinde belirtilen tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin zayi olması sebebiyle kendisine bir belge verilmesi istemine ilişkindir.
6102 Sayılı Kanunun 82/7. Maddesi “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir. ” hükmünü düzenlemiştir.
05.07.2022 tarihinde yürürlüğe giren 7417 sayılı Kanun ile değişik 6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesine göre; bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa; tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren, otuz gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Maddede düzenlenen otuz günlük süre hak düşürücü süredir.
6102 sayılı TTK 82/7. maddesinde zayi sebepleri tahdidi olarak sayılmamıştır. Diğer bir deyişle; maddede geçen “yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi” denilmek suretiyle bu gibi olayların benzerlerinin de bu kapsama girebileceği anlatılmaktadır. Bu meyanda, tacirin elinde olmayan benzer olaylarda maddenin kapsamı içindedir. Ancak, hangi olaya dayandırılsa dayandırılsın zayi iddiasının samimi ve inandırıcı olması, hayatın mutad cereyanına açıkca aykırı düşmemesi gerekir. (Yargıtay 11. HD 10.01.2018 tarih ve 2016/6084 E. 2018/ 155 K. Sayılı ilamı) Tacirin, anılan yasa maddesinden yararlanabilmesi için bir taraftan ticari defterlerin ve belgelerin korunması amacıyla gereken dikkat ve ihtimamı göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziyaa uğramanın onun iradesi dışında, elinde olmayan bir nedenle meydana gelmiş olması zorunludur. Mücbir nedenlerin ispatı, bunu iddia eden tacire aittir. İleri sürülen mücbir nedenin dayandığı olayların defter ve belgelerin yok olması veya elden çıkması sonucunu doğuracak nitelik ve yoğunlukta olup olmadığı araştırılmalı ve irade dışında defter ve vesikaların tamamen veya kısmen kaybı yahut yok olması sonucu oluştuğunda mücbir neden kabul edilmektedir. Davacı tutmak ve saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeleri özenle korumakla yükümlüdür.
TTK’nın 82. maddesinde neler için zayi belgesi verilmesi istenebileceği tahdidi olarak gösterilmemiş, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerden söz edilmiştir. Bu nedenle, talebe konu belgelerin somutlaştırılması gerekmekte olup, genel kapsamlı bir zayi kararı verilmesi mümkün değildir. (Yargıtay 11. HD 08.12.2014 tarih ve 2014/12543 E.-2014/19170 K. Sayılı ilamı) Yine, ticari defter ve belgeleri için zayi belgesi düzenlenmesini talep eden tarafın zayi olduğunu iddia ettiği ticari defter ve belgelerin mevcudiyetine karine teşkil edecek ve bu konuda olumlu kanaat edinmesini sağlayacak bilgi ve belgeleri ibraz etmesi gerekir.
Davacı şirket yetkilisi şirketinin, 2015 yılında kurulduğunu, 2015 yılından itibaren kayıtların tutulduğunu, 2017/2018 yıllarında bazı sebeplerle iş yerine gidemediğini, iş yerine gittiğinde ise tutulan bütün kayıtların olmadığını gördüğünü, buna ilişkin soruşturma dosyası bulunmadığını, o sıralar ölüm tehdidi aldığını, soruşturma dosyalarının buna ilişkin olduğunu, 2018 yılında maliyenin iş yerine denetime geldiğini bütün kayıtları istediğini, ancak 4-5 yıldır iş yerine gitmediğini, bu yüzden istenen belgeleri kendilerine veremediğini, sonradan tarafına dava açıldığını, sonrasında SGK müfettişinin kendisinden zayi belgesi istediğini, bu nedenle talebinin 2015 yılından beri tutulan defter ve kayıtları zayi olduğuna ilişkin olduğunu, bu zayiatı 2017 senesinde öğrendiğini beyan ettiği görülmüş olup 6102 sayılı kanunun 82/7. Maddesi gereğince tacirin ziyaı öğrendiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde talepte bulunması gerekli olup, bu süre hak düşürücü süre olduğundan ve ziyaının öğrenildiği tarihin üzerinden yaklaşık 6 yıl geçmiş olması göz önüne alındığında dava tarihi olan 30/09/2022 tarihine kadar 30 ünlük hak düşürücü süre geçmiş olduğundan davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 179,90 TL harçtan davacı tarafça yatırılan 80,70 TL harcın mahsubuyla bakiye 99,2 TL harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Kararın kesinleşmesine kadar yapılan yargılama giderlerinin davacı tarafça peşin olarak yatırılan yargılama gider avansından mahsubu ile bakiye kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair,6100 sayılı HMK’nun 342 ve 345.maddeleri gereğince karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenmek suretiyle tebliğden itibaren 2 haftalık süre içerisinde mahkememize verilecek dilekçe ile ilgili İstinaf Dairesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar Davacı şirket yetkilisinin yüzüne açıkça okunup, usulen anlatıldı. 28/03/2023
Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır
Bu belge , 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu gereği elektronik imza ile imzalanmıştır.