Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/582 Esas
KARAR NO : 2023/270

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 24/06/2022
KARAR TARİHİ : 14/03/2023
KARAR YAZILMA TARİHİ : 23/03/2023

Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilin tüm ticari kayıtlarının bulunduğu …. Mah. …. Cad. No. …. Kat: 2’de bulunan bilgisayarlar ve servera 14.09.2021 tarihinde erişim sağlanamamış olup, akabinde bilgisayara dışarıdan müdahale ile ekte mevcut bilgisayarlar ve serverın hacklendiğine ilişkin dosya konulduğu görüldüğünü, dosyanın açılmasını müteakip müvekkillerin derhal server sağlayıcısı olan ….. Ltd. Şti. İle iletişime geçilmiş oludğu, server yetkilileri müvekkil bilgisayarları ve server kapsamında çalışma yaparak , şüphelinin serverdaki ihali server sağlayıcısı tarafından bertaraf edilmiş ve müvekkil ticari faaliyetine devam ettiği, müvekkil ticari faaliyetine devam etmekte iken 23.06.2022 tarihinde yapmış olduğu araştırmada, 2021 Mart, 2021 Nisan, 2021 Mayıs E-Defter kayıtlarının müvekkil bilgisayarları ve serverlarında yer almadığını tespit etmiş ve bu tespitini müteakip bilgisayarlar ve server güvenliğinden sorumlu (EK:2) ….. Ltd. Şti’nin 23.06.2022 tarihinde müvekkil kayıtlarının bulunduğu bilgisayarlar ve serverda yapmış olduğu araştırma sonucu 14.09.2021 tarihindeki server ve bilgisayarlara ilişkin hack saldırısı sonucu müvekkilin 2021 Mart, 2021 Nisan, 2021 Mayıs E-Defter kayıtlarının ortadan kalktığı ve 23.06.2022 tarihinde ilgili firma tarafından verilen her türlü çabaya rağmen ilgili kayıtların yerine getirilemediği 23.06.2022 tarihinde tespit edildiği, davaya konu belgeler evrak fiziksel bir evrak olmayıp elektronik bir evrak olduğu ve zayi olduğu bilgisi teknik bilirkişiler tarafından tespit edilebilir olduğundan ve müvekkil davaya konu e-defter kayıtlarını zayi olmadan önce Gelir İdaresi Başkanlığı’na usulune uygun ve süresinde sunmuş(EK:4) olduğundan; ilgili belgelere ilişkin hack saldırısı tarihinden sonra herhangi bir kullanım alanı olmadığından, dava konusu belgelerin eksik olduğu hususunu, müvekkil 23.06.2022 tarihinde yapmış olduğu haricen araştırma ve sonrasında aynı gün server sağlayıcısı …… Ltd. Şti’nin tespit tutanağı ile tespit etmiş bulunduğu müvekkil dava konusu belgelerin ziyaını 23.06.2022 tarihinde öğrenmiş olup süresinde işbu davayı ikame ettiği, bu doğrultuda Türk Ticaret Kanunu’nun 87/2. Maddesi uyarınca “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. ” şeklinde düzenlenen hüküm gereği ziyaın öğrenilme tarihinin dava açma süresinin hesaplanmasında esas olduğunu belirtmiş olup; Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin 26.09.2017 tarihli …. E. Ve …. K. Numaralı Kararı uyarınca ,davacı, işlettiği otelde sel felaketi gerçekleştiğini, kendisine ait tüm ticari kayıt ve defterlerin zayi olduğunu ileri sürerek ticari defterler hakkında zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep ettiği, mahkeme de, davanın sel felaketinin gerçekleşmesinden itibaren 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde açılmadığı gerekçesiyle davayı reddettiği, Yargıtay ise mahkemece olay tarihinden dava tarihine kadar hak düşürücü sürenin geçtiğinden bahisle dava reddedilmişse de, TTK md. 82/7’ye göre hak düşürücü sürenin başlangıcının ziyaın öğrenildiği tarih olduğu, bu bakımdan somut uyuşmazlıkta sel baskını hadisesinin meydana geldiği ve etkilerinin devamı itibariyle söz konusu ticari defterlerin zayi olduğunun ancak hangi tarihte öğrenilebildiğinin belirlenmesi suretiyle karar verilmesi gerekirken mahkemece duruşma dahi açılmaksızın tensiben davanın reddine karar verilmesini doğru görmediği ve kararı bozduğu, somut olayda da server, bilgisayar ve yedekleme cihazında bulunan belgenin zayi olup olmadığının tespiti ancak server sağlayıcısının tespit edebileceği teknik bir durum olduğundan; müvekkilin eksikliği bulup; server sağlayıcısından ziyaı tespit ettiği tarih olan müvekkilin öğrenme tarihi 23.06.2022 tarihi olduğunu, bu doğrultuda koşulları sağlanan davamızın kabulüne karar verilerek 2021 Mart, 2021 Nisan, 2021 Mayıs E-Defter kayıtlarına ilişkin tarafımıza zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dava, hukuki niteliği itibariyle 6102 sayılı TTK’nun 82/7.maddesinde belirtilen tacirin saklamakla yükümlü olduğu e defter kayıtlarının zayi olması sebebiyle kendisine bir belge verilmesi istemine ilişkindir.
Bilirkişi heyetinin 15/10/2022 tarihli raporunda; Davacı tarafın 2021 Mart, 2021 Nisan, 2021 Mayıs E-Defter kayıtlarının zayi olduğuna dair taraflarına zayi belgesi verilmesine karar verilmesini beyan ettiği, davacı …… İNŞ. MALZ. TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ.’ne ait ticari defterler için yapılan incelemede, 6102 Sayılı TTK.m.64 ve VUK.182 gereğince mecburi olan 2021 yılı ticari defterlerinin yevmiye ve Kebir defterinin Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 1 Sıra no-lu elektronik defter tebliği gereğince elektronik ortamda e-defter olarak tutulduğu, 2021 Mart, 2021 Nisan, 2021 Mayıs ayları beratlarının yasal süresi içinde alındığı, Avcılar Vergi Dairesinin … Tarihli Yazısı ilgi tarih sayılı yazınıza istinaden, dairemiz … vergi kimlik numaralı mükellefi ….. İNŞAAT MALZEMELERİ TİC.VE SAN.LTD. ŞTİ.’nin bilgisayar kayıtlarının tetkiki sonucunda halen derdest durumda olan mükellef kurum tarafından İstanbul ….. Vergi Mahkemesi nezdinde …. esas no ile açılmış dava kaydı mevcut olduğu, Başakşehir Sosyal Güvenlik Merkezinin Yolladığı …. Tarihli Yazısı ilgide kayıtlı yazımızın tetkik edildiği, yazıda bahsi geçen iş yeri Merkezimizde … vergi numaralı ….. İNŞ. MALZ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. Ünvanlı iş yerinin herhangi bir prim borcu bulunmadığı, tacirin zayi belgesi alabilmesi için yerine getirmesi gereken koşullar olduğu, tacirin zıyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içerisinde ilgili yer yetkili mahkemesinde dava açması gerektiği, dosya muhteviyatına sunulan ,…. LTD. ŞTİ.’nin tutanağına göre davacı tarafın 23.06.2022 tarihinde ticari defterlerin zayi olduğunun öğrenildiği, davacı tarafın ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesine kendisine zayi belgesi verilmesi istemiyle 24/06/2022 tarihinde dava açtığı, davacı tarafın beyanına göre iş bu olayın tarihi ile dava tarihine kadar geçen sürenin 15 günden az olduğu , davacı tarafından kendisine zayi belge verilmesi için zıyaı öğrendiği tarihten itibarne 15 günlük yasal süre içerisinde dava açıldığı, tacirin TTK’nın 82/7 maddesinden yararlanabilmesi için bir taraftan defterlerin korunması amacıyla gereken dikkat ve ihtimamı göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziyaa uğramanın onun iradesi dışında meydana gelmiş olmasının zorunlu olması gerektiği, davacı şirketin sunucu sistem kayıtları üzerinde yapılan teknik incelemelerde şirketin …. marka ….. model sunucusuna ….. virüsünün enjekte olması neticesinde sunucudaki tüm verilerin şifrelendiği, bu yolla şirketin Mart 2021, Nisan 2021 ve Mayıs 2021 dönemlerine ait kayıtlarının erişilemez hale geldiği, şirketin yedekleme hizmetini uyguladığı ünitelerin de saldırıya maruz kalması ile ilgili dönemlere ait kayıtların kurtarılmasının ve yedeklerine ulaşılabilmesinin mümkün kılınamadığı tespit edildiği, TTK’nın 82 maddesi uyarınca davacı şirketin ticari defter ve belgelerinin saklanması ve muhafazası konusunda gerekli dikkat, özen ve ihtimamı gösterip göstermediğinin ve davacı tarafın talebinin tüm hukuki değerlendirmeleri ve takdirinin mahkeme kanaatine bırakıldığı bildirilmiştir.
Belgelerin saklanması ve saklama süresi başlıklı TTK’nun 82. maddesinde tacir tarafından saklanması zorunlu olan defterler ve belgelere ilişkin hangi koşullarda zayi belgesi verilebileceği düzenlenmiştir.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. Maddesinde; Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir. Ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması halinde de aynı düzenleme geçerlidir.
Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 4.4.1.e) maddesine göre e-defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde e-defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde 1/1/2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunludur. Tebliğin 7.1. Maddesine göre ise, e-defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” halleri nedeniyle e-defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 13. Maddesinde, sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısiyle defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması mücbir sebepler olarak kabul edilmiştir. Ancak Vergi Usul Kanunundaki bu düzenleme vergisel yükümlülüklerle ilgili olup, TTK’nın 82/7. maddesinde ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olması hali, zayi belgesi verilmesini gerektiren bir olay olarak sayılmamış olduğu gibi tadadi olarak sayılan bu sebeplerle de benzerlik göstermediğinden sırf ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olmasının ticari defterlerin TTK’nın 87/2 maddesinin aradığı şartlarda zayi olduğunun kabulü mümkün değildir. Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 7.1 maddesinde sadece Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” ve ikincil örneklerin temin edilememesi halinin aranmış olması TTK’nın 82/7. Maddesindeki hususların aranmayacağı anlamına gelmez. Zira Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 7.1 maddesindeki düzenleme TTK’nın 82/7. Maddesindeki düzenlemenin kapsamını değiştirecek nitelikte değildir. Dolayısıyla tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğradığı iddiasına dayalı zayi belgesi verilmesi isteminde TTK’nın 82/7. koşullar aranmalıdır.
Bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilen elektronik defter ve beratların silinmesi, zarar görmesi, virüs bulaşması, siber saldırı v.b. nedenlerle ulaşılamaz hale gelmelerini önlemek için mükelleflerin, e-defter ve beratlarının muhafaza ve ibrazı konusunda ve ayrıca kullandıkları bilgi işlem sisteminin sağlıklı biçimde çalışabilmesi ile ilgili yeterli teknik ve güvenlik önlemlerini almaları(örn. Güvenlik açıklarına karşı güncelleme desteği olan işletim sistemi kullanılması, gelişmiş bir antivirüs programının yüklü olması vb.), bu kapsamda bilgi işlem sistemlerinde yaşanabilecek sorunlar nedeniyle elektronik defter ve beratlarını farklı ortamlarda yedeklemeleri basiretli bir iş adamından beklenen bir davranış olup Elektronik Defter Genel Tebliği’ne de uygundur.
Davacı şirketin işyerinde bulunan serverde meydana gelen arıza nedeniyle bu serverde kayıtlı olduğu iddia edilen ticari defterlerin zayi olduğu ileri sürülmüş ve yedekleme yapılan cihaz tarafından yedeklemenin yapılamadığı iddia edilmiş olup, Elektronik Defter Genel Tebliği uyarınca ikincil örneklerin tutulduğu/yedeklerinin alındığı ve bunlara da ulaşılamadığı ispat edilmiş olduğundan davanın kabulüne karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : yukarıda açıklanan nedenler uyarınca ;
1-Davanın KABULÜ ile; davacı …. İnş. Malz. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ye ait 2021 Mart, 2021 Nisan, 2021 Mayıs E-Defter kayıtlarının zayi olduğunun tespitine,
2-Zayi belgesinin düzenlenip davacıya verilmesine,
3-Peşin alınan harçların mahsubu ile bakiye 99,2‬ -TL ‘nin davacıdan alınarak hazineye irad kaydına,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Kararın kesinleşmesine kadar yapılan yargılama giderlerinin davacı tarafça peşin olarak yatırılan yargılama gider avansından mahsubu ile bakiye kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair,6100 sayılı HMK’nun 342 ve 345.maddeleri gereğince karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenmek suretiyle tebliğden itibaren 2 haftalık süre içerisinde mahkememize verilecek dilekçe ile ilgili İstinaf Dairesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 14/03/2023

Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır

Bu belge , 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu gereği elektronik imza ile imzalanmıştır.