Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/933 Esas
KARAR NO : 2023/208

DAVA : Menfi Tespit Davası
DAVA TARİHİ : 16/11/2021
KARAR TARİHİ : 27/02/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 15/03/2023
Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dilekçesinde özetle; Davacı şirket vekilinin düzenlemiş olduğu 16.11.2021 tarihli harç ikmal makbuzlu dava dilekçesinde özetle; “Müvekkili şirketin …… bank …. şubesinden kredi kullandığını, kredi sözleşmesinin karşılığı olarak davalı taraf lehine …. köyü ….. pafta …. ada …. parsel 95.220 m2 1 ve R blokların atamam B.A.K, 16 blok işyeri, Benzin İstasyonu ve İdari Binası ve Arsası olan taşınmaz üzerinde KM (SN:….), …. Mah. de …. arsa paylı, U blok, Zemin kat:1 no.lu niteliği Benzin İstasyonu ve İşletme Binası olan bağımsız bölüm, Cilt:… Sayfa … Ana Sayfa Z11(….) adresinde bulunan taşınmaz üzerinde ….. yevmiye no.lu 30.04.2013 tarihli resmi senet ile ipotek tesis edildiğini, kredi borcunun ödendiğini, tapu kaydındaki ipoteklere dayalı krediden mütevellit müvekkili şirketin hiçbir borcu kalmadığını, ipoteğin fekki hususunda davalı tarafa yazılı başvuru yapıldığını ancak yanıt alınmadığını, yapılan şifahi görüşmede ise ipotekle hiç bağlantısı olmayan ….. İnşaat Yatırım ve Dış Tic. Ltd. Şti. Lehine verilmiş – kefaletten dolayı ipoteğin kaldırılamayacağının bildirildiğini, kredi sözleşmesinin zamanaşımına uğramış olduğunu, müvekkili şirketin kefil olduğu iddia edilen …… Grup adlı firmaya ait kredi sözleşmesinin artık geçerli olmadığını, davalı banka ve …… Grup arasında 16.01.2012 ve 03.06.2014 tarihinde vefa sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmeler sonucunda …… Grup” a ait krediler kapatılarak yeni sözleşmeler imzalandığını ve …… Grup kendi taşınmazlarını davalı banka lehine ipotek ettirdiğini, böylece müvekkili şirketin …… Grup adına kefalet verdiği kredi sözleşmesinin kapandığını, müvekkili şirketin davalı bankaya herhangi bir borcu bulunmadığını, açıklanan nedenlerle; müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı usulüne uygun meşruhatlı davetiyeye rağmen davaya cevap vermemiştir.
DELİLLER : Bilirkişi incelemesi, tüm dosya kapsamında toplanan deliller.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava, taraflar arasında akdedilen kredi sözleşmesinden kaynaklı davacının ödemelerini yapmış olduğu iddiası ile davalıya borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları re’sen belirlenerek taraflarca gösterilen deliller toplanmış ve konunun incelenmesinde uzmanlık gerektiren yönler olduğundan bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır.
Bilirkişi 06/12/2022 havale tarihli raporunda; Davacı şirketin malik olduğu taşınmaz üzerinde, davalı Banka lehine; 09.11.2007 tarihinde 3.575.000 EUR bedel ile 1.derece İpotek tesis edilmiş olduğu, 27.12.2012 tarihinde 20.000.000 TL bedel ile 2.derece İpotek tesis edilmiş olduğu, Davalı …. Bankası …. ile dava dışı …. Grup İnşaat Yatırım ve Dış Tic. Ltd. Şti. arasında imzalanan 07.11.2007 tarihli 3.575.000 EUR limitli Genel Kredi Sözleşmesinin, davacı ….. Otomotiv A.Ş. tarafından müteselsil kefil sıfatı ile imzalanmış olduğu, Davalı …. Bankası ….. ile dava dışı …… Grup İnşaat Yatırım ve Dış Tic, Ltd. Şti. arasında imzalanan 22.11.2013 tarihli 3.327.201,00 TL limitli Genel Kredi Sözleşmesinin, davacı …… Otomotiv A.Ş. tarafından müteselsil kefil sıfatı ile imzalanmış olduğu, 16.01.2012 tarihli Protokol Borçlusu davacı …… Otomotiv A.Ş. Olduğu, Kefillerinin; …. Grup İnş. Yat. ve Dış Tic, Ltd. Şti. Olduğu, 16.01.2012 tarihli diğer Protokol Borçlusu dava dışı …… Grup İnş. Yat. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. olduğu, Kefillerinin; …. ve davacı …… Otomotiv A.Ş. Olduğu, 03.06.2014 tarihli Protokol Borçlusu davacı …… Otomotiv A.Ş. ile dava dışı …… Grup İnş. Yat. ve Dış Tic. Ltd. Şti. olduğu, Satıcısı …… Grup İnş. Yat. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. ….. olduğu, Borçlusu …… Grup İnş. Yat. Ve Dış Tic, Ltd. Şti. olan Yeniden Yapılandırma Protokolünün davacı …… Otomotiv A.Ş. tarafından müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatı ile imzalanmış olduğu, diğer kefillerin …. ve …. olduğu, Yeniden Yapılandırma Protokolüne istinaden davacı …… Otomotiv A.Ş. adına, davalı Banka tarafından 09.09.2015 tarihinde 2.750.551,22 TL tutarında 58 ay vadeli eşit taksit ödemeli Ticari Yapılandırma Kredisi tahsis edilmiş olduğu, Söz konusu kredi taksitlerinin davacı şirket tarafından davalı bankaya ödenmiş olduğunun, davacı şirketin ticari defter kayıtlarında ve davalı Bankanın hesap ekstrelerinde tespit edildiği, Ayrıca davalı bankanın 30.04.2021 tarihli yazısına göre; dava dışı şirkete ait açık kredi riskinin bulunmadığının anlaşıldığı, Davalı Banka vekili tarafından beyan dilekçesinde belirtilen hususlarda nihai takdirin sayın Mahkemenize ait olduğu belirtilmiştir.
Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır.
Menfi tespit davasında ispat yükü, kural olarak davalı alacaklıya düşer, fakat davacıya (borçluya) düştüğü hâller de vardır; davacı (borçlu), davalının (alacaklının) varlığını iddia ettiği hukuki ilişkiyi (meselâ borcu) sadece inkâr etmekle yetinmekte ise, yani bu hukuki İlişkinin (borcun) hiç doğmadığını ileri sürmekte ise ispat yükü davalıya düşer. Çünkü hukuki ilişkinin (borcun) varlığını iddia eden davalı olduğu için, ispat yükü davalı alacaklıya düşer (6100 sayılı HMK m. 190; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK) m.6). Fakat, alacaklının dayandığı senedin karşılıksız olduğunu ispat yükü, davacıya (borçluya) düşer. Bunun gibi, davacı (borçlu), davalının (alacaklının) iddia ettiği alacağın ödeme, ibra ve takas gibi bir nedenle son bulduğunu ileri sürerse, bu iddiayı ispat yükü de davacı borçluya düşer. (Kuru-El Kitabı, s.370 ilâ 372)
Menfi tespit davasında amaç bir hukuki ilişkinin veya bir hakkın gerçekten mevcut olmadığının tespitine yöneliktir. Başka bir deyişle hukuki bir yarar bulunması koşuluyla sonuçta alacak-borç ilişkisi doğuracak bir durumun olmadığının tespiti amaçlanır.
Dayanılan hukuki ilişkinin gerçekten mevcut olmadığı icra takibine maruz kalmadan önce (alacaklının harekete geçmesini beklemeden borçlu olmadığının tespitinde korunmaya değer bir yararı bulunması şartı ile) ileri sürülebileceği gibi, icra takibinden sonrada ileri sürülebilir. Borçlunun icra takibinden önce veya sonra menfi tespit davası açabilmesi için borçlu olmadığının tespitinde hukuki yararının bulunması şarttır. Borçlu, belirtilen şekilde takipten önce veya sonra alacaklıya karşı bir menfi tespit davası açar; bu davayı kazanırsa, hakkındaki icra takibi iptal edilir ve borcu ödemekten kurtulur.
Ancak, borçlu borcunu icra dairesine ödedikten sonra, artık menfi tespit davası açamaz. Bu halde, borçlunun sırf borçlu olmadığının tespitinde, hukuki bir yararı yoktur. Bundan sonra, ödediği paranın geri alınması için bir dava açması söz konusu olur ki, bu da istirdat davasıdır (Hakan Pencanıtez, Oğuz Atalay, Meral Sungurtekin Özkan, Muhammet Özekes, İcra ve İflas Hukuku, s.156- 164).
Dosya ve tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; dava dışı …… Grup İnşaat Yatırım ve Dış Tic. Ltd. Şti. İle davalı banka arasında 07.11.2007 tarihli 3.575.000 EUR limitli genel kredi sözleşmesinin imzalandığı, davacı şirketin de müteselsil kefil sıfatı ile sözleşmenin imzalanmış olduğu, Davalı … Bankası T.A.O. ile dava dışı …… Grup İnşaat Yatırım ve Dış Tic, Ltd. Şti. arasında imzalanan 22.11.2013 tarihli 3.327.201,00 TL limitli Genel Kredi Sözleşmesinin, davacı …… Otomotiv A.Ş. tarafından müteselsil kefil sıfatı ile imzalanmış olduğu, 16.01.2012 tarihli Protokol Borçlusu davacı …… Otomotiv A.Ş. Olduğu, Kefillerinin; …. ve …… Grup İnş. Yat. ve Dış Tic, Ltd. Şti. Olduğu, 16.01.2012 tarihli diğer Protokol Borçlusu dava dışı …… Grup İnş. Yat. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. olduğu, Kefillerinin; …… ve davacı …… Otomotiv A.Ş. Olduğu, 03.06.2014 tarihli Protokol Borçlusu davacı …… Otomotiv A.Ş. ile dava dışı …… Grup İnş. Yat. ve Dış Tic. Ltd. Şti. olduğu, Satıcısı …… Grup İnş. Yat. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. ….. olduğu, Borçlusu …… Grup İnş. Yat. Ve Dış Tic, Ltd. Şti. olan Yeniden Yapılandırma Protokolünün davacı …… Otomotiv A.Ş. tarafından müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatı ile imzalanmış olduğu, diğer kefillerin … olduğu, yeniden yapılandırma protokolüne istinaden davacı …… Otomotiv A.Ş. adına, davalı Banka tarafından 09.09.2015 tarihinde 2.750.551,22 TL tutarında 58 ay vadeli eşit taksit ödemeli Ticari Yapılandırma Kredisi tahsis edilmiş olduğu, Söz konusu kredi taksitlerinin davacı şirket tarafından davalı bankaya ödenmiş olduğunun, davacı şirketin ticari defter kayıtlarında ve davalı Bankanın hesap ekstrelerinde tespit edildiği, davalı bankanın 30.04.2021 tarihli yazısına göre; dava dışı şirkete ait açık kredi riskinin bulunmadığının bildirilmesi karşısında borcun ödenmesinden sonra borçlu tarafından artık menfi tespit davası açmakta hukuki yarar bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle huzurda görülen davanın 6100 Sayılı HMK’nın 114/1-h maddeleri gereğince hukuki yarar yokluğu nedeni ile reddine karar verilmesi gerektiğinden aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın hukuki yarar yokluğu nedeni ile reddine,
2-Alınması gerekli 179,90 TL harçtan davacı tarafça yatırılan 170,78 TL peşin harcın mahsubuyla bakiye 9,12 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 59,30 TL başvurma harcı, 170,78 TL peşin harç olmak üzere toplam ‭230,08‬ TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-AAÜT gereğince hesap edilen 9.200,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Kararın kesinleşmesine kadar yapılan yargılama giderlerinin davacı tarafça peşin olarak yatırılan yargılama gider avansından mahsubu ile bakiye kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair,6100 sayılı HMK’nun 342 ve 345.maddeleri gereğince karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenmek suretiyle tebliğden itibaren 2 haftalık süre içerisinde mahkememize verilecek dilekçe ile ilgili İstinaf Dairesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzünde açıkça okunup, usulen anlatıldı. 27/02/2023
Katip …
¸(e-imzalıdır)

Hakim …
¸(e-imzalıdır)