Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/109 Esas
KARAR NO : 2023/674

DAVA : Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/02/2020
KARAR TARİHİ : 12/06/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 06/07/2023
Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı şirket arasında yapılan … marka … model … paletli vincin leasing devir işlemi için müvekkil şirket, davalı şirketin … Bankası USD hesabına makinenin satın alma bedeli olarak kararlaştırılan 37.200,00 USD’nin 26.08.2019 tarihinde ön ödeme olan 22.500,00 USD yatırdığını, söz konusu makinenin fiili olarak 20.08.2019 tarihinde müvekkil şirkete teslim edildiğini, müvekkil şirketin, davalı şirkete söz konusu makinenin devir işlemi sözleşmesinin gerçekleşmesi için 02.10.2019 tarihinde Üsküdar …Noterliği … yevmiye numaralı ihtarname gönderdiğini, gönderilen ihtarnamede özetle; “taraflar arasında yapılacak sözleşme neticesinde bakiye 14.700,00 USD ödenecek ve leasingli makine sözleşme devir işlemi gerçekleşecektir. Bir sonraki leasing taksidi 07.10.2019 tarihinde olup taksit tarihinden önce varsa gecikmiş borçların tarafınızca kapatılması ve sözleşmenin devir işlemi gerçekleşmesi gerekmektedir. Aksi takdirde sözleşme gerçekleşmemiş olacağından tarafınıza ön ödeme olarak ödediğimiz 22.500,00 USD’nin müvekkil şirkete iade edilmesi hasıl olacaktır” şeklinde talebin beyan edildiğini ancak bir yanıt alınamadığını, davalı şirketin leasingli satış sözleşmesine yanaşmamış ve de ön ödeme olarak müvekkil şirketin yapmış olduğu 22.500,00 USD’yi iade etmediğini, davalı şirketin ihtarnameye cevap olarak gönderdiği ihtarname içeriğinde leasingli satış sözleşmesinin yapılmayacağını ve ön ödeme olarak alınan 22.500,00 USD’nin iade edilmeyeceğini bildirir menfi bir cevap ile karşılık verdiğini, söz konusu makinenin 50 gün boyunca müvekkili şirkette kaldığını bu süre boyunca kullanıldığını, günlük kullanım bedelinin 1.000,00 TL olduğunu, davalıya yapılan ön ödemeden 50 günlük kullanım bedeli düşürülmüş ve iş bu davada talep edilen miktar 13.500,00 USD olarak hesaplandığını, yapılan hesaplamanın aynı makine için davalı şirketin başka bir firmaya kestiği faturada kullanım bedelini günlük 1.000,00 TL olarak düzenlediğini, 24.01.2020 tarihinde gerçekleşen arabuluculuk toplantısında da davalı taraf böyle bir talebi kabul etmediğinden anlaşma sağlanamadığını, TBK madde 77-82 arasında düzenlenen sebepsiz zenginleşme sözleşmeler ve haksız fiiller dışında üçüncü bir kaynağı olduğunu, haklı bir sebep olmaksızın bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlü olduğunu, Yargıtay …Hukuk Dairesi’nin…K. …T. … kararında da belirtildiği üzere sözleşmenin geçersiz olması verilenlerin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca verilmesine engel olmadığını, somut olayda müvekkil şirketin bakiye alacak 13.500,00 USD’nin davalı şirket tarafından iadesi gerektiğini, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun E:…, K:… sayılı 24.09.2008 tarihli kararında da belirtildiği üzere geçersiz sözleşme de olsa verilenlerin sebepsiz zenginleşme uyarınca iadesinin gerektiğini açık olarak vurgulandığını, tüm bunların neticesinde müvekkil şirketin davalı şirketten alacağı 13.500,00 USD mevcut olup tahsil edilememiş ve davalı haklı bir sebep olmaksızın müvekkil şirketin malvarlığı ile sebepsiz zenginleştiğini, taraflar arasında yapılacak leasingli satış sözleşmesinden doğan bakiye 13.500,00 USD ve davalı şirkete göndermiş olduğu 02.10.2019 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek yasal faiz miktarı, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre geri alınması doğrultusunda karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı … dava dilekçesi ile müvekkil şirketin kullanımında olan leasingli … marka … model … paletli vincin devri konusunda anlaşıldığını, 22.500,00 USD ön ödeme yaptıklarını, 20.08.2019 tarihinde makinenin kendilerine teslim edildiğini, 02.10.2019 tarihli ihtarname ile bakiye tutarı ödeyip makinenin devrinin yapılması istemlerine cevap verilmediğini, makinayı 50 gün kullandıklarını, bu nedenle günlük 1.000,00 TL kira hesabı ile oluşan rakamı ödedikleri paradan düşülerek arta kalan 13.500,00 USD’nin ödenmesi için iş bu davayı açtıklarını belirttiklerini, dava dilekçesinde belirtilen hususların hakkın kötüye kullanılmasına ilişkin olduğunu ve kabulünün mümkün olmadığını, öncellikle davacı şirketin makine ön ödemesi olarak müvekkil şirket hesabına gönderdiği bir ödeme bulunmadığını, söz konusu meblağ davacı şirket ortağınca davalı şirket adına gönderildiği, taraflar arasında makina alımı konusunda anlaşılmış makina bedelinin hafta içerisinde ödeneceği ve iş bu ödeme üzerine makinanın devrinin yapılacağı düşüncesi ile müvekkil tarafından satışa rıza gösterildiğini, bu nedenle de taraflar arasında yazılı sözleşme yapılmadığını, davacı yan kararlaştırılan tutarın tamamını ödemesi gerekirken 26.08.2019 tarihinde kısmi ödeme yaptığını, müvekkil firmanın leasing devri konusunda davetlerine de itibar etmediğini, davacı … kararlaştırılan sürede müvekkile bakiye tutarı ödemediği gibi makinayı da kullanmaya devam etmediğini, davacı yan makina tesliminden yaklaşık 1,5 ay sonra 02.10.2019 tarihli ihtarnamesi ile makinanın devrinin yapılmasını istese de asıl gayesi ödediği paranın iadesini sağlamak olduğunu, davacı … anlaşılan o ki satın alma gayesi ile hareket ederek aslında makinaya olan ihtiyacını halledip makinayı almaktan vazgeçme yolunu seçtiğini, davacı … ticari ahlaka aykırı yaklaşımı ile müvekkil firmayı zor durumda bırakmak istediğini, davacı …. sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre ödediği paranın iadesini isterken, kullandığı sürenin kendince günlüğü 1.000,00 TL hesabı ile 50 gün kullanım bedeli hesabı yapıp, bakiye tutar olan 13.500,00 USD’nin iadesini istediğini, müvekkil firma davacı firmanın iş bu yaklaşımı nedeni ile kararlaştırılan süre içerisinde makina bedelini tam olarak alamadığı için cevaben çekilen ihtarname ile 10.000,00 USD bedel ile aylık kira bedeli istemiş toplam kira bedelinin ödenmesi akabinde istenmesi halinde 37.200,00 USD KDV leasing devir yansıtma bedeli ve kalan 23 aylık leasing taksitlerinin ödenmesi ile makina devrinin yapılacağı Bakırköy ….Noterliğinin 07.10.2019 tarih ve … no’lu ihtarnamesi ile ihtar edildiğini, davacı … kullanım süresi 50 gün olarak belirtmekte ise de, kendilerine 20.08.2019 tarihinde teslim edilen makinanın müvekkil firmaya geri teslim tarihini gösterir bir belge ibraz etmediğini, dava konusu … marka … model … paletli vinç müvekkil firmanın İstanbul’da bulunan şantiyesine 15.11.2019 tarihinde teslim edildiğini, dolayısı ile davacının iddia ettiği üzere 50 gün değil, 20.08.2019-15.11.2019 tarih aralığında 88 gün kullandığını, ayrıca dava konusu makinaların davalı tarafınca beyan edildiği gibi kiralanmış olsa dahi kiralık paletli vincin günlük kiralanacağı süre uygulamada ve ticari anlamda 8 saat ile sınırlandırıldığını, günlük olarak verildiğinde 8 saat hesabıyla 3 vardiya üzerinden kiralandığını, bu nedenle kiralanan paletli vinç davalı tarafından davacı … teslim edilene kadar 24 saat ve 3 vardiya çalışma hesabı ile çalıştırıldığını, bu nedenle kira olarak kabul edilse bile normal çalışma süresinin 3 katı süresince aralıksız çalıştırılmış olması hususu da dikkate alınarak kira hesabının yapılması gerektiğini, müvekkil firma aynı nitelikteki makinanın …/… bulunan bir firmaya aylık 12.000,00 USD kira bedeli ile kiraladığını, ekte sunulan sözleşmede de iş bu durumun görüleceğini, netice olarak konusunda uzman sektör bilirkişisi atanarak dava konusu makinaya ilişkin kira bedeli hesabının yapılmasını istediklerini, bilirkişi hesabı sonrasında davacı yanın müvekkil şirket nezdinde herhangi bir alacağı olmadığının ortaya çıkacağını, iş bu nedenlerle davacı … davasının reddi gerektiğini, davanın reddine, yargılama giderleri ve ücreti vekâletin karşı yan üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
DELİLLER : Noter ihtarları, banka kayıtları, bilirkişi incelemeleri, tüm dosya kapsamında toplanan deliller.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava, davacının, taraflar arasında akdedilen leasing ilişkisine konu sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı alacak istemine ilişkindir.
Tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları re’sen belirlenerek taraflarca gösterilen deliller toplanmış ve konunun incelenmesinde uzmanlık gerektiren yönler olduğundan konusunda uzman mali müşavir, makine mühendisi ve nitelikli hesaplama uzmanı bilirkişiler tarafından bilirkişi incelemeleri yaptırılmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır.
Bilirkişi Mali Müşavir …, Makine Mühendisi …, Nitelikli Hesaplama Uzmanı …. 14/12/2020 tarihli raporunda; Davacının 2019 yılı defterlerinin usulüne uygun olarak tutulduğu ve sahibi lehine delil vasfına sahip olduğu, davalının, kendi iktidarında bulunmasına rağmen defterlerini ibraz külfetini yerine getirmediği, bu davranışın yasal sonuçlarını belirlemenin münhasıran Sayın Mahkeme’nizin takdirinde ve görev alanı içinde bulunduğu, Rapor muhteviyatında açıklamalar ışığında 31.12.2019 tarihi itibariyle davacının davalıdan (tamamıyla davacı yanın sunduğu ticari defterlerden hareketle) avans bakiyesi tutarı olan 22.500,00 USD karşılığı kayıtlı (mukayyet) değeri 129.460,50 TL kadar alacaklı gözüktüğü, Dava konusu … marka, … tipinde, … model paletli vincin rapor tarihindeki ortalama günlük kira bedelinin Türk Lirası cinsinden 50.000,00 TL, döviz cinsinden 219,19 USD ( 20.11.2020 Merkez Bankası dolar kuruna göre) olduğu, Taraflar arasında kullanım süresi konusunda taraflar arasında ihtilaf olduğu, dosya muhteviyatında makinanın 20.08.2019 tarihinde davacının kullanıma bırakıldığı ancak davalıya teslimi tarihi ile olarak belge ve bilgi bulunmadığı, bu haliyle makinanın kullanım süresine ilişkin tarafların iddiaları ispata muhtaç olup, bu hususun takdiri delillerle doğrudan temas eden Sayın Mahkeme’nize ait olduğu, ihtar tarihi 02.10.2019 tarihi itibariyle davacı iddiasına göre 50 günlük kullanım bedelinin Türk Lirası cinsinden 72.400,80 TL, döviz cinsinden KDV Hariç 12.598,00 USD olduğu, davacı iddiasına göre hesaplanan 50 günlük katma değer vergisi dahil 14.865,64 USD kullanım bedelinin 22.500,00 USD ön ödeme bedelinden mahsubu halinde davacının talep edebileceği tutarın 7.634,36 USD olduğu, ihtar tarihi 02.10.2019 tarihi itibariyle davalı iddiasına göre 88 günlük kullanım bedelinin Türk Lirası cinsinden 127.423,10 TL, döviz cinsinden KDV Hariç 22.172,00 USD olduğu, davalı iddiasına göre hesaplanan 88 günlük katma değer vergisi dahil 26.162,96 USD kullanım bedelinden 22.500,00 USD ön ödeme bedelinin mahsubu halinde davalının talep edebileceği tutarın 3.662,96 USD hesaplanmakla, davalının talebine bağlı kalındığı, Sayın Mahkeme’nin alacağın varlığına hükmetmesi durumunda faizin infaz aşamasında hesaplanması gerektiği sonuç ve kanaatine varıldığını bildirmişlerdir.
Bilirkişi Makine Yüksek Mühendisi Prof. Dr…., Nitelikli Hesaplama Uzmanı Prof. Dr. … 15/11/2021 tarihli raporunda; Ödemenin peşin olarak yapıldığı değerlendirildiğinde, kira bedelinin Döviz alış kuru üzerinden USD karşılığının belirlenmesi ve ödenen peşin değerden mahsubu gerekmektedir, bu işlemler birlikte gerçekleştirildiğinde; 09.10.2019 tarihinde teslimin gerçekleştiği kabul edildiğinde; 20.08.2019-09.10.2019 tarihleri arasında 50 gün (ilk gün kullanılmış, iade teslim kullanılmamış olarak değerlendirilmiştir. 33.394,40 TL X 50/30 = 55.657,33 TL. Bu tarih itibariyle kira bedelinin USD karşılığı: 55.657,33 TL / 5,8276 – 9,550,64 USD kira bedeli hesaplanmış olmakta ve davacının 22.500 USD ödemesinden mahsup edildiğinde, davacının davalı uhdesinde kalan ödeme miktarının 12.949,36 USD olacağı kabul edilecektir. 15.11.2019 tarihinde teslimin gerçekleştiği kabul edildiğinde; 20.08.2019-15.11.2019 tarihleri arasında 87 gün (ilk gün kullanılmış, iade teslim günü kullanılmamış olarak değerlendirilmiştir). 33.394,40 TL X 87/30 = 96.843,76 TL, Bu tarih itibariyle kira bedelinin USD karşılı; 96.843,76 TL / 5,8276 = 16.851,18 USD olarak hesaplanmaktadır. Davacının 22.500 USD ödemesinden mahsup edildiğinde, davacının davalı uhdesinde kalan ödeme miktarının 5.648,82 USD olacağı kabul edilecektir. davacı 02.10.2019 tarihinde ihtarname çekerek 22.500 USD miktarı talep etmiştir. Bu ihtar tarihinden sonra alacağından mahsup gerçekleştirilerek gerçek alacağı belirli hale gelmiştir. Bu sebeple söz konusu ihtar tarihinin değil, alacağın mahsup gerçekleştirilerek belirli hale geldiği tarihin dikkate alınması gerekir. Bu tarih yukarıda incelenen ilk ihtimal için 09.10.2019, ikinci ihtimal için 15.11.2019’dur. İhtarın ancak bu tarihler itibariyle dikkate alınması mümkündür. Bu yönde talep gerçekleştiğinden, mahsup işlemi sonrasında tekrar ihtar gerektiğinin ileri sürülmesi dürüstlük kuralına uygun olmayacaktır. Buna bağlı olarak mahsup gerçekleştikten sonra kalan miktar üzerinden temerrüt faizi hesaplanması mümkündür 15.11.2019 tarihinin teslim tarihi olarak kabul edilmesi halinde, davacının davalıdan 15.11.2019 tarihinden itibaren yabancı para alacaklarına uygulanacak faizi (3095 SY da hükmü) ile 5.648,832 USD, olduğu ve 13.500 USD olan talep sınırları içerisinde kaldığı, 09.10.2019 tarihinin teslim tarihi olarak kabul edilmesi halinde, davacının davalıdan 09.10.2019 tarihinden itibaren yabancı para alacaklarına uygulanacak faizi (3095 SY 4a hükmü) ile 12.949,36 USD alacağının bulunduğu ve 13.500 USD olan talep sınırları içerisinde kaldığı sonuç ve kanaatine varıldığını bildirmişlerdir.
Bilirkişi Mali Müşavir … Makine Mühendisi Yrd. Doc. Dr. … , Nitelikli Hesaplama Uzmanı Prof. Dr…. 16/10/2022 tarihli raporunda; Dava konusu … marka, … tipinde, 2017 model paletli vincin rapor tarihindeki ortalama aylık kira bedelinin Türk Lirası cinsinden 80.000,00 TL / 4.296,32 USD ( KDV Hariç ) civarında olduğu sonuç ve kanaatine varıldığı bildirmişlerdir.
Bilirkişi Mali Müşavir … , Makine Mühendisi .., Nitelikli Hesaplama Uzmanı Doc. Dr. … 24/03/2023 tarihli raporunda; Dava konusunun, taraflar arasında akdedilen leasing ilişkisine konu sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı alacak talebinden ibaret olduğu, dosyada mübrez …. Bankası A.Ş…. şubesi … tarafından “…. Kaparo” açıklamalı olarak 26.08.2019 tarihinde 22.500,00 USD tutarın davalı … İnş. San. Tic. Hesabına havale yapıldığı, Netice itibariyle; Mali yönden yapılan incelemelerde, dosyada mübrez 14.12.2020 tarihli bilirkişi raporunda davacı yanın 2019 yılı ticari defterlerinin usulüne uygun tutulduğu, 31.12.2019 tarihi itibariyle davacının davalıdan avans bakiyesi tutarı olan 22.500,00 USD karşılığı kayıtlı değeri 129.460,50 TL kadar alacaklı gözüktüğü tespitleri yapılmış olup davacı tarafından ön ödeme olarak 22.500,00 USD bakımından taraflar arasında bir ihtilafın bulunmadığı gözetilerek dava konusu somut uyuşmazlığın mühteviyatı kapsamında teknik yönden incelemelerimize aşağıda yer verileceği, günlük 1.650 TL kira bedeli üzerinden 88 gün için ödenmesi gereken toplam tutarın hesaplanması sonucunda sebepsiz – zenginleşmenin gerçekleşmediği ve dolayısıyla davacı … davalıdan talep edebileceği bir tutarın bulunmadığı, sayın Mahkemenin aksi görüşte olması durumunda; 1100 TL üzerinden 88 gün olarak hesap yapıldığında davacı tarafından ödenen miktar 16.968,76 USD olacaktır ve davacı tarafından talep edilebilecek tutar 5.531,24 USD etmektedir. 1650 TL üzerinden 50 gün olarak hesap yapıldığında davacı tarafından ödenen miktar 14462,01 USD olacaktır ve davacı tarafından talep edilebilecek tutar 8037,99 USD etmektedir. 1100 TL üzerinden 50 gün olarak hesap yapıldığında davacı tarafından ödenen miktar 9.641,34 USD etmektedir ve davacı tarafında talep edilebilecek tutar 12.858,66 USD etmekte olduğu sonuç ve kanaatine varıldığını bildirmişlerdir.
İncelenen tüm dosya kapsamı, tarafların iddia ve savunmaları, icra dosyası, bilirkişi raporu ve ek raporu içeriğine göre; davacı ile davalı arasında … marka … model … paletli vincin leasing devir işlemi için anlaşma sağlandığı, davacı tarafından ön ödeme olarak 22.500,00 USD ödeminin davalı şirket hesabına gönderildiği hususlarında itilaf bulunmadığı, taraflar arasında yapılan devir anlaşması karşılıklı çekilen ihtarnamelerle sonucunda sözleşmenin feshedildiği, taraflar fesih sebebiyle sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre verdiklerini geri alabileceği, bunun yanında davacı tarafından devir sözleşmesine konu iş makinesinin kendi uhdesinde kaldığı süre zarfında kullanıldığı sabittir, bu sebeple davalının TBK’nın 229.maddesi uyarınca sebepsiz zenginleşme hukuki sebebe dayalı olarak kullanma menfaatinin davacıdan isteyebileceğinin kabulünün zorunlu olduğu, bu kapsamda günlük 1100- TL üzerinden 88 gün hesabıyla 16.968,76 USD olacağı ve bu miktarın davacı tarafından ödenen bedelden tenzili sonrası kalan bakiye 5.531,24 USD’nin davacı tarafından talep edilebileceği dikkate alınarak davanın bu miktar yönüyle kısmen kabulü dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın kısmen kabulü ile 5.531,24 USD’nin 07/10/2019 tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı kanunun 4/a maddesi uyarınca Devlet Bankalarınca USD ile açılmış bulunan 1 yıl vadeli mevduat hesabına ödenen en yüksek faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine
2-Alınması gerekli 2.256,07 TL harçtan davacı tarafça yatırılan 1.376,77 TL harcın mahsubuyla bakiye 879,30-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 54,40 TL başvurma harcı, 1.376,77 TL peşin harç olmak üzere toplam 1.431,17 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafça posta / tebligat / bilirkişi gideri olarak yapılan (ayrıntısı uyapta kayıtlı) 9.641,00 TL yargılama giderinden kabul ve red oranı üzerinden takdiren 3.950,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-AAÜT gereğince hesap edilen 9.200,00 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Reddedilen kısım üzerinden hesap edilen 9.200,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Arabuluculuk ücreti olan 1.320,00 TL’nin kabul ve red oranı üzerinden takdiren 780,00 TL nin davacıdan, 540,00 TL’nin davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
8-Davalı tarafından yatırılan kullanılmayan gider avanslarının karar kesinleştiğinde istem halinde davalıya iadesine,
9-Kararın kesinleşmesine kadar yapılan yargılama giderlerinin davacı tarafça peşin olarak yatırılan yargılama gider avansından mahsubu ile bakiye kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair,6100 sayılı HMK’nun 342 ve 345.maddeleri gereğince karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenmek suretiyle tebliğden itibaren 2 haftalık süre içerisinde mahkememize verilecek dilekçe ile ilgili İstinaf Dairesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzünde açıkça okunup, usulen anlatıldı.12/06/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır