Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/925 Esas
KARAR NO : 2023/369

DAVA : İpotek (Terkin İstemli)
DAVA TARİHİ : 04/12/2019
KARAR TARİHİ : 06/04/2023
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 10/04/2023
Yukarıda isim ve adresleri yazılı taraflar arasında mahkememizde görülen davanın açık yargılaması ve dosyanın tetkiki sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: davacı vekili özetle; davacı şirketin akaryakıt sektöründe bayilik lisansı ile davalı şirkete ait … markası altında, 03.10.2013 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle davalı şirket bayisi olarak faaliyet gösterdiğini, mülkiyeti davacıya ait
… ili, … ilçesi, … köyü, 323 ada 10 parsel sayılı taşınmaz üzerinde davacının sözleşme kapsamında doğmuş doğacak borçlarının teminatını teşkil etmek üzere davalı lehine
30.09.2013 tarih … yevmiye no’lu işlem ile 1.dereceden 6.000,000-TL bedelli ipotek hakkı tesis edildiğini, 5 yıllık sözleşme süresine riayet eden ve herhangi bir borcu olmayan davacının söz konusu ipotek hakkının terkinini davalı şirketten müteaddit defalar talep ve ihtar etmesine karşın olumlu sonuç alınamadığını ,davacı şirketin davalıya cari hesaptan kaynaklanan herhangi bir borcu bulunmadığını, davalı ile davacı şirket arasında bir cari hesap mutabakatsızlığı mevcut iken salt ipotek hakkının terkininin sağlanması adına davalı nezdindeki borç görünen 77.875,74-TL’lik miktarı salt cari hesapta borç görünmesin, ipoteğin terkin edilsin amacıyla ihtirazı kayıt ile ödendiğini, ihtarnamelerde davalı şirkete muhasebe birimlerinin bir araya gelerek mutabakatsızlığı uygun bir şekilde çözmeleri yönünde talep iletilmesine rağmen davalı tarafça herhangi bir cevap verilmediğini, davacının borçlu olmadığına inandığı işbu bedele ilişkin olarak gerekli dava İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. Sayılı dosyası ile yakın zamanda ikame edildiğini, Büyükçekmece ….Noterliği’nden keşide edilen 21.05.2018 tarih-… yevmiye no’lu ihtarname ile hem cari hesap mutabakatsızlığının giderilmesi hem de intifa hakkının terkini talep edildiğini, davalının davacının tüm taleplerine kayıtsız kalması neticesinde Büyükçekmece … Noterliğinden 31.08.2018 tarih … yevmiye no’lu ihtarname keşide edilerek davacının bir borcunun bulunmadığı, ipotek hakkının ariyetlerin tesliminden hemen sonra terkin edilmesi gerektiği ihtar edildiğini, son olarak Bayilik Sözleşme süresinin bitimi akabinde Büyükçekmece … Noterliğinden keşide edilerek 02.11.2018 tarih … yevmiye no’lu ihtarname ile intifa hakkının terkin edilmesi, cari hesap mutabakatsızlığının giderilmesi, şartları oluştuğunda ipotek hakkının terkin edilmesi, ticari koşulun düzeltilmesi ve fazla alınan bedelin iade edilmesi ihtar edildiğini ileri sürerek davacı şirketin davalı şirkete borçlu olmadığının tespiti ve mülkiyeti davacı şirkete ait taşınmaz üzerindeki davalı şirket lehine ipotek hakkının terkin edilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: davacı … halihazırda cari hesap borcu bulunduğunu, sözleşmeyi erken fesih nedeniyle 6.000,000-TL tutarında ceza-i şart ödeme yükümlülüğü söz konusu olduğunu bu nedenle ipoteği terkin etme yönünde talep hakkı bulunmamadığını, davalı şirketin … markası ve kurumsal kimliği altında ülke genelinde faaliyet gösteren akaryakıt dağıtım şirketi olduğunu davacı ile davalı arasında ilk akaryakıt bayilik sözleşmesi 20.06.2003 yılında akdedildiğini, bu tarihten 2013 yılına değin 20’yi aşkın bayilik sözleşmesi imzalanarak ticari ilişki sürdürülmeye devam ettiğini, huzurdaki dava için esas alınacak 5 yıl süreli, … bağlantı yolu/… arkası lokasyonundaki istasyonun işletilmesine dair son bayilik sözleşmesi ise 03/10/2013 tarihinde akdedildiğini, taraflar arasında akdedilen 2013 tarihli EK PROTOKOL’ün İpotek Tesis Etme Yükümlülüğü ve İntifa Hakkı başlıklı 43. Maddesi ile ise davalı şirket lehine 1. Dereceden 6.000,000-Tl (altımilyontürklirası) değerinde ipotek hakkı tesis edilmesi kararlaştırıldığını, ancak davacı … işbu sözleşmelere ve protokole aykırı şekilde, 2007 yılında tesis edilen 20 yıllık intifa hakkı süresi dolmadan, 2018 yılının ekim ayında başka bir dağıtıcı ile çalışmaya başlamış, 2027 yılından çok önce 2018 yılı ekim ayında bayilik ilişkisini bitirdiğini, bu sebeple davalı şirket ticari ilişkinin 2007 yılından itibaren 20 yıl daha süreceği saikiyle hareket etmiş olduğu, ilişkinin sürdürülmemesi nedeniyle büyük ticari kayba uğradığı ve sözleşmeye ve protokollere uyulamaması nedeniyle 6.000,00-TL (altımilyontürklirası) ve sair tüm zararlarını talep hakkı olduğunu,bu duruma rağmen davalı şirketin tüm dava ve icra takibi haklarını saklı tutarak, noter kanalıyla davacı … intifa hakkını terkin edebilmesi talebine karşılık; terkine konu vekaletnameyi davacı … göndererek intifa hakkının terkin edildiğini, davalı şirketin 2007 yılında lehine 20 yıllık intifa hakkı tesis edildiği halde 2018 yılında ticari ilişkinin davacı … devam ettirilmemesi nedeniyle, 9 yıl kadar süreyi kapsayacak şekilde ticari zarara uğradığını ve 9 yıllık kar ve ticari kazancıdan mahrum kaldığını, davalı şirketin söz konusu bütün bu zararları ve ek protokole göre 6.000,000-TL ceza-i şart talep hakkı bulunduğunu, ipoteğin fek koşulları oluşmadığını, dolayısıyla davalı şirketin davacı şirketten 06/12/2019 tarihi itibariyle halen 351,78-TL cari hesap alacağının bulunması ve davacı şirketin 20 yıl süreyle davalı şirket lehine tesis ettiği intifa hakkını yaklaşık 9 yıl önceden, erken terkin etmesi nedeniyle uğranılan ticari zararların giderilmesi ve 6.000,000-TL ceza-i şart talep hakkının teminatı olarak ipotek hakkının terkin işlemini gerçekleştirmeme hakkı mevcut olduğunu, ipotek metni sincelendiğinde “ doğmuş ve doğacak alacakların ceza-i şart alacakların…” teminat altına alındığı açıkça düzenlendiğini, davalı şirketin bayilik ilişkisi boyunca sözleşmelere uygun hareket ettiği gibi bayilik sözleşmeleri davalı şirkete ticari koşulları tek taraflı düzenleme ve değiştirme yetkisi verdiğini ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER:İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E sayılı dosyası, Akaryakıt bayilik sözleşme örneği, İpotek hakkını gösterir tapu takyidatı, dekont örnekleri, Büyükçekmece …. Noterliği’nden keşide etmiş olduğu 21.05.2018 tarih-… yev. No’lu ihtarnamesi, Büyükçekmece … Noterliğinden 31.08.2018 tarih-…068 yev. No’lu ihtarnamesi, Büyükçekmece …. Noterliği’nden keşide edilmiş 02.11.2018 tarih-… yev. No’lu ihtarnamesi, ticaret sicil kayıtları, Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E sayılı kararı, bilirkişi raporları.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, borçlu olmadığının tespiti ile ipoteğin terkini taleplerinden ibarettir.
Tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları re’sen belirlenerek taraflarca gösterilen deliller toplanmış ve konunun incelenmesinde uzmanlık gerektiren yönler olduğundan bilirkişi incelemesi yaptırılarak dava sonuçlandırılmıştır.
Mahkememizce aldırılan 15/11/2022 tarihli bilirkişi raporu bilimsel veri ve içeriğe sahip, denetime elverişli bulunması sebebiyle hükme esas alınmıştır.
Davacı şirket tarafından davalı şirkete hitaben keşide edilen Büyükçekmece …. Noterliği 21.05.2018 tarih … yevmiye numaralı ihtarnamede; Rekabet Kurulu kararı kapsamında şirkete ait olan taşınmaz üzerinde intifa hakkının Bayilik sözleşmesi bitim tarihi olan 03.10.2018 tarihi itibari ile terkin edilmesi gerektiğini bu neden ile şirket yetkilileri adına intifa terkini vekaletnamesinin düzenlenerek taraflarına teslim edilmesinin zaruri hale geldiğini, ayrıca şirket nezdindeki cari hesap ilişkisindeki şirketin borcu olmaması gerekirken borçlu görülmesi nedeni ile mutabakatsızlık yaşandığını, mutabakatsızlığın çözülmesi için ilgili birimlerin bir araya gelmesi ve irtibata geçmesi gerektiği bildirildiği ancak bu zamana kadar iyi niyeti bir yaklaşım görülmediğini ileri sürerek ihtarnamenin tebliğinden itibaren 10 iş günü içinde intifa hakkının bayilik sözleşmesi süresi olan 03/10/2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere terkin edilmesi amacı ile vekaletnamenin şirket yetkileri adına düzenlenerek teslim edilmesini ve car hesap kayıtlarının düzeltilmesi için irtibata geçilmesini ihtaren bildirildiği,
Büyükçekmece … Noterliği 31.08.2018 tarih … yevmiye numaralı ihtarnamede ; akaryakıt İstasyonu ile ilgili olarak şirketiniz ile imzalanmış 03.10.2013 tarihli Akaryakıt
Bayilik Sözleşmesi 02.10.2018 tarihi itibari ile sona ereceğini, bu tarihten sonra şirketiniz ile bayilik sözleşmesi yapılmayacağını bildirildiği, intifa hakkının terkinine ilişkin vekâletnamenin düzenlenerek en geç 02.10.2018 tarihinde taraflarına teslim edilmesi aksi takdirde 03.10.2018
tarihi itibari ile yasal yollara başvurulacağını, şirketiniz nezdinde herhangi bir borcu bulunmadığını, yıllık sözleşme süresine riayet edildiğinden ve satış taahhütlerini yerine getirdiğinden sözleşmeden kaynaklanan bir borcu bulunmadığını, yasal mevzuat gereği bayilik lisansının düşmesi akabinde ariyetleri teslim etmeye hazır olduklarını, ariyetlerin şirketinize teslim edilmesi ile birlikte taraflarının herhangi bir borcu kalmayacağından ariyetlerin teslim edilmesi işlemi akabinde en geç gün içinde taşınmaz üzerinde 30.09.2013 tarihli … yevmiye numaralı işlemle tesis edilmiş ipoteğin terkinine ilişkin vekaletnamenin düzenlenerek taraflarına teslim edilmesini gerektiğini ihtaren bildirildiği, Büyükçekmece … Noterliği 02.11.2018 tarih … yevmiye numaralı ihtarnamede; Söz konusu ihtarnamenin davalı şirket tarafından İstanbul … Noterliğince keşide edilen 18.10.2018 tarih …. yevmiye numaralı ihtarnameye cevaben ve davalı şirket nezdinde cari hesapta gözüken borç miktarını ihtiyari kayıtla ödendiğinin bildirilmesi ve ipotek terkin edilmesi talebinden ibaret olduğu anlaşılmıştır.
Rekabet Kurumu’nun … Dosya / 18-04/46-24 Karar 08.02.2018 tarihli Rekabet Kurulu Kararında ; Dosya Konusunun ; … Ticaret A.Ş. nin yapmış olduğu dikey anlaşmalar ve diğer uygulamaları ile 4054 sayılı Kanun’u ve … sayılı Tebliğ’i ihlal ettiği iddiası olduğu, Kararın Sonuç Bölümünde ; … Ticaret A.Ş. ve …ve Ticaret A.Ş arasındaki muhtelif sözleşmelerle kurulmuş olan dikey ilişkinin 30.09.2013 tarihine kadar … sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Mufiyet Tebliği’nin 5.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile öngörülen istisnadan yararlandığına, bu tarihten sonra ise istisna kapsamı dışında kaldığına, bununla birlikte söz konusu dikey anlaşmanın 30.09.2013 tarihinden itibaren beş yıl süre ile … sayılı tebliğ ile öngörülen grup muafiyetinden yararlandığına, dolayısıyla 4054 Sayılı Kanun’un 41.maddesi uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bakırköy … ATM … E. – … K sayı 28.01.2019 tarihli gerekçeli kararında;Yargılama aşamasında ve davadan sorna davalı taraf lehine tesis edilen intifa hakkının terkini için vekili aracılığı ile söz konusu intifa hakkını 05.12.2018 tarihinde terkin ettiği,bu bağlamda dava konusunun kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği görülmüştür. 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 4. Maddesi ile rekabet kurumu kanununa dayanarak 2002 yılında … sayılı Dikey Anlaşmalar Grup Muafiyeti Tebliğinin yürürlüğe girmesiyle tebliğde belirtilen anlaşmaların 5 yıl süreyle grup olarak kanunun 4. maddesindeki yasaklamadan muaf tutulmasına karar vermiştir. Daha sonra 18.09.2003 tarihinde yayınlanan … sayılı tebliğ ile değiştirilen Dikey Anlaşmalar Grup Muafiyeti tebliğine göre, belirli bir mal ve hizmet piyasasında uygulanan ve rekabet etmeme yükümlülüğü içeren belirsiz süreli veya uzun süreli anlaşmaların 5 yıl süreyle grup muafiyetinden yararlanacakları, bu süreyi aşan rekabet yasaklarının ise hukuka aykırı ve yasak olacakları belirtilmiş ve tüm sözleşmelerin yayınlanan tebliğ ile uyumlu hale getirilmesi için 2 yıllık bir geçiş süresi tanınmıştır.
Rekabet Kurumu’nun konuya ilişkin olarak almış olduğu kararlar uyarınca, 18.09.2005 tarihinden önce yapılan ve bu tarih itibarıyla kalan süresi 5 yılı aşan dikey anlaşmaların, 18.09.2010 tarihine kadar … sayılı tebliğ ile tanınan grup muafiyetinden yararlanabileceklerdir. 18.09.2005 tarihinden sonra yapılan dikey anlaşmalar yapıldıkları tarihten itibaren 5 yıl süreyle … sayılı tebliği ile düzenlenen grup muafiyeti kapsamındadır. Bayilik sözleşmeleri 5 yılı aşmayacak şekilde imzalanmış, ancak intifa ve kira sözleşmelerinin eskiden olduğu gibi yıldan uzun süreleri kapsayacak şekilde akdedilmesi uygulaması devam ettirilmiştir. Bu durumun bayiler üzerinde baskı oluşturarak 5 yıllık sözleşme süresi sona erdikten sonra bayileri yeniden sözleşme yapmaya zorlamak amacıyla kullanıldığı gerekçesiyle Rekabet Kurumu 12.03.2003 tarihinde yayınladığı duyuru ile sadece bayilik sözleşmelerinin değil, tüm intifa, kira, ariyet, kredi vb. sözleşmelerden oluşan dikey ilişkilerin tümünün 5 yıl süreyle grup muafiyetinden yararlanacağına karar vermiştir. Rekabet Kurumu’nun 12.03.2009 tarihli duyurusunda belirtildiği üzere, 18.09.2005 tarihinden önce yapılan sözleşmelerin beş yıllık süresi 18.09.2010 tarihinde sona ermiş, sonraki tarihli sözleşmeler ise imza tarihinden itibaren 5 yılın eklenmesiyle bulunacak tarihte sona ermektedir. Bahse konu davada da taraflar arasındaki sözleşmeleri Rekabet Kurumu’nun aldığı karar neticesinde 18.09.2010 tarihinde son bulduğu değerlendirilmektedir.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, celp edilen bilgi ve belgeler, alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına binaen; taraflar arasında 03.10.2013 tarihinde 5 yıl Süreli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi
imzalandığı, davacı şirket tarafından davalı şirkete hitaben keşide edilen Büyükçekmece … Noterliğinin 21.05.2018 tarih … ve Büyükçekmece … Noterliği 31.08.2018 tarih … yevmiye
numaralı ihtarnamede ;Akaryakıt İstasyonu ile ilgili olarak imzalanmış 03.10.2013 tarihli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi 02.10.2018 tarihi itibari ile sona ereceği, bu tarihten sonra bayilik sözleşmesi yapılmayacağını bildirildiği, Taraflar arasında imzalanan ek protokolün tapuda intifa terkin-uyumlaştırma işlemi yapılmadan evvel yani bayinin özgür iradesi ile karar verebilmesi şartı oluşmadan evvel imzalandığı,
Ek protokolde “bayilik sözleşmesini ve/veya intifa ilişkisini sonra erdien sebebin hukuka uygun olup olmadığı, taraf kusuru gibi unsurlar dikkate alınmayacak” şeklinde bir ifade
kullanıldığı, taraflar arasındaki intifa hakkının 2007 yılında tesis edildiği, dolayısıyla Rekabet Kurumu’nun tanıdığı muafiyet süresinin sonu olan 5 yıllık süre sonunda yani 2012 yılında sona erdiği, Rekabet Kurumunun kararlarına uyum çerçevesinde aslen intifa hakkının 2012 yılında fek edilerek yeni sözleşme süresi olarak 2017 yılına kadar geçerliliği olması – uzatılması gerekirken intifa hakkının 2018
yılında fek edildiği, dolayısıyla davalının iddialarının tersine taraflar arasındaki intifa sözleşmesi Rekabet Kurumu kararları kapsamında ilk 5 yılın sonunda ve 2012 yılında bittiği, bu kapsamda davalının iddiası olan 20 yıllık intifa süresinin sonuna kadar anlaşmanın geçerli olacaktır iddiasının Rekabet Kurumu kararları ile uyuşmadığı, taraflar arasında TL Borç –Alacak Bakiyesinin kalmadığının itibar edilen ve hükme esas alınan 15/11/2022 tarihli bilirkişi raporunda tespit edildiği, bu haliyle dava konusu olan Gayrimenkul üzerindeki İpotek devamını gerektiren sebepleri, unsurları ile birlikte Tam-Bütün ve Birlikte Tekamül etmediği,
dava konusu olan taşınmaz üzerindeki ipoteğin devamını gerektiren bir sebebin bulunmadığı, terkin hakkının doğduğu anlaşılmakla
davanın kabulü ile davacının, davalıya borçlu olmadığının tespiti ile; davaya konu edilen taşınmaz üzerindeki 30/09/2003 tarihli … yevmiye numaralı davalı … ve Ticaret A.Ş adına tesis edilmiş 1.derecede 6.000.000,00 TL değerindeki ipotek hakkının terkinine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davanın kabulü ile davacının, davalıya borçlu olmadığının tespiti ile;
1-… İli, … İlçesi, … Köyü, … Ada, 10 Parsel sayılı taşınmaz üzerindeki 30/09/2003 tarihli … yevmiye numaralı davalı … Ticaret A.Ş adına tesis edilmiş 1.derecede 6.000.000,00 TL değerindeki ipotek hakkının terkinine,
2-İİK 28.maddesi gereğince kısa karar özetinin ilgili tapu sicil müdürlüğüne bildirilmesine,
3-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 409.860,00 TL harçtan peşin alınan 102.465,00 TL harcın mahsubu ile eksik 307.395,00 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan 8.202,00 TL posta masrafı+bilirkişi ücreti (ayrıntısı uyapta) ile toplam harç gideri 102.515,80 TL ki toplam 110.717,80 TL. yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
5-HMK’nun 333. maddesi uyarınca yatırılan avanstan kullanılmayan gider avansının (iş bu kararın tebliğ gideri avanstan karşılanmak ve bu gider mahsup edilmek kaydıyla) kararın kesinleşmesinden sonra resen davacıya iadesine,
6-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Yürürlükteki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap edilen 298.000,00 TL avukatlık ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
7-HMK’nun 333. maddesi uyarınca davalı tarafından yatırılan avanstan kullanılmayan bakiye avansın kararın kesinleşmesinden sonra resen davalıya iadesine,
8-Arabuluculuk sonuç tutanağı tarihi itibariyle yürürlükte bulunan tarifeye göre tahakkuk eden 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
Dair karar, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde HMK’nun 342.maddesi gereğince dilekçe ile mahkememize veya başka bir yer mahkemesine İstinaf kanun yolu harcı, tebliğ giderleri dahil olmak üzere tüm giderler ödenerek istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzüne karşı oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
06/04/2023

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır