Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/547
KARAR NO : 2020/805

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 05/08/2015
Birleştirilen mahkememizin 2015/723 esas 2015/561 karar sayılı dosyası.

DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/08/2015
KARAR TARİHİ : 12/11/2020
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 20/11/2020
Yukarıda isim ve adresleri yazılı taraflar arasında mahkememizde görülen davanın açık yargılaması ve dosyanın tetkiki sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: davacı vekili özetle; ülkemizdeki havalimanları-alanlarının işletilmesi ve Türk hava sahasındaki trafiğin düzenlenmesi ve kontrolü ile uçakların hava limanlarına konma, konaklama, aydınlatma, emniyet tedbiri vs. hizmetlerinin verilmesi görevinin davalı tarafından yürütüldüğünü, bu kapsamda hava yollarının meydan kullanım taleplerine cevap verip yararlananlara hava alanlarında hizmet vermekle yükümlü olan davalının her sene yayımlayıp yürürlüğe koyduğu tarifeler ile verdiği hizmetlerin bedelini tahsil ettiğini, bu kapsamda 2007 yılı “iç hat konma ve konaklama tarifesi” ve 2008 yılı “uluslararası konma ve konaklama tarifesi” ile herhangi bir hizmet karşılığı olmaksızın ve neye göre nasıl hesaplandığı belli olmaksızın hukuka aykırı olarak tüm yerli ve yabancı hava yollarından zamlı konaklama cezası, iptal edilmeyen slot cezası adı altında hukuka aykırı tahsilat yaptığını, söz konusu slot cezasının davalı idarenin verdiği bir hizmetten değil, kapasitesi ihtiyaca cevap vermeyen hava limanlarının kullanımında yaşanan sorunlardan kaynaklandığını, bir uçağın inişi ve kalkışıyla ilgili olarak önceden belirlenmiş zaman dilimlerindeki uçuş taleplerinin slot koordinatörü tarafından değerlendirilerek, talep edilen veya talebe en yakın uygunlukta kullandırılması esasına dayanan ve kısaca “slot” olarak adlandırılan bu uygulamaya meydan kapasitesinin hava yollarının uçuş talebini karşılamadığı yerlerde ihtiyaç duyulduğunu, slot uygulamasının talebin yoğun olduğu hava alanları ile sınırlı olduğunu, slot uygulaması olmayan hava alanlarında ise slotla ilgili bir ücretin de söz konusu olmadığını, davalı idare tarafından tek taraflı olarak getirilip yürürlüğe konulan slot hükümlerinin hukuka aykırı olduğunu, davalının zamlı konaklama cezası, iptal edilmeyen slot cezası uygulamasının dayanağının slot uygulama prensipleri talimatının 33. maddesi olduğunu ileri sürmek de ise de, bu hükmün Türk Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nce 01/07/2009 tarihinde iptal edilerek yürürlükten kaldırıldığını, Sivil Havacılık Kanun’nunda herhangi bir ceza düzenlemesi bulunmadığını, Avrupa Birliği düzenlemesinde de para cezası gibi bir kavrama yer verilmediğini, buna rağmen davalının yetkisi olmayan bir konuda zamlı ücret adı altında idari para cezası tahakkuk ettirmesinin açık bir yetki aşımı olduğunu, müvekkilinin hiç bir uçuşunda kasten veya kötü niyetle bir slot ihlali yapmadığını, hiç bir seferi keyfi yere iptal etmediğini beyanla … Havalimanı Ekim/2007 dönemine ait 06/11/2007 tarihli …. nolu 3.491.644,72 TL toplam bedelli faturada yer alan 125.274,07 TL zamlı konaklama cezası ile … Havalimanı Haziran/2008 dönemine ait 08/07/2008 tarihli …. nolu 4.104.201,23 TL. toplam bedelli faturada yer alan 174.646,43 TL zamlı konaklama cezalarının kendilerinden haksız yere tahsil edildiğinden bahisle 299.920,45 TL alacağın 125.274,02 TL sinin 07/12/2007, 174.646,43 TL’nin ise 07/08/2008 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan istirdadına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN DOSYADA TALEP:
Birleşen mahkememizin …. esas sayılı dosyasında davacı vekili aynı hukuki gerekçelerle …. Havalimanı Haziran/2006 dönemine ait 21/07/2006 tarihli, …. nolu 5.360.157,44 TL toplam bedelli faturada yer alan 2.158.210,67 TL zamlı konaklama cezasının 21/08/2006 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: Davalı vekili özetle; müvekkilinin mevzuata uygun olarak tarifeler uyarınca hukuka uygun işlemler yaptığını, bu kapsamda hukuki dayanaktan yoksun olan dava ve birleşen davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkememize ait 25/02/2016 gün ve …. esas … karar sayılı kararımız Yargıtay ….. Hukuk Dairesi Başkanlığı’nın 13/12/2018 gün … esas … karar sayılı kararı ile bozularak mahkememize intikal etmiştir.
Yargıtay …. Hukuk Dairesi Başkanlığı’nın 13/12/2018 gün … esas …. karar sayılı bozma ilamında “… Davalı kurum tarafından alınan zamlı konaklama ücretine dayanak teşkil eden Slot Uygulama Prensipleri Talimatının 33. maddesi 01.07.2009 tarihinde yürürlükten kaldırılmıştır. Dava konusu zamlı konaklama ücretlerinin 01.07.2009 tarihinden öncesine ait olduğu dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Bu halde davalı yanca zamlı konaklama ücreti talep edilebilir. Ancak mahkemece itiraz edilen ceza faturalarının usulüne uygun olarak düzenlendiği gerekçesiyle dava reddedilmiş ise de bu hususta herhangi bir incelemeye dosyada rastlanmamıştır. Bu durumda mahkemece davalı yanca kesilen faturaların davacıya tebliğ edilip edilmediği, tebliğ edilmiş ise itiraz olup olmadığı ve davacının defterlerinde kayıtlı olup olmadığı hususlarının ve davacının ödeme sırasında ihtirazi kayıt koyup koymadığı öncelikle değerlendirilip faturaya itiraz yahut ihtirazi kayıt ile ödeme yok ise fatura içeriğinin kabul edilmiş sayılacağı hükmü gereğince davanın şimdiki gibi reddi aksi halde; davacı zamlı konaklama ücretinin hangi gün ve saatlerde olduğunun tespit edilmediğini, alınan ücretin ne şekilde hesaplandığının belli olmadığını, davalı ise hukuka uygun verilen hizmet karşılığı ücret alındığı yönünde itirazlarda bulunmuştur. Bu nedenle mahkemece davaya konu slot ihlâlinin bulunup bulunmadığı, ihlâllerin sebebinin hangi tarih ve saatlerde meydana geldiğinin süresinin ne kadar olduğunun, ileri sürülen ihlâllerin cezayı gerektirip gerektirmediğinin, ceza gerektirmesi halinde ceza miktarının ne kadar olduğu hususlarında açıklamalı, gerekçeli denetime elverişli bir şekilde uzman bilirkişi raporu alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır…” şeklindeki kararı ile mahkememiz kararı bozulmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava ve birleşen dava, davacıdan tahsil edilen slot cezalarının istirdadı isteminden ibaret olup, tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, slot cezalarına ilişkin işlem dosyası, faturalar, bilirkişi raporu ile diğer bilgi ve belgeler incelenmiş, irdelenmiş ve içerikleri anlaşılmıştır.
Mahkememizce tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, toplanan tüm deliller kapsamında Yargıtay ilamında değinilen ve işaret edilen hususlar tek tek tartışılıp cevaplandırılmak suretiyle dosya bilirkişi heyetine tevdii edilmiş, bilirkişi raporu dosyaya sunulmuştur.
Havayolu taşıyıcısından kaynaklanmayan nedenlerle meydana gelen slot uyumsuzluklarında, zamlı konaklama ücreti uygulanmayacağının Slot Uygulama Talimatında/İstisnai durumlar başlığında gösterilmekte olduğunu, Slot Koordinasyon merkezine bu kapsamda yapılan itirazların sonucuna göre zamlı konaklama ücretlerinin yeniden değerlendirildiği ileri sürülmekte ise de, bu hususla ilgili olarak, davacı … tarafından 2006 yılında davalı idareye yurtdışından yurtiçi seferlerine zamlı konaklama ücretinin iç hat konma ve konaklama tarifesi baz alınarak uygulanması gerektiği, istisnai şartların netleştirilmesi ve bu şartların nasıl belgeleneceğinin tanımlanması gerektiği itirazında bulunduğunun gündeme alındığı bilinmekte olup, davacı havayolunun bu konuda taleplerini giderici çalışmalar yapılmadığı, takip eden yıllarda da davalı tarafça Yurtiçi ve Uluslararası Zamlı Konaklama ücret tarifelerinin uygulamasını düzenleyici tedbirler alınmadığı anlaşılmaktadır.
Havaalanlarında kulenin görevi iniş kalkış trafik akışını düzenlemek, olası çarpışmaları önlemek, hızlı emniyetli bir hava trafiğinin sevk ve idaresini sağlamaktır. Bu amaçla davacı …. dahil tüm uçakların iniş ve kalkışını yönetir, iniş ve kalkış izinlerini verir. Hava Trafik Sisteminin çıktısı düzenli bir trafik akışının sağlanmasıdır. …, aynı zamanda 2007, 2008 ve 2009 yılında dava konusu havalimanının işleticisi konumundadır. Havalimanlarının havayollarına sunduğu hizmetlerinden biri olan konma ve konaklama hizmetidir. Davacının ödediği zamlı konaklama hizmet bedeli, ceza değildir ve havalimanının ücret tarifesi üzerinden belli bir talimat uyarınca usulüne uygun olarak tahakkuk ve tahsil edilmiştir.
Slot uygulaması ile yapılmak istenen, havalimanının sınırlı kaynaklarının, havalimanının kullanımına yönelik taleplerin karşılanabilmesi sağlayabilmek üzere zamanlara yayılarak yeniden düzenlenmesidir. Havalimanının kaynaklarının sınırlı olması ile yetersiz olması birbirinden farklı olgulardır. Havalimanının yetersizliği, söz verdiği halde inen trafiğin park yeri bulamaması, yolcuların yetersiz terminal olanaklar nedeniyle mağdur olması, slot tahsisi ile söz verildiği halde havalimanı hizmetlerinden yeteri kadar yararlanılamaması, gecikmeler ve aksaklıklar yaşanması, emniyet veya hizmet kalitesinde yaşanan sorunlar olarak tanımlanabilir.
Yapılan yargılama, toplanan ve sunulan deliller, iddia ve savunmalar, bilirkişi heyet raporu ve tüm dosya içeriği birlikte değerlendirildiğinde;
Ülkemizdeki hava limanlarının işletilmesi, meydan kullanım taleplerinin değerlendirilmesi hava yollarına ait uçakların konma ve konaklama hizmetlerine karşılık ulaştırma bakanlığınca hazırlanan tarife gereğince ücret alınmasının kararlaştırıldığı, hava trafiğinin akması sonucu talebe uygun hizmet verme ve hava liman hizmetlerini en verimli şekilde değerlendirilmesi amacıyla varış ve kalkış saatlerini düzenlemesini amaçlayan slot uygulaması ile ortaya çıkan zamlı konaklama ücretlerinin hava yolu şirketlerinin kendilerine belirlenen iniş ve kalkış saatlerine uymamaları halinde zamlı ücret uygulaması yapıldığı, ancak bu uygulamanın verilen ek bir hizmet karşılığı olmadığı gibi, hava yolu şirketlerine tanınan bir ayrıcalığın olmadığı, hava yol trafiğinin yoğunluğunun davalı ….’nin sorumluluğunda olduğu, uçakların iniş kalkış saatlerinin değişmesinin hava alanını kullanan hava yolu şirketlerinden kaynaklı olmadığı, olayımızda da, davacı hava yolu şirketinden kaynaklı bir kusurun olmadığı, iniş ve kalkışın belirlenen saatler içerisinde yapılamamasından kaynaklı bir zamlı uygulama olduğu, bu durumun ceza olarak nitelendirilemeyeceği gibi hava yolu şirketine verilen ek bir hizmetin karşılığı da olmadığı, davacının kusurundan kaynaklı bir durumunda söz konusu olmadığı, zamlı konaklama ücreti tahsilinin yerinde olmadığı, somut davada da havayolu şirketinden kaynaklı bir kusurun olmadığı ve davalının davacıya slot cezası keserek tahsil etmesinin haksız ve hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Hal böyle olunca da, tarafların iddia ve savunmalarına, sunulan bilgi ve belgelere, emsal nitelikteki mahkeme kararları ve Yargıtay ….. HD….. esas …. karar sayılı ilamı ile tüm dosya kapsamına göre; Davacı havayolu uçaklarının 2006 Haziran, 2007 yılı Eylül – Ekim ve 2008 yılı Haziran aylarında …Havalimanına geliş ve gidişlerinde, aylar öncesinden tahsis olunan slot sürelerine göre yapmış oldukları 20 dakikalık sapmalar nedeni ile, bu uçakların .. Havalimanındaki kalış sürelerine, Davalı …. tarafından 2006, 2007 ve 2008 yılı İç Hat ve Uluslararası Konma Konaklama Ücret Tarifelerine göre ilave konaklama ücreti uygulanması ve bu tutarın ihtirazi kayıtla ödenmek zorunda kalınmasının, Zamlı konaklama uygulamasına esas olan Slot Uygulama Prensipleri Talimatı ve buna uygun olarak düzenlenen tarifeler nedeni ile haksızlığa neden olduğu ve davacı havayolu istirdat talebinin yerinde olduğu anlaşılmakla asıl davanın kabulüne karar vermek gerekmiş, birleşen davanın ise kısmen kabulü ile; (iade faturasıyla belirlenen 302.119,86 TL + 956.731,26 = 1.258.850,12 TL’nin mahsubu ile belirlenen) 899.360,55 TL’nin 28/01/2006 tarihinden itibaren işleyen ticari avansı ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Asıl davanın KABULÜ ile;
-299.920,45 TL alacağın 125.274,02 TL’sinin 07/12/2007 tarihinden itibaren,
-174.646,43 TL’sinin ise 07/08/2008 tarihinden itibaren işlemiş ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Birleşen Bakırköy …. ATM’nin … esas sayılı Dava Bakımından;
-Davanın KISMEN KABULÜ ile; (iade faturasıyla belirlenen 302.119,86 TL + 956.731,26 = 1.258.850,12 TL’nin mahsubu ile belirlenen) 899.360,55 TL’nin 28/01/2006 tarihinden itibaren işleyen ticari avansı ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine,
ASIL DAVA YÖNÜNDEN:
1-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 20.487,56 TL harçtan peşin alınan 5.121,90 TL harcın mahsubu ile eksik 15.365,66 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
2-Davacı tarafından yapılan 4.760,60 TL posta masrafı ile toplam harç gideri 5.153,70 TL ki toplam 9.914,30 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
3-HMK’nun 333. maddesi uyarınca yatırılan avanstan kullanılmayan gider avansının (iş bu kararın tebliğ gideri avanstan karşılanmak ve bu gider mahsup edilmek kaydıyla) kararın kesinleşmesinden sonra resen davacıya iadesine,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Yürürlükteki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap edilen 29.444,43 TL avukatlık ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
5-HMK’nun 333. maddesi uyarınca davalı tarafından yatırılan avanstan kullanılmayan bakiye avansın kararın kesinleşmesinden sonra resen davalıya iadesine,
BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN;
1-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 61.435,31 TL harçtan peşin alınan 36.856,85 TL harcın mahsubu ile eksik 24.578,46 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
2-HMK’nun 333. maddesi uyarınca yatırılan avanstan kullanılmayan gider avansının (iş bu kararın tebliğ gideri avanstan karşılanmak ve bu gider mahsup edilmek kaydıyla) kararın kesinleşmesinden sonra resen davacıya iadesine,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Yürürlükteki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap edilen 62.018,03 TL avukatlık ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
4-Davalı tarafından yapılan 1.500,00 TL. yargılama giderinden davanın red ve kabul edilen kısımları dikkate alınarak takdiren 874,95 TL. yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalı tarafa ödenmesine, bakiye yargılama giderinin davalı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Yürürlükteki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap edilen 76.859,75 TL avukatlık ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Dair, 6100 sayılı HMK’nun geçici 3.maddesi gereğince karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenmek suretiyle tebliğden itibaren 15 günlük süre içerisinde mahkememize verilecek dilekçe ile Yargıtay nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar davacı vekili ve davalı vekilinin yüzünde açıkça okunup, usulen anlatıldı. 12/11/2020

Başkan ….
¸(e-imzalıdır)
Üye …
¸(e-imzalıdır)
Üye …
¸(e-imzalıdır)
Katip …
¸(e-imzalıdır)