Emsal Mahkeme Kararı Bakırköy 7. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/250 E. 2020/180 K. 13.02.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/250
KARAR NO : 2020/180

DAVA : Bilgi edinme ve inceleme talimatı verilmesi.
DAVA TARİHİ : 15/04/2019
KARAR TARİHİ : 13/02/2020
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 24/02/2020
Yukarıda isim ve adresleri yazılı taraflar arasında mahkememizde görülen davanın açık yargılaması ve dosyanın tetkiki sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: davacı vekili özetle; müvekkilinin davalı …… ve Tekstil Ürünleri Pazarlama A.Ş.’de toplam %48.8 oranında pay sahibi olduğunu, Şirket Yönetiminde bulunmayan ve bilgi alabileceği tek yer Genel Kurul olan müvekkilinin,….. şirketinin 03.04.2019 tarihli 2017 yılı olağan genel kurul toplantısında 2 ve 3 no’lu gündem maddeleri bağlamında yönetim kurulundan/genel kuruldan, Kanun’a uygun olarak Şirketin işleyişi, faaliyeti, mali ve finansal tabloları hakkında bilgi alma ve inceleme talebinde bulunulduğunu, Ancak; bilgi alma hakkının, gereği gibi karşılanmadığını ve inceleme haklarının tamamen reddedilmiş olması hususlarındaki muhalefetlerinin genel kurul tutanağında şerh olarak işlendiğini, belirtilen sorulara muğlak ve yetersiz, dürüst resim ilkesi ve hesap verme kuralı hiçe sayılarak gereği gibi ya da hiç yanıt verilmediğini veya çelişkili beyanlarda bulunulduğunu ve inceleme taleplerinin reddedildiğini, arz ve izah edildiği üzere; davalı Şirkette % 48.8 gibi yüksek bir oranda paya sahip müvekkilinin somut bilgi alma ve inceleme talepleri TK 437/5 hükmünde ifade edildiği gibi;(i) bazıları haksız olarak reddedildiği, (ii) bazıları maddi ve usuli şartları yok iken hukuksuz şekilde ertelendiği ve başta oy hakkı olmak üzere bağlı hakların kullanılması konusunda aydınlanma hakkımız ihlal edildiği, (iii) bilgi alma talebimizin önemli bir kısmının cevapsız bırakıldığı veya “baştan savma” cevaplar verildiği,tutanaklarla sabit olduğundan, zorunlu tek hukuki imkan olarak sayın Mahkemenizden; Somut sorulara bağlı olarak şirket işleri hakkında bilgi verilmesi talimatı/yetkilendirmesi, yine somut sorulara bağlı olarak inceleme talep edilen hususlarda davalı….. şirketinin solo mali tabloları ile şirket mizanı da dahil olmak üzere, ilgili tüm ticari defter ve kayıtları üzerinde TTK madde 437/4 uyarınca soruların cevaplarını içeren kısımları itibariyle inceleme yetkisi verilmesi ve incelemenin bir uzman aracılığıyla yapılması hususlarında karar verilmesini, yargılama masraflarının ve vekalet ücretinin davalı şirkete yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: davacı tarafın bilgi alma hakkının kısıtlanması ve/veya ihlal edilmesi gibi bir durum söz konusu olmadığından, müvekkil şirket tarafından usul ve yasaya uygun şekilde yönetim kurulu faaliyet raporu, bilanço ile kar-zarar hesapları genel kuruldan önce tüm pay sahiplerinin incelemesine hazır bulundurulduğunu ve böylelikle gerek genel kurul toplantısından önce gerekse de genel kurul toplantısında sorulan sorulara verilen cevaplar ile davacı tarafın TTK madde 437 hükmü gereğince bilgi edinme hakkı sağlanmış olduğundan, müvekkil şirketin ticari sır ve bilgilerine ulaşılması amacıyla haksız ve hukuki mesnetten yoksun olarak ikame edilen işbu davanın her halükarda külliyen reddine, yargılama masrafları ile ücreti vekaletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:Bakırköy …. Aslive Ticaret Mahkemesinin ….. E. sayılı dava dosya örneği, Bakırköy …. Aslive Ticaret Mahkemesinin …. esas sayılı dosyasının karar örneği ve Yargıtay bozma ilamı, 03.04.2019 Tarihli Genel Kurul Tutanağı, ticaret sicil kayıtları ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, 03/04/2019 tarihinde gerçekleştirilen 2017 yılına ait olağan genel kurul toplantısında davacı ortak tarafından sorulan sorulara ilişkin olarak TTK m. 437/5 uyarınca bilgi edinme ve inceleme talimatı verilmesi isteminden ibarettir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile “bilgi alma ve inceleme hakkı düzenlenmiş” ve pay sahiplerinin bu mağduriyetlerinin önüne geçilmesi ve haklarını kullanması amaçlanmıştır. Bilgi alma hakkı müktesep, bağımsız, kaldırılamayan veya tahdit edilemeyen bir vazgeçilemez bir hak niteliğindedir. Bu sebeple bilgi alma ve inceleme hakkı, esas sözleşmeyle ve şirket organlarından birinin kararıyla kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz. (TTK md.437)
Pay sahiplerinin şirketten bilgi alma ve inceleme hakkının özellikle şirket Genel Kurul toplantılarında kullanılması olanaklıdır.
TTK md. 437 hükmü ile anonim şirkette pay sahibi olanların genel kurul toplantısından en az on beş gün önce şirket merkezinde şirketin finansal tablolar, konsolide finansal tablolar, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, denetleme raporları ve yönetim kurulunun kâr dağıtım önerisini bulundurmakla yükümlü olduğu düzenlenmiştir. Bu yükümlülüğünü ihlal edilmesi pay sahibinin bilgi alma hakkının ihlal edilmesine sebep olacaktır.
Buna rağmen uygulamada şirket yönetim kurulları tarafından olağan genel kurullarının yapılmaması veya zamanında yapılmaması ile ortağın bilgi alma hakkını kullanamamasına sebep olmaktadır. TTK md.411 ile azınlık pay sahiplerine genel kurulun toplantıya çağrılmasını talep etme hakkı sağlanmıştır. Bu halde azınlık pay sahibi Genel Kurul toplantısı gerçekleştirilmesini sağlayacak ve Genel Kurulda ve öncesinde bilgi alma ve inceleme hakkını kullanabilecektir. Şu hususu da belirtmekte fayda vardır ki, pay sahibinin genel kurul toplantısındaki bilgi alma hakkı toplantı gündemi ile sınırlı değildir; pay sahibi genel kurul toplantısında mevcut gündem maddelerinden bağımsız olarak bilgi alma hakkını kullanabilir ve bu kapsamda şirketi temsil eden yönetim kuruluna sorularını yöneltebilir.
Bilgi alma hakkı kapsamında şirket yönetim kurulu tarafından verilecek bilgi hem özenli hem gerçek hem de hesap verme ilkelerine uygun olmalıdır. Verilecek bilginin özenli olması kriteri, baştan savma olmamayı, sorunun karşılığını taşımayı ve ilgisiz konuları içermemeyi ifade eder. Gerçeğe uygunluk ile gerçeği aynen yansıtan doğru, yalan ve aldatıcı olmayan bilgiyi kastetmektedir. Hesap verme ilkesine uygunluk ise sorumlu olduğu kişiye vermekle yükümlü olduğu kapsamlı, içerikli ve belgeli bilgiyi ifade eder. (bkz. 6102 sayılı TTK md.437 gerekçesi)
Bilgi alma ve inceleme hakları paysahibine tanınan dava hakkı ile güçlendirilmiştir. Paysahibi açık bir red hali haricinde, taleplerinin cevapsız bırakılması veya cevabın ertelenmesi durumunda da bilgi alma ve inceleme hakkını bir Mahkeme kararı aracılığıyla kullanabilir. Talebin cevapsız bırakılması yetersiz hesap verme ilkesine uymayan cevapları da kapsar. Sonuç olarak, TTK md. 437’de bilgi alma veya inceleme istemleri cevapsız bırakılan, haksız olarak reddedilen, ertelenen ve bu madde kapsamında gerekli kriterleri taşıyan bilgiyi alamayan pay sahibinin, reddi izleyen on gün içinde, diğer hâllerde de makul bir süre sonra şirketin merkezinin bulunduğu Asliye Ticaret Mahkemesine başvurabileceği düzenlenmiştir.
TTK ile pay sahiplerine bilgi alma hakkı ile bağlantılı olarak özel denetim isteme hakkı da getirilmiştir. Özel denetim kurumu 6102 sayılı TTK md.438-444 maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Paysahibi, bilgi alma hakkını kullanması akabinde Genel Kurul’dan özel denetim isteme hakkına sahiptir. Bu aşamada Genel Kurul pay sahibinin özel denetim talebini oylamak zorundadır. Genel Kurulda pay sahibi gündemde herhangi bir madde bulunmasına gerek olmaksızın özel denetçi atanmasını genel kuruldan isteyebilir.
Somut olayda, davacı vekili her ne kadar, davalı şirketin 03.04.2019 tarihinde yapılan 2017 yılı olağan genel kurul toplantısında TTK 437. maddesi kapsamındaki vazgeçilmez ve sınırlandırılamaz nitelikteki bilgi edinme ve inceleme talepleri olan, “…(i) Hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun biçimde karşılanmaması,(ii) Verilen bazı bilgilerin yasak savma kabilinden verilmesi, hesap verme kuralı hiçe sayılarak gereği gibi karşılanmamış olması, bu tür cevapların hukuken red niteliğinde olması, (iii) bazı sorular bakımından ise bilgi alma ve inceleme hakkının tamamen ihlal edilmiş olması..” sebebiyle genel kurulda sorulan sorulara ilişkin olarak TTK m. 437/5 uyarınca bilgi edinme ve inceleme talimatı verilmesini talep etmiş ise de; TTK. madde 437– (2) bendinde, “…Pay sahibi genel kurulda, yönetim kurulundan, şirketin işleri; denetçilerden denetimin yapılma şekli ve sonuçları hakkında bilgi isteyebilir…”. aynı maddenin 4. bendinde ise, “…Şirketin ticari defterleriyle yazışmalarının, pay sahibinin sorusunu ilgilendiren kısımlarının incelenebilmesi için, genel kurulun açık izni veya yönetim kurulunun bu hususta kararı gerekir…” denilerek bilgi edinme hakkının sınırı çizilmiştir. Bu kapsamda, davalı şirketin anonim şirket statüsünde olması ve genel kurul toplantısından önce yönetim kurulu faaliyet raporu ve bilonço ile kar zarar hesaplarının ortakların incelemesine tabi olmasının yasal zorunluluk arz ettiği, davacı tarafın yasanın elverdiği ölçüde şirketle ilgili bilgileri edinebileceği, 03.04.2019 tarihinde yapılan 2017 yılı olağan genel kurul toplantısında pay sahibi ……… vekili yönetim kurulu faaliyet raporu ile ilgili olarak sorular yönelttiği, sorulara yanıt verildiği ve davacı vekilinin özel denetçi tayini talebinin oylamaya sunulduğu, oylamada oy çokluğu ile bu talebin red edildiği, genel kurul toplantısı öncesinde söz konusu tüm evrakların hazır edildiği ve inceleme için birer suretinin davacı tarafa verildiğine dair 21/03/2019 tarihli tutanakla sabit olduğu, sorulara verilen cevapların muğlak ve yetersiz olmasının davacı tarafın yorumuna bağlı olduğu, bu bağlamda davacı tarafa bilgi edinme hakkının kulladırılmadığı ve şirketin işleyişiyle ilgili herhangi bir bilgiyi edinemediği hususunun kanıtlanamamış olması nedeniyle açılan davanın reddine karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın reddine,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 54,40 TL harçtan peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile eksik 10,00 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-HMK’nun 333. maddesi uyarınca yatırılan avanstan kullanılmayan gider avansının (iş bu kararın tebliğ gideri avanstan karşılanmak ve bu gider mahsup edilmek kaydıyla) kararın kesinleşmesinden sonra resen davacıya iadesine,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konu hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
6-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Yürürlükteki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap edilen 3.400,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
7-HMK’nun 333. maddesi uyarınca davalı tarafından yatırılan avanstan kullanılmayan bakiye avansın kararın kesinleşmesinden sonra resen davalıya iadesine,
Dair karar, taraf vekillerinin yüzüne karşı TTK. 437/5 Maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi. 13/02/2020

Başkan …
¸(e-imzalıdır)
Üye …
¸(e-imzalıdır)
Üye …
¸(e-imzalıdır)
Katip …
¸(e-imzalıdır)