Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/580 Esas
KARAR NO : 2023/767

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/06/2018
KARAR TARİHİ : 07/07/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 04/08/2023
Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacılardan …’ın, diğer davacı … Danışmanlık şirketinin çalışanı olduğunu, çalışanı olduğu firmanın hamili bulunduğu … Bankası A.Ş. Masko şubesine ait 06.05.2018 keşide tarihli … nolu, 47.425,00 TL bedelli çek ile, 16.05.2018 keşide tarihli … no.lu 49.716,00 TL bedelli çeklerin uhdesinde kaybolması/ çalınması nedeni ile davacılardan … tarafından Bakırköy …Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile çek iptali davası açıldığını, Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmekte olan çek iptali davasında dava konusu çeklere ilişkin ödemeden men kararı verildiğini ve men kararı sonrasında Garanti Bankası tarafından Mahkeme ye verilen cevabı yazıda, dava konusu çeklerin … Bankası … Şubesi tarafından takas merkezine ibraz edildiğini, ancak ibraz eden Tçek ya da tüzel kişilerin bilgilerinin kendilerinde bulunmadığı bilgisinin verildiğini, bunun üzerine davacılar tarafından yapılan araştırmalar sonucunda dava konusu çeklerin … Bankası … Şubesi ne davalılardan … A.Ş. tarafından ibraz edildiği bilgisinin edinildiğini, ayrıca yine daha önce Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi nin … E. sayılı dosyası ile çek iptali davası açılmış olan … Bankası A.Ş … Şubesi ne ait, 16.04.2018 keşide tarihli … no.lu, 48.694.- TL bedelli çekin de aynı şekilde davalılardan … A.Ş hesabından … Bankası … Şubesi nin sorguladığı bilgisinin edinildiğini, dava konusu çeklerin bankaya ibrazı Üzerine taraflarınca yapılan araştırmada; firmaları … in cirosunun sonrasında, çekin arkasında … Pazarlama – ve Tic. A.Ş tarafından da ciro atıldığı ve davalı … Factoring A.Ş firmasına çeklerin verildiğinin tespit edildiğini ve dava konusu çeklerin ne şekilde … eline geçtiğinin açıkça anlaşıldığını, Firmaları … tarafından, … Pazarlama ve Tic. A.Ş nden kahve alımı konusunda anlaşıldığını ve bu firmaya dava konusu çeklerin içerisinde bulunduğu toplam 3 adet ile ürünlerin ödemesinin önceden yapıldığını, … firmasının satışa ilişkin 30.11.2017 tarihli … numaralı, 145.978,92 TL – faturayı kestiğini ancak firmalarına, ürünlerin teslim edilmemesi nedeniyle firmaları tarafından gecikme nedeni ile ürün alımının iptal edildiğini ve aynı gün, … Paz. Ve Tic. A.Ş ne 30.11.2017 tarihli … numaralı fatura ile, iade faturası kesildiğini, bunun Üzerine firmaya ödeme yapmış oldukları, … un keşidecisi olduğu, … Danışmanlık firmasının ciranta konumunda bulunduğu çeklerin iade alınması için defaten defalarca … firmasından talepte bulunulduğunu ve bir süre sonra … Danışmanlık çalışanı olan davacılardan …’ın, … firmasına giderek, çekleri teslim aldığını, ancak sonrasında çekleri şirket muhasebesine iade edeceği zaman çekleri kaybettiği/çaldırdığının tespit edildiğini ve çek iptali davası açıldığını iddia ederek, davalarının kabulü ile, … Bankası A.Ş … Şubesi ne ait 16.04.2018 keşide tarihli … no.lu, 48.694.- TL bedelli, 06.05.2018 keşide tarihli, … no.lu, 47.425.- TL bedelli ve 16.05.2018 keşide tarihli, … no.lu 49.716.- TL bedelli çeklerin taraflarına iadesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Bankası vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili bankanın … Şubesine borçlu diğer davalı … A.Ş. nin borçlarına karşılık olmak üzere dava dışı … un keşidecisi bulunduğu, … Bankası A.Ş. … Şubesi ne ait, 06.05.2018 tarihli, … seri nolu 47.425,00 TL bedelli ve 16.05.2018 tarihli, … seri no.lu 49.716.-TL bedelli ve 16.04.2018 tarihli … seri nolu 48.694.- TL bedelli 3 adet temlik cirosu ile müvekkili bankaya devir ve teslim edildiğini, söz konusu çekler hakkında Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi nin … E. ve Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesi nin … E. sayılı dosyalarından ödeme yasağı kararı olduğu ilgili Banka tarafından bildirildiğinden çekler hakkında işlem yapılmayarak ödeme yasağı kararına uygun şekilde belgelendirildiğini, davacı tarafın dava dilekçesinde, anılan çekler hakkında Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi nin … E. sayılı dosyasından iptal davası açıldığını, çeklerin bankalarında olduğunun bildirilmesi üzerine anılan Mahkemenin iade davası açılması için davacıya süre verdiğini, davacı … ın diğer davacı şirketin çalışanı olduğunu, dava konusu çeklerin, müvekkili bankaya ibraz eden diğer davalı … Factoring A.Ş. nin eline ne şekilde geçtiğinin anlaşılamadığını, davacı … firmasının diğer davalı … İthalat firması ile hcarei yaptığını davaya konu çekleri fatura karşılığında anılan firmaya verdiğini, ancak ürünlerin tesliminin gerçekleşmemesi nedeni ile alımın iptal edilmesi Üzerine iade faturası kestiklerini, aradan zaman geçtikten sonra davacılardan … ın Best İthalat firmasına giderek çekleri teslim aldığını ve şirkete teslim edemeden çaldırdığını/kaybettiğini, İddia ederek, rızalan dışında ellerinden çıkan çeklerin iadesi talepli olarak işbu davayı açtıklarını, haksız ve mesnetsiz olarak açılan davanın reddini talep etmeleri zarvreti hasıl olduğunu, Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi nin … E. ve Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesi nin … E. sayılı dosyalarına taraflarınca müdahil olma talepli dilekçe verilerek, çeklerin Bankalarında olduğunun bildirildiğini ve davaların reddinin talep edildiğini, Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi nin … E. müdahale dilekçeleri ibraz edilmeden evvel davanın konusuz kalması nedeni ile red kararı verildiği bilgisi edinildiğini, Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi nin … E. sayılı dosyasına ilişkin davada ise müdahale dilekçeleri akabinde davacı tarafa istirdat davası açması için 7 gün süre tanınmış olup, yargılamanın devam ettiğini, huzurdaki davaya konu 3 adet çek aslının Bankaları … Şubesi kredi müşterisi … A.Ş tarafından temlik cirosu ile anılan şubelerine devir ve teslim edildiğini, kambiyo senedinin, doğumuna neden olan temel ilişkiden bağımsız olduğunu, kambiyo senetlerinin mücerretlik ilkesi gereğince asıl borç ilişkisinden bağımsız olduğu ve alacağın varlığının kanıtlanmasına gerek olmadığının yerleşik Yargıtay kararları ile de sabit olduğunu, asıl borç ilişkisindeki sakatlığın, kambiyo senedini etkilemediğini, soyutluk ilkesinin, kambiyo senedinin dolaşımında alacaklıya güven verdiğini, dolayısıyla cirantalar arasındaki hukuki ihtilafın, iyi niyetli hamil konumundaki üçüncü şahıs olan bankalarını ilgilendirmediğini, bankalarının dava konusu çekleri iyiniyetli olarak, temlik cirosu ile devir almış olup, çekler üzerindeki tüm hakların bankalarına ait olduğunu, Yargıtay …. Hukuk Dairesi … E. … K. Sayılı, 02.12.2005 tarihli kararı ile, kambiyo senetlerinin mücerretlik ilkesi gereğince asıl borç ilişkisinden bağımsız olduğu yönünde karar oluşturduğunu, somut olayda davacı şirket ile diğer dava dışı ciranta … ve Tic. AŞ. arasındaki hukuki – ihtilafta Bankalarının taraf olmadığını ve olamayacağını, bankalarının davaya konu çekler sebebi ile alacaklı olduğunu, hal böyle iken, huzurdaki davanın da reddi gerektiğini, huzurdaki davada bankalarının iyiniyetli hamil olduğunu, davaya konu çeklerin ciro silsilesinde herhangi bir kopukluk olmadığını, bankalarının davaya konu çeklerin meşru hamili olduğunu, davacı ile diğer dava dışı ciranta arasındaki kişisel defiler ileri sürülerek iyi niyetli hamil olan bankalarına karşı huzurdaki davanın açılamayacağını, bankalarının, dava dışı … A.Ş. ile arasındaki kredi ilişkisi nedeni ile davaya konu çekleri, devir ve temlik cirosu ile devir ve teslim aldığını, davacı firmanın, davaya konu çekleri kendisinden sonraki ciranta olan dava dışı …. Paz. ve Tic. A.Ş ye aralarındaki ticari ilişki nedeni ile verdiklerini beyan kabul ve ikrar ettiklerini, hal böyle iken bankalarının kötü niyetli hamil olarak nitelendirilemeyeceğinin de aşikar olduğunu, TIK nun 792. Maddesi hükmünün emredici bir hüküm olup, maddede düzenlendiği şekilde çekin hamilinin kötü niyetli olduğu veya çekin iktisabında ağır kusuru olmadığı sürece çeki geri vermek yükümlülüğü olmadığını ileri sürerek, haksız ve mesnetsiz açılan davanın reddine, yargılama masrafları ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER : Bakırköy ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E.sayılı dosyası, Bakırköy ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E.sayılı dosyası, ticaret sicil kayıtları, esas sayılı dosyası, faturalar, ticari defterler ve belgeler, muavin defter kayıtları, bilirkişi incelemesi, tüm dosya kapsamında toplanan deliller.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava, … Bankası AŞ … şubesine ait 06/05/2018 keşide tarihli … nolu 47.425 TL bedelli, çek ile 16/05/2018 keşide tarihli … nolu 49.716 TL bedelli ve 16/04/2018 keşide tarihli … nolu 48.694 TL bedelli çekler nedeniyle davacının davalılara borçlu olmadığının tespitine ve çeklerin istirdatına ilişkindir.
Tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları re’sen belirlenerek taraflarca gösterilen deliller toplanmış ve konunun incelenmesinde uzmanlık gerektiren yönler olduğundan bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır.
Taraflar tacir olup delil olarak ticari defterlere dayanıldığından TTK’nun 83 ilâ 85 ve HMK’nun 222. maddeleri uyarınca tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde konusunda uzman bilirkişi marifetiyle bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Bilirkişi 06/05/2023 tarihli raporunda; Davacı … Danışmanlık ile davalı … İthalat İhracat arasında imzalanan Protokol ile; aralarında yapılan kahve satış sözleşmesinin ifası amacıyla ön ödeme teminatı kapsamında … İthalat İhracat a çekler verildi, Dava konusu; … Bankası …. sayılı, 16.04.2018 tarihli, 48.694,00 TL, … sayılı, 06.05.2018 tarihli, 47.425,00 TL, … sayılı, 16.05.2018 tarihli, 49.716,00 TL lık çeklerin dava dışı … tarafından “Hamiline” keşide edildiği, çeklerde davacı şirketten sonra davalı … şirket cirosunun bulunduğu, Bakırköy …Asliye Ticaret Mahkemesi nin … E., … K. 29.06.2018 Tarihli, Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesi nin … E. ,… K. 15.01.2019 Tarihli Kararları ile, süresinde istirdat davası açılmış olduğundan, davacının davasının konusuz kalması sebebiyle karar verilmesine yer olmadığı yönünde hükme varıldığı, Söz konusu çeklerin, karşılığında verilmiş olduğu (… Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti. adına düzenlenen) satış faturasının, davacı şirket kayıtlarında mevcut olduğu, dolayısıyla faturanın tebliğ edildiğinin anlaşıldığı, davacı şirket tarafından fatura içeriği ürünlerin teslim alınmadığı yönünde itirazda bulunulduğu, dosyada ürünlerin teslimine ilişkin herhangi bir belge ve bilginin bulunmadığı, söz konusu faturaya karşılık, davacı şirket tarafından aynı tarihli, … no.lu 145.978,95 TL lık iade faturasının düzenlenmiş olduğu, usulüne Uygun tutulan davacı şirket defterlerine göre; 31.12.2017 tarihi itibariyle davalı … şirketinin 150.275,00 TL borç bakiyesinin bulunduğu, söz konusu bakiyenin 145.835,00 TL lık kısmının dava konusu çeklerden kaynaklandığının anlaşıldığı, davacı …’ın, davalı … a fatura bedeli olarak verilen çeklerin iade alındığı, ancak sonrasında çeklerin zayli olduğu yönündeki beyanı hususunda takdirin Sayın Mahkeme ye ait olduğu, dosyada mevcut SGK Sigortalı İşe Giriş Bildirgesine göre; davacı …’ın, 14.11.2017 tarihinde diğer davacı … ve Eğitim Ltd. Şti. nde işe başlamış olduğu, davalı … A.Ş ile davalı … Bankası A.Ş. … Şubesi arasında imzalanan Genel Nakdi ve Gayrinakdi Kredi Sözleşmesi ile; ilgili banka şubesi nezdinde davalı … Factoring A.Ş. ye 1.000.000,00 TL limitli kredi açılması için anlaşmaya varıldığı, sözleşme üzerinde müteselsil kefil olarak … ın imzasının bulunduğu, davalı … İhracat ile davalı … Factoring in Firma Sicil Bilgileri dökümüne göre; …’ın, her iki davalı şirketin, şirket Yönetici ve yetkili isimleri arasında yer aldığı sonuç ve kanaatine varıldığını bildirmiştir.
6102 Sayılı TTK’nın 792.maddesine göre “çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olupta hamil hakkını 790.maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” şeklinde düzenlendiği, işbu istirdat davasında ispat yükünün davacıda olduğu, davacının açmış olduğu iş bu istirdat davasında öncelikli olarak dava konusu çekin rızası dışında elinden çıktığını mahkemede kanaat uyandıracak yeterli delillerle ispatlaması gerektiği, bunun ispatından sonra TTK 792.maddesi uyarınca davalının bu çeki iktisapta ağır kusurlu veya kötüniyetli olduğunun kanıtlanması gerekmektedir.
İşbu davada ispat yükü davacıda olup, davacının çeklerin rızası hilafına elinden çıktığını ayrıca çekleri elinde bulunduran şahsın kötüniyetli ve iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir. Yoksa davalının dava konusu çeki hangi nedenle elinde bulundurduğunu ispat yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, celp edilen bilgi ve belgeler, alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına binaen;
Davacı … ile davalı … arasında imzalanan protokol ile aralarında yapılan kahve satış sözleşmesinin ifası amacıyla ön ödeme teminatı kapsamında … ithalat İhracat şirketine dava konusu … Bankası …. sayılı 16/04/2018 tarihli 48.694,00 TL, …. sayılı 06/05/2018 tarihli 47.225,00 TL, … sayılı 16/05/2018 tarihli 49.716,00 TL’lik çeklerin verildiği, söz konusu çeklerin karşılığında verilmiş olduğu ( … Danışmanlık ve Eğitim Ltd. Şti. Adına düzenlenen) satış faturasının, davacı şirket kayıtlarında mevcut olduğu, davacı şirket tarafından fatura içeriği ürünlerin teslim alınmadığı yönünde itirazda bulunduğu dosyada ürünlerin teslimine ilişkin herhangi bir belge ve bilginin bulunmadığı, söz konusu faturaya karşılık davacı şirket tarafından aynı tarihli … nolu 145.978,95 Tl’lik iade faturasının düzenlenmiş olduğu, usulüne uygun tutulan davacı şirket defterlerine göre 31/12/2017 tarihi itibariyle davalı … İthalat Şirketinin 150.275,00 Tl borç bakiyesinin bulunduğu, söz konusu bakiyenin 145.835,00 TL’lik kısmının dava konusu çeklerden kaynaklandığının anlaşıldığı bu kapsamda davacı şirketin söz konusu çek karşılığında herhangi bir mal ve ya hizmet aldığına ilişkin dosyada herhangi bir bilgi/belge bulunmadığı, bu hususun davalılarca ispatlanmadığı, davacı tarafından teslim alınmayan mal ve hizmetlerin karşılığı olarak verilen çeklerin bedelsiz kaldığı anlaşılmakla davacının menfi tespit talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir
Öte yandan her ne kadar davacı dava konusu çekin TTK 792 md hükümlerine göre istirdatını talep etmiş ise de; toplanan deliller ile dosyadaki bilgi ve belgelere göre, davacının dava konusu çekin meşru ve yasal hamili olup olmadığının denetlenemediği, çekin rızası hilafına elinden çıktığına dair somut delil ibraz edilmediği, davalıların dava konusu çeki ne şekilde iktisap ettiği hususunu ispat ile yükümlü olmadığı, davacı tarafın, davalıların bu çeki iktisapta ağır kusurlu veya kötü niyetli olduğunu ispat edemediği gözetilerek subüta ermeyen davanın reddine karar verilmiştir.
Ayrıca davacılardan …’ın çeklerde keşideci, lehdar veya hamil konumunda bulunmadığı, davayı açması yönünde aktif husumetinin bulunmadığı anlaşılmakla bu davacı yönünden davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine dair karar verilip aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın kısmen kabulü ile, davacılardan … yönünden; … Bankası …. Şubesine ait … numaralı 16.04.2018 vade tarihli 48.694,00 TL tutarındaki çek, … numaralı 06.05.2018 vade tarihli 47.425,00 TL tutarındaki çek, … numaralı 16.05.2018 vade tarihli 49.716,00 TL tutarındaki çekten dolayı davacı şirketin davalılara borçlu olmadığının tespitine, davacılardan … yönünden davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine,
2-Davacıların çeklerin istirdatı talebi yönünden davanın reddine,
3-Alınması gerekli 9.961,99 TL harçtan davacı tarafça yatırılan 2490,50 TL harcın mahsubuyla bakiye 7.471,49 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan 35,90 TL başvurma harcı, 2.490,50 TL peşin harç olmak üzere toplam . 2.526,40 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafça posta / tebligat / bilirkişi gideri olarak yapılan (ayrıntısı uyapta kayıtlı) 9.855,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-AAÜT gereğince hesap edilen 22.875,25 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı tarafından yatırılan kullanılmayan gider avanslarının karar kesinleştiğinde istem halinde davalıya iadesine,
8-Kararın kesinleşmesine kadar yapılan yargılama giderlerinin davacı tarafça peşin olarak yatırılan yargılama gider avansından mahsubu ile bakiye kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair,6100 sayılı HMK’nun 342 ve 345.maddeleri gereğince karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenmek suretiyle tebliğden itibaren 2 haftalık süre içerisinde mahkememize verilecek dilekçe ile ilgili İstinaf Dairesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekilinin yüzünde davalıların yokluğunda açıkça okunup, usulen anlatıldı. 07/07/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır