Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/221
KARAR NO : 2019/551

DAVA : Banka Teminat Mektubunun Hükümsüzlüğünün Tespiti
DAVA TARİHİ : 07/03/2017
KARAR TARİHİ : 30/05/2019
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 20/06/2019
Yukarıda isim ve adresleri yazılı taraflar arasında mahkememizde görülen davanın açık yargılaması ve dosyanın tetkiki sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: davacı vekili özetle; davalı …… ile dava dışı……. Ltd. Co. kabul /Afganistan arasında 16.03.2006 tarihli Genel Satış Sözleşmsi imzalandığını, sözleşmenin 16. maddesine göre ana şirket olan davalı lehine 200.000 USD. Tutarlı Teminat mektubu verileceği hükme bağlandığını, davalı şirkette bulunan ve dava dışı şirketin daha önce ki acenteliği sırasında verilen 22.03.2005 tarih …… sıra…… seri no.lu …..’tan temin edilmiş 100.000 USD. İle 20.01.2006 tarih 3 sıra ……….. seri no.lu ……bank’tan temimn edilmiş 100.000 USD.lik teminat mektupları 16.03.2006 tarihli anılan sözleşme teminatı olarak davalıya verildiğini, davalı ile dava dışı şirket arasındaki ticari ilişki davalının gönderdiği 25/01/2013 tarihli yazı ile 16.03.2013 tarihinde sonlandırıldığını, söz konusu sözleşme madde 16/2 de sözleşmenin sona erdiği tarihten itibaren 12 aylık bir dönem daha teminat mektuplarının geçerliliğini sürdürmeye devam edeceği, madde 16/5 ise açıkça “ sözleşme sona erdiğinde veya feshedildiğinde teminat mektubunun sadece % 20’lik kısmının 24 ay süre ile alıkonacağı, 24 aylık süre içerisinde ortaya çıkabilecek riskin bu kısımdan karşılanabileceği şeklinde olduğunu, müvekkil şirket adına yetkili ………. teminat mektuplarının iadesi için Davalı Şirkete müracaat ettiğinde Acenteler Müdürü……tarafından 3200 USD bakiye borç bulunduğu bilgisinin verildiğini, bu ödemenin yapılması ile teminat mektuplarının iade edileceğinin belirtildiği, bu bildirilen bakiyenin müvekkil şirketçe ödendiğini, Söz konusu teminat mektuplarının iadesi için sözlü ve yazılı olarak Davalı şirket yetkililerine müracaat edildiğini ancak ne teminat mektupları iade edilmiş ne de neden iade edilmediğine ilişkin bir açıklamanın yapılmadığını, davacı Müvekkili şirket tarafından Eyüp ……Noterliğinin 06109/2016 Tarih ve …… Yevmiye Tarihli İhtarnamesi ile teminat mektuplarının iadesi talep edilmiş edilmesine rağmen bu ihtarnameye de cevap verilmediğini, Müvekkili şirketin 200.000 USD’nin halen teminat mektuplarını veren bankanın ….. nolu ve ……..nolu USD hesaplarında bankaca blokeli olarak tutulmakta olduğunu ve bu bedelin müvekkili şirketin yıllardır kullanamamakta ve ticari kayba uğradığını, bu nedenlerle Davacının uhdesinde tuttuğu 22/03/2005 tarih …….sıra…… seri nolu dış batıktan temin edilmiş 100.000 USD tutarlı banka teminat mektubu ile 20/01/2006 tarih 3 sıra …….. seri no’lu ……. …..’tan temin edilmiş 100.000 USD tutarlı teminat mektuplarının ayrı ayrı hükümsüzlüğüne, her iki teminat mektubunda müvekkil şirkete iadesine, müvekkil şirketçe sözleşmenin sona erdiği 16.03.2013 tarihinden karar tarihine kadar olan süre içerisinde bankaya ödenmek zorunda kalınan ve kalınacak teminat mektubu komisyon bedelinin davalıdan tazminine, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: işbu davada davacının ……. Tic. Ltd. Şti. olmasına rağmen, iadesi talep edilen teminat mektuplarının……. Ltd. Co. kabul / Afganistan ile imzalandığını, bu davanın husumet yokluğundan reddinin gerektiğini, müvekkili ile dava dışı ……. Ltd.co Kabul/Afganistan arasında 16.03.2006 tarihli Genel Satış Sözleşmesi, 21.06.2012 tarihinde de …… imzalandığını, imzalanan gerek bu sözleşme ve gerekse eklere göre, AFGANİSTAN- KABİL Bölgesine Ortaklığının Genel Satış Acentesi olarak atanan ve Ortaklıklarının uçak biletlerini tanzim etme yetkisi olan …… Ltd.co, ortaklığımızın bilet satışları ile ilgili tahakkuk eden vergilerden de sorumlu olacağını, bu durumun, hem 16.03.2006 tarihli mezkûr sözleşmenin 3 L maddesinde hem de 21.06.2012 tarihinde imzalananan ……. nın 4. maddesinde hüküm altına alındığını, ayrıca yine bu sözleşmenin 16/5. Maddesine göre de,” Banka teminat mektubunun Ana şirket ( ……) tarafından iadesi, Genel Satış Acentası’nın bu sözleşme çerçevesinde hiçbir başka taahhüdünün bulunmamasına tabidir”. Diyerek, Ana şirketin teminat mektuplarının iadesini, aynı madde de belirtilen 24 aylık süreden bağımsız olarak Genel Satış Acentası’nın bu sözleşme kapsamında sorumluluklarını tamamen yerine getirmesine bağladığını bu nedenle davacı tarafça iddia olunan 24 ay süre sorunda teminat mektupla¬rının iade edilebilmesi için Genel Satış Acentası’nın bu sözleşme kapsamında sorumluluklarını tamamen yerine getirmesinin gerekli olduğunu, aksi takdir de, mezkur 24 aylık süre geçmiş olsa dahi, müvekkil Ortaklığımızın teminat mektuplarını iade etmesi gündeme gelmeyecektir. Yoksa, sözleşmenin karşı tarafı yükümlülüklerini yerine getirmez ve 24 aylık süre sonunda da teminat mektuplarının iadesini talep eder ki, bu durum akla ve mantığa uygun değildir. Zira bu sürenin konuluş amacı, yükümlülükler sona erdikten sonra ortaya çıkabilecek riskleri teminat altına almayı amaçlamaktadır. İzah olunan sebeplerle; haksız ve mesnetsiz davanın husumet yokluğundan reddine, husumet yokluğu talebizin kabul görmeemsi halinde yukarıda arz edilen sebeplerle tamamen haksız olarak müvekkile açılan davanın esastan reddine, yargılama masrafları ile vekalet üc-retinin de davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLER: Ticaret sicil kayıtları, ihtarname örnekleri, 16.03.2006 tarihli Genel Satış Sözleşme sureti, banka cevapları, fatura suretleri, ticaret defter incelemesi neticesinde alınan bilirkişi kök ve ek rapor ile tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:

Dava, davalı ile dava dışı……Ltd.Co şirketi arasında düzenlenen 16/03/2006 tarihli genel satış sözleşmesinde kararlaştırılan ve davacı şirket tarafından davalıya verilen teminat mektuplarının hükümsüzlüğü ve iadesi ile sözleşmenin sona erdiği tarihe kadar olan süre içinde ödenen komisyon bedellerinin davalıdan tazmini, teminat mektubunun hükümsüzlüğünün tespiti ve iptali taleplerinden ibarettir.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, ticaret sicil kayıtları, ihtarnameler ile diğer bilgi ve belgeler incelenmiş, irdelenmiş ve içerikleri anlaşılmıştır.
Teminat mektubu, mevzuatımızda açıkça düzenlenmemiştir. Pozitif bir temele dayanmayan teminat mektubu kurumu, ticari hayatın bir gereği olarak ve sözleşme serbestisi kapsamında vücut bulmuştur. Muhatap, lehtar ve garanti eden olmak üzere bünyesinde üçlü bir ilişki içeren teminat mektubu, (doktrinde tartışmalar mevcut olmakla birlikte) esas olarak üçüncü kişinin fiilini taahhüt niteliğinde olması nedeniyle bir tür garanti sözleşmesidir. 11.06.1969 Tarih …. Esas- ……. Karar sayılı içtihadı Birleştirme Kararında da teminat mektubunun mahiyeti itibariyle BK.nun 110. maddesinde sözü edilen üçüncü kişinin fiilini taahhüt niteliğinde bir garanti sözleşmesi olduğu kabul edilmiştir. Dairemizin yerleşik uygulamasında da teminat mektubunun BK.nun 110. maddesi çerçevesinde bir garanti sözleşmesi olduğu yönü benimsenmiştir. Banka teminat mektubu ile garanti eden banka, kayıtsız ve şartsız bir ödeme yükümlülüğü altına girmemekte, aksine üçüncü kişi durumunda bulunan lehtarın edimini ifa etmemesi ya da sair rizikoların ortaya çıkması halinde muhatabın uğrayacağı zararları teminat altına almayı amaçlamaktadır. (Y……H.D’nin 01/11/2011 gün ve……. s. Kararı)
Banka, teminat mektubu vermekle bir asli borç yüklenmiş olmaktadır. Teminat mektubunu öderken kendi borcunu ödemiş olmaktadır. Banka mücbir sebepleri, beklenmeyen halleri, imkansızlığı, muhatap ve lehdar arasındaki akdin geçersizliğini, lehdarın ölümünü, iflasını ileri sürerek tazmin talebini reddedemez. Banka teminat mektubunun geçersiz olduğunu, zamanaşımına uğradığını, mahkemece ödememe konusunda tedbir bulunduğu gibi sırf kendisine haiz def’ileri ileri sürmek suretiyle mektup bedelini ödemekten kaçınabilir. (Y……. H.D.’nin 15/03/2010 gün ve ……. s.kararı.)
Bu genel açıklamadan sonra somut uyuşmazlığa dönersek; davalı ile dava dışı……. Ltd.Co Kabul/Afganistan arasında 16.03.2006 tarihli Genel Satış Sözleşmesinin imzalandığı, bu sözleşme uyarınca, dava dışı……. Ltd.Co Kabul/Afganistan tarafından davalıya verilen toplamda 200.000 USD teminat mektuplarının hükümsüzlüğüne ve iadesine karar verilmesi davacı tarafından talep edilmiştir. Davalı ile dava dışı dışı……. Ltd.Co Kabul/Afganistan arasında 16.03.2006 tarihli Genel Satış Sözleşmesi, 21.06.2012 tarihinde de …imzalanmıştır. İmzalanan gerek bu sözleşme ve gerekse eklere göre, Afganistan- Kabil Bölgesine davalı ortaklığın Genel Satış Acentesi olarak……. Ltd.Co atadığı ve davalıya ait uçak biletlerini tanzim etme yetkisi verildiği,……. Ltd.Co’nun davalıya ait bilet satışları ile ilgili tahakkuk eden vergilerden de sorumlu olacağının kabul edildiği, bu durum, hem 16.03.2006 tarihli sözleşmenin 3 L maddesinde hem de 21.06.2012 tarihinde imzalananan ……. nın 4. maddesinde hüküm altına alınmıştır.
21.06.2012 tarihli Genel Satış Acenteliği Sözleşmesi başlıklı …….. nin 4. Maddesinde “Eğer varsa, Acente tayin edene ödenmesi gereken tüm tutarlar üzerinden Afganistan’da ödenecek vergi ve resimlerin yükümlülüğü Genel Satış Temsilcisi hesabına olacaktır.” hükmünde bir maddenin bulunduğu, bu madde ile; Acente, tayin eden ……. ödenmesi gereken tüm tutarlar üzerinden Afganistan’da ödenecek vergi ve resimlerin yükümlülüğünü üstlenmiş olduğu, Taraflar arasında imzalanmış 21.06.2012 tarihli Genel Satış Acenteliği Sözleşmesi başlıklı ……. 4. Madde içeriğinde “Afganistan’da ödenecek vergi ve resimlerin yükümlülüğü Genel Satış Temsilcisi hesabına olacaktır.” maddesine göre, Acentenin Afganistan’da ödenecek vergi ve resimlerin yükümlülüğünü üstlenmiş olduğu, 21.06.2012 tarihli Genel Satış Acenteliği Sözleşmesinin imzalanması sonrasına tekabül eden 2012 ve 2014 yılları arasındaki vergi sorunlarının henüz çözümlenememiş olması karşısında, davalı ……. davaya konu yapılmış Teminat mektuplarını iade etmemekte haklı olduğu, davacının, teminat mektuplarının konusunu oluşturan sözleşmelerin geçersizliğini, teminat mektuplarının hükümsüzlüğü ve her iki teminat mektubununda iadesinin talep edilemeyeceği, itibar edilen bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere, Afganistan Vergi Dairesi tarafından şirketin yaptığı işlemlerden dolayı 108.985.209,21 TL vergi borcu ve cezası bulunduğu da dikkete alınarak aşağıdaki şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın reddine,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 44,40 TL harçtan peşin alınan 12.705,66 TL harcın mahsubu ile bakiye 12.661,26 TL harcın hükmün kesinleşmesine müteakip istem halinde davacıya iadesine,
3-Yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-HMK’nun 333. maddesi uyarınca yatırılan avanstan kullanılmayan gider avansının (iş bu kararın tebliğ gideri avanstan karşılanmak ve bu gider mahsup edilmek kaydıyla) kararın kesinleşmesinden sonra resen davacıya iadesine,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
6-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Yürürlükteki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap edilen 43.710,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
7-HMK’nun 333. maddesi uyarınca davalı tarafından yatırılan avanstan kullanılmayan bakiye avansın kararın kesinleşmesinden sonra resen davalıya iadesine,
Dair karar, davacı şirket yetkilisi, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde HMK’nun 342. Maddesi gereğince dilekçe ile mahkememize veya başka bir yer mahkemesine İstinaf kanun yolu harcı, tebliğ giderleri dahil olmak üzere tüm giderler ödenerek istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 30/05/2019

Başkan ……
¸(e-imzalıdır)
Üye……
¸(e-imzalıdır)
Üye …….
¸(e-imzalıdır)
Katip ……
¸(e-imzalıdır)