Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/58 Esas
KARAR NO : 2022/969

DAVA : Tazminat (Özel Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 14/01/2022
KARAR TARİHİ : 02/11/2022
KARARIN YAZILMA TARİHİ : 01/12/2022
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Özel Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde ÖZETLE; Müvekkiline ait …. plakalı aracın 05.09.2021 tarihinde trafik kazasına karıştığını, aracın davalı sigorta şirketinde kasko sigortasının bulunduğunu, davalı tarafça aracın rayiç bedelinin 207.000,00 TL olarak belirlendiğini ve sigorta şirketi tarafından aracın kazalı hali ile …. A.Ş isimli firmaya devredildiğini, bu firma tarafından müvekkile 115.860,00 TL ödeme yapıldığını sigorta şirketini bakiye 91.140,00 TL tazminat bedelini ödemediğini, tarafalar arasında düzenlenen ibraname ve temlikname başlıklı belgenin son cümlesinde ibranamenin tazminat bedelinin ödenmesi durumunda geçerlilik arz edeceğinin yazılı olduğunu, mütabakatname imzalandıktan sonra yapılan araştırmada aracın rayiç değerinin 250.000,00 TL ile 450.000,00 TL arasında değiştiğinin görüldüğünü, bu durumun bile TMK madde 2 ve madde 3’de yer alan dürüstlük kurallarına uymadığını, gabin mevcut olduğunu, tarafların edimler arasında açık nispetsizlik bulunduğunu, bu nedenle aracın piyasa rayiç bedelinin ve ödenmesi gereken gerçek zararının tespiti için bilirkişi incelemesi yaptırılmasının gerektiğini belirterek Mutabakatlı ibraname ve temlikname başlıklı sözleşmenin sigorta şirketinin sorumluluklarını yerine getirmemesinden dolayı geçersiz sayılmasına ve ödenmeyen bakiye tazminat bedelinin şimdilik 10 TL olarak ticari kredilere uygulanan faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde ÖZETLE; Alacağın muaccel olmadığını, riziko ile ilgili belgelerin sigortacıya verilmesinden sonra sigortacının edimine ilişkin araştırmaları bitince muacceli yetinin gerçekleştiğini, poliçede rayiç belirleme klozu ‘nun bulunduğunu ve bu kloz gereğince aracın rayiç ve pert total değerinin tespiti ile aracın daha önce kazaya karışıp karışmadığının belirlenmesi gerektiğini, BK madde 28 kapsamında davacının müvekkil şirketin yararlanma kastının bulunduğunu ispatlaması gerektiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, taraflar arasındaki sözleşmesinin geçersiz sayılması ile bakiye tazminat bedelinin yeniden tespit edilerek tazmini istemine ilişkindir.
Davacının dava dilekçesinden özetle; davacıya ait aracın 5/9/2021 tarihli trafik kazasından kaynaklı davalı tarafça görevlendirilen ekspertiz firması tarafından ağır hasarlı olduğu yönünden rapor tanzim edilerek pert total işlemi uygulandığı, taraflar arasında genişletilmiş kasko sigorta poliçesi ilişkisi bulunduğu, taraflar arasında mutabakatname imzalandığı, araç rayiç değerinin 207.000TL olarak hesaplandığı,115.860 TL sovtaj bedelinin ödendiği, 91.140 TL bakiye tazminat bedelinin yasal süreler geçmiş olmasına rağmen ödenmediği, taraflar arasındaki mutabakatın, davalı tarafça ödeme yapılmadığı için geçeli olmadığını, rayiç bedelin sigorta koşullarına göre az olduğunu davacının mutabakatnameyi imzaladıktan sonra öğrendiğini, sigorta şirketinin davacıyı yanlış yönlendirerek hataya düşmesine sebebiyet verdiğini, edimler arası açık bir oransızlığın olduğunu, davacının tecrübesizliğinden yaralandığını, TBK 20 maddesi uyarınca edimler arasındaki oransızlığın giderilmesinin istenebileceğini, edimler arası oransızlık ile muzayaka halinin tespiti için aracın piyasa rayiç bedelinin ve ödenmesi gereken zararların tespiti için bilirkişi incelemesi yapılmasının talep edildiği, KTK 111 uyarınca aradaki farkın fahiş olması halinde iki yıllık süre içerisinde sözleşmenin geçersiz olduğunun tespitinin istenebileceğini, başvurudan itibaren 45 gün içerisinde tazminatın ödenmesi gerektiğini, sigorta şiretinin sorumluluğunu yerine getirmediğinden mutabakatnamenin geçersiz sayılmasını, ödenmeyen bakiye tazminat bedelinin ödenmesini talep ettiği, belirsiz alacak davası açıldığı,
Davalının cevap dilekçesinden özetle; yetki itirazında bulunduğu, belirsiz alacak davası açılmasına itiraz ettiği, alacağın muaccel olmadığını, sigortacının temerrütünün gerçekleşmediğini, kaza tarihindeki rayiç değer ile pert total değerin belirlenmesinin talep edildiği, rayiç bedel konusunda mutabakatın geçerli olduğunu, TBK 28 madde şartlarının gerçekleştiğini davacının ispat yükü altında olduğunu davanın reddini talep ettiği,
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; ibraname kapsamında davacının alacağının muaccel olup olmadığı, taraflar arasında yapılan ibraname uyarınca ödemelerin yapılıp yapılmadığı, davalının sözleşme şartlarına uygun davranıp davranmadığı, TBK 20.- 28. madde şartları ile KTK 111 madde şartlarının oluşup oluşmadığı, ibranamenin geçerli olup olmadığı ile, kaza tarihinde aracın rayiç değerinin hesaplanması ile davacının varsa talep edebileceği tazminatın hesaplanmasına ilişkin belirsiz alacak davası olduğu,
Dosyanın yapılan incelemesinde, taraflar arasında genişletilmiş kasko sigorta poliçesi ilişkisinden kaynaklı uyuşmazlık olduğu, 6100 sayılı HMK’nın 15. Maddesinde sigorta sözleşmelerinden doğan davalarda yetkinin düzenlendiği, bu madde içeriğinden rizikonun gerçekleştiği yerde dava açılabileceğinin düzenlendiği, davacının kazanın Avcılar ilçesinde gerçekleşmesinden kaynaklı davayı Mahkememiz de açtığı, Mahkememizin yetkili mahkemelerden bir olması nedeniyle davalının yetki itirazının yerinde görülmediği,
Davacı tarafın dava dilekçesi ve talep açıklama dilekçesi ile TBK 20 de düzenlenen genel işlem koşulları, TBK 28. De düzenlenen aşırı yararlanma ile KTK 111 de düzenlenen sorumluluğa ilişkin anlaşmalara dayandığı,
Dosya kapsamında belgelerin celp edildiği, taraflar arasında makbuz ibraname ve temlikname başlıklı belge bulunduğu, bu belgeye göre davacıya ait kasko sigortalı aracın 5.9.2021 tarihinde hasarlanması sonucu ekspertiz değerlendirilmesinde aracın ağır hasar işlemine tabi tutulduğu, davacının belirlenen araç rayiç değerine itirazının olmadığını, rayiç bedelin 207.000TL, sovtajın 115.860 TL, tazminatın 91.140 TL olarak gösterildiği, ibranamenin tazminat bedelinin davacıya yukarıdaki koşullarda ödenmesi halinde geçerli olacağının belirtildiği, davacı tarafa 18.11.2021 tarihinde 115.860 TL miktarın …. şirketi tarafından davacıya ödendiği, kalan 91.140 TL’nin dava açıldığı tarihte sigorta tarafından ödenmediği, dava açılmasından sonra 12.4.2022 tarihinde ödendiği, öninceleme duruşmasının 13.4.2022 tarihinde yapıldığı, davacının bu duruşmada gerçek zararın belirlenmesini talep ettiği, dosya kapsamında bilirkişi …, … ve….’dan oluşan heyetten 1.7.2022 tarihinde rapor alındığı, rapordan özetle, ekspertiz raporunda hasar miktarının 176.276,06 TL olduğu, bu hasarın kabul edilebilir ve dosya kapsamına uygun olduğu, aracın 2022 ve 2021 kasko ve rayiç değerlerinin belirtilerek araç hasar ve 2021 yılı rayiç değer oranlaması sonucunda aracın tamirinin ekonomik olmadığının çekme belgeli satış kararının kabul edilebilir olduğunun belirtildiği, ekspertiz raporunda ve mutakabatnamede rayiç değerinin 207.000TL olarak belirtildiği, raporda hesaplanan 2021 yılı rayiç değerin 230.000TL olduğu, aradaki farkın 23.000TL olduğu, mutabakanamedeki rayiç değer ile raporda tespit edilen rayiç değer arasındaki oranlamanın %90 seviyesinde olduğu, aradaki fark oranının %10 seviyesinde olduğu, edimler arasında açık bir oransızlığın olmadığı, davalı tarafa ihbarın 7.9.2021 kaza tarihinde yapıldığı, 45 günlük 22.10.2021 de dolduğu, davalının 22.10.2021 de temerrüte düştüğünün belirtildiği, raporun denetime elverişli olduğu,
Somut olayın incelemesinde, tarafların tacir oldukları, TBK’nın 20. Maddesinde gelen işlem koşularının düzenlendiği, genel işlem koşulları, bir sözleşme yapılırken düzenleyenin, ileride çok sayıdaki benzer sözleşmede kullanmak amacıyla, önceden, tek başına hazırlayarak karşı tarafa sunduğu sözleşme hükümleri olduğu, dosyaya sunulan mutabaknamenin içeriğinden ileride çok sayıda benzer sözleşmelerde kullanılma amacının tespit edilemediği, sözleşmenin davaya konu olaya özgü olduğu, şartların gerçekleşmesi için ödeme yapılması şartınında olduğu, genel işlem koşulu bulunmadı da dikkate alındığında TBK 20 madde ile devamındaki madde şartlarının gerçekleşmediğinin değerlendirildiği,
Aşırı yararlanmanın TBK’nın 28. Maddesinde, bir sözleşmede karşılıklı edimler arasında açık bir oransızlık varsa, bu oransızlık, zarar görenin zor durumda kalmasından veya düşüncesizliğinden ya da deneyimsizliğinden yararlanılmak suretiyle gerçekleştirildiği takdirde, zarar gören, durumun özelliğine göre ya sözleşme ile bağlı olmadığını diğer tarafa bildirerek ediminin geri verilmesini ya da sözleşmeye bağlı kalarak edimler arasındaki oransızlığın giderilmesini isteyebileceği şeklinde düzenlendiği, tarafların tacir olduğu, bilirkişi raporunda hesaplanan araç rayiç miktarı ile taraflar arasındaki mutababakttaki miktar arasında 23.000TL fark olduğu, bunun raporda hesaplanan 2021 rayiç değeri üzerinden %10 oranına isabet ettiği, dolayısı ile aracın rayiç değerinde açık bir oransızlığın olmadığı, kaldi ki böyle bir durumun olması halinde dahi davacının zor durumda kalması , düşüncesizliğinden ya da deneyimsizliğinden yararlanma şartlarından birinin daha ilaveten gerçekleşmesi gerektiği, davacının tacir olduğu, kendisine ait aracın rayiç değerini bilebilecek durumda olduğu, basiretli bir tacirin gerektirdiği dikkat ve özeni göstermesi gerektiği, dosya kapsamında aksi hususta bulunan somut bir delil olmadığından bu iddianın da ispata muhtaç olduğu, yasal şartların gerçekleşmediği,
KTK 111 maddesinde, “Tazminat miktarlarına ilişkin olup da,yetersiz veya fahiş olduğu açıkça belli olan anlaşmalar veya uzlaşmalar yapıldıkları tarihten başlayarak iki yıl içinde iptal edilebilir.” şeklinde düzenlendiği, taraflar arasındaki sözleşmede belirtilen rayiç değer ile raporda hesaplanan rayiç değer arasındaki farkın 23.000TL olduğu, bunun raporda hesaplanan 2021 rayiç değeri üzerinden %10 oranına isabet ettiği, yetersiz veya fahiş olarak kabul edilebilecek bir miktarda olmadığının mahkememizce değerlendirildiği, bu nedenle bu iddianın da ispata muhtaç olduğu,
Dava dilekçesinde sigortanın yükümlülüklerini yerine getirmediğinden mutabakatın geçersizliği ile ödenmeyen bakiye tazminat bedelin ödenmesinin talep edildiği, dava değerinin 10 TL üzerinden gösterilerek belirsiz alacak şeklinde açıldığı, mahkememizi …. nolu celsesi … nolu ara karar uyarınca mutabakatın geçersizlik talebi nedeniyle 207.000TL dava değeri üzerinden 3.535,04 TL eksik harcın tamamlanılmasının istenildiği, ayrıca aynı celse …. nolu ara karar uyarınca davacıya davasını belirli hale getirilmesi için süre verildiği, davacının 7.10.2022 tarihli dilekçesiyle davasını toplam 230.000TL üzerinden 3.927,83 TL olarak belirli hale getirildiği, davacı tarafın 19.10.2022 tarihli dilekçesinde araç rayiç değerinin 230.000TL olduğu bu miktardan … şirketinin 115.860 TL ödemesi düşüldüğünde 114.000TL üzerinden değer artırımında bulunduklarının kabulünü istediği, Mahkememizce …. nolu celsede verilen ara karar uyarınca harç eksikliğinin tamamlandığının kabul edildiği, davanın değerinin geçersizliğe ilişkin miktarın 207.000TL üzerinden değerlendirildiği, 230.000TL’den bakiye kalan 23.000TL’ninde ödenmeyen bakiye tazminat bedelinin ödenmesi talebi olarak değerlendirildiği,
Taraflar arasındaki ibranamenin hükümlerinin tarafları bağlayıcı nitelikte olduğu, davacının iddia ettiği TBK 20, 28 , KTK 111 madde şartları oluşmadığı, bununla birlikte ibranamenin geçerliliğinin ödeme yapılması şartına bağlandığı, dava açıldığında bakiye ödemenin henüz yapılmamış olduğu, yargılama sırasında yapılan ödeme ile ibranamenin geçerlilik taşıdığı, bu iki talep yönünden davanın konusuz kaldığı, davanın açılmasına davalının sebebiyet verdiği bu nedenle 230.000TL üzeriden yargılama gideri ile masrafların davalı üzerine bırakılarak aşağıkdai şekilde hüküm kuruldu.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafın; “RAYİÇ BEDEL MUTABAKATI, HASAR TAZMİNAT ÖDEMESİ MAKBUZ, İBRANAME VE TEMLİKNAMESİ” başlıklı sözleşmenin karşı yan sigorta şirketinin sorumluluklarını yerine getirmemesinden mütevellit geçersiz sayılma talebinin ve davacıya ait … plakalı araç için bakiye tazminat bedelinin ödenmesi talebinin davalı tarafça yargılama sırasında mutabakat miktarına göre ödemenin yapılmış olması nedeniyle konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına
2-492 Sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70.-TL red karar harcının, mahkememiz veznesine yatırılan 4.008,53‬.-TL peşin ve ıslah harcından mahsubu ile hazineye gelir kaydına, bakiye 3.927,83‬.-TL harcın karar kesinleşince ve talebi halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 35.200,00.-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı tarafa verilmesine,
5-Bakiye avansın karar kesinleşince yatırana iadesine,
6-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13.maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye irad KAYDINA,
Dair taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemelerinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı 02/11/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır