Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/200 Esas
KARAR NO : 2022/935

DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 02/03/2021
KARAR TARİHİ : 26/10/2022
KARARIN YAZILMA TARİHİ : 22/11/2022
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde ÖZETLE; Davacının dilekçede belirtilen adresinde 25.12.2020 akşamımda hırsızlık eyleminin gerçekleştiğini, yaşanan bu hırsızlık sonucunda davacının kasasında bulunan imzasız yaklaşık 50 adet müşteri çekinin, bir miktar paranın ve ziynet eşyalarının çalındığını, hırsızlık olayı ile ilgili Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığının ….. Sorüştürma dosyasının açıldığını, hırsızlık eylemi ile ilgili bazı şüphelilerin söz altına alındığını, çeklerin ortaya çıkmadığını, saycılık soruşturmasının devam ettiğini, davacının elinde iken kaybolan hamili/lehdarı bulunduğu eklerle ilgili olarak Bakırköy ….. Asliye Ticaret Mahkemesinin …. E. sayılı dosyasıyla ve Bakırköy … Asliye Ticaret mahkemesinin …. E. sayılı dosyasından çek iptali davasının açıldığını, dava dosyasına çek bedellerinin %15i oranında teminat yatırılarak çeklere ilişkin ödemeden men yasağı kararının verildiğini, bu kararın ilgili bankalara müzekkere ile bildirildiğini, dava konusu çekin Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesinin …. E. sayılı dosyasından iptal davasına konu edildiğini, dava dışı cirantanın ….. Şti.’den yapılan ticaret karşılığında teslim alınan keşidecisi …. olan ….batk A.Ş.’nin …. şubesine ait …. numaralı 27.02.2021 tarih 25.000,00 TL bedelli çeke de ödemeden men kararının işlendiğini, davacının hamili/lehtarı olduğu çeklerin ticari ilişkisi olduğu diğer firmalara verilmek üzere cirolu ve imzalı bir şekilde kasasında muhafaza edilmekte iken kimliği belirsiz kişilerce çalındığını, ekli faturalardan ve çek teslim bordrolarından da görüleceği üzere dava konusu çekin gerçek bir ticaret karşılığında dava dışı ….. Şti.”nden teslim alındığını, dava konusu çekin davalı tarafından ….bank A.Ş. ….. şubesine ibraz edildiğini, çeki taraflarına teslim eden ….. Şti. ile çeki bankaya ibraz eden davalı arasında her hangi bir ticari ilişkinin olmadığını, bu nedenle davacıdan sonra çekin üzerinde ciro silsilesinin bozulduğunu, davalı şirketinde çek bakımıtıdan yetkili hamil sıfatına haiz olmadığını, çekin yetkili hamilinin davacı olduğunu, davalı firmanın İkitelli OSB’de gerçekleştirilen başka bir hırsızlık sonucu çalınan çekin yetkili hamili olarak da artaya çıktığını, …….. İplik firmasının yetkili hamil sıfatıyla hırsızlık suçundan kaybolan bir çeke ilişkin icra takibini yaptığını, (İstanbul …….. İcra Müdürlüğünün …… P. sayılı icra ödeme emri) bu çekin çalındığı, hırsızlık suçu ile ilgili Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığının …. dosyasından soruşturmanın sürdüğünü, davacının çalınan tüm çeklerinin davalırın elinden çıktığını, çeklerden keşidecisi …. Şti. olan …. Bank A.Ş. ….. şubesine ait ….. Numaralı 31.01.2021 terihli 14.000,00 TL bedelli çekin de davalı firma tarafından bankaya ibraz edildiğini ve İstanbul ….. İcra Müdürlüğünün …. B. sayılı dosyasından icra takibine konu edildiğini, davacının Bakırköy ….. Asliye Ticaret Mahkemesinin ….. E. sayılı dosyasından davaya konu çek bakımından teminat yatırıldığını, işbu dava bakımından da teminat yatırılması ihtimalinde aynı çeke ilişkin mükerrer bir teminatın söz konusu olacağını, Bakırköy ….. Asliye Ticaret Mahkemesinde görülen yargılama kapsamında Ticaret sicil Gazetesinde “davaya konu çekleri elinde bulunduranların ilk ilan tarihinden itibaren 3 ay içinde ibraz etmeleri aksi halde çekin iptaline karar verileceği hususu” ihtar olunmuş olup hali hazırda davalırın bahse konu çek iptal davasına müdahil olması ve çek bakımından yetkili hamil olduğunu ispat etmesinin gerektiğini, henüz icra takibine konu edilmeyen dava konusu çekin icra takibine konu edilmesinin tedbiren önlenmesine karar verilmesinin çok elzem olduğunu, davalının çalıntı çek bakımından yetkisiz hamil olduğunu, dolayısıyla davacının kendisinden sonra gelen yetkisiz cirantalarda herhangi bir ilişkisinin söz konusu olmadığını, …bank A.Ş, …. Şubesine ait ….. numaralı 27.02.2021 tarihli 25.000,00 Tı. bedelli çekin yetkili hamil olan davacının rızası hilafına hırsızlık suçuna konu edilmesi sebebi ile icra takibine konu edilmesinin tedbiren dürdürulmasını, çekin yetkili hamitinin davacı olduğunun/talep hakkının davacıda olduğunun tespitine, davacının yetkili son hamil olduğu, takibe konu çekin davacı lehine istirdatına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili tarafından süresinden sonra sunulan beyan dilekçesinde ÖZETLE; Davacı yanın dava konusu çekin çalınması suretiyle zayi edildiği iddiasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, çek zayi davalarının büyük çoğunluğunun işbu sebeple açıldığını, çeklerin kargo şirketleri tarafından dahi kabul edil lmediği bilinmesine rağmen görülmekte olan çoğu davada çeklerin kargoda çalındığının iddia edildiğini, bu hususun közü niyetli davacıların sıklıkla başvurduğu ve çalındığını kesin deliller ispat edemedikleri bir yol olduğunu, davacı şirket açısından ağır kusur teşkil eden bir fiilin söz konusu olduğumu, bu sebeple davacı tarafın kusurlu eylemiyle zarar oluşumuna tek başına sebebiyet verildiğini, bu sebeple dayacının oluşan zararın tamatında tek başına sorumlu olduğunu, TTK’nın ilgili hükümleri uyarınca iyi niyetli meşre hamil olan müvekkiline karşı işbu davanın dinlenemeyeceğini, sebebiyet verdiğini, asıl zarar görenin itibari ile alacağına kavuşamayan müvekkili olduğunu, davacının müvekkilinin köti niyetli ve ağır kusurlu olduğunun şifai ve tahmini beyanlarla değil kesin delillerle ispat etmek zorunda olduğunu, alacağına kavuşamayan müvekkilinin dilekçe metninde yer alan kanun Maddesi uyarınca iyi niyetli meşru hamil olduğunu, davacının çek iptali davasına açıldığına yönelik itirazınm yersiz olduğunu, sözü edilen muhatabının müvekkili olmadığını, işbu davanan tek taraflı olarak açılmış çek iptal davası müvekkilinin yetkili hamil olup kendisinin taraf olmadığını, hasımsız olarak açılan haksız ve mesnetsiz davanın reddini, davacı tarafın İİK m.72 uyarınca %20’den az olmamak üzere tazminat ödemesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, çeke ilişkin istirdat talebine yöneliktir.
Davacının dava dilekçesinden özetle;25.12.2020 tarihli hırsızlık eyleminden kaynaklı 50 adet müşteri çekinin çalındığını, Bakırköy …. soruşturma dosyasının açıldığını, dava konu çeke ilişkin Bakırköy …. ATM’nin ….. esas sayılı dosyasında kıymetli evrakın iptali davasının açıldığını, dava dışı ciranta dava dışı cirantanın ….. Şti. ile yapılan ticaret karşılığında davaya konu çekin teslim alındığını, çekin davalı tarafça ibraz edildiğini, dava dışı …. Şti. ile davalı arasında ticari ilişki olmadığını, davalı şirketin hırsızlık sonucu kaybolan tüm çeklerde yetkili hamil olarak çıktığını, davalının çekleri iktisapta ağır kusurunun bulunduğunu, davalının ticaret sicil gazetesindeki ve mersiste ilan edilen adresteki şirket merkezi adresinde herhangi bir ticari faaliyetinin mevcut olmadığını yetkili hamilin davacı olduğunun tespiti ile çekin istirdatını talep ettiği,
Davalının süresinde cevap dilekçesi sunmadığı, süresinden sonra sunulan beyan dilekçesinden özetle; arabuluculuk başvurusunun yapılmadığını, dava şartı yokluğunun bulunduğunu, davacının dava konusu çekin çalındığı hususunu ispat edemediğini, davacını basiretsiz ve ağır kusurluyla oluşan zararlardan tek başına sorumlu olduğunu, davalının davaya konu çekte haklı ve iyiniyetli hamil olduğunu, çekin zayi edilmesinin iyiniyetli hamil olmaya engel teşkil etmediğini, davacının çekin kötüniyetle iktisap edildiğini kesin deliller ile ispat etmesi gerektiğini, çek iptali davasının takip alacaklısının takip hakkını engellemediğini, davanın reddini talep ettiği,
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; davaya konu çekin davacının işyerinde çalınıp çalınmadığı davacının yetkili hamil olup olmadığı TTK 790 madde şartlarının oluşup oluşmadığına ilişkin olduğu,
Dosyanın yapılan incelemesinde; iş bu davanın çek istirdatı talebine dayalı olduğundan arabuluculuk dava şartına tabi olmadığı, davaya konu çekin ön ve arka yüz görüntüsünün bankadan celp edildiği, keşidecisinin …. , hamiline şeklinde düzenlendiği, ilk cirantanın …. , ikinci cirantanın öncel yapı, …. ‘nın …. Şirketi, olduğu, sonraki cirantaların …. , …. şirketine ait olduğu, davaya konu çekin İstanbul ….. İcra Müdürlüğ’ünün ….. esas sayılı icra dosyasına konu olduğu,
Davaya konu çekin Bakırköy …. ATM’nin …. esasında kayıtlı kıymetli evrakı iptali dosyasına konu olduğu, davalı tarafın bu dosyada sunduğu 09.09.2021 tarihli dilekçe ile tablo halinde14 adet çeke ilişkin müdahale talebinde bulunduğu, bu çeklerin keşide/vade tarihlerinin 2021 yılı 2. Ay, 3. Ay, 4. Ay, 5.aylara yönelik olduğu,
25.12.2020 tarihinde …. Mahallesi ….. Sitesi …. Yol … numarada davacı adresindeki hırsızlık olayına ilişkin şikayette bulunulduğu, davaya konu çekinde bulunduğu bir kısım çeklere ilişkin şikayette bulunulduğu, davacının 51 adet çeke ilişkin çek bilgileri de belirtilerek şikayette bulunduğu, davalı şirket yetkilisinin ifadesinin Bakırköy …. …. soruşturma dosyasında alındığı, soruşturma dosyasının celp edildiği,
Dava dışı keşideci ….’nin 28.05.2021 havale tarihli dilekçe sunduğu, dilekçesinde icra dosyasına konu borcun tamamının ödendiğini, icra dosya alacaklısını tanımadığını, çekin …. firması tarafından davacıya verildiğini beyan ettiği,
Bilirkişi ….’den 08.10.2021 tarihli raporun alındığı, bilirkişi raporunda, davacının 2020 yılı ticari defterlerinin incelendiği lehine delil niteliğinde bulunduğu, davalı tarafın ticari defterleirni vergi denetim kurulunda olması nedeniyle ibraz edemediğini, davaya konu çekin 21.11.2020 tarihinde davacı tarafın defterine kayıtlı olduğunu belirttiği,
İstanbul Vergi Kaçakçılığı-2 Denetim Daire Başkanlığının 11.10.2021 tarihli yazı cevabında, davalı kurum yetkililerinin 2020 yılı dönem faturalarının ibrazının yapıldığını, müfettişlikçe yapılan araştırmada davalı kurum hakkında “sahte belge düzenleme tespiti ” yapıldığının belirtildiği, Vergi Denetim Daire Başkanlığından gelen …… nolu rapor sayısının davalı şirketin 2019,2020,2021,2022 dönemi sahte belge düzenlenip düzenlenmediği hakkında olduğu, raporun sonuç kısmında , raporun 1V’üncü bölümünde yapılan açıklamalar neticesinde davalı şirket hakkında münhasıran sahte belge düzenleyicisi olduğu veya olmadığının kesin bir şekilde ortaya konulamadığını, raporun 4.2 bölümündeki açıklamalar sonucunda davalı kuruma mal ve hizmet sattığını beyan eden mükellef nezdinde “sahte belge düzenleme ” yönünden inceleme ve sevk işleminin müfettişlikçe yapılacağını, davalı hakkında 2019 ve 2020 hesap dönemine ilişkin 7326 sayılı kanunun 5/9-b maddesi uyarınca …. Vergi Dairesi Müdürlüğünce tahakkuk ve ödeme planı oluşturulmasını belirttiği, yine Vergi Denetim Başkanlığı’nın ….nolu raporunun davalışirket yetkilisi hakkında 213 sayılı VUK’nun 359/b maddesinde belirtilen sahte belge kullanma fiili nedeniyle 367. Maddeye istinaden suç duyurusunda bulunulduğu,
Bakırköy … ATM ‘nin … esas ile …. karar sayılı kararındaki dosya tarafların iş bu dosya tarafları ile benzer olduğu, mahkememiz dosyasında yer almayan diğer iki ciranta olan ….. ile …..’nun diğer dosyada davalı taraf olarak yer aldığı, mahkeme gerekçesinde Bakırköy …. ATM’nin …. esas, Bakırköy …. ATM’nin … esas, Bakırköy … ATM’nin … esas, Bakırköy …. ATM’nin … esas, Bakırköy …. ATM’nin …. esas, …. esas , ….. esas …. esas, Bakırköy …. ATM’nin …. esas , Bakırköy …. ATM …. esas sayılı dosyalarında davaya konu çeklerin aynı yada benzer ciro silsilesiyle yer aldığının belirtildiği, menfi tespit ve istirdat talebinin kabulüne karar verildiği,
Bilirkişi ….’den 23.09.2022 tarihli raporun alındığı, bilirkişi raporunda, davacının 2020 yılı ticari defterlerinin incelendiği lehine delil niteliğinde bulunduğu, davalı tarafın 2020 yılı ticari defterlerinin lehine delil niteliğinde bulunduğunu, tarafların ticari defterinden aralarında ticari ilişki olmadığı, çekin 21.11.2020 tarihinde çek giriş bordrosu ile davacının defterlerine alındığı, çekin 30.12.2020 tarihinde davalı taraf kayıtlarında yer aldığı, bordroda davalı ile …. bu şirketin kaşe ve imzasının olmadığı, davalının muavin defter kayıtlarında 2020 yılı 2. Ayından itibaren …. şirketine mal satışına ilişkin fatura ile çek ile ödemeye ilişkin kayıtların yer aldığı, davalı ile …. şirketi arasında 2020 yılı için fatura ile satış miktar toplamının 5.317.684,71 TL olduğu, ödemelerinde sadece çek ile yapıldığı çek giriş toplam miktarınında 5.317,684,71 TL olduğu, davalı şirketin …. şirketine düzenlediği e-arşiv faturalarının üzerinde irsaliye ve veya teslim tesellüme ilişkin belgelerin olmadığı, bunun nedeninin davalı tarafça raporda faturada belirtilen ürünlerin depolarından ya da davalının satın almış olduğu firmalardan alıcı tarafından kendi araçları ile teslim alındığından irsaliyenin düzenlenmediğinin belirtildiği, raporda davalının beyanı ispatlayacak herhangi bir dayanağın sunulmadığı, davalı ile …. arasındaki cari hesaba konu faturaların ispata muhtaç olduğunun belirtildiği,
Dosyanın yapılan incelemesi ve değerlendirilmesi sonucunda; davaya konu uyuşmazlığın çekten kaynaklı yetkili hamil olunduğundan bahisle çek istirdatı talebine ilişkin olduğu, yargılama sırasında keşideci tarafından çek bedelinin icra dosyasına yatırıldığı, iş bu davada ispat yükün davacı tarafta olduğu davacı tarafın çekin yetkili hamili iken çekin çalındığını, davalının kast ya da ağır kusur ile çeki iktisap ettiğini yetkili hamil olmadığını ispat etmesi gerektiği, davacı tarafın çek üzerinde cirosu ile kaşe ve imzasının bulunduğu, çekin davacı taraf ticari defterine 21.11.2020 tarihli tahsilat makbuzuyla kayıtlı olduğu, davacının işyerinde 25.12.2020 tarihinde hırsızlık olayı yaşandığı, bu olaya ilişkin kapsamlı soruşturma dosyasının devam ettiği, çekin davalı taraf ticari kayıtlarına 30.12.2020 tarihinde girdiği, davalının 2020 yılı ticari kayıtlarına ilişkin vergi incelemesi geçirdiği, …. nolu raporunda davalı şirket yetkilisi hakkında 2021 yılında sahte belge kullanılması iddiasına dayalı Vergi müfettişliğince suç duyurusunda bulunulduğu, davalı şirket ile önceki ciranta arasında cari hesaba konu faturaların ispata muhtaç olduğu, Bakırköy …. ATM ‘nin …. esas ile…. karar sayılı kararındaki dosyadaki, Bakırköy …. ATM’nin …. esas, Bakırköy … ATM’nin …. esas, Bakırköy …. ATM’nin …. esas, Bakırköy ….. ATM’nin ….. esas, Bakırköy ….. ATM’nin …. esas, …. esas , …. esas ….. esas, Bakırköy … ATM’nin …. esas , Bakırköy …. ATM … esas sayılı dosyalarında davaya konu çeklerin aynı yada benzer ciro silsilesiyle yer aldığı, davalı tarafın defterinde çek girişlerinin 2020 yılı 2. Ayından itibaren başladığı ve devam ettiği hususları birlikte dikkate alındığında, her ne kadar çek illetten mücerret ise de davalının basiretli tacir olarak daha önce hırsızlık, ödeme yasağına konu çekleri edinmiş olmasının basiretli tacir davranışı ve basiretli tacirin göstermesi gereken özen ve ihtimam ile uyumlu olmadığı, nitekim davalı hakkında vergi incelemesi yapıldığı ve sahte belge düzenlenmesine ilişkin Vergi Müfettişliğince suç duyurusunda bulunulduğu, davalı tarafın kendisinden önceki ciranta ile ticari ilişkine konu faturalarında teslimi hususunun ispata muhtaç olduğu, soruşturma dosyasına konu çeklerin aynı yada farklı cirolar ile davalı uhdesinde yeterli araştırma yapılmadan bulunmasının basiretli tacir davranışıyla uygun olmadığı, davalı tarafın bu nedenlerle davaya konu çeki iktisabında ağır kusurlu olduğu, ve yetkili hamil olmadığını değerlendirilerek davacının menfi tespit ve çekin isitrdatı davasını ispat ettiğinin değerlendirildiği, (emsal İstanbul BAM … …. esas, …. karar, aynı dairenin …… esas,…. karar, Yargıtay …. HD’nin …. esas …. karar sayılı ilamları), davacının yetkili hamil olduğunun tespiti yapıldığından icra dosyasına ödenen çek bedelinin davacı tarafa ödenmesi gerektiği, istirdat davasında İİK 72 kapsamında düzenlenen tazminatların talep edilemeyeceği, bu tazminat taleplerinin menfi tespit davasında istenebileceği değerlendirilerek aşağıdaki şekilde hüküm kuruldu.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı …. tarafından davalı ….. ŞTİ. aleyhine açılan çek istirdat davasının kabulü ile …BANK A.Ş. …. Şubesine ait …. seri numaralı 27/02/2021 keşide tarihli, İstanbul keşide yerli, 25.000,00-TL bedelli, keşidecisi …. olan hamiline düzenli çekin, yetkili hamilinin davacı olduğunun tespiti ile davaya konu çekin davalıdan istirdadı ile davacıya verilmesine,
-İstanbul …. İcra Müdürlüğünün …. Esas sayılı dosyasına yatan paranın davacıya ödenmesine,
2-yasal şartları oluşmadığından davacının ve davalının tazminat talebinin reddine,
3-Karar kesinleştikten 1 ay içerisinde tazminat davası açılmadığı takdirde HMK.392(2) gereğince teminatın iadesine,
4-492 Sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 1.707,75‬.-TL karar harcından mahkememiz veznesine yatırılan 59,30.-TL peşin harcın mahsubu ile eksik kalan 1.648,45‬.-TL karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafından yatırılan 59,30.-TL başvurma harcı ve 59,30.-TL peşin harcın davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
6-Davacı tarafından dosyada yapılan toplam 1.000,45.-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
7-Davalı tarafından dosyada yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
8-Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 9.200,00.-TL maktu vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
9-Davacı tarafından dosyaya yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleşince ve HMK 333. maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
10-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13.maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye irad KAYDINA,
Dair davacı vekilinin ve davalı taraf vekilinin yüzüne karşı verilen kararın, gerekçeli kararın taraflara tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal sürede İstinaf Başvuru hakları olduğu hatırlatılarak verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 26/10/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim ….
¸e-imzalıdır