Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/681 Esas
KARAR NO : 2022/491

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/10/2020
KARAR TARİHİ : 01/06/2022
KARARIN YAZILMA TARİHİ : 28/06/2022
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde ÖZETLE; “Müvekkili şirketin davalı şirkete tekstil kimyasalları alımı için başvurduğunu, davalının ise hammaddeyi üreticilerinden almak için kendisine avans verilmesi gerektiğini, 09.10.2020 vadeli …. hesap numaralı ……. seri numaralı $2.387,00 TL bedelli çekin ciro edilerek davalıya verildiğini, davalı tarafından sipariş edilen tekstil kimyasallarının müvekkiline teslim edilmediğini, müvekkilinin davalı ile görüşerek verdiği avans çekini geri istediğini, ancak sonuç alamadığını, davalı tarafından çekin takas için bankaya verildiğini, müvekkilinden çekin ödenmesini talep edildiğini, ekte sundukları çek suretinin davalı tarafından müvekkiline gönderildiğini, çekte müvekkilinden sonra ……. isimli yabancı bir firmanın cirosunu olduğunu, müvekkilinin böyle bir firmayı tanımadığını, müvekkilinin ciro edilerek doğrudan davalıya verdiğini, müvekkilini davalıya verdiği çeke karşılık sipariş edilen kimyasalların müvekkiline teslim edilmediğini, çek nedeni ile herhangi bir borçlarının bulunmadığından tespiti ve çekin istirdatı istemi ile işbu davanın açılmak zorunda kalındığını, Davacı vekili; keşidecisi…… olan ….. bank …. Şubesine ait 09.10.2020 vadeli …. hesap numaralı …. seri numaralı 52.387,00 TL bedelli çek hakkında ibraz edilen kişilere ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir karam verilerek tedbir kararının ilgili bankaya bildirilmesini, müvekkilinin ciro ederek davalıya verdiği keşidecisi…… olan …. bank …… Şubesine ait 09.10.2020 vadeli ….. hesap numaralı ……. seri numaralı 52.387,00 TL bedelli çek nedeni ile davalıya borçlu olup olmadığını tespiti ile çekin istirdatıda, masraf ve avukatlık ücretinin davalıya yüklenmesine” karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde ÖZETLE; Davalı müvekkili şirketin davacı şirket ile ticari münasebetinin mevcut olmadığını, davacı şirketi tanımadığını, davalı şirketin Özbekistan menşeli ……. firması ile 2018 yılında ticari münasebetinin söz konusu olduğunu, dava konusu çekin dava dışı ……. firmasının borcuna malısuben davalı müvekkili şirkete verildiğini, davalı/müvekkili şirket ile dava dışı …… firmasının arasındaki cari hesap ekstresini müvekkilinin dava dışı firmaya kestiği ihracat faturasını ve gümrük masrafları için gönderilen ödemenin dekontunu ekte sunduklarını, davalı şirketin dava kanusu çeki davacı şirketten almadığının ciro silsilesinden açıkça görüleceğini, müvekkilinin davacı şirket ile hiçbir ticari münasebetinin bulunmadığını, Huzurdaki davada dava dilekçesinde her ne kadar menfi tespit ve dava konusu çekin istirdatı talebinde bulunulmuş ise de, çek istirdatının TTK’nın 818/1-s fıkrasına yollaması ile 758.maddesi uyarınca çekin nza dışında elden çıkması hallerinde ikame olunan bir dava çeşidi olduğunu, olayları ile ilgisinin bulunmadığını, Davacı şirketin; çekin bedelsizliğine dair açıklamasının, çekin sipariş avansı olarak verildiğini, karşılığında emtianın teslim edilmediğini, TTK’nın 818/)-e fıkrasına yollaması ile 687/1 maddesi uyarınca poliçeden dolayı kendisine başvurulan kişinin, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri başvuran hamiline karşı ileri süremeyeceğini, eğer ki; hamil, poliçeyi iktisat ederken bile bile borçlunun zararına hareket, etmiş olsun, davacı şirketin dava dışı ciranta …… firması ile aralarındakj/lişkiye dayanan def’ileri davalı müvekkiline karşı ileri süremeyeceğini, sipariş avansı iddiası üzerine kurulu menti tespit davalarında ispat yükünün davacıda olduğunu, Türk Ticaret Karunu’nun 780 maddesine göre çekin; kayıtsız ve şartsız, belirli bir bedelin ödenmesi için yapılan havale ve bir ödeme aracı olduğunu, bu sebeple çekin tediye dışında başka bir amaçla (sipariş avansı olarak verildiği vs.) verildiğinin, davacı tarafından kanıtlanması gerektiğini, Huzurdaki davada davacının ilk önce dava dışı firmaya dava konusu çeki sipariş avansı olarak verildiğini yazılı delil ile kanıttaması, sonrasında ise davalı/müvekkilinin çekin iktisabı anında çekin bedelsiz olduğunu bile bile kötü niyetli olarak devraldığını kanıtlamasını gerektiğini, davacı şirketin çeki kime ödeme olarak verdiği hususunda Sayın Mahkemeye yalan beyanda bulunduğunu, Dava dilekçesinde, “müvekkilin davalı ile görüşmüş verdiği avans çekini geri istemiş ancak bir sonuç alamamıştır. Davalı tarafından çek takas için bankaya verilmiş ve müvekkilimden çeki ödemesi talep edilmiştir. Ekte sunduğumuz çek sureti davalı tarafından müvekkilime gönderilmiştir.” İddiasının mevcut olduğunu, müvekkili şirketi ……. no.lu telefon ile arayıp ısrarla çekin arka yüzünün fotoğrafını isteyen davacı şirket olduğunu, davacı şirketin davalı şirket ile bir ticari ilişkiye girdiğini, dava konusu çeki avans olarak davalıya verdiğini iddia ediyor ise, bu hususta bir sipariş formu, e-posta yazışması, çek tevdi bordrosu, çekin müvekkile teslim tarihi ve öncesinde taraf şirketlerin personeller arası şirket ve/veya cep telefonu ile görüşme, yazışmaya dair bir döküm, kayıt sunmak durumunda ve zorunda olduğunu, dava konusu çekin müvekkili defterlerine 04.07.2020 tarihinde işlendiğini, itirazlarının kabul edilerek kararın kaldırılmasına, davacı tarafça gerçek dışı ve yasal mesnetten yoksun iddialarla açılmış bulunan işbu davanın reddini, davacının %20 oranında kötü niyet tazminatı ödemeye mahkum edilmesini, davacı hakikate muhalif iddialarla davalıya husumet yönelterek dava ikame ettiğinden aleyhinde HMK’nın 329 maddesinin uygulanmasını, yargılama giderleri ve avukatlık ücretlerinin davacı tarafa tahmiline” karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, çekten kaynaklı borçlu olmadığının tespitine ilişkin menfi tespit davasıdır.
Davacı tarafın dava dilekçesinden özetle; davacı şirketin tekstil kimyasalları alımı için davalı şirkette başvurduğunu, davalı şirkete avans olarak çek verdiğini, aradan geçen zamana rağmen sipariş edilen ürünlerin teslim edilmediğini, davacının avans çekini geri istediğini, davacıdan sonraki cirosu bulunan şirketi tanımadığını, çeki ciro ederek doğrudan davalıya verdiğini borcun olmadığının tespiti ile çekin istirdatını talep ettiği,
Davalı vekilinin cevap dilekçesinden özetle; taraflar arasında ticari ilişkinin mevcut olmadığını, davalı şirketin davacı şirketi tanımadığını, davalı şirketin çekte cirosu olan bir önceki Özbekistan menşeli şirket ile ticari münasebeti olduğunu, bu şirketin borcuna mahsuben davalı şirkete verdiğini, avans çeki iddiası üzerine kurulu menfi tespit davasında ispat yükünün davacı tarafta olduğu, bu iddianı yazılı delille ispatlanması gerektiğini, davanın reddini talep ettiği,
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; Taraflar arasında ticari ilişki olup olmadığı, davaya konu çekin davacı tarafça davalı tarafa teminat olarak verilip verilmediği, davalı tarafın çeki kendisinden önceki cirantalardan alıp almadığı, davalı tarafın önceki ciranta ila arasında ticari ilişki olup olmadığı, teminat olarak verildiği iddia edilen çeke ilişkin malların davacıya verilip verilmediği, kötü niyet tazminatı taleplerine ilişkin olduğu,
Dosyanın yapılan incelemesinde, iş bu davanın menfi tespit istemine ilişkin olması nedeniyle arabuluculuk dava şartına tabi olmadığı, davaya konu çekte keşidecinin……, lehdarın ….. şirketi, sonraki cirantanın ….. firması, sonraki cirantanın davalı şirket olduğu, çekin keşide tarihi ile miktarının paraflanarak düzeltildiği, bu hususta ihtilafın olmadığı, …… Bank yazı cevabından çekin takas ortamında işlem gördüğünün anlaşıldığı, davalı tarafın bir önceki ciranta ile ticari ilişkine yönelik faturalarını ibraz ettiği, Mahkememizce 8.10.2020 tarihinde tedbir kararı verildiği bu kararın 25.01.2021 tarihinde kaldırıldığı, davacı tarafın ticari defter ve belgeleri üzerinde talimat yoluyla mali müşavir bilirkişi ……. tarafından incelemesinin yapıldığı, davacı defterinin lehine delil niteliği taşıdığı, ticari kayıtlardan davaya konu çekin davalı tarafa verilen avans siparişi olarak kaydedildiği, davacının davalı taraf ile çek bedeli dışında aralarında satış veya alış olmadığı, davacının kendisinden sonraki ciranta olan dava dışı ……. şirket ile arasında ticari ilişki olmadığı, çekin davalı firma tarafından takasa konulduğu, çek bedelinin karşılıksız olması nedeniyle çekin arkasının yazdırıldığı, davalı tarafın kendisinden önceki yurtdışı firmasından çeki direkt tahsil edemeyeceği, yurtdışında yapılan satışlar karşılığında tahsil edilecek ihracat bedellerinin yurt içine nasıl girmesi gerektiğine ilişkin yasal düzenlemelerden davalının söz konusu çeki ihracat bedeli olarak tahsilinin mümkün olmayacağının belirtildiği, davalı ticari defter ve belgeleri üzerinde karşılaştırmalı olarak talimat raporuna ilişkin itirazlarında değerlendirilmesi için bilirkişi mali müşavir ……’den rapor alındığı, bilirkişi raporunda, davalı tarafın ticari defter ve belgelerinin incelendiği, davalı defterlerinin lehine delil niteliğinde olduğu, davalı ile davacı arasında ticari defterlerden ticari ilişki bulunmadığı, davalı ile …… şirketi arasında ticari ilişki bulunduğu, davalının dava dışı bu şirketten alacağının bulunduğu, çekin dava dışı …… firmasından 04.07.2020 tarihinde tahsilat makbuzu ile teslim alındığı, davacı tarafın ise çeki keşideci…… ‘dan 02.08.2020 tarihinde teslim aldığı, 03.08.2020 tarihinde çekin davalı şirkete çıkışının yapıldığını, davacının çeki, dava dışı keşideciden teslim aldığına ilişkin bordro/tahsilat makbuzu/ tediye makbuzu olmadığı, davacının çeki davalıya teslim ettiğine ilişkin dayanak belgenin mevcut olmadığı, davalı tarafın çek teslim kaydının davacı kaydından önce olduğu, davalı tarafın çeki dava dışı ciranta …… şirketinden yurtdışı ihracat bedeline istinaden cari hesabından takas mahsup etiği, dava konusu çekin Dış Ticarete ait Uluslararası Ödeme Şekilleri kapsamında yer almadığı, davalının davaya konu çeki ihracat bedeli olarak tahsil edemeyeceği, çekin sipariş avansı olarak verildiğine ilişkin dosya kapsamında dayanak belge olmadığı, davacının davaya konu iddiasına ilişkin dosya kapsamında dayanak belge olmadığının belirtildiği,
Somut olayın incelenmesinde, davacının davaya konu çekin avans çeki olarak davalı tarafa verildiğini, çeke konu teslimatın yapılmadığını, çekten dolayı davalı tarafa borcu olmadığını iddia ettiği, menfi tespite konu bu talebin ispat yükünün davacı tarafta olduğu, davacı tarafın bu iddiasını yazılı belge ile ispat etmesi gerektiği, çek üzerindeki bilgilerden taraflar arasında doğrudan ticari ilişkinin olmadığı, davacı tarafın çeki davalıya teslim ettiğine ilişkin belge olmadığı, davacı defterinde çeke ilişkin sipariş avansı kaydının davalı defterleri ile desteklenmediği, davacı defterlerinden kendisinden sonraki ciranta ile ticari ilişki olmadığı, davalı ile bir önceki ciranta arasında ticari ilişki olduğu, çekin ihracat bedeline karşılık Özbekistan menşeli şirketten alındığı, buna ilişkin belge olduğu, her iki raporda ihracat bedellerine karşılık verilen çekin tahsil edilemeyeceğinin belirtildiği, bu durumun çeke ilişkin Türk Ticaret Kanuni düzenlemeleri etkilenmeyeceği, şöyleki çekin bir ödeme aracı olduğu, şekil şartlarını taşıdığı, davalının çek kapsamında lehdar olan davacıdan çek bedelini talep edebileceği, davacı tarafın avans çeki savunmasını ispat edemediği, davalı ile önceki ciranta arasındaki ilişkin ayrı bir dava konusu olabileceği, davacının ciro silsilesi de dikkate alınarak bu yönde defiyi davalıya karşı ileri süremeyeceği değerlendirilerek açılan davanın reddine karar verilmekle aşağıdaki şekilde hüküm kuruldu
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Açılan davanın reddine,
2- kötüniyet tazminat şartları oluşmadığından reddine
3-HMK 329 madde şartlarının oluşmadığından reddine
4-492 Sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70.-TL red karar harcının, mahkememiz veznesine yatırılan 894,64.-TL peşin harcından mahsubu ile hazineye gelir kaydına, bakiye 813,94‬.-TL harcın karar kesinleşince ve talebi halinde davacı tarafa iadesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 7.610,31.-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı tarafa verilmesine,
7-Bakiye avansın karar kesinleşince yatırana iadesine,
8-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13.maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye irad KAYDINA,
Dair davacı vekilinin ve davalı taraf vekilinin yüzüne karşı verilen kararın, gerekçeli kararın taraflara tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal sürede İstinaf Başvuru hakları olduğu hatırlatılarak verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 01/06/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır