Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/629 Esas
KARAR NO : 2021/964

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 21/09/2020
KARAR TARİHİ : 03/11/2021
KARARIN YAZILMA TARİHİ : 11/11/2021
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde ÖZETLE; Müvekkil ……. Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Keşidecisi ……. olan ……. Bankası …… Şubesi’ne ait keşide yeri Şanlıurfa, keşide tarihi 31.03.2020 tarihli ve 120.000,00TL bedelli çekin yetkili hamili iken, çeki ticari iş ve işlemlerinde kullanmak amacı ile İstanbul’da faaliyet gösteren ……. Kimya San. ve Tic. Ltd. Şti. isimli firmaya gönderilmek üçere ……. Kargonun …… şubesine teslim ettiğini, ancak müvekkil şirketin göndermiş olduğu çek, muhatabına ulaşmamış, akabinde kargo yetkilileri ile yapılan görüşmede, kargoda çalışan kuryenin çantasının çalındığı ve bu çanta içerisinde müvekkilin yetkili hamil olduğu çekin bulunduğu zarlında bulunduğunu beyan ettiklerini, söz konusu dağıtımı yapan ve dağıtım çantası çalınan kurye …….’nın …. Polis Merkez Amirliği’ne 13.09.2019 tarihinde vermiş olduğu şikâyet dilekçesini de sunduklarını, hırsızlık olayı sonrasında şirket tarafından 01.10.2019 tarihinde Tokat …… Asliye Hukuk Mahkemesi’nde çek iptali ve ödeme yasağına yönelik dava açıldığını, yapılan yargılama aşamasında gerekli ilanlar yapılarak, iş bu dava neticesinde Tokat …… Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.02.2020 tarih, ……. Esas, ……. Karar sayılı ilamı ile davanın kabulüne karar verilerek, çekin avi nedeni ile iptaline karar verildiği, İş bu karar da 10.03.2020 tarihinde kesinleştiği, dava süresince TTK m.757 Vd. maddelerinde belirtilen usul ile ilan yükümlülüğü yerine getirilmiş, yapılan ilanlara herhangi bir itiraz gelmediği için de dava sonunda çekin iptaline karar verildiği, TTK gereğince 3 kez yapılan ilanların aleniliği nedeni ile hiç kimse bu ilanları ve içeriğini bilmediğini ileri süremeyeceğini, tüm bu aşamalara rağmen haksız ve hukuka aykırı olarak, kambiyo senedi vasfı dahi bulunmayan çek ile müvekkiller aleyhine icra takibi başlatıldığını, bu nedenlerle davalı taraf kötü niyetli olduğunu beyan ederek müvekkillerin davalılara borçlu olmadığının tespiti ile Büyükçekmece ……. İcra Müdürlüğü’nün ……. Esas numaralı dosyasında başlatılan takibinin öncelikle durdurulmasına ve icra dosyasına yatan paraların alacaklı tarafa ödenmemesi hususunda tensiben tedbir verilmesine, yapılacak yargılama neticesinde de müvekkilleri açısından takibin iptali ile %20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına mahküm edilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde ÖZETLE; Müvekkili çekleri, ticaret ürünü olarak yaptığı işlere karşılık iktisap ettiğini, TTK m.790 a göre ‘ Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır.Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.’ davacı tarafın iddialarının geçersiz olduğu ve müvekkilin yetkili hamil olduğu anlaşıldığı, TTK.nun 818. maddesinin (Eski TTK 730) göndermesi ile çekler hakkında da uygulanan aynı kanunun 677. maddesinde (eski TTK 589); “Bir poliçe, poliçe ile borçlanmaya ehil olmayan kişilerin imzasını, sahte imzalan, hayalî kişilerin imzalannı veya imzalayan ya da adlarına imzalanmış olan kişileri herhangi bir sebeple bağlamayan imzaları içerirse, diğer imzaların geçerliliği bundan etkilenmez.” hükmü yer aldığını bu hükümle basiretli tacir olan müvekkilin çekin önceki akıbetini bilebilecek durumu olmadığını, çekteki görünür ciro silsilesinde TTK 790. maddesi gereğince bir kopukluk yoktur ve davalı hamil bu nedenle yasal hamil konumunda olduğunu, dava konusu çekte ödeme yasağı bulunması hamilin hakları üzerinde etki edici olmadığını, müvekkil iyi niyetle hamildir ve çek, çek şartlarına haiz olduğunu, çek cirantasından aldığını, herkesin imzasından sorumlu olduğunu müvekkilinin kusuru olmadığını müvekkili bir ticaret ürünü olarak yapmış olduğu işe karşılık bu çeki aldığını müvekkili borçluların kötü niyetinden ve borçların ödenmemesinden dolayı büyük zarara uğradığını, çekin daha önceki akıbetini daha önce ne durumda olduğunu bilebilecek durumda olmadıklarını beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
Davalılar ……. İnşaat Gıda Oto San.tic.ltd.şti ve …… Petro Kimya İthalat İhracat Sanayi Ticaret Limited Şirketinin süresinde cevap dilekçesi sunmadıkları görüldü.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, çalıntı çeke ilişkin borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkin menfi tespit davasıdır
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; taraflar arasında ticari ilişki olup olmadığı davacılarn büyükçekmece ….. . İcra müdürlüğünün …… esas sayılı icra takibi sebebiyle davalılara borçlu olup olmadığının davalı son hamili senetleri iktisap edip etmediği hususlarına ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
6102 Sayılı TTK. nın 790 maddesine göre; cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişinin, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılacağı, çizilmiş ciroların yazılmamış hükmünde olduğu, bir beyaz ciroyu diğer bir cironun izlemesi halinde, bu son ciroyu imzalayan kişinin çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılacağı, aynı kanunun 792 Maddesine göre; çekin, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunması halinde, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olsun hamilin hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etmesi halinde, çeki eline geçmiş bulunan yeni hamilin, ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlü olacağı, çalınan veya kaybedilen bir çeki elinde bulunduran son hamilin hakkını müteselsil ve birbirine bağlı cirolara dayandırıp da çeki iktisap ederken de çalıntı veya kayıp bir çek olduğunu bilmiyor veya bilmesi gerekmiyor ise veyahut da çeki iktisap etmekte ağır bir kusuru yoksa elindeki çeki geri vermekle yükümlü olmayacağı,
Somut olay incelendiğinde, dosyanın görevsizlik kararıyla mahkememize gönderildiği, TTK 790 maddesi uyarınca davacıların, çekin davalılar tarafından kötüniyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır bir kusurlarının bulunduğunu, bu nedenle davalılara borcunun olmadıklarını ispat etmeleri gerektiği, davalıların imza itirazlarının olmadığı, Tokat …… Asliye Hukuk Mahkemesinin ….. esas sayılı dosyasında davaya konu kıymetli evrakın iptali davasının açıldığı, yargılama sonucunda çekin zayi olduğuna karar verildiği, kararın 10.03.2020 tarihinde kesinleştiği, davaya konu çeke ilişkin davalı ……. şirketinin Büyükçekmece ……. İcra Müdürlüğü’nün …… esas sayılı icra dosyası ile davacılarda dahil olmak üzere çeke dayalı icra takibi başlattığı, çek arkasında “karşılıksızdır” kaşesi bulunmadığından icra takibinin örnek 10 ödeme emriyle yapılamayacağına ve bu nedenle icra takibinin iptaline ilişkin davacıların Büyükçekmece ……. İcra Hukuk mahkemesinin …… esas sayılı dosyasında dava açtığı, çekin hırsızlık sonucu kaybolmasına ilişkin davalılardan ……. Şirketi hakkında davacıların 29.07.2020 tarihinde Tokat CBS aracılığı İle Büyükçekmece CBS’ye nitelikli dolandırıcılık suçlaması ile suç duyurusunda bulunulduğu, kargo personelinin çekin çalınması olayına ilişkin 13.09.2019 tarihli şikayette bulunduğu, davalılardan ……. Şirketinin cevap dilekçesi sunduğu iddiaları kabul etmediği, ciro silsilesine göre yetkili hamil olduğunu beyan ettiği, çekin keşideci ……. tarafından hamiline düzenlendiği, ilk cirantanın ……., ikinci cirantanın ……. Şirketi, üçüncü cirantanın ……. Şirketi, dördüncü cirantanın …… Pertol Şirketi, beşinci ve son cirantanın ……. Şirketi olduğu, çekin takas suretiyle ibraz edildiği, Tokat …….. Asliye Hukuk mahkemesi kararı sebebiyle çekin ödenmediğinin anlaşıldığı, çek arkasında cirosu bulunan davalı şirket kayıtlarının ticaret sicilden celp edildiği, davalı ……. şirketinin son tescilini 12/12/2018 tarihinde yaptırdığı, sicil kaydında faal olarak devam ettiği, davalı …… Petrol şirketinin yetkililerinin görev süresinin 16.08.2012-16.08.2017 tarihi olduğu son tescilin 16.08.2012 tarihinde yapıldığı, şirketin kaydının faal olarak göründüğü, davalı ……. şirketinin son tescilini 21.05.2019 da yaptırdığı sicil kaydı faal olarak göründüğü, davalı tarafların ticari defterlerini ibraz etmedikleri, taraflar hakkında uyap dosya sorgusunun yapıldığı, menfi tespit ve istirdata ilişkin davaların genel olarak son cirantaya karşı açıldığı, mahkememizde davalı ……. Şirketi hakkında iş bu davaya konu kargoda çalınan çeklere ile benzer konularda açılan davalar olduğu, her ne kadar her üç davalı şirketin sicil kayıtlarında faal oldukları belirtilmiş ise de dördüncü ciranta …… şirketinin en son 2012 yılında tescil işleminin yapıldığı, yetkili temsilcisinin görev süresinin dolduğu, bu sürenin davaya konu çekin düzenlenme tarihi olan 31.03.2020 tarihinden önceye ilişkin olduğu, ticaret kayıtlarında süresi dolan ve yeni yetkilisi bulunmayan şirketin ticari işlemlerini ne suretle yaptığının anlaşılamadığı, çekin bir ödeme aracı olmakla beraber ticari hayatta çekin düzenlenmesini gerektiren fatura, sevk irsaliyesi, sözleşme gibi işlemlerin olması gerektiği, çekin çalınmasından sonra çeke ilişkin ödeme yasağı kararı alındığı, çeki iktisap edeceklerin ticari hayatlarının olumsuz yönde etkilenmemesi, yaptıkları yada yapacakları edim ve hizmetlerin karşılığını alabilmek için çeklerin karşılığının bulunup bulunmadığı hususlarını çek iktisabından önce araştırılması gerektiği, tarafların ticari defter ve belgelerin incelenemediğinden bu hususların tespit edilemediği, gerek davacıların gerekse davalıların tacir olduğu, tacirlerin diğer kişilerden farklı olarak ağır sorumlulukların bulunduğu, bu nedenle basiretli tacir kavramının oluştuğu, basiretli tacirin göstermesi gereken özen ve sorumluluklarının bulunduğu, çalıntı çeklerin bir ticari işletmede toplanması durumunun hayatın olağan akışı ile basiretli tacir davranışları ile uyumlu olmayacağı, her ne kadar davacıların sadece davalı ……. Şirketi Hakkında suç duyursunda bulunmuş ise de, davalıların tamamının basiretli tacir gibi hareket etmedikleri, bu nedenle uyuşmazlık konusu çekin iktisabında ağır kusurlu oldukları, davacının davasını ispat ettiği, davacıların davalılara borçlu olmadıkları değerlendirilerek aşağıdaki şekilde hüküm kuruldu.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Açılan menfi tespit davasının Kabulü ile; …….’nın keşidecisi olduğu, hamiline düzenlenen, ……. Bankası ….. Şubesine ait, keşide yeri Şanlıurfa, keşide tarihi 31.03.2020, çek numarası ….. olan, 120.000TL bedelli çek nedeniyle davalılara borçlu olmadığının tespitine,
2-davacının İİK 72/5 uyarınca çek bedeli olan 120.000TL’nin %20’si üzerinden hesaplanacak kötü niyet tazminatının davalı ……. Tekstil Ürünleri Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.’den alınarak davacıya verilmesine,
3-davalı ……. Tekstil Ürünleri Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.’nin İİK 72/4 maddesi uyarınca tazminat ve idari para cezası talebinin reddine
4-492 Sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 8.197,20.-TL karar harcının davalılardan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafından dosyada yapılan toplam 205,10.-TL yargılama giderinin davalılardan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
6-Davalılar tarafından dosyada yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
7-Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 15.350,00.-TL vekalet ücretinin davalılardan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
8-Davacı tarafından dosyaya yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleşince ve HMK 333. maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
Dair davalı ……. vekilinin yüzüne karşı, davacı ve diğer davalıların yokluğunda verilen kararının, gerekçeli kararın taraflara tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal sürede İstanbul BAM ‘ne İstinaf Başvuru hakları olduğu hatırlatılarak verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 03/11/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır