Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/765 Esas
KARAR NO : 2022/635
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 08/10/2019
KARAR TARİHİ : 06/07/2022
KARARIN YAZILMA TARİHİ : 01/08/2022
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde ÖZETLE; davalı keşidecisi …….. olan ve müvekkili bankanın …… şubesine ait ……… seri nolu 31/07/2018 keşide tarihli ve ……. seri nolu 31/10/2018 keşide tarihli çek ve ……… seri nolu 31/01/2019 keşide tarihli toplam 3 adet çeki sorumluluk bedellerinin tahsili için müvekkili bankaya başvuruda bulunulduğu, …-……. çeklerdeki imzasıyla banka sisteminde kayıtlı imzası incelendiğinde çeklerdeki imzaların sisteme kayıtlı imza ile uyuşmadığı tespit edildiğinden çek sahibine ödeme yapılmadığını, davalı şirket Küçükçekmece …… İcra müdürlüğü ……. esas sayılı dosya ile müvekkili bankaya icra takibi başlatıldığı, kesinleşen icra takibi nedeniyle cebri icra tehdidi altında bulunan müvekkilinin gerçekte borcu olmamasına rağmen icra dosyasındaki borcu ödemek zorunda kaldığını beyan ederek icra tahdidi altında davalı şirkete ödenmiş olan bedelin iadesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde ÖZETLE; müvekkili keşidecisi …….. Perde olan ve müvekkili bankanın ……… şubesine ait ……… seri nolu 31/07/2018 keşide tarihli ve ……. seri nolu 31/10/2018 keşide tarihli çek ve ……… seri nolu 31/01/2019 keşide tarihli toplam 3 adet çeki aldığı, ancak müvekkile verilen çekler takas sistemi kapsamında …… Bankasına süresinde ibraz edilmesine karşın karşılıksız çıktığı, ibraz edilen çeklerin karşılıksız çıkması üzerine çeklerin arkasına karşılıksızdır mührü vurulduğu, 5971 sayılı kanun uyarınca muhatap bankanın ibraz eden düzenleyici dışında hamile süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için ödeme yapmakla yükümlü olduğunu bankanın sorumlu olduğu rakam herhangi bir şerhe ve ya şarta bağlı olmadığı, Bankacılık kanunu ve çek kanunu uyarınca kusursuz sorumluluk ilkesi gereğince sorumlu olduğunu, davacı tarafın açmış olduğu bu davada hukuki yarar olmadığını, kötü niyetli bir dava olduğunu beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, çek sorumluluk bedellerinin istirdatı istemine ilişkindir.
Davacı vekilinin dava dilekçesinden özetle; üç adet çek sorumluluk bedellinin tahsili için davalının davacı bankaya müracaat ettiğini, keşidecinin banka sisteminde kayıtlı imzası incelendiğinde çekteki imzaların sisteme kayıtlı imzalar ile uyuşmadığını, çek sorumluluk bedellerinin bu nedenle çek sahibine ödenmediğini, davalının icra takibi başlattığını, davacının cebri icra baskısı altında icra dairesindeki borcu ödediğini, ödediği bedelin iadesini talep ettiği,
Davalı vekilinin cevap dilekçesinden özetle; davalıya verilen çeklerin takas sistemi kapsamında ibraz edilmesine karşın karşılıksız çıktığını, ibraz edilen çeklere karşılıksız dır mührü vurulduğunu, 5941 sayılı kanun uyarınca muhatap bankanın ibraz eden düzenleyici dışındaki hamile ibraz edilen her çek yaprağı için ödeme yapmakla yükümlü olduğunu, davanın reddini talep ettiği,
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; Davaya konu 3 adet çek altındaki imzanın davalı şirket temsilcisine ait olup olmadığı, davacının Küçükçekmece …… İcra Müdürlüğü’nün …….. esas sayılı takip dosyası ile çek sorumluluk bedelini davalıdan talep edip edemeyeceğine ilişkin olduğu,
Emsal İzmir BAM 17 HD’nin
DOSYA NO : 2019/450
KARAR NO : 2019/518 sayılı ilamından özetle; “Dava, çek sorumluluk bedelinin davalı bankadan tahsiline yönelik takibe yapılan itirazın İİK 67 md ne göre iptali istemlidir. Davacı vekili imzanın keşideciye ait olduğunu iddia etmektedir.
Davaya konu olan çeklerdeki keşideci imzasının keşideci ……..’ın el ürünü olup olmadığı, bankanın çek sorumluluk bedelini ödeme yükümlülüğü bulunup bulunmadığı, uyuşmazlık konularıdır.
5941 sayılı Çek Kanunu’nun 3.maddesinde; “ (1) Karşılığı bulunan çek, hesabın bulunduğu muhatap bankanın herhangi bir şubesine ibraz edildiğinde hamilin varsa vergi kimlik numarası saptandıktan sonra ödenir. Ancak çek, hesabın bulunduğu şubeden başka bir şubeye ibraz edildiğinde, o şubece karşılığı sorulmak suretiyle ödenir.
(2) “Karşılıksızdır” işlemi, muhatap bankanın hamile kanunen ödemekle yükümlü olduğu miktarın dışında, çek bedelinin karşılanamayan kısmıyla sınırlı olarak yapılır.
(3) Muhatap banka, ibraz eden düzenleyici dışındaki hamile, süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için;
a) Karşılığının hiç bulunmaması hâlinde,
1) Çek bedeli bin Türk Lirası veya üzerinde ise bin Türk Lirası,
2) Çek bedeli bin Türk Lirasının altında ise çek bedelini,
b) Karşılığının kısmen bulunması hâlinde,
1) Çek bedeli bin Türk Lirası veya altında ise, çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmî karşılığı bin Türk Lirasına tamamlayacak bir miktarı,
2) Çek bedeli bin Türk Lirasının üzerinde ise, çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmî karşılığa ilave olarak bin Türk Lirasını,ödemekle yükümlüdür. Bu husus, hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönülemeyecek bir gayri nakdî kredi sözleşmesi hükmündedir. Bu fıkradaki miktar, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan fiyat endekslerindeki yıllık değişmeler göz önünde tutularak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından her yıl Ocak ayında belirlenir ve Resmî Gazete’de yayımlanır. şeklinde düzenlenmiştir.
Çek Kanunu’nun 3/3.maddesine muhatap bankanın her çek yaprağı için belirli bir miktarı ödeme yükümlülüğü bulunduğu, bankanın verdiği çek yaprağından sorumlu tutulabilmesi için çekin zorunlu unsurları ihtiva etmesi ve süresinde muhatap bankaya ibraz edilmesi gerektiği nazara alınarak, somut olayda çeklerin bilahare davacı tarafından davalı bankaya ibraz edilmesine rağmen davalı bankanın çek yaprağı başına güvence bedel tutarını ödemekle yükümlüdür.
Davaya konu olan çekler ve çeklerin arkasında bulunan banka kaşeleri incelendiğinde; çek hamili olan davacının çek asıllarını muhattap bankaya ibraz ederek çek sorumluluk bedellerinin ödenmesinin istendiği ancak bankanın keşidecinin imzası tutmadığından yasal yükümlülük bedelinin ödenmeyeceğine ilişkin çekler arkasına kaşe vurulduğu tespit edilmiştir.
Çek asılları muhatap bankaya ibraz edildiğinden davacının sorumluluk bedeli talep etme hakkı bulunmaktadır. Basiretli tacir gibi davranmak zorunda olan banka da ibraz edilen çeklerdeki keşideci imzasını kontrol etmekle yükümlü bulunup imzanın keşideciye ait olmadığını tespit ettiğinde sorumluluk bedelini ödememe hak ve yükümlülüğü bulunmaktadır.”
Emsal İstanbul BAM 13 HD’nin
DOSYA NO : 2019/1138 Esas
KARAR NO : 2021/187 sayılı ilamında; “Dava, davalı bankanın ödemekle yükümlü olduğu asgari çek bedelinin tahsili talebine ilişkindir. Karşılıksız çıkan çek yapraklarından dolayı muhatap bankanın ödemekle yükümlü bulunduğu çek yasal sorumluluk bedeli 5941 sayılı kanunun 3. Maddesinin 3 fıkrasında düzenlenmiştir.
Anılan düzenlemeye göre muhatap bankanın çek yaprağı başına kanuni sorumluluk bedelini ödemesi için, çekin süresinde muhatap bankaya ibraz edilmesi ve ilgili çek hesabında karşılığının bulunmaması gerekir. Aksi halde muhatap bankanın asgari çek yaprağı sorumluluğundan bahsedilemeyecektir.
Somut olayda davaya konu ve davalı bankanın muhatap olduğu, dava dışı şirket tarafından keşide edilen çekler süresinde bankaya ibraz edilmiş ise de ilgili çeklere ”keşideci yetkisiz temsilci olup işlem yapılmamıştır” kaşesi vurulmuştur. Yani anılan çekler karşılıksız işlemi yapılmadan keşideci imzası yetkiliye ait olmadığı gerekçesi ile işlem yapılmadan hamile iade edilmiştir. Davaya konu çeklerde karşılıksız işlemi yapılmadığından muhatap bankanın 5941 sayılı yasa 3/3 maddesinde belirtilen çek yasal sorumluluğundan bahsedilemeyecektir.
Davalı muhatap banka çeklerin keşide tarihini ve keşide tarihi itibarıyla keşideci şirket temsilcilerinin imzasını içerip içermediğini araştırmakla yükümlülü olup çeklerin ileri tarihli keşide edilip edilmediğini araştırma yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Davacı davaya konu çeklerin muhatap bankaya keşide tarihinden önce teminata verildiğini, davalı bankanın çeklerin daha önce keşide edildiğini bildiğini iddia etmiş ise de çeklerin teminat olarak bankaya verilmesinde bankanın keşideci imzasının geçerliliğini kontrol yükümlülüğü yoktur. Muhatap banka ancak ödeme için ibraz halinde keşideci imzasını kontrol ile mükelleftir. Bu nedenle davacının istinaf sebepleri yerinde değildir.”
Dosyanın yapılan incelemesinde, arabuluculuk dava şartının sağlandığı, üç adet çekin keşidecisinin …- ……. Perde, lehdarının ……. Tekstil Paz. Tic. AŞ , keşide yerinin Trabzon, keşide tarihlerinin 31.10.2018, 31.07.2018,31.01.2019 tarihleri olduğu, her üç çekin arkasında ibraz edildiğine ve karşılıksız kaldığına ilişkin kayıtların olduğu,……. bank yazı cevabının, …….. Bankası , ……. yazı cevabının dosya arasına alındığı, ticaret sicil kaydının celp edildiği, Küçükçekmece …… İcra Müdürlüğünün …….. esas sayılı icra dosyasının celp edildiği, çek asıllarının celp edildiği, keşidecinin talimat yoluyla çekteki imzalara ilişkin beyanı ile imza asıllarının alındığı, grafoloji bilirkişiden rapor alındığı, raporun denetime elverişli olduğu, imzaların keşideci eli ürünü olmadığının tespit edildiği,
Somut olayın incelenmesinde, davaya konu çeklerin ibraz süresi içerisinde davalı tarafça ibraz edildiği çeklerin arkasına karşılıksız kaşesi vurulduğu, davalı tarafın çeklere ilişkin sorumluluk miktarını icra takibi sonucunda davacıdan tahsil ettiği, davacı bankanın süresi içerisinde istirdat davası açtığı, davacı bankanın çeklerin keşide tarihini ve keşide tarihi itibarıyla keşideci imzasını içerip içermediğini araştırmakla yükümlülü olduğu, çeklerdeki imzanın keşideci eli ürünü olmadığı, davacı bankanın bu nedenle ödediği miktarın istirdatı talebinin yerinde olduğu değerlendirilerek aşağıdaki şekilde hüküm kuruldu.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Açılan davanın KABULÜ ile; 6.449,58 TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine
2-492 Sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 440,58.-TL karar harcından mahkememiz veznesine yatırılan 110,15.-TL peşin harcın mahsubu ile eksik kalan 330,43.-TL karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 44,40.-TL başvurma harcı ve 110,15.-TL peşin harcın davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
4-Davacı tarafından dosyada yapılan toplam 1.860,60.-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
5-Davalı tarafından dosyada yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 5.100,00.-TL maktu vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
7-Davacı tarafından dosyaya yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleşince ve HMK 333. maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
8-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13.maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye irad KAYDINA,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda verilen kararın 2022 yılı istinaf yasa yolu kesinlik sınırı olan 8.000TL nin altında kalması nedeniyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.. 06/07/2022
Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır