Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/608 Esas
KARAR NO : 2018/1016

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 13/06/2018
KARAR TARİHİ : 01/11/2018
KARARIN YAZILMA TARİHİ : 01/11/2018

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; ,….bankası … Şubesi’ne ait 10/08/2018 tarih ve … seri numaralı 2.500 TL bedelli, 20/08/2018 tarih …. çek numaralı 2.500 TL bedelli, 30/08/2018 tarih ve … çek numraalı 2.500 TL bedelli, 10/09/2018 tarihli … çek numaralı 2.500 TL bedelli, 20/09/2018 tarih … çek numaralı 1.925,48 TL bedelli,…. Bankası …. Şubesine ait…. çek numaralı 3.250 TL bedelli çeklerin zayi edildiğini, söz konusu çek hakkında ödeme yasağı verilmesini ve iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İşbu dava; zayii (kaybetme) nedeniyle kıymetli evrakın bir çeşidi olan kambiyo senedi (çek) iptali davasıdır.
Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir.
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir.
TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir.
Dava dilekçesinde belirtilen ….. … Şubesi’ne ait 30/08/2018 tarih ve … çek numraalı 2.500 TL bedelli, 10/09/2018 tarihli … çek numaralı 2.500 TL bedelli, 20/09/2018 tarih … çek numaralı 1.925,48 TL bedelli,…. Bankası …. Şubesine ait…. çek numaralı 3.250 TL bedelli çekler ile ilgili olarak bu kambiyo senetlerini elinde bulunduranların TTK gereği, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde şayet vadesi geçmişse birinci ilan gününden itibaren üç ay içinde şayet vadesi henüz geçmemişse vadeden itibaren üç ay içinde mahkememize ibraz etmeleri aksi halde iptaline karar verileceği hususu üç kez ilan ettirilmiş ve karar vermek için gerekli olan vadeden veya ilandan itibaren hangisi uzunsa uzun olan asgari üç aylık ibraz süresinin geçmesi mahkememizce beklenmiş olup, herhangi bir kimsenin müracaat ve ibrazı olmamıştır ve bu senetlerle ilgili olarak muhatap banka şubesinden lüzumlu bilgi ve belgeler celp edilmiş olup, çeklerin tahsil veya başka amaçla henüz bankaya ibraz edilmediği anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı ve samimi ve inandırıcı görülen davacının iddiası ile …. bankası … Şubesi’ne ait 30/08/2018 tarih ve … çek numraalı 2.500 TL bedelli, 10/09/2018 tarihli … çek numaralı 2.500 TL bedelli, 20/09/2018 tarih … çek numaralı 1.925,48 TL bedelli,…. Bankası …. Şubesine ait…. çek numaralı 3.250 TL bedelli çeklerin davacının hamili (elinde) iken kaybetmek suretiyle iradesi dışında elinden çıktığı yönünde mahkememize tam bir vicdani kanaat geldiğinden bu çekler yönünden davanın kabulüne ilişkin karar verilmesi gerekmiştir.
Dava konusu olan …. bankası … Şubesi’ne ait 10/08/2018 tarih ve … seri numaralı 2.500 TL bedelli, 20/08/2018 tarih …. çek numaralı 2.500 TL bedelli çeklere ilişkin yapılan incelemede;
TTK nun çekten cayma-genel olarak başlıklı 799. maddesi; “(1)Çekten cayma ancak ibraz süresi geçtikten sonra hüküm ifade eder. (2)Çekten cayılmamışsa, muhatap, ibraz süresinin geçmesinden sonra da çeki ödeyebilir.” hükmünü amirdir.
TTK nun sahte veya tahrif edilmiş çek başlıklı 812. maddesi; “(1)Sahte veya tahrif edilmiş bir çeki ödemiş olmasından doğan zarar muhataba ait olur; meğerki senette düzenleyen olarak gösterilen kişiye, kendisine verilen çek defterini iyi saklamamış olması gibi bir kusurun yüklenmesi mümkün olsun.” hükmünü amirdir.
HMK gereğince öncelikle dava şartlarının incelenmesi gerekmektedir.
HMK nun DAVA ŞARTLARININ İNCELENMESİ başlıklı 115. maddesi; “(1) Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler. (2)Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder. (3)Dava şartı noksanlığı, mahkemece, davanın esasına girilmesinden önce fark edilmemiş, taraflarca ileri sürülmemiş ve fakat hüküm anında bu noksanlık giderilmişse, başlangıçtaki dava şartı noksanlığından ötürü, dava usulden reddedilemez.” hükmünü amirdir.
Tüm dosya kapsamı ve davacının iddiası ile dava konusu olan dava dilekçesinde belirtilen ….. bankası … Şubesi’ne ait 10/08/2018 tarih ve ….. seri numaralı 2.500 TL bedelli, 20/08/2018 tarih …. çek numaralı 2.500 TL bedelli çekler ile ilgili olarak davacının çek hesabına ait olduğu ve davacının işbu davayı keşideci (hesap sahibi) sıfatı ile açtığı anlaşılmıştır (hamil sıfatı ile açmadığı anlaşılmıştır).
Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır.
Zayi olmuş çek hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir.
Davacı çek hesabı sahibi olup, kendi çeki hakkında zayi nedeniyle iptal davası açamayacağından, HMK nun 114/1-d (tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları dava şartıdır) ve HMK nun 115/2. maddeleri gereğince dava şartlarından olan bu hususun sonradan giderilmesi mümkün olmadığından bu konuda davacıya ek süre vs. verilmesine gerek olmaksızın davacının dava dilekçesinde belirttiği … bankası … Şubesi’ne ait 10/08/2018 tarih ve … seri numaralı 2.500 TL bedelli, 20/08/2018 tarih …. çek numaralı 2.500 TL bedelli çekler ile ilgili olarak ilişkin davasının dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine ilişkin aşağıdaki hükmün kurulması gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Davanın KISMEN KABULÜ İLE,
…. bankası … Şubesi’ne ait 30/08/2018 tarih ve … çek numraalı 2.500 TL bedelli, 10/09/2018 tarihli … çek numaralı 2.500 TL bedelli, 20/09/2018 tarih … çek numaralı 1.925,48 TL bedelli,…. Bankası …. Şubesine ait…. çek numaralı 3.250 TL bedelli ÇEKLERİN İPTALİNE,
2-Davacının davasının dava konusu yapılan çek iptaline konu …. bankası … Şubesi’ne ait 10/08/2018 tarih ve …. seri numaralı 2.500 TL bedelli, 20/08/2018 tarih …. çek numaralı 2.500 TL bedelli çeklerin keşidecisinin olduğu anlaşıldığından dava açmakta hukuki yararının bulunmaması sebebi ile REDDİNE,
3-Harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
4-Davacı tarafından sarf edilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı tarafça yatırılan ve kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, HMK.320/1 maddesi gereğince dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize müracaatla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 01/11/2018

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır