Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/33 Esas
KARAR NO : 2019/636

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 28/07/2011
KARAR TARİHİ : 27/06/2019
Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket tarafından …Lisesi güçlendirme ihalesinin 2006 yılında müvekkili tarafından alındığını ve üstlenilen işin bitirildiğini, mevcut ödenek miktarı kadar güçlendirme inşaatını tamamlandığını ve tamamlanan kısma ilişkin hak edişlerin alındığını, ödenek miktarına göre yapılan işler dikkate alındığında inşaatın yarım kaldığını ancak bu şekilde güçlendirmeden unulan faydanın elde edilemeyeceğinden ve okulda eğitim öğretim yılının başlayacak olması nedeniyle görevlilerin sözlü talep ve vaadleri karşısında müvekkilinin çalışmaya devam ettiğini, fazladan yapılan işlerle ilgili talepte bulunulduğunda mahkeme kararı olmadığından ödeme yapılamayacağının belirtildiğini, müvekkili tarafından kuruma 05/03/2009 tarihinde başvuru yapılarak ödenek üstü yapılan işlerin tespitinin talep edildiğini, 29/05/2009 tarih ve 480 sayılı milli eğitim müdürlüğünün teknik elemanlarınca ödenek üstü yapılan işlerin tespit edildiğini, ödenek üstü yapılan işlerin toplam bedelinin yaklaşık 393.169,80 TL olduğunu, bu miktara KDV alacağının eklenmesini gerektiğini belirterek fazlaya dair hakları saklı kalmak üzere 100.000,00 TL alacağın ve KDV’sinin 01/10/2006 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 23/09/2011 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 190.000,00 TL + KDV bedeline yükseltmiş, KDV bedeli ile ilgili 14/11/2012 tarihi itibariyle harç tamamlama işlemi yaptırmıştır.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; özetle; yetkili mahkemenin Ankara Mahkemeleri olduğunu, dava sebepsiz zenginleşmeye dayandığından 1 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu, esasa ilişkin olarak da, ihaleyi alan davacı firma ile 07/08/2006 tarihinde sözleşme imzalandığını, ihale bedelinin 204.650,00 TL olup, yapılan artış ve KDV bedeli ile birlikte toplam 249.844,74 TL ödeme yapıldığını, ihaleye ve sözleşmeye dahil olmayan yazılı talimatın dahi bulunmadığı işler için ihale bedeli dışında bir ödeme yapılmasının mümkün olmadığını, davacının ihale ile kendisine verilmiş iş ile ilgili keşif özeti dışında ilave işlerle ilgili ödemelerin ne yönde yapılacağının bilincinde olması gerektiğini, ihale bedelinin itirazı kayıt olmadan ödendiğini, onarım teklifleri ve harcamalarda dikkat edilecek hususlara ait genelgeler gereğince ihale bedeli dışında ödenek gönderilmesinin mümkün olmadığını, genelgeye göre ödeneği olmayan hiç bir işin yapılamayacağını, 01/10/2006 tarihinden itibaren faiz talebinin de yerinde olmadığını, zira temerrüdün söz konusu olmadığını, davacı vekilinin müvekkili ile yaptığı sözleşme gereğince vekalet ücreti talep etmesinin de mümkün olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Bakırköy … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin….Esas,… karar sayılı kararı ile verilen görevsizlik kararı üzerine dosya Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesinin…. Esas numarasına kaydedilmiştir.
Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından yapılan yargılama neticesinde … esas, ….karar sayılı karar ile davanın kabulüne karar verilmiş olup kararın temyizi üzerine, Yargıtay … Hukuk Dairesinin 03/02/2014 tarih ve …. esas, …. karar sayılı kararı ile kararın bozulmasına karar verilmiş, bu defa dosya mahkememizin…. Esas, …karar sayılı esasına kaydedilmiş, mahkememizce bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama neticesinde davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, kararın temyizi üzerine, hükmü düzelterek onayan Yargıtay ….Hukuk Dairesinin 05.06.2017 gün ve….sayılı ilâmı aleyhine davalı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme incelemesinde, aynı dairenin…esas, …. karar sayılı ilamı hükmün bozulmasına karar verilmiştir. Bu defa dosya mahkememizin …. esas numarasına kaydolmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan sözleşme dışı iş bedelinin tahsiline yönelik alacak davasıdır.
Dosyaya ibraz edilen belgelerin incelenmesinde; davacının dava konusu ettiği işlerle ilgili İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü teknik görevlilerince durum tespit tutanağı düzenlendiği, ….Lisesinde 2006 yılında davacı şirketçe ödenek üstü yapılan işlere ilişkin 29/04/2009 tarihli durum tespit raporu düzenlendiği anlaşılmıştır.
İstanbul il milli eğitim müdürlüğüne yazılan müzekkereye verilen cevapta; 29/04/2009 tarihli durum tespit raporuna bir itirazlarının olmadığı bildirilmiş, tekrar yazılan müzekkereye verilen cevapta; ödenek üstü yapılan işlerle ilgili metraj ve keşif cetvelleri düzenlenmediği bildirilmiştir.
Davacının talep etmiş olduğu sözleşme dışı yapılan işler ve bedellerinin tespiti hususunda Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesince mahallinde yapılan keşif neticesinde dosyaya sunulan raporda; davacı tarafından sözleşme dışı yapıldığı iddia edilen işlerin bedelinin 392.169,80 TL + KDV olduğunun ancak bunun kesin olarak tespiti için durum tespit raporuna göre düzenlenen metraj ve keşif cetvellerinin ilgili kurumdan celbi halinde daha sağlıklı değerlendirme yapılacağını beyan edilmiştir.
İlgili kurumlara yazılan müzekkerelere verilen cevaplar dikkate alınarak Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesince bilirkişi heyetinden ek rapor alınmış, bilirkişi ibraz etmiş olduğu ek raporunda; ödenek üstü yapılan işlerin piyasa rayicine göre dava tarihi itibariyle değerinin 392.169,80 TL ve KDV ile birlikte 462.760,36 TL olacağını beyan etmiştir.
Taraflar arasında var olan sözleşmede kararlaştırılan işler dışında yapılan işlerin bedeli talep edildiğinden ve taraflarca bedel kararlaştırılmaması nedeniyle rayiç bedelinin talep edilebileceği, rayiç bedel içerisinde de KDV’nin bulunacağı dikkate alınarak bilirkişi heyetinden bedelin KDV içerisinde olarak dikkate alınarak yeniden Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesince ek rapor ibrazı istenilmiş, bilirkişi heyeti ibraz etmiş olduğu 08/11/2012 tarihli ek raporunda; sözleşme dışı ödenek üstü olarak yapılan işlerin 2006 yılı piyasa rayiç bedelinin 462.760,36 TL olduğunu beyan etmiştir.
Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından yapılan yargılama neticesinde 2011/546 esas, 2012/750 karar sayılı kararının temyizi üzerine uyulmasına karar verilen Yargıtay …Hukuk Dairesinin 03/02/2014 tarih ve …. esas, … karar sayılı bozma ilamı gereğince yeniden bilirkişi heyeti oluşturularak keşif icrası ile rapor alınmasına karar verilmiş, bilirkişi heyeti ibraz etmiş olduğu 17/06/2015 tarihli rapor ve 21/10/2015 ile 11/05/2016 tarihli ek raporlarında özetle; davacının davaya konu …lisesi Deprem Güçlendirme işinde ödenek üstü olarak yapmış olduğu işlerin inşaat işleri toplamının 301.477,43 TL, mekanik+elektrik tesisatı bedelinin 54.759,62-TL olup, toplam ödenek üstü yapılan işlerin bedelinin 356.237,05-TL olduğunu beyan etmişlerdir. Sunulan rapor üzerine mahkememizce verilen…esas, …. karar sayılı ilam ile verilen kararın temyizi üzerine hükmü düzelterek onayan Yargıtay … Hukuk Dairesinin …. esas, … karar sayılı karar düzeltme ilamı ile hüküm yeniden bozulmuş ve bozmaya uyma kararı verilerek devam eden yargılamada bozma ilamı doğrultusunda 10.08.2018 tarihli bilirkişi 3. ek raporu aldırılmış, raporda; davacının davaya konu …lisesi Deprem Güçlendirme işinde ödenek üstü olarak 2006 yılı fiyatları ile yaptığı imalat tutarının 314.031,03 TL olduğu belirtilmiştir.
Yargıtay …. Hukuk Dairesinin …. esas, …. karar sayılı karar düzeltme ilamı doğrultusunda aldırılan 10.08.2018 tarihli bilirkişi 3. ek raporuna tarafların itirazı üzerine dosya yeni bir heyete tevdi edilerek 22.05.2019 tarihli rapor aldırılmıştır. Alınan raporda; davacının davaya konu …lisesi Deprem Güçlendirme işinde ödenek üstü olarak 2006 yılı fiyatları ile yaptığı imalat tutarının % 10’u sözleşme birim fiyatları ve % 90’lık kısmının ise mahalli piyasa rayiç fiyatlarına göre 330.506,37 TL olduğu belirtilmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları ile dosyaya sunulan tüm deliller birlikte dikkate alınarak aşağıdaki şekilde değerlendirilmeye geçilmiştir.
Taraflar arasındaki akdedilen 07.08.2006 tarihli sözleşmenin 6. maddesinde, sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedelli iş olduğu, işin tamamının ihale dokümanında yer alan uygulama projeleri ve mahal listelerine uygun olarak yapılacağı, iş bedeli 204.650,00 TL + KDV kararlaştırılmış olup, 27.09.2006 tarihli onayla % 3,46 oranında iş artışı yapıldığı, yine sözleşmenin 9. maddesinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin sözleşmenin eki arasında sayıldığı, sözleşme ile ekleri arasında çelişki bulunması halinde sözleşmenin eklerine üstünlük tanınacağı ifade edilmiştir.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin muhtelif zamanlarda değişikliğe uğraması nedeniyle, meselenin çözümü için sözleşme eki olan geçerli Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin mahkemesince belirlenmesi gerekir.
Sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 22. maddesinde “Sözleşme Kapsamında Yaptırılabilecek İlave İşler, İş Eksilişi ve İşin Tasfiyesi” başlığı altında, sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin şartlan sıralanmıştır. Buna göre, sözleşme dışı ilave işlerin sözleşme ve eklerindeki hükümler çerçevesinde yaptınlabilmesi için,
a- Yapım sözleşmelerinde, öngörülmeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması,
b- Artışa konu olan işin, sözleşmeye esas projenin içinde kalması,
c- İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik ve ekonomik olarak mümkün olmaması,
d- İlave işlerin, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10’u; birim fiyat teklif alınarak ihale edilen yapım sözleşmelerinde ise, % 20’si kapsamında kalması şarttır.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 23. maddesi uyarınca, Şartnamenin 22. maddesinde anlamını bulan sözleşme dışı ilave işlerin bedelleri, 23. maddede gösterilen usuller dairesinde belirlenecektir. Bunun yanında, aynı düzenleme ile 22. maddede gösterilen şartları sağlamasa bile, işin yürütülmesi sırasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği işlerin bedellerinin de 23. maddede gösterilen usullere göre hesaplanması gerektiği kabul edilmiştir. Buna göre, sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 23. maddesi uyarınca, gerek 22. madde kapsamında kalan ve bu hükümde gösterilen şartlan sağlayan sözleşme dışı ilave işler bedelinin belirlenmesinde, gerekse bu hükümde gösterilen şartlan sağlamayan ancak işin yürütülmesi sırasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği işlerin bedellerinin hesaplanmasında sırasıyla,
a- Yüklenicinin birim fiyatların tespitinde kullanarak teklifinin ekinde idareye verdiği ve yeni iş kalemi ile benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler,
b- Idarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine benzerlik gösteren iş kalemlerine ait analizler,
c- Yeni iş kaleminin yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek malzeme miktarları ile işçi ve makinelerin çalışma saatleri esas alınarak oluşturulacak analizler uygulanmalıdır.
Bu analizlerin belirlenmesinde ise, yine sırasıyla;
a- yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçleri,
b- idarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler,
c- idarece kabul edilmek şartıyla uygulama ayma ait Ticaret ve/veya Sanayi Odalarınca onaylanmış mahalli rayiçler kullanılacaktır.
Somut olayda, dava konusu yapılan işlerin sözleşme dışı işler olarak kabul edilip, tamamının bedelinin sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 22 ve 23. maddelerine hesaplanması gereklidir. Zira 29/04/2009 tarihli durum tespit raporu isimli belge ve İstanbul İl Milli eğitim müdürlüğü ve dava sırasında yapılan yazışmalar dikkate alındığında, davacı tarafından 29/04/2009 tarihli durum tespit raporunda belirlenen işlerin ödenek üstü olarak yapıldığı ve bu hususta taraflar arasında ihtilaf bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu haliyle 29/04/2009 tarihli durum tespit raporunda davalı kurumun tespit ettiği hususların sözleşme dışı yapılan işler olduğu anlaşılmakta olup, sözleşme dışı yapılan bu işlerin bedelini davacının talep etme hakkı bulunmaktadır. Yapılan bu işler davalı kurumun talebi ve onayı ile yapılmış işlerdir.
Bu kapsamda Yargıtay …. Hukuk Dairesinin … esas,…. karar sayılı bozma ilamı ile aynı dairenin…. esas, … karar sayılı karar düzeltme ilamı doğrultusunda aldırılan 10.08.2018 tarihli bilirkişi 3. ek raporu raporunda; davacının davaya konu…. lisesi Deprem Güçlendirme işinde ödenek üstü olarak 2006 yılı fiyatları ile yaptığı imalat tutarının 314.031,03 TL olduğu belirtilmiştir. Ek rapordan sonra dosya yeni bilirkişi heyetine tevdi edilip dosya kapsamında rapor aldırılmış ise de; rayiç fiyatların değişken olabileceği dikkate alındığında, sunulan 22.05.2019 tarihli raporda, hangi kriterler baz alınarak rayiç fiyat belirlemesi yapıldığının tam olarak anlaşılamadığı, bu yönüyle raporun denetime elverişli olmadığı anlaşılmış olup, bu hususta yeniden ek rapor aldırılmasına gerek görülmemiş ve 10.08.2018 tarihli bilirkişi 3. ek raporu denetime elverişli bulunmuştur.
Açıklanan tüm bu nedenlerle, dava konusu yapılan işlerin sözleşme dışı işler olarak kabul edilip, tamamının bedelinin sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 22 ve 23. maddelerine hesaplanması gerektiği, yine ilave yapılan işin %10’luk kısmının sözleşme fiyatlarıyla, artan kısmın bedelinin de yapıldığı yer ve zamandaki serbest piyasa rayiçlerine göre hesaplanması gerektiği, bu kapsamda Yargıtay … Hukuk Dairesinin …. esas, …. karar sayılı bozma ilamı ile aynı dairenin…. esas, ….karar sayılı karar düzeltme ilamı doğrultusunda aldırılan 10.08.2018 tarihli bilirkişi 3. ek raporu raporunda; davacının davaya konu ….lisesi Deprem Güçlendirme işinde ödenek üstü olarak 2006 yılı fiyatları ile yaptığı imalat tutarının 314.031,03 TL olduğunun belirtildiği, raporun hüküm kurmaya yeterli ve denetime elverişli olduğu, davacının raporda belirtilen miktarda davalıdan alacaklı olduğu, davacının 100.000,00 TL üzerinden açtığı davayı 390.000,00 TL üzerinden ıslah etmiş olduğu da dikkate alınmak suretiyle davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜ ile,
314.031,03 TL’nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, bu alacağın 100.000,00 TL’sinin dava tarihi olan 26/03/2010 tarihinden, bakiye kısmın ıslah tarihi olan 23/09/2011 tarihinden itibaren avans faizi uygulanmasına,
Fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Davalı taraf harçtan muaf olduğundan harç konusunda karar verilmesine yer olmadığına,
3-Davacı tarafça sarf edilen ilk dava açılış harç gideri 5.808,65-TL nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafça sarf edilen tebligat ve müzekkere gideri 234,00TL ile bilirkişi sarf gideri 6.300,00-TL olmak üzere toplam 6.534,00-TL ile kabul ve red oranı dikkate alınarak 5.750,00 TL sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafça sarf edilen tebligat ve müzekkere masrafı 91,35-TL nin kabulve red oranı olmak üzere 10,96-TL sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiye kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davacı yararına takdir edilen 24.791,86-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davalı yararına takdir edilen 4.992,66-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan bakiye gider avansının ilgili tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğ tarihinden itibaren 15 günlük yasal sürede Yargıtay hakları olduğu hatırlatılarak verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.27/06/2019

Başkan …
¸E-imzalı
Üye …
¸E-imzalı
Üye …
¸E-imzalı
Katip …
¸E-imzalı