Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/987 Esas
KARAR NO : 2018/145

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 27/10/2017
KARAR TARİHİ : 26/02/2018
KARARIN YAZILMA TARİHİ : 26/02/2018

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından sunulan 27/10/2017 tarihli dava dilekçesinde ÖZETLE; Müvekkilinin elinde bulunan …Bankası A.Ş. … şubesine ait, keşidecisi … olan, 06/02/2018 vade tarihli, … seri numaralı, 11.750,00.-TL bedelli, … Bankası A.Ş. … Şubesine ait keşidecisi … olan, 31/10/2017 vade tarihli, … nolu, 7.500,00.-TL bedelli, …Bankası A.Ş. …Şubesine ait keşidecisi … olan, 31/10/2017 vade tarihli, … çek nolu, 10.000,00.-TL bedelli, …bank T.A.Ş…. Şubesine ait, keşidecisi … olan, …. çek nolu, 31/10/2017 vade tarihli, 25.000,00.-TL bedelli çekleri kaybettiğini, çeklerin kötü niyetli 3. şahısların eline geçebileceğini belirterek çekler hakkında ödeme yasağı kararı verilmesine ve çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İşbu dava; zayii (çalınma) nedeniyle kıymetli evrakın bir çeşidi olan kambiyo senedi (çek) iptali davasıdır.
Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir.
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir.
TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir.
TTK gereği, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde dava konusu 1 adet kambiyo senedini fiilen elinde bulunduranların şayet vadesi geçmişse birinci ilan gününden itibaren üç ay içinde şayet vadesi henüz geçmemişse vadeden itibaren üç ay içinde mahkememize ibraz etmeleri aksi halde iptaline karar verileceği hususu üç kez ilan ettirilmiş ve karar vermek için gerekli olan vadeden veya ilandan itibaren hangisi uzunsa uzun olan asgari üç aylık ibraz süresinin geçmesi mahkememizce beklenmiş olup …Bankası A.Ş. … Şubesine ait keşidecisi … olan, 31/10/2017 vade tarihli, … çek nolu, 10.000,00.-TL bedelli çek açısından herhangi bir kimsenin müracaat ve ibrazı olmadığı gibi bu çek ile ilgili olarak muhatap banka şubesinden lüzumlu bilgi ve belgeler celp edilmiş olup, çekin tahsil veya başka amaçla henüz bankaya ibraz edilmediği anlaşılmıştır.
… Bankası A.Ş…. Şubesine ait keşidecisi … olan, 31/10/2017 vade tarihli, … nolu, 7.500,00.-TL bedelli çek ile …bank T.A.Ş. … Şubesine ait, keşidecisi … olan, … çek nolu, 31/10/2017 vade tarihli, 25.000,00.-TL bedelli çek açısından ise müdahil söz konusu çeklerin elinde bulunduğunu mahkememize bildirmiştir. Bu müdahale üzerine davacı tarafa istirdat dava açması için 2 haftalık süre verilmiş, ancak davacı tarafından bu hususta bilgi verilmemiştir. Bu nedenle davacının bu çekler yönünden iddiasını ispatlayamadığından davanın reddine …Bankası A.Ş. … Şubesine ait keşidecisi … olan, 31/10/2017 vade tarihli, … çek nolu, 10.000,00.-TL bedelli çek açısından ise samimi ve inandırıcı görülen davacının iddiası ile dava konusu bir adet kambiyo senedinin davacının hamili (elinde) iken çaldırmak suretiyle iradesi dışında elinden çıktığı yönünde mahkememize tam bir vicdani kanaat geldiğinden davanın kabulüne ilişkin aşağıdaki hükmün kurulması gerekmiştir.
Dava dilekçesinde belirtilen …. Bankası A.Ş. … şubesine ait, keşidecisi … olan, 06/02/2018 vade tarihli, … seri numaralı, 11.750,00.-TL bedelli çek ile yine keşidecisi … olan … bankasına ait … nolu boş çek açısından dava dosyasının değerlendirilmesinde;
TTK nun çekten cayma-genel olarak başlıklı 799. maddesi; “(1)Çekten cayma ancak ibraz süresi geçtikten sonra hüküm ifade eder. (2)Çekten cayılmamışsa, muhatap, ibraz süresinin geçmesinden sonra da çeki ödeyebilir.” hükmünü amirdir.
TTK nun sahte veya tahrif edilmiş çek başlıklı 812. maddesi; “(1)Sahte veya tahrif edilmiş bir çeki ödemiş olmasından doğan zarar muhataba ait olur; meğerki senette düzenleyen olarak gösterilen kişiye, kendisine verilen çek defterini iyi saklamamış olması gibi bir kusurun yüklenmesi mümkün olsun.” hükmünü amirdir.
HMK gereğince öncelikle dava şartlarının incelenmesi gerekmektedir.
HMK nun DAVA ŞARTLARININ İNCELENMESİ başlıklı 115. maddesi; “(1) Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler. (2)Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder. (3)Dava şartı noksanlığı, mahkemece, davanın esasına girilmesinden önce fark edilmemiş, taraflarca ileri sürülmemiş ve fakat hüküm anında bu noksanlık giderilmişse, başlangıçtaki dava şartı noksanlığından ötürü, dava usulden reddedilemez.” hükmünü amirdir.
Tüm dosya kapsamı ve davacının iddiası ile söz konusu bu çeklerin davacının çek hesabına ait olduğu ve davacının işbu davayı keşideci (hesap sahibi) sıfatı ile açtığı anlaşılmıştır (hamil sıfatı ile açmadığı anlaşılmıştır).
Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır.
Zayi olmuş çekler hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çeklerden cayabilir veya çekde imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çeklerdeki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir.
Davacı bu çeklerin hesabı sahibi olup, kendi çekleri hakkında zayi nedeniyle iptal davası açamayacağından, HMK nun 114/1-d (tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları dava şartıdır) ve HMK nun 115/2. maddeleri gereğince dava şartlarından olan bu hususun sonradan giderilmesi mümkün olmadığından bu konuda davacıya ek süre vs. verilmesine gerek olmaksızın yukarıda belirtilmiş olan çeklere ilişkin davasının hukuki yarar yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine ilişkin aşağıdaki hükmün kurulması gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-…Bankası A.Ş. … Şubesine ait keşidecisi … olan, 31/10/2017 vade tarihli, … çek nolu, 10.000,00.-TL bedelli çek açısından Davanın KABULÜ İLE ÇEKİN İPTALİNE,
2-… Bankası A.Ş. …Şubesine ait keşidecisi … olan, 31/10/2017 vade tarihli, … nolu, 7.500,00.-TL bedelli çek ile …bank T.A.Ş. …Şubesine ait, keşidecisi … olan, … çek nolu, 31/10/2017 vade tarihli, 25.000,00.-TL bedelli çek açısından Davanın REDDİNE
3-.. Bankası A.Ş. … şubesine ait, keşidecisi … olan, 06/02/2018 vade tarihli, … seri numaralı, 11.750,00.-TL bedelli çek ile yine keşidecisi …olan … bankasına ait … nolu boş çek açısından çeklerin keşidecisinin olduğu anlaşıldığından dava açmakta hukuki yararının bulunmaması sebebi ile REDDİNE,
4-Karar kesinleştikten 1 ay içerisinde tazminat davası açılmadığı takdirde HMK.392(2) gereğince teminatın iadesine,
5-Harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
6-Davacı tarafından sarf edilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı tarafça yatırılan ve kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
8-… Bankası A.Ş. … şubesine ait, keşidecisi … olan, 06/02/2018 vade tarihli, … seri numaralı, 11.750,00.-TL bedelli çek, … Bankası A.Ş. …. Şubesine ait keşidecisi ..olan, 31/10/2017 vade tarihli, 9963742 nolu, 7.500,00.-TL bedelli çek ile … bank T.A.Ş. … Şubesine ait, keşidecisi … olan, … çek nolu, 31/10/2017 vade tarihli, 25.000,00.-TL bedelli çekler üzerindeki ödeme yasağının KALDIRILMASINA,
Dair, HMK.320/1 maddesi gereğince dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize müracaatla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi.. 26/02/2018

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır