Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/816 Esas
KARAR NO : 2022/332

DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 26/08/2016
KARAR TARİHİ : 13/04/2022
KARARIN YAZILMA TARİHİ : 09/05/2022
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde ÖZETLE; Müvekkili şirket ile davalı ….. firması arasında 05.02.2015 tarihli Protokol yapılarak, müvekkiline teslim edilecek mallar karşılığında 387.000 USD tutarında 8 adet çek verildiği, protokol’de, “….. Deri firmasına teslim edilen mal miktarı dışında bedelsiz kalan çekler karşılığı olan mallar teslim edilene kadar ciro edilemeyeceği gibi tahsil de edilemez.” hükmünün olduğu, ancak protokole konu malların teslim edilmediği ve Malların teslimi için yeni süre verilerek söz konusu çeklerin yerine çeşitli tarihlerde ara protokoller yapılarak aralarında dava konusu, 16.12.2015 tarihli, …bank, ….. hesaba havaleli … no.lu, 25.000,00 USD 2. 25.12.2015 tarihli, aynı hesaba havaleli, …. no.lu, 25.000,00 USD, 3. 10.01.2016 tarihli, aynı hesaba havaleli, ….. no.lu, 25.000,00 USD, 4. 30.01.2016 tarihli, aynı hesaba havaleli, … no.lu, 25.000,00 USD, bedelli çeklerinde bulunduğu 13 adet çek verildiği; ancak mali durumu bozulan davalı ….. firmasının, söz verdiği malları teslim edemediği ve çeklerin bedelsiz kaldığı; 16.10.2015 tarihli Protokolle, ….. Deri firmasının, 13 adet çeki, kullandıkları kredilerin teminatı olarak …. , …bank, …. … Bankalarına verdiği, malların tesliminin gerçekleşmemesi durumunda çekleri Müvekkili şirkete iade etmeyi kabul ve taahhüt ett Davalı ….. firmasının, müvekkili şirkete söz verdiği malları teslim etmediğinden çeklerin bedelsiz kaldığı ancak taraflarına iade edilmediği davalı Banka’nın ise, ….. Deri firması kredi borçlarını kredi geri ödeme planı ile yapılandırdığı, bu tarihe kadar ki taksitlerinin ise ödenmiş durumda olduğu, davalı Banka’nın, ….. Deri kredi borçlarını yapılandırıp taksitlendirerek ödemelerini tahsil ettiği halde kredi borcunun teminatı olarak aldığı çekleri iade etmediği, bu çekler icra takibine konu edildiği takdirde mükerrer tahsilata yol açabileceği, çeklerin bankaya rehin teminat cirosu ile devredilmesinin yasaya aykırı olduğu, rehin/teminat cirosunun bir hükmü olmadığından, çeki elinde bulunduran davalı bankanın meşru hamil olmadığı; davalı bankanın çeki, verdiği krediye teminat olarak yani rehin amacıyla ciro aldığı şüphesiz olup, çekte rehin cirosunun batıl olduğu ve çekin yetkili hamili olmayacağından müvekkili şirketten alacak talep etme hakkının da bulunmadığı; (T.C. Yargıtay 11. H.D. 2012/11833 E. 2014/2980 K.Sayılı 20.02.2014 tarihli kararı; T.C. Yargıtay 11. H.D. 2011/6984 E. / 2012/14883 K.Sayılı, 03.10.2012 tarihli kararı; T.C. Yargıtay 11. H.D. 2012/7807 E. /2012/11816 K. Sayılı, 03.07.2012 tarihli kararı) delil listesi ekinde ibraz olunan protokollerden, açıkça dava konusu çeklerin davalı bankaya teminat olarak verildiği ve siparişlerin zamanında teslim edilmemesi yüzünden bedelsiz kaldığının anlaşıldığı, müvekkili şirketin halen aktif ticaret yapan orta ölçekli bir şirket olduğu, sipariş ettiği malları teslim alamaması nedeniyle karşılıksız kalan toplam 100.000,00 USD bedelli çekleri ödemek zorunda kalması halinde tamiri imkansız zararların ortaya çıkacağı, hususlarını beyanla bedelsiz kalan çeklerin, teminat olarak bankaya verilmiş olması nedeniyle müvekkili şirketin 100.000,00 USD borçlu bulunmadığının tespiti, dava konusu çeklerin taraflarına iadesi yatırılacak teminat mukabilinde 4 adet çekin icra takibine konulmasını, üçüncü kişilere devir, temlik ve cirosunun önlenmesi zımnında ihtiyati tedbir kararı verilmesi, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin davalılara tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …. vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde ÖZETLE; Davalılardan ….. Deri firmasının, Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi … E. Sayılı – …K. Sayılı dosyasında verilen 07.04.2016 tarihli kararı ile iflas etmiş olup, Bakırköy … İflias Müdürlüğü’nün …. İflas Dosyası ile iflas işlemlerinin yürütüldüğü; 2.alacaklılar toplantısı henüz yapılmadığından bu toplantı yapılana kadar İİK 194. Maddesi gereği davaya devam etmenin mümkün olmadığı; ayrıca davanın iflas masasına yöneltilmesinin şart olduğu, davacı ile davalı ….. arasında yapılan her türlü protokolün tamamen tarafları bağlayıcı nitelikte olduğu, taraflar arası ihtilafların müvekkili bankaya karşı ileri sürülmesinin mümkün olmadığı, müvekkili bankanın, müşterisi ….. firmasına krediler kullandırdığı, kredilerin ödeme vasıtası olarak tahsilinde borçlarına mahsup edilmek üzere, temlik cirosuyla bir kısım çekler alındığı, temlik cirosuyla müvekkili bankaya verilen bu çeklerin haklı ve yasal hamilinin iyi niyetli 3.şahıs müvekkili banka olup, davacı ile davalı ….. arasındaki şahsi def’ilerin müvekkili bankaya karşı ileri sürülemeyeceği ….. Deri ile müvekkili Banka arasında imzalanan 07.04.2010 tarihli Genel Kredi Sözleşmesi’nin 17.13. maddesi ile 17.15. maddesi hükümleri doğrultusunda müvekkili bankanın dava konusu çekleri, tüm alacağını tahsil etmediği müddetçe tahsile koymaya, takip yapmaya, doğrudan borca mahsup etmeye veya rehinli hesapta tutmaya hak ve yetkisi bulunduğu; çeklerin bedelsiz olması veya teminat çeki olduğu, rehin cirosuyla devralındığı iddialarının müvekkili bankaya karşı ileri sürülemeyeceği, davacı ile müvekkili banka arasında bir ticari ilişki bulunmadığı bu nedenle çeklerin teminat çeki olduğu İddiasının davacı tarafından ileri sürme hakkı hiçbir surette bulunmadığı gibi ….. firmasının, Genel Kredi Sözleşmesinin yukarıda yer verilen maddeleri ile bu itirazları ileri sürme hakkından feragat ettiği, müvekkili bankaya karşı çeklerin teminat çeki olduğunun hiçbir şekilde dinlenemeyeceği, davalılardan ….. firmasının, müvekkili bankaya olan borçlarını ödemediği ve iflas masasına iflas tarihi itibarıyla 3.782.206,66 TL alacak kaydı yaptırıldığı; müvekkili banka kayıtlarının tek taraflı delil kabiliyeti olduğu; bu kayıtlarla alacaklarının sabit olduğu halde tahsil edilmediği halde durur iken ….. Deri’nin borçlarını ödediği fakat iade etmediği ve bu nedenle 100.000,00 USD lik çeklerin tahsilinin mükerrer olacağı iddiasının dinlenmesinin mümkün olmadığı; Davacının, ….. Deri ile 16.10.2015 tarihli Protokol yaptığı ve ….. Derinin bankalara verdiği çekleri iade edeceğini kabul ettiğini söylediği; ….. Deri firmasının 16.10.2015 tarihinde iflas erteleme tedbiri aldığı; yapılan bütün protokollerde kayyum onayının olması gerektiği oysa 16.10.2015 tarihli protokolde böyle bir onay olmadığı; yapılan Protokolün davaya zemin hazırlamak için sonradan yapıldığı ve her zaman düzenlenmesinin mümkün olduğu, kayyum onayı alınmamış ve müvekkili bankayı bağlamayacak bir protokol olduğu, Ayrıca dava konusu çeklerin hepsinde, … isimli şahıs tarafından açılan çek iptal davasından verilen ödeme yasağı kararlarının mevcut olduğu; ….’ün çeklerin hamili iken çekleri kaybettiği iddiasıyla ödeme yasağı kararları aldırdığı; huzurdaki davada ise, davacının çekleri, ….. Deriye verdiğini kabul ettiğine göre …. tarafından açılan davaların asılsızlığı ve çeklere işlenen ödeme yasağı kararlarının haksızlığının ortada olduğu; Davacının karşılıksız çek ödeme yüküml (den kurtulabilmek için muvazaalı bu davaları ….’e açtırdığı, ödeme yasaklarını aldığı, daha sonra ise davalardan feragat ettiği; huzurdaki dava ile de çek bedellerini ödememek için kötü niyetli olduğu; hususlarını beyanla; haksız ve muvazaalı bir şekilde açılan, müvekkili Banka’yı zarara uğratma amacına yönelik kötü niyetli davanın reddi; %20 tazminat ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesi davacının tedbir taleplerinin reddine karar verilmesini; talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, bedelsizlik iddiasına dayalı dört adet çekten kaynaklı borçlu olmadığının tespitine ilişkin menfi tespit davasıdır.
Davacının dava dilekçesinden özetle; davacı ile davalı ….. Deri ve Tekstil San. Tic. Ltd. Şti arasında protokoller olduğunu, çekler karşılığında mal teslim edilmediğini, protokol uyarınca çeklerin ciro ve tahsil edilemeyeceğini, davalı bankanın diğer davalı ….. şirketinin kredi borçlarını yapılandırdığını, çeki rehin/ teminat cirosu ile aldığını, çeklerin meşru hamili olmadığını, dört adet çekten dolayı menfi tespit talebinde bulunduğu,
Davalı … vekilinin cevap dilekçesinden özetle; davalılardan ….. Deri firmasının, Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi …. E. Sayılı – …. K. Sayılı dosyasında verilen 07.04.2016 tarihli kararı ile iflas ettiği, protokollerin tarafları bağlayıcı nitelikte olup bankaya karşı ileri sürülemeyeceğini, bankanın davalı ….. şirketine kredi kullandırdığını, kredilerin ödeme vasıtası olarak tahsilinde borçlarına mahsup edilmek üzere temlik cirosuyla bir kısım çeklerin alındığı, bankanın yasal iyi niyetli hamil olduğunu, şahsi defilerin bankaya karşı ileri sürülemeyeceğinş, davalı ….. firmasının ise Genel Kredi Sözleşmesi maddeleri uyarınca bu itirazları ileri sürme hakkından feragat ettiğini, davalı ….. Deri firmasının 16.10.2015 tarihinde iflas erteleme tedbiri aldığını, yapılan bütün protokollerde kayyum onayının olması gerektiği oysa 16.10.2015 tarihli protokolde böyle bir onay olmadığını, ayrıca dava konusu çeklerin hepsinde, …. isimli şahıs tarafından açılan çek iptal davasında verilen ödeme yasağı kararlarının mevcut olduğu, davacının iddialarına göre …. tarafından açılan davaların asılsızlığı ve çeklere işlenen ödeme yasağı kararlarının haksızlığının ortada olduğunu, davacının karşılıksız çek ödeme yükümlülüğünden kurtulabilmek için muvazaalı bu davaları ….’e açtırdığını, ödeme yasaklarını aldığı, daha sonra ise davalardan feragat ettiğini, davanın reddini talep ettiği,
Davalı ….. şirketinin süresinde cevap dilekçesi sunmadığı,
Dosyanın yapılan incelemesinde, davacı tarafın dava dilekçesi ile birlikte protokol başlıklı 05.02.2015 tarihli 8 adet toplam 387. 000 USD değerindeki çeklere ilişkin davacı ve davalı ….. şirketinin kaşe ve imzasının bulunduğu belgeyi, ek protokol başlıklı 16.10.2015 tarihli 13 adet çeke ilişkin davacı ve davalı ….. şirketinin kaşe ve imzasının bulunduğu belgeyi, mail yazısını sunduğu, davalı bankadan davaya konu dört adet çeke ilişkin 10.06.2015 tarihli çek bordrosunun celp edildiği bu bordronun … numaralı genel kredi sözleşmesine ilişkin verildiği, genel kredi sözleşmesinin celp edildiği, müşterinin davalı ….. şirketi olduğu, sözleşme tarihinin 07.04.2010 tarihi olduğu, davalı ….. şirketi hakkında Bakırköy … ATM ….. esas sayılı dosyasında 07.04.2016 tarihinde ilk iflas kararı verildiği, iflas nedeniyle Bakırköy …. İcra Dairesi …. iflas sayılı dosyasında takibin yapıldığı, iflas kararının Yargıtay …. Hukuk Dairesinin 16/01/2019 tarih ve … Esas, … Karar sayılı ilamı ile bozulduğu, Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasından 23/05/2019 Tarihinde müflis hakkında yeniden karar verildiği, Bakırköy .. İcra Dairesinin … İflas sayılı dosyasında tasfiye işlemlerine başlanıldığı, iflas idare memurlarının davaya dahil edilerek taraf teşkilinin sağlandığı, ikinci alacaklılar toplantısı yapıldığı, bilirkişi …’dan rapor alındığı, raporun taraflara tebliğ edildiği, davalı bankanın temlik sözleşmesi ibraz ederek, bu davaya konu alacağını davalı … Yönetim AŞ’ye temlik ettiği, temlik alanın davaya dahil edildiği, davalı ….. şirketinin eski yetkilisi ….’nun isticvabının yapıldığı, taraflara çekleri ibraz için süre verildiği, davalı bankaya çekleri ibrazı için 15 nolu celsenin 2 nolu ara kararıyla ihtarlı süre verildiği, süresi içerisinde çeklerin görüntülerinin ibraz edilmediği
Somut olayın incelenmesi sonucunda, menfi tespit davasında kural olarak ispat yükünün alacaklı olduğunu iddia eden davalı tarafta olduğu, avans çeki/ bedelsizlik savunmasının şahsi defi olup sözleşme tarafları ile kendinden bir sonraki cirantaya karşı ileri sürülebileceği, üçüncü kişiye karşı ise bu kişinin çeklerin teminat cirosu ile alındığını bilmesi ve borçlunun zararına hareket etmesi durumunda ileri sürülebileceği, rehin cirosuna ilişkin ise çekte rehin cirosu yapılabileceğine ilişkin atıf olmadığından çekte rehin cirosunun caiz olmadığı, rehin ya da teminat amacıyla çekin ciro edilmesi halinde çeki devir alan kişinin çeke dayalı hakları kullanamayacağı,
Dosya kapsamında davaya konu çeklere ilişkin davalı bankanın çek tahsilat makbuzunu sunduğu fakat verilen ihtarlı süreye rağmen çeklerin ön ve arka yüz görüntülerini sunmadığı, çek tahsil bordrosu ile protokollerin iflas kararından önce düzenlenmiş olduğu, kredi sözleşmesinin 2010 tarihine ilişkin olup çek tahsilat makbuzunun bu tarihten yaklaşık beş yıl sonraya ilişkin olduğu, davacı ve davalı ….. şirketi arasında iki adet protokol olduğu, bu iki adet protokolde davacı tarafın mal teslimi olmadan çekleri verdiğinin tespit edildiği, ayrıca buna ilişkin davalı şirketin eski yetkilisi …..’nun isticvabının yapıldığı, yetkilinin beyanında protokol içeriğinin doğru olduğunu, çekleri kredi teminatı olarak bankaya verdiğini söylediği, alınan bilirkişi raporunda 4 adet çekin davacı ve davalı ….. şirketinin ticari defterinde kayıtlı olduğu, taraflar arasındaki ticari ilişkide 06.04.2015 tarihli 323.134,26 TL bedelli fatura dışında alım satım faturasının olmadığı, davacı şirketin davalı şirketten 707.245,35 TL alacaklı olduğu, davaya konu 4 adet çekin karşılığı davalı ….. Şirketi tarafından davacı şirkete mal teslimi olmadığından çeklerin bedelsiz kaldığı, davalı banka kayıtlarında, davalının kredi borcuna karşılık verilen teminat çekleri arasında bu dört adet çekin yer almadığı, davalı bankanın alacağını iflas idaresine alacak olarak kaydettirdiği, davalı bankanın çeklerin görüntülerini sunmadığı, kredi sözleşmesi ile birlikte çeklerin alınmadığı, çeklerin kredi sözleşmesinden yaklaşık 5 yıl sonra ve davacı ile davalı ….. arasında yapılan ilk protokol tarihi olan 05.02.2015 tarihinden sonra alındığı, davalı banka ile davalı ….. arasında bu kredi sözleşmesinden başka ticari ilişki olmadığı, davalı bankaya yapılan ihtara rağmen çeklerin sunulmadığı da dikkate alınarak bankanın çekleri rehin cirosu ile teslim aldığının, çeklerde rehin cirosunun batıl olduğunun, bankanın yetkili hamil olmadığının kabul edildiği ayrıca bu durumun aksinin kabul edilmesi halinde davacının, çekleri beş yıl sonra teminat olarak alan davalı bankaya karşı bedelsizlik şahsi defini ileri sürebileceği, yargılama sırasında bankanın davaya konu çeklere ilişkin hakları temlik ettiği de dikkate alınarak aşağıdaki şekilde hüküm kuruldu.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ İLE; Davacı şirketin, 16.12.2015 tarihli, …, … no.lu, 25.000,00 USD bedelli, 25.12.2015 tarihli, …bank, …. no.lu, 25.000,00 USD bedelli, 10.01.2016 tarihli, …bank, ….. no.lu, 25.000,00 USD bedelli, 30.01.2016 tarihli, .bank, … no.lu, 25.000,00 USD bedelli, çekler nedeniyle davalılara borçlu olmadığının tespiti ile bu çeklerin davalılardan alınarak davacıya iade edilmesine,
2-492 Sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 20.057,19.-TL karar harcından mahkememiz veznesine yatırılan 5.014,30.-TL peşin harcın mahsubu ile eksik kalan 15.042,89‬.-TL karar harcının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 29,20.-TL başvurma harcı ve 5.014,30.-TL peşin harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
4-Davacı tarafından dosyada yapılan toplam 1.255,1‬0.-TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
5-Davalı …tarafından dosyada yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 29.003,40.-TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
7-Davacı tarafından dosyaya yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleşince ve HMK 333. maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda verilen kararın, gerekçeli kararın taraflara tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal sürede İstinaf Başvuru hakları olduğu hatırlatılarak verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.13/04/2022

Katip ….
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır