Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/824 Esas
KARAR NO : 2023/268

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 19/09/2022
KARAR TARİHİ : 27/03/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 27/03/2023
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin hamili olduğu Keşidecisi …… olan, … bank …… Şubesi, …… İban nolu, ….. seri nolu, 30.11.2022 keşide tarihli, 43.000,00-TL bedelli çek, Keşidecisi ….. olan, ….. Bankası ….. Şubesi, …… İban nolu, …… seri nolu, 30.09.2022 keşide tarihli, 100.000,00-TL bedelli çek, Keşidecisi ….. olan, …… A.Ş. …… Şubesi, ….. İban nolu, …… seri nolu, 20.10.2022 keşide tarihli, 18.500,00-TL bedelli çeklerin kaybolmuş veya çalınmış olması nedeniyle zayi olduğunu, bu nedenlerle söz konusu çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava:TTK.md.818/1-s md.delaleti ile 757.md uyarınca açılmış olan kıymetli evrak niteliğindeki çekin iptali talebinden ibarettir.
TTK.md.762’de öngörülen ilanlar birer hafta ara ile Ticaret Sicili Gazetesinde yaptırılmış, ilan süresince müracaat eden olmamıştır. İlan süreleri ile çekin keşide tarihine göre beklenmesi gereken yasal süre beklenmiştir.
Kaybolma ve yitme anlamına gelen zayi olma; genel olarak çekin kullanılamaz hale gelmesi ya da çek elde bulunmakla birlikte içeriği anlaşılmayacak derecede yıpranmış olması hallerini kapsar. (GÜLTEKİN Özkan; ‘Öğretide ve Uygulamada Kıymetli Evrakın Ziyaı ve İptali’ Ankara 2009, s. 49.) Çekin zayi olması; sel, deprem gibi doğal bir felaket ya da çalınma, yağmalama gibi bir olay sonucu çek zilyetliğinin kaybedilmesi veya yanma, yırtılma, karalanma gibi bir nedenle çekin kullanılamaz hale gelmesidir. (SEZER Ahmet; ‘Kıymetli Evrakın Zayi Olması ve İptal Davası’ Kasım 2007, s. 82)
İptal; Kıymetli evrakta hak ile senet arasındaki sıkı bağlılığın, senedin zayi edilmesi halinde ortaya çıkaracağı haksızlıkları önleme ihtiyacından doğmuş olup, zayi edilen senedin hak sahipliliğinin teşhis fonksiyonunu ortadan kaldırarak, dilekçe sahibinin söz konusu hakka sahip olduğu konusunda bir karine yaratmak, bu hakkı senetsiz olarak talep etmesini sağlamaya yönelik nizasız kaza konusu bir işlemdir.( KAÇAK Nazif; ‘Açıklamalı-İçtihatlı Tüm Yönleriyle Bono Poliçe Çek’ Seçkin Yayınları, 5. Baskı, Ankara 2010 s. 1018)
İptal konusunun düzenlendiği TTK nın 651/1. maddede yer alan ‘Ziya’ kavramı, yalnız senedin rıza dışı elden çıkması değil, elde olmakla beraber işe yaramaz durumda bulunmasını da kapsar. O halde; iptal kararı, senet elde fakat işe yaramaz durumda olduğu takdirde ya da rıza dışı elden çıktığı zamanda ancak kimin elinde bulunduğunun bilinmediği durumlarda söz konusu olabilecektir.
Mahkememizce yapılan yargılamada;
Keşidecisi …… olan, ….. bank ….. Şubesi, …… İban nolu, ….. seri nolu, 30.11.2022 keşide tarihli, 43.000,00-TL bedelli çek ile Keşidecisi ….. olan, …… A.Ş. …… Şubesi, ….. İban nolu, ……. seri nolu, 20.10.2022 keşide tarihli, 18.500,00-TL bedelli çek yönünden zayi hususunun ispatlanması ve ibraz edilmemiş olması dikkate alınarak iptaline karar verilmiştir.
TTK’nun 758.maddesinde; “(1)Poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde, mahkeme, dilekçe sahibine iade davası açması için uygun bir süre verir. 2)Dilekçe sahibi verilen süre içinde davayı açmazsa, mahkeme, muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır.” hükmü yer almaktadır.
Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır.(Y11.H.D nin 17/06/2019tarih ve 2018/2811 E- 2019/4422 K)
Keşidecisi ….. olan, …… Bankası ….. Şubesi, ….. İban nolu, …… seri nolu, 30.09.2022 keşide tarihli, 100.000,00-TL bedelli çek yönünden ibraz edilmesi üzerine istirdat davası açıldığından ve buna göre talep konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Açıklanan nedenlerle aşağıda yazılı şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı davasının KISMEN KABULÜ ile; …… bank …. Şubesi, …. İban nolu, …… seri nolu, 30.11.2022 keşide tarihli, 43.000,00-TL bedelli çek ile Keşidecisi …… olan, …. A.Ş. ….. Şubesi, …… İban nolu, ……. seri nolu, 20.10.2022 keşide tarihli, 18.500,00-TL bedelli çek zayi nedeniyle İPTALİNE,
2-Keşidecisi …. olan, …… Bankası ….. Şubesi, …… İban nolu, …… seri nolu, 30.09.2022 keşide tarihli, 100.000,00-TL bedelli çek yönünden istirdat davası açıldığından KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
3-Yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-HMK’nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra artan avansın davacıya iadesine,
Dair davacı vekilinin yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde istinaf yolu açık olmak üzere alenen verilen karar usulen ve açıkça okunup anlatıldı. 27/03/2023
Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır

*Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamında e-imza ile imzalanmıştır.